Mừng lễ Vu Lan, Phật lịch 2551

0:00 / 0:00

Thy Nga, phóng viên đài RFA

Tạp chí “Âm nhạc cuối tuần” chương trình về lễ Vu Lan, mùa báo hiếu … Thy Nga kính chào quý thính giả …

phatbabecon200.jpg
RFA PHOTO

Chương trình kỳ này đến với quý vị nghe đài là vào buổi tối 14 tháng Bảy âm lịch. Mai đây là ngày chính, cử hành đại lễ Vu Lan, Phật lịch 2551. Lễ Vu Lan báo hiếu phát xuất từ tích Mục Kiền Liên thương mẹ bị đày dưới địa ngục mà liều xuống cứu.

Tôn giả Mục Kiền Liên là một trong những đệ tử lớn của Đức Phật. Sau khi Mục Kiền Liên đắc đạo, ngài dùng thần thông và quán chiếu thì thấy mẹ mình ở chốn địa ngục, do lúc sinh tiền, bà phạm nhiều điều ác.

Cảnh dưới ngục A Tỳ, nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng miêu tả trong ca khúc “Mục Kiền Liên” Hà Thanh hát như sau …

Về nhạc bản này, tác giả Đỗ Kim Bảng nói "Dù là Bồ Tát nhưng mà Đức Mục Kiền Liên cũng không thể nào cứu mẹ được nên Ngài đã xin Đức Phật ban ơn cho mẹ mình.

Tôi nhận thấy đây là câu chuyện rất cảm động vì nói lên được cái ý nghĩa về chữ Hiếu của Đức Mục Kiền Liên, về lòng từ bi của Đức Phật là vì không phải cứu cho một bà Thanh Đề mà còn cứu cho tất cả các vong nhân dưới địa ngục; mà về sự bình đẳng của chúng sinh nữa vì dù rằng là mẹ của một đấng bồ tát nhưng không vì vậy mà bà Thanh Đề được như là ân sủng hơn những người khác.

Tôi viết bài đó vào mùa Vu Lan năm 1949 hay 1951 gì đó, Về sau này, vào khoảng năm 52, 53 thì nó được đăng trong đặc san “Mùa sen mới”.

Về cái bản nhạc này thì tôi làm gần như một cái nhạc cảnh, chia làm ba phần: phần thứ nhất diễn tả tâm trạng của Đức Mục Kiền Liên thương nhớ mẹ, phần thứ hai là cảnh địa ngục, và phần thứ ba là những lời tán tụng công đức của Mục Kiền Liên …” Ông Võ Văn Ái, Giám đốc Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế, tiếp lời:

“Đức Phật có dạy với Ngài Mục Kiền Liên rằng bây giờ chỉ có cách là hãy đến nhờ chư tăng ni chú nguyện để mà cứu mẹ nhân ngày Tự Tứ tức là vào rằm tháng Bảy.

Chính từ câu chuyện trong kinh Vu Lan Bồn này mà Phật giáo có cái truyền thống trả hiếu vào ngày lễ Vu Lan đối với cha mẹ, ông bà, tổ tiên, không những ở trong đời này mà xuyên suốt lên tới Cửu huyền thất tổ, nghĩa là cha mẹ nhiều đời trong hằng hà sa số kiếp trước.

Trong kinh Phật, cái chữ Hiếu cũng không phải chỉ có đối với cha mẹ mà thôi đâu, mà là đối với tất cả mọi loài chúng sinh, có thể là cha mẹ của mình trong muôn nghìn kiếp trước.

Đó là cái lý do mà tôi nghĩ rằng Vu Lan là một đại lễ hết sức có ý nghĩa để cho lòng từ bi thương cứu chúng sinh của người Phật tử phải được thể hiện đối với cha mẹ mình và đối với tất cả mọi loài chúng sinh.”

Tình thương của Mục Kiền Liên khiến chín tầng địa ngục cũng phải mở cửa ra với Ngài, và cũng chính tấm lòng ấy đã cảm hóa bà Thanh Đề vốn độc ác lúc sinh tiền. Sau khi được đưa ra khỏi địa ngục, bà trở nên một người tôn sùng đạo Phật, kính trọng tăng ni, và giúp đỡ kẻ khốn khó.

Mùa Vu Lan, dù bận rộn đến đâu trong cuộc sống hằng ngày, người nào trong chúng ta cũng dành thời giờ, hướng về công ơn sanh thành dưỡng dục của cha mẹ, và cầu cho cha mẹ được vạn sự an lành. Nếu chẳng may, cha mẹ, ông bà đã khuất thì ta cầu siêu độ.

Trong truyền thống văn hóa Việt Nam, Vu Lan còn là mùa xá tội vong nhân, thể hiện tinh thần từ bi, vô úy của đạo Phật đối với chúng sinh.

Từ cái tích về lòng hiếu đễ của Ngài Mục Kiền Liên, thiền sư Thích Nhất Hạnh đã viết nên bài thơ “Bông hồng cài áo” được Phạm Thế Mỹ phổ nhạc và trở nên một bài hát không thể thiếu vào mùa Vu Lan báo hiếu, hằng năm.

“Bông hồng cài áo” Việt Dzũng trình bày ...

Mỗi lần mùa Vu Lan trở lại, những người chẳng may mất mẹ không khỏi cảm thấy hụt hẫng giữa dòng đời, như nữ ca sĩ Lưu Bích nhiều lần đã không kềm được nỗi xúc động khi hát các ca khúc về tình mẹ. Mất mẹ đã mấy năm rồi, Lưu Bích tâm sự là cảm thấy bơ vơ và chưa thể khỏa lấp sự mất mát đó.

“Lưu Bích mong rằng cái lễ Vu Lan sắp tới này, những người nào mà còn mẹ, phải nên quý hơn và có hiếu hơn nữa tại vì khi mà Bích trong cái hoàn cảnh mất mẹ là mình cứ hoang mang, cứ nghĩ là người khác bị chứ mình nghĩ lúc nào cũng forever hết.

Cái đầu óc của mình cứ nghĩ như vậy nhưng mà khi mà nó xảy đến mình thì mình mới nói là đúng trên thế gian này, chỉ có tạm bợ thôi! thành ra Bích chỉ mong là những người nào còn mẹ thì quý hơn, chia sẻ, gần gũi với mẹ nhiều hơn, hay là cố gắng có thời gian để gặp mẹ nhiều hơn. Bây giờ Bích thấy những người nào có mẹ, Bích rất là nhớ mẹ Bích.”

“Vu Lan nhớ Mẹ” qua giọng hát Lưu Hồng …

Từ nãy đến giờ, chúng ta nói về Mẹ mà chưa đề cập đến công ơn dưỡng dục của Cha. Dạy cho con nên người, thương con tuy nhiên, trong các xã hội Á đông, người cha ít bày tỏ tình cảm với con, nhiều như người mẹ. Càng lớn thì con càng hiểu về tấm lòng của cha, như lời hát sau đây của Thu Hằng.

"Tình cha" ...

Trong âm thanh nhạc bản “Mấy độ luân hồi” do Duy Quang trình bày, Thy Nga chào tạm biệt và chúc quý vị mùa lễ Vu Lan thân tâm thường an lạc.

“Mấy độ luân hồi” ...