Sở Y tế TPHCM đề nghị Sở Giáo dục - Đào tạo cung cấp thông tin liên quan đến nhân viên y tế không cho con tiêm vắc xin. Văn bản này bị cho là trái luật và vi phạm quyền trẻ em.
Ông Nguyễn Hữu Hưng - Phó giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh vừa ký văn bản đề nghị Sở Giáo dục - Đào tạo (Sở GD-ĐT) cung cấp danh sách tất cả trẻ chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ vắc xin có phụ huynh là nhân viên y tế không đồng thuận. Trong đó kèm các thông tin cụ thể như họ tên trẻ, lớp, trường, quận, huyện nơi trường trú đóng, họ và tên phụ huynh, số điện thoại, nơi công tác.
Lý giải với báo chí Nhà nước về văn bản này, ông Hưng cho hay, do văn bản từ Sở GD-ĐT nêu tình hình hàng trăm phụ huynh là nhân viên y tế không đồng thuận cho con tiêm vắc xin phòng COVID-19, nên Sở Y tế buộc phải có văn bản đề nghị với mong muốn được phối hợp nhằm tiện cho việc thuyết phục, vận động phụ huynh tiêm vắc xin cho trẻ.
Xem xét vấn đề dưới khía cạnh pháp lý, rõ ràng đề nghị của Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM là chưa phù hợp với luật pháp hiện hành. Vì lẽ, Sở Y tế là cơ quan Nhà nước vốn chỉ được phép hoạt động trong khuôn khổ chức năng, quyền hạn do pháp luật quy định...Chưa kể đến việc truy tầm này xâm phạm đến quyền được bảo mật thông tin do pháp luật quy định bảo hộ. Do đó, tôi nghĩ Sở Y tế TP.HCM nên rút lại đề nghị chưa hợp pháp của mình. - Luật sư Đặng Đình Mạnh
Luật sư Đặng Đình Mạnh nêu quan điểm của ông về khía cạnh pháp lý với RFA sáng ngày 5 tháng 10:
"Xem xét vấn đề dưới khía cạnh pháp lý, rõ ràng đề nghị của Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM là chưa phù hợp với luật pháp hiện hành. Vì lẽ, Sở Y tế là cơ quan Nhà nước vốn chỉ được phép hoạt động trong khuôn khổ chức năng, quyền hạn do pháp luật quy định.
Theo đó, đối với Sở Y tế, pháp luật không quy định cho cơ quan này có thẩm quyền truy tầm thông tin về trẻ chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ vắc-xin phòng COVID- 19 có phụ huynh là nhân viên y tế không đồng thuận. Đồng thời, trong thời điểm hiện nay, việc tiêm vắc-xin phòng COVID- 19 không mang tính chất cưỡng hành mà hoàn toàn phụ thuộc vào quyền quyết định của phụ huynh. Do đó, việc truy tầm thông tin này nhân danh bất kỳ lý do nào cũng đều không hợp pháp.
Bên cạnh đó, chưa có gì bảo đảm về tính an toàn tuyệt đối của vắc-xin đối với trẻ nhỏ khiến cho phụ huynh lo ngại đều là nguyên nhân chính đáng cần phải tôn trọng.
Chưa kể đến việc truy tầm này xâm phạm đến quyền được bảo mật thông tin do pháp luật quy định bảo hộ. Do đó, tôi nghĩ Sở Y tế TP.HCM nên rút lại đề nghị chưa hợp pháp của mình."
Bác sĩ Đinh Đức Long cho hay, ông chưa thấy điều luật nào trong ngành yêu cầu nhân viên y tế phải cung cấp thông tin cá nhân như vậy. Hơn nữa văn bản này vi phạm cả quyền trẻ em. Ông nói:
“Văn bản đó căn cứ theo điều luật nào? Tôi chưa thấy điều luật nào mà Sở y tế bắt nhân viên trong ngành bắt nhân viên y tế đưa danh sách con em mình như thế cả. Ở đây có yếu tố đe dọa vì nhân viên cấp dưới có thể bị trừng trị nếu không thực hiện yêu cầu của cấp trên.
Quyền bảo vệ nhân thân đứa trẻ dưới 18 tuổi thuộc bảo hộ của cha mẹ. Không thể dùng mệnh lệnh hành chính trong trường hợp này được. Về nguyên tắc mà nói, chích ngừa là quyền tự do lựa chọn của người dân. Chính quyền chỉ có thể giải thích, thuyết phục chứ không thể dùng mệnh lệnh hành chính được. Nguyên tắc là như thế.”
