Việt Hùng, phóng viên đài RFA
Một tin buồn với các nhà nhà dân chủ tại Việt Nam vào ngày 18-04 vừa qua đó là sự ra đi của ông Trần Ðại Sơn, một đảng viên lão thành gần 60 năm theo đảng để rồi vì những lên tiếng đóng góp cho tiến trình dân chủ hóa tại Việt Nam mà ông cũng phải chịu những nghịch cảnh cho tới lúc ra đi.

Nói về sự mất mát này, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang, người bạn vong niên của ông Trần Ðại Sơn phát biểu.
Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang: Ông Trần Ðại Sơn mất đi là một thiệt thòi rất lớn cho phong trao đấu tranh, cho sự nghiệp đấu tranh đòi dân chủ hóa của đất nước. Ông Trần Ðại Sơn không chỉ là một chiến sĩ diệt giặc ngoại xâm anh dũng mà ông ấy còn là một lão tướng chống "nội tặc" ngoan cường.
Ðối với tôi ông ấy là một trong những người bạn vong niên thân thiết nhất, quí mến nhất và đã từng có sự cộng tác với nhau rất là gắn bó trong sự nghiệp đấu tranh dân chủ hóa đất nước mà bây giờ không còn nữa ...... đấy là điều xót xa cay đắng biết chừng nào.
Ðấy là một thiệt thòi rất lớn lao mà khi nghe tin tôi không thể cầm được nước mắt. Cách đây hơn 10 ngày, ông đã từng đi bệnh viện nhiều lần, nhưng mà những lần trước ít khi ông báo cho tôi biết, nhưng lần này như một linh tính nào đó, mới cách đây hơn 10 ngày ông thấy người mệt mỏi, ông gọi điện cho tôi, ông ấy bảo "tôi thấy người mệt mỏi quá, anh lên thăm tôi một chút đi....".
Thế tôi lên thăm ông ấy và cùng anh em đưa ông ấy đi cấp cứu thì không ngờ chỉ sau 10 ngày ở trong bệnh viện thì ông đã qua đời.
Việt Hùng: Phải chăng trước khi ra đi ông Trần Ðại Sơn có những trăn trở gì?
Bạn nghĩ gì về việc này? Xin email về Vietweb@rfa.org
Tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang: Bây giờ sau khi ông ấy mất đi tôi mới mở lại những kỷ niệm, những tập sách ông ấy viết ông ấy tặng tôi, đọc lại những bài viết của ông ấy thì tôi thấy càng yêu quí và trân trọng một con người thật là thẳng thắn.
Ông ấy nói thẳng ông Ðỗ Mười trình độ chỉ lớp 3, lớp 4, nhưng mà không chịu học, không chịu nghe dân, không chịu nghe đảng viên mà cao ngạo cộng sản cho nên có những quyết định sai trái, đặc biệt là ý kiến ông Ðỗ Mười chỉ đạo hành hạ vong linh trong đám tang của Tướng Trần Ðộ, rồi là ông phê bình chuyện nhượng đất cho Trung Quốc hết sức gay gắt.
Ông phê bình Trung ương đối xử tệ với những người từng tham gia chiến dịch Ðiện Biên Phủ, các Tướng, tá, tham gia Ðiện Biên Phủ bây giờ bị diệt gần hết và cho nên ông cũng bị đối xử tồi tệ. (Xin theo dõi toàn bộ cuộc nói chuyện trong phần âm thanh bên trên)
Vừa rồi là lời tiến sĩ Nguyễn Thanh Giang từ Hà Nội nói về việc ra đi của ông Trần Ðại Sơn, người đảng viên lão thành người cũng từng nhiều lần lên tiếng cho tiến trình dân chủ tại Việt Nam trên làn sóng của Ðài Á Châu Tự Do.
Tưởng cũng cần nhắc lại vào tháng 7 năm 2004 ông Trần Ðại Sơn là người đầu tiên đưa vụ lá thư của Thượng tướng Nguyễn Nam Khánh gửi cho Bộ chính trị yêu cầu làm sáng tỏ "vụ án chính trị nghiêm trọng" T4 và Tổng cục II ra ánh sáng.
Cũng liên quan đến lá thư của Thượng tướng Nam Khánh, một ngày trong tháng 7, đang đêm, công an đã ập vào khám nhà ông Lê Hồng Hà, nguyên Chánh văn phòng Bộ công an với mục đích để chỉ tìm lá thư của Thượng tướng Nguyễn Nam Khánh.
Chính ông Trần Ðại Sơn là người đã viết thư cho Bộ chính trị yêu cầu phải làm rõ vụ khám nhà ông Lê Hồng Hà và để rồi từ đó vụ án T4 và Tổng cục II mới được dư luận cả trong và ngoài nước biết đến. Sau đây là lời ông Trần Ðại Sơn trong lần đầu tiên lên tiếng với Ban Việt Ngữ - Ðài Á Châu Tự Do vào tháng 9 năm 2004:
(Xin theo dõi toàn bộ cuộc nói chuyện trong phần âm thanh bên trên)
Vừa rồi là lời ông Trần Ðại Sơn, người đảng viên lão thành với gần 60 năm theo đảng để rồi theo ông "nếu không chống đảng thì cái đảng đã sập từ lâu rồi".
Biết rằng, đời người sẽ có lúc ra đi, nhưng việc ra đi của ông Trần Ðại Sơn đã để lại một khoảng trống trong dư luận. Những đảng viên lão thành mất đi một đồng đội cũ. Các nhà dân chủ tại Việt Nam mất đi một người bạn đồng hành, ông Trần Ðại Sơn:
(Xin theo dõi toàn bộ cuộc nói chuyện trong phần âm thanh bên trên)