Tối 29 tháng 8 năm 2021, UBND TP.HCM ban hành công văn khẩn số 2925 về việc lưu thông trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16. Công văn có hiệu lực từ ngày 30 tháng 8 cho đến khi có thông báo mới.
Theo đó, shipper hoạt động ở 8 quận "vùng đỏ" phải được xét nghiệm COVID-19 mỗi ngày một lần vào lúc 5-6 giờ sáng tại các trạm y tế lưu động trên thành phố. Shipper hoạt động ở 14 quận, huyện còn lại phải được xét nghiệm hai ngày một lần tại các trạm y tế lưu động trong thành phố đến hết ngày 6 tháng 9.
Theo quy định của Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch bệnh COVID 19 từ 31 tháng 5 năm 2021, có bốn mức độ nguy cơ được thể hiện tới cấp xã trên bản đồ chống dịch tương ứng với các màu sắc. Trong đó, màu xanh là mức bình thường; màu vàng là mức nguy cơ; màu cam là mức nguy cơ cao và màu đỏ là mức nguy cơ rất cao.
Người dân thành phố thời gian qua không lạ gì với những chỉ thị, công văn được ban hành cấp tập rồi thay đổi liên tục. Nhưng với Công văn 2925, giới shipper và người dân có cùng nỗi băn khoăn, bởi sự tác động qua lại giữa họ. Nếu shipper không hoạt động thì hàng hóa nhà nông ứ đọng, dân không có đồ ăn.
Tài xế mà xét nghiệm có kết quả âm tính thì phải ba, bốn ngày sau hoặc một tuần thì mới nên xét nghiệm lại làm liên tục mỗi ngày thì banh cái mũi luôn à? Hơn nữa, thời gian xếp hàng hàng trăm tài xế ở mỗi quận như vậy thì quá mất thời gian. Phải giãn thời gian xét nghiệm ra cho tài xế có thời gian chạy xe. - Anh Nguyễn Ngọc Cơ
Anh Nguyễn Ngọc Cơ, Đội trưởng một đội shipper ở Sài Gòn nêu quan điểm của anh về việc phải xét nghiệm COVID-19 mỗi ngày:
“Tài xế mà xét nghiệm có kết quả âm tính thì phải ba, bốn ngày sau hoặc một tuần thì mới nên xét nghiệm lại làm liên tục mỗi ngày thì banh cái mũi luôn à? Hơn nữa, thời gian xếp hàng hàng trăm tài xế ở mỗi quận như vậy thì quá mất thời gian. Phải giãn thời gian xét nghiệm ra cho tài xế có thời gian chạy xe. Không thể bắt họ đi test mỗi ngày được. Tài xế họ kêu ca, họ nghỉ nhiều lắm vì họ ngán ngại chuyện này.
Bây giờ xếp hàng mà trong số đó có người đã dương tính thì nó lây còn chết nữa. Anh em tài xế người ta cũng không giãn cách đúng vì ai cũng muốn test trước nên chen nhau. Tôi thấy nó hỗn loạn. Vô tình lại gây nguy cơ cao hơn cho anh em.
Từ bữa giờ hết chỉ thị này tới thông tư kia. Cái này chưa xong ban hành cái khác làm khổ anh em shipper. Những người đang chạy ngoài đường bây giờ là những người thực sự khổ. Họ khổ lắm luôn mới phải ráng chạy kiếm cơm từng bữa cho gia đình. Nghỉ chạy bữa nào là nhà đói bữa nấy. Họ đang rất rất cần tiền. Họ khổ lắm mới phải bươn chải.”
Anh Cơ nói thêm rằng, anh em shipper là lực lượng chịu nhiều thiệt thòi mà không biết kêu ai. Anh kể, có một số dân phòng làm nhiệm vụ canh gác các chốt chặn tại các khu phố, con hẻm nếu trong hẻm có F0 đang điều trị. Nhiệm vụ của họ cũng là chuyển tiếp hàng hóa từ shipper đến người dân trong khu phố nhưng họ không làm mà mở chốt yêu cầu shipper vô giao đến nhà dân.