Theo Bác sĩ Đinh Đức Long, việc bắt buộc chích ngừa bằng hình thức nào đó gọi là can thiệp xâm phạm. Một khi Sở Y tế và Sở GD-ĐT cùng phối hợp, nghĩa là dùng hai gọng kìm để ép người ta. Ông nói tiếp:
“Sở Y tế gửi công văn cho Sở Giáo dục trong khi ngành giáo dục không phải cấp dưới ngành y tế. Hai ngành này ngang hàng nhau cho nên Sở Giáo dục có thể từ chối công văn này. Những phụ huynh hoặc cá nhân nào có thể khởi kiện văn bản hành chính này ra tòa hành chính. Đó là cách nhẹ nhàng nhất. Việc chỉ lấy danh sách con em cán bộ y tế là có sự phân biệt đối xử với trẻ em. Như thế công văn mang tính phân biệt đối xử đối với trẻ em, vi phạm các công ước quốc tế về Quyền trẻ em, Luật trẻ em.”
Điều 6 Luật Trẻ em 2016 có quy định nghiêm cấm “việc công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em mà không được sự đồng ý của trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên và của cha, mẹ, người giám hộ của trẻ em”.
Điều 2 Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền Trẻ em quy định, “các quốc gia thành viên phải thi hành mọi biện pháp thích hợp để bảo đảm cho trẻ em được bảo vệ trước mọi hình thức phân biệt đối xử hoặc trừng phạt vì các lý do địa vị, hoạt động, những ý kiến phát biểu hoặc tín ngưỡng của cha mẹ, người giám hộ pháp lý hoặc những thành viên khác trong gia đình của trẻ em.”
Việc chỉ lấy danh sách con em cán bộ y tế là có sự phân biệt đối xử với trẻ em. Như thế công văn mang tính phân biệt đối xử đối với trẻ em, vi phạm các công ước quốc tế về Quyền trẻ em, Luật trẻ em. - Bác sĩ Đinh Đức Long
Văn bản vừa nêu của Sở Y tế cho rằng, trong thời gian qua đơn vị có nhiều văn bản nhắc nhở các nhân viên y tế, người lao động trong toàn ngành y tế phải gương mẫu trong phòng, chống dịch bệnh. Sở cũng khuyến khích tất cả nhân viên y tế gương mẫu đưa con em từ 5 đến dưới 18 tuổi đi tiêm vắc xin phòng COVID-19 đủ liều, đúng lịch.
Theo một nhà báo ẩn danh nói với RFA sáng ngày 5 tháng 10, việc “thuyết phục”, “khuyến khích” chỉ là mỹ từ che giấu sự bắt buộc. Ông nói:
“Cái từ ‘vận động’ chỉ là bọc lót cho sự bắt buộc. Thực tế chính quyền địa phương khắp cả nước ép và giao chỉ tiêu cho các trường phải tiêm vắc-xin cho trẻ. Điều đáng nói là họ đưa chỉ tiêu này vào thi đua cho các trường. Theo tôi, sở dĩ phụ huynh không dám cho con mình đi chích ngừa vì Việt Nam từng xảy ra nhiều vụ trẻ em chết vì chích ngừa mà chẳng ai chịu trách nhiệm cả.
Theo quan điểm của tôi, họ bỏ tiền ra mua vắc-xin rồi nên họ không muốn lãng phí vì mục đích chính trị. Họ sợ ‘đối thủ’ lấy lý do lãng phí để tấn công mình, vì khi sự việc vỡ lở sẽ có thêm tội tham nhũng trong đó. Ở Việt Nam, bất cứ vụ mua bán y tế nào cũng có tham nhũng, nhất là liên quan dịch COVID-19 này, báo chí đăng đầy ra đó. Họ dùng cái đó để diệt phe cánh.
Ngoài ra, những người đang đương chức phải ráng làm cho tốt việc của mình để được khen thưởng. Bằng khen cũng giúp ít nhiều nếu có phải ra tòa.”
Nhà báo này muốn nói đến trường hợp cựu Chủ tịch Thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã gửi nhiều hồ sơ bệnh án và 85 tài liệu khen thưởng cho tòa trước một phiên phúc thẩm liên quan vụ công ty Nhật Cường. Mục đích gửi hồ sơ bệnh án và tài liệu khen thưởng được nói để Hội đồng Xét xử xem xét và có quyết định giảm hình phạt cho ông.