Nhà văn Hoàng Khởi Phong
Ông không phải loại nhà văn an toàn ở hậu cứ, và tưởng tượng ra cảnh chiến trường, kiểu nhà thơ Tố Hữu viết về trận đánh Điện Biên Phủ, mà chưa hề nhìn thấy một người lính trên đường tiến ra mặt trận.
Nhà văn Phan Nhật Nam sinh năm 1943, tốt nghiệp khóa 18 Võ Bị Đà Lạt, và trở thành một sĩ quan của binh chủng Nhẩy Dù, một binh chủng thiện chiến của QLVNCH. Ông đã từng là Đại Đội Trưởng, đã vào sinh ra tử ở nhiều mặt trận, và đã chạm mặt với cái chết trong nhiều trận đánh của quân đội đôi bên.
Tác phẩm đầu tay của PNN là cuốn Dấu Binh Lửa, đã đưa khuôn mặt ông và những đồng đội với đầy đủ quân trang, vũ khí, mồ hôi, máu và nước mắt, cùng với nỗi nhọc nhằn của những người lính oằn người dưới sức nặng của chiến tranh đến với người đọc, qua những cơn bão lửa thổi suốt chiều dài đất nước.
Sau tác phẩm đầu tay này, ông nghiễm nhiên trở thành một nhà văn quân đội. Ông đã vuốt mắt cho nhiều đồng đội, đã từng chia với thuộc hạ một miếng cơm thiu, một hớp nước đọng trong góc chiến hào, trong khi mắt dõi qua bóng đêm về phía địch quân sẽ ào ào xông tới.
Với đời lính như thế, người đọc sẽ không ngạc nhiên khi đọc những tác phẩm kế tiếp của ông như: Dọc Đường Số Một, Tù Binh và Hòa Bình, Dựa Lưng Nỗi Chết.. là những tác phẩm lấy chiến tranh Việt Nam làm bối cảnh.
Năm 1975 ập đến, là một sĩ quan trong Ủy Ban Quân Sự Bốn Bên ông có thể leo lên những chuyến phi cơ chót rời khỏi Việt Nam. Thế nhưng ông đã ở lại, và đã nhận trước sau 14 năm tù, mà trong đó có nhiều lần bị biệt giam hàng năm trời đằng đẵng trong hầm tối, nơi chỉ có bóng mình nhòe trong bóng đêm, không một bạn tù nâng đỡ tinh thần.
Từ trong bóng tối của tù ngục, ông không thể viết văn nhẩm, nên đã phải làm thơ cho dễ nhớ, và sau này ghi lại hàng ngàn bài thơ, mà trong đó có những bài thơ có hơi thở của Đường thi.
Dưới đây là nguyên văn cuộc mạn đàm với nhà văn Phan Nhật Nam.
(Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)