Nguyễn Khanh, phóng viên đài RFA
Hoa Kỳ nghĩ gì về Việt Nam và ngược lại, Việt Nam nghĩ gì về Hoa Kỳ? Ðó là một trong những câu hỏi được Ban Việt Ngữ chúng tôi đặt ra trong buổi nói chuyện với ông Raymond Burghardt, Cựu Ðại Sứ Mỹ tại Hà Nội. Nguyễn Khanh có bài nói về những nhận định của ông Ðại Sứ Hoa Kỳ như sau.
Washington luôn luôn muốn mở rộng quan hệ với Hà Nội. Ðó là nhận định được ông Cựu Ðại Sứ Burghardt đưa ra trong buổi nói chuyện với Ban Việt Ngữ Ðài Á Châu Tự Do:
"Có rất nhiều lý do khiến Hoa Kỳ thấy cần phải có quan hệ tốt với Việt Nam. Quan hệ vì lịch sử cũng có, như giải quyết những tồn đọng còn lại sau chiến tranh, chẳng hạn như POW và MIA, cho người Việt sang Mỹ đoàn tụ với thân nhân; sau đó là quan hệ về thương mại, và cả những quan hệ về các chương trình nhân đạo. Cách đây chừng 2 năm rưỡi, hai bên bắt đầu thảo luận với nhau về vấn đề chiến lược và hợp tác quân sự song phương".
Ông Cựu Ðại Sứ Mỹ nói thêm rằng không phải chỉ có Hoa Kỳ, mà ngay chính giới lãnh đạo và những người hoạch định chính sách của Việt Nam cũng thấy hai nước cần mở rộng quan hệ để ngăn cản sự bành trướng thế lực mà Trung Quốc đang xây dựng trong vùng Châu Á, dù trong thời gian gần đây, giao hảo giữa Trung Quốc và Việt Nam mỗi ngày một tốt đẹp hơn trước:
“Giới lãnh đạo và những viên chức ngoại giao của Việt Nam quan ngại, cho rằng phải cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực Ðông Nam Á và các giới chức Việt Nam thấy được vai trò của Hoa Kỳ trong việc tạo sự cân bằng mà họ mong muốn đó.”
Ngay cả những người được gọi là thân Mỹ cũng có những ngờ vực về Mỹ, những người được gọi là thân Trung Quốc cũng có những ngờ vực về Trung Quốc. Người Việt thấy mệt mỏi, thấy chán về cả hai nước.
Ông Burghardt cũng nhìn nhận ngay cả những người được coi là có tư tưởng thân Mỹ và thành phần được gọi là thân Trung Quốc đều có những ngờ vực về hai nước mà họ muốn thúc đẩy quan hệ cho tốt hơn:
“Ngay cả những người được gọi là thân Mỹ cũng có những ngờ vực về Mỹ, những người được gọi là thân Trung Quốc cũng có những ngờ vực về Trung Quốc. Người Việt thấy mệt mỏi, thấy chán về cả hai nước.”
Và nói tiếp: "Nhưng tôi nghĩ trong giới lãnh đạo Việt Nam, thành phần có tư tưởng thân thiện với Hoa Kỳ ngày một nhiều hơn, đang chiếm ưu thế hơn."
Cựu Ðại Sứ Burghardt cũng cho rằng đã đến lúc, Việt Nam nên thấy Hoa Kỳ là một người bạn tốt, cho dù hai bên vẫn có những điểm chưa đồng nhất, cần phải giải quyết với nhau, như tự do kinh tế, và ngay cả cuộc thảo luận để Việt Nam gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới vẫn chưa kết thúc, và vấn đề nhân quyền vẫn tiếp tục là rào cản cho bước tiến quan hệ song phương. Ông giải thích thêm:
Bạn nghĩ gì về những nhận định của cựu Đại sứ Raymond Burghardt? Xin email về Vietnamese@www.rfa.org
“Tôi nghĩ Việt Nam có thể xem Hoa Kỳ là một người bạn tốt. Nhưng bạn tốt không có nghĩa là phải đồng ý với nhau ở tất cả mọi chuyện. Một tình bạn tốt có nghĩa là có thể trình bày thẳng thắn về những điều chúng ta không đồng ý với nhau. Tôi tin Việt Nam có thể coi Hoa Kỳ là người bạn tốt”.
Nhưng liệu Trung Quốc có vui khi thấy quan hệ hay tình bạn giữa Washington và Hà Nội nẩy nở hay không? Câu trả lời của ông Ðại Sứ Hoa Kỳ là dĩ nhiên, Bắc Kinh phải quan tâm đến điều này, như họ từng quan tâm đến liên hệ giữa Hoa Kỳ và Ấn Ðộ, hay liên hệ giữa Hoa Kỳ và những nước Trung Á.