Đảng Sam Rainsy ủng hộ nền quân chủ lập hiến

Nguyễn Bình tường trình từ Phnompenh

Thủ tướng Hun Sen doạ hủy bỏ nền quân chủ lập hiến, nhưng đảng đối lập lên tiếng đả kích ngay điều đó, và đưa ra lời cảnh cáo nghiêm trọng về nội chiến xảy ra nếu ông Hun Sen thực hiện ý định. Nguyễn Bình từ Phnom Penh tuờng trình hiến quý vị những diễn tiến chính trị mói nhất ở thủ đô xứ Chùa Tháp.

• Bấm vào đây để nghe bài tường trình này
• Download story audio

Ông Hun Sen và ông Sam Rainsy bắt tay sau 3 tiếng đồng hồ tranh luận tại nhà ông Hun Sen hôm 12-8-1997. AFP PHOTO

Trong một tuyên bố đưa đã ra vào hôm thứ tư 19 tháng 10 vừa qua, đảng đối lập Sam Rainsy cáo buộc Thủ tướng Hun Sen xúc phạm Quốc vương Campuchia vốn đã được Hiến pháp bảo vệ.

Đảng Sam Rainsy đưa ra tuyên bố sau khi ông Thủ tướng nước này dọa sẽ thay đổi hệ thống chính trị từ Quân chủ Lập hiến sang chế độ Cộng hòa, nếu như Hiệp ước biên giới mà ông đã ký kết với Việt Nam không được nguyên thủ quốc gia phê chuẩn.

Trong lúc Thủ tướng Hun Sen thực hiện chuyến thăm Hà Nội 3 ngày, từ ngày 10 – 12 tháng 10 vừa qua, để ký Hiệp ước bổ sung Hiệp ước biên giới với Việt Nam năm 1985, thì nguồn tin từ văn phòng quốc trưởng cho biết là nhà vua Sihamoni sẽ không phể chuẩn hiệp ước đó.

Nhà vua sẽ ủy quyền cho ông Chea Sim, chủ tịch Thượng Nghị viện, giữ quyền quốc trưởng để tùy ông lựa chọn cách ứng xử. Nhưng cho đến nay vẫn chưa ai biết được ông Chea Sim sẽ xử sự ra sao. Ngay cả một viên tướng, đang giữ chức tổng tư lệnh quân đội, trung thành với ông Chea Sim cũng bị Thủ tướng Hun Sen dọa sẽ cách chức.

Lo có hiểm họa

Bản tuyên bố của đảng Sam Rainsy đánh giá việc thay đổi chế độ chính trị chính hiện tại là một hiểm họa đối với đất nước Chùa Tháp.

Bạn nghĩ gì về việc này? Xin gui về Vietnamese@www.rfa.org

Ông Vong Hak, chánh văn phòng đảng Sam Rainsy giải thích: “Đảng của ông lo ngại sẽ có sự sáo trộn trong Hiến pháp, và tồi tệ hơn nữa sẽ có nội chiến xảy ra.”

Đảng Sam Rainsy đưa ra lời khuyên ông Hun Sen nên tìm cách cứu vãn tình thế bằng cách sử đổi Hiến pháp. Trong đó, quy định lại đối với vấn đề Hiệp ước biên giới chỉ cần Quốc hội thông qua là có hiệu lực ngay, mà không cần có sự phê chuẩn của nguyên thủ quốc gia.

Phía chính phủ Campuchia phản bác lại, cho rằng đảng Sam Rainsy vô tình hoặc cố ý cắt xén văn mạch bài phát biểu của ông Hun Sen, dẫn đến có sự hiểu lầm.

Ông Khieu Kanharith, phát ngôn viên chính phủ hoàng gia Campuchia nói: “Lời nói của ông Hun Sen chủ yếu nhằm phản ứng lại với những người có ý đồ muốn chia rẽ giữa chính phủ với quốc vương.”

Ông phát ngôn viên này còn đề nghị đảng Sam Rainsy nên nghe đi nghe lại bài phát biểu của Thủ tướng Hun Sen thật kỹ trước khi đưa ra bản tuyên bố.

Mâu thuẫn giữa Chính phủ và Hoàng tộc

Đảng Sam Rainsy là một đảng đối lập, chiếm 20 ghế trong quốc hội Campuchia. Cũng liên quan đến vấn đề biên giới với Việt Nam vừa qua, các dân biểu đảng Sam Rainsy thường than phiền rằng, mỗi khi họ chất vấn chính phủ về việc mất đất sau năm 1979, và vụ việc bộ đội Việt Nam lấn chiếm đất người nông dân Khmer vài tháng trước đây, thì được trả lời vòng do đến sự kiện mất đất Kampuchea Krom, rồi đỗ lỗi cho vua chúa Khmer vài thế kỷ trước.