Một shipper khác là anh Lê Tấn Lưu cho hay, mới đầu thì anh em lo nhất là chi phí xét nghiệm mỗi ngày. Đến khi biết là xét nghiệm miễn phí thì lại có nỗi lo khác:
“Chắc chắc việc test hàng ngày như vậy nó bất tiện vì có thể lây chéo giữa các shipper với nhau. Do đông người nên việc giữ khoảng cách khó bảo đảm an toàn trong thời điểm dịch căng thẳng hiện nay. Đó là cái bất tiện nhưng cuộc sống quá khó khăn buộc họ phải ra đường khi còn có thể.”
Theo tin từ truyền thông Nhà nước, Ban Giám đốc Sở Công thương đã đồng ý chủ trương miễn phí xét nghiệm nhanh COVID-19 cho lực lượng tài xế đủ điều kiện tham gia hoạt động từ ngày 30 tháng 8 năm 2021.
Đứng về góc độ y khoa, Bác sĩ Võ Xuân Sơn nhận định:
“Có một số cơ sở có độ lây nhiễm cao thì họ làm xét nghiệm mỗi ngày, nhưng làm trong các cơ sở chuyên biệt. Còn xét nghiệm trong cộng đồng như vậy thì tôi không dám chắc mức độ lây lan của nó. Đó là cái thứ nhất. Cái thứ hai là về mặt kỹ thuật. Nếu kỹ thuật lấy tốt thì một ngày một lần cũng không sao, nhưng nếu kỹ thuật lấy không tốt thì nhiều khi bị chảy máu. Mà ngày nào cũng lấy thì sẽ gây khó chịu cho người ta.
Còn vi-rút thì cũng tùy loại. Với chủng Delta thời gian ủ bệnh ngắn hơn, khoảng ba, bốn ngày. Còn những chủng như trước đây thì cả tuần, 10 ngày hoặc hơn. Chỗ chúng tôi thì bốn ngày mới xét nghiệm một lần.”
Kể từ hôm 23 tháng 8, TP.HCM chính thức bắt đầu bước vào giai đoạn siết chặt hơn các biện pháp chống dịch, hạn chế người dân ra đường với chủ trương biến các xã, phường, thị trấn thành “pháo đài” chống dịch.
Bộ Quốc phòng đưa khoảng 35.000 dân quân tự vệ vào TP.HCM tham gia các chốt kiểm soát cùng các lực lượng khác như công an, hải quan, quản lý thị trường, y tế. Chính quyền kỳ vọng lực lượng này có thể kết hợp với các lực lượng khác như công an, hải quan, quản lý thị trường và một số tổ chức Nhà nước khác thay thế được vị trí của các đội shipper thông thuộc đường ngang ngõ tắt ở thành phố này.
Tụi tôi phải trả giá nhiều năm chạy xe giao hàng mới có được kinh nghiệm như bây giờ. Ít nhất phải ba năm lăn lóc ngoài đường. Tôi chạy từ năm 2014 tới giờ còn chưa biết hết đường. Một chú bộ đội ngoài Bắc vô mấy ngõ hẻm thì chết chắc. Việc ai người đó làm, không làm thay được đâu. Khó lắm.- Anh Nguyễn Ngọc Cơ
Với dân số TP. HCM khoảng 10 triệu thì lực lượng quân đội không thể đảm nhận việc ‘đi chợ hộ’ dân, cũng như không thể giao hàng kịp đến cho dân vì ‘lạ nước lạ cái’.
Shipper Nguyễn Ngọc Cơ nhận xét:
“Giao sao nổi. Thứ nhất, bộ đội ngoài Bắc vô làm sao thông thuộc đường xá, thông thuộc hang cùng ngõ hẻm trong này. Tụi tôi phải trả giá nhiều năm chạy xe giao hàng mới có được kinh nghiệm như bây giờ. Ít nhất phải ba năm lăn lóc ngoài đường. Tôi chạy từ năm 2014 tới giờ còn chưa biết hết đường. Một chú bộ đội ngoài Bắc vô mấy ngõ hẻm thì chết chắc. Việc ai người đó làm, không làm thay được đâu. Khó lắm.”
Có lẽ nhìn thấy những hạn chế của lực lượng quân đội trong vai trò shipper nên lãnh đạo thành phố cho shipper hoạt động trở lại. Nhưng dường như quyết định nào của thành phố ban ra liên quan đến phòng, chống dịch đều có điều gì đó bất cập khiến dân phải lên tiếng, như việc shipper phải xét nghiệm COVID-19 mỗi ngày như hiện nay.