Tình hình chung
Thông thường, đến thời điểm cận Tết, cùng với việc tăng năng suất lao động để hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh doanh, người lao động đặt nhiều hy vọng vào khoản thưởng Tết cuối năm.
Tuy nhiên, tình hình biến động kinh tế năm nay khiến không ít người trong số họ cũng hiểu niềm hy vọng đó khó trở thành hiện thực, vì nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế trên thế giới.
Cuộc sống của người lao động lại còn chật vật hơn với việc giá cả tăng vọt. Ở Việt Nam, thị trường mua sắm thường hay tăng giá vào thời điểm cuối năm, mà năm nay giá vàng lại biến động mạnh vào lúc này.
Cô Nguyễn Trâm Anh, làm việc cho một doanh nghiệp ở Tỉnh Bình Dương cho biết:
“Đối với những người ăn lương thì chỉ mong tiền thưởng Tết thôi, vì lương đã dùng hết vào chi tiêu hàng ngày rồi, cả chồng em cũng vậy. Nếu mà năm thưởng tốt thì coi như Tết được thoải mái một chút và có thể dành dụm được. Còn nếu được thưởng ít, chỉ một tháng lương thì coi như Tết không có dư gì được hết.”
Ngoài ra, cuộc sống của người lao động lại còn chật vật hơn với việc giá cả tăng vọt. Ở Việt Nam, thị trường mua sắm thường hay tăng giá vào thời điểm cuối năm, mà năm nay giá vàng lại biến động mạnh vào lúc này.
Đối với thu nhập của người công nhân thì vào thời điểm những tháng cuối năm nay, chỉ số giá cả tăng vọt lên mức 7%, thì lương của họ đủ để trang trải cho các khoản chi tiêu đã là may lắm rồi.
Nếu đem mức lương được trả so với mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng thì mức tăng lương không đủ để bù mức tăng giá sinh hoạt.
Anh Bùi Đức Vinh, làm việc cho một công ty nước ngoài có nhận xét:
“Các cơ quan, ban, ngành ở Thành phố Hồ Chí Minh nhìn chung không bằng những năm trước. Và mọi người đều có cảm giác tiết kiệm hơn trong mùa xuân này. Vì giá đôla tăng, giá vàng tăng, nói chung là người ta có cái cảm giác không được bình ổn lắm, thấy hơi lo.
Thành ra tôi nghĩ, chắc mỗi gia đình cũng có ý thức cảm thấy cần phải tiết kiệm trong năm nay để còn chuẩn bị cho năm tới có thể có nhiều biến động, khó khăn hơn mà mình chưa lường trước được.”
Về phần mình, anh Vinh cũng nói thêm:
“Tết Âm lịch sắp tới tôi cũng chưa biết sẽ ra sao, nhưng tôi có cảm giác không bằng những năm trước, vì những năm trước công ty nước ngoài thưởng 2 tháng lương. Năm nay chưa chắc sẽ được như vậy; có thể chỉ được thưởng một tháng lương hoặc thêm được mấy chục phần trăm của một tháng lương nữa. Nói chung, với tình hình hiện tại thì thấy rằng Tết Âm lịch năm nay sẽ không bằng những năm trước.”
“Liệu cơm gắp mắm”
Tuy nhận được những khoản tiền thưởng khác trong năm, nhưng thưởng Tết vẫn là khoản tiền mà người lao động mong chờ nhất, vì đối với người Việt Nam, Tết là dịp gia đình sum họp quây quần, nhiều người về thăm quê. Do vậy phát sinh nhiều chi phí phải trang trải.
Tuy nhiên, đối với một số gia đình lao động mà thu nhập của cả hai vợ chồng trong dịp Tết này không khả quan thì họ cũng không dám nghĩ đến chuyện về quê ăn Tết. Cô Trâm Anh nói tiếp:
“Năm nay tụi em chưa có kế hoạch về quê ăn Tết gì hết, nhưng chắc sẽ tiết kiệm không đi về quê nội nữa, vì mỗi lần đi về quê như vậy tốn kém quá. Lương không tăng mà chi phí sinh hoạt hằng ngày lại tăng, thành ra đương nhiên là người ta không dám chi xài nhiều. Chỉ chi xài những việc đó khi Tết được thưởng nhiều.”
Đối với một số gia đình lao động mà thu nhập của cả hai vợ chồng trong dịp Tết này không khả quan thì họ cũng không dám nghĩ đến chuyện về quê ăn Tết.
Đối với một số doanh nghiệp, việc xoay sở để trả lương cho công nhân trước Tết đã là một mối lo chứ nói chi đến thưởng Tết.
Anh Lê Tâm Chiến, công nhân làm việc cho một doanh nghiệp tư nhân cho biết:
“Kinh tế bây giờ cũng khó khăn, đối với người làm công ăn lương bây giờ thì thu nhập so với vật giá rất khó khăn. Năm nay nói tăng lương nhưng so với đồng lương hồi trước thì cũng không tăng bao nhiêu. Cho nên việc chuẩn bị cho cái Tết năm nay cũng chẳng được gì vì bây giờ vật giá còn lên cao hơn nữa. Việc mua sắm năm nay cũng sẽ khó khăn hơn một chút.
Theo chính sách của nhà nước thì trước ngày 25 tháng này sẽ công bố lương thưởng cho ngày Tết, nhưng tới giờ này bên công ty này cũng chưa nghe gì hết. Nếu cơ quan nào, xí nghiệp nào, đơn vị nào sản xuất kinh doanh khá hơn thì thu nhập của công nhân sẽ khá hơn một chút; có một khoản gọi là lương tháng 13 gì đó. Bên công ty này thì cũng chưa biết có được thưởng như thế nào không. Mệt lắm.”
Do chuẩn bị cho việc thực hiện lương tối thiểu mới nên đa phần các doanh nghiệp chưa có động tĩnh gì về thưởng Tết cho nhân viên. Hiện tại một số doanh nghiệp tại các Khu Công Nghiệp, Khu chế xuất ở Hà Nội còn đang chuẩn bị cho việc thực hiện lương tối thiểu mới vào ngày 01/01/2010 theo quy định của Nhà nước.
Trả lời các phóng viên trong nước bà Nguyễn Thị Hoá, Chủ tịch Công Đoàn Các Khu Công Nghiệp và Khu Chế Xuất Hà Nội cho biết, Công Đoàn sẽ tham gia cùng doanh nghiệp để giải quyết ổn thoả lợi ích hài hoà hai bên, nhất là vấn đề tiền lương, nhằm tránh xảy ra tranh chấp lao động, đình công, nhất là trong dịp Tết.