Ùn ứ xe chờ đăng kiểm, thiệt hại không ai đền bù!

0:00 / 0:00

Hàng trăm người bị khởi tố; hàng chục trung tâm đăng kiểm phải đóng cửa khiến tình trạng xe chờ đăng kiểm dồn ứ hàng cây số ở cả TP.HCM và thành phố Hà Nội. Điều này bị cho là ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất kinh doanh và sự đi lại của người dân.

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện cả nước có 234/281 trung tâm đăng kiểm đang hoạt động. 47 trung tâm bị đóng cửa để phục vụ công tác điều tra hoặc không đủ điều kiện kinh doanh. Tại Hà Nội có 18/31 trung tâm đăng kiểm đang hoạt động, với 23/61 dây chuyền kiểm định. Tại TP.HCM có 13/19 trung tâm đăng kiểm hoạt động, với khoảng gần 30 dây chuyền kiểm định. Số lượng trung tâm hoạt động chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu kiểm định xe của người dân.

Báo Nhà nước dẫn đề nghị của ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô hành khách TP.HCM: "Trước khi khủng hoảng chúng ta chỉ đáp ứng được 50%. Vì vậy, việc cần làm là sớm có giải pháp, huy động thêm đăng kiểm viên từ công an, quân đội và cả đăng kiểm viên đã về hưu hoạt động lại. Tuy nhiên, về lâu dài ngành đăng kiểm cần tập huấn đăng kiểm viên cấp bách, nhanh chóng. Bộ Giao thông Vận tải không cần bổ nhiệm mà có thể hợp đồng với các chuyên gia, kỹ sư và công nhân là đăng kiểm viên để làm cho nhanh."

Tình hình ùn tắc xe chờ đăng kiểm tại các trung tâm đăng kiểm không chỉ gây thiệt hại cho các chủ xe, tài xế mà còn ảnh hưởng đến việc buôn bán của các tiểu thương gần đó, do hàng xe dài che chắn hết mặt tiền tiệm.

Xe mình làm mình chịu lỗi thôi chứ không có ai bồi thường hết. Xe hết hạn đăng kiểm mà chạy tầm bậy tầm bạ công an nó bắt là mình lỗi. Chở người này người kia là nó bắt là mình chịu trách nhiệm. Không có ai bồi thường gì hết ráo. - Ông Thuần, tài xế

Để giải tỏa khó khăn trong hoạt động kiểm định xe cơ giới, đáp ứng khả năng cung cấp dịch vụ công phục vụ nhân dân, Bộ Giao thông Vận tải đề xuất cho phép sử dụng lực lượng đăng kiểm của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng tham gia công tác kiểm định xe cơ giới tại các trung tâm đăng kiểm.

Ông Thuần, tài xế xe chở hàng ở TP.HCM nói với RFA rằng, xe hết hạn đăng kiểm phải tạm dừng kinh doanh, không có doanh thu nhưng vẫn phải trả tiền thuê chỗ đậu, trả tiền lãi ngân hàng. Thiệt hại này do nhà xe chịu hết, Nhà nước không hỗ trợ.

“Tới ngày đăng kiểm mà chưa đăng kiểm được thì họ cho bảy ngày. Trong vòng bảy ngày phải đi đăng kiểm. Họ chỉ cho đi từ nhà tới chỗ đăng kiểm thôi. Không cho chở người. Không cho kinh doanh gì hết.

Xe mình làm mình chịu lỗi thôi chứ không có ai bồi thường hết. Xe hết hạn đăng kiểm mà chạy tầm bậy tầm bạ công an nó bắt là mình lỗi. Chở người này người kia là nó bắt là mình chịu trách nhiệm. Không có ai bồi thường gì hết ráo. Luật Việt Nam là vậy đó. Nói chung là đăng kiểm chỗ nào cũng được. Hồi lúc trước thì dễ lắm. Còn bây giờ nhà nước đăng kiểm, công an giao thông nó vô thì không ai dám ăn hết. Đang vô chiến dịch nó bắt, nó điều tra mấy chỗ đăng kiểm hết nên xe mới dồn lại thôi. Qua chiến dịch là đâu lại vào đó, cũng thoải mái thôi chứ không có gì hết.”

ndo_br_12-8771.jpg
Xe xếp hàng chờ đăng kiểm tại một trung tâm đăng kiểm ở Hà Nội. Ảnh: báo Nhân dân

Không chỉ doanh nghiệp vận tải lỗ lã mà các trung tâm dạy lái xe cũng lâm cảnh khó khăn khi xe hết hạn đăng kiểm phải “nằm ụ”. Một người dạy lái xe ở Thủ Đức nói với RFA sáng 13 tháng 4:

“Nhiều xe bây giờ cứ chủ quan như ngày xưa, không chịu đi bốc số. Đến khi người ta thông báo hai tháng sau mới được đăng kiểm thì trễ rồi. Bây giờ mình phải lo làm trước, phải liên hệ trước. Ngày xưa dễ lắm, bây giờ cho 20 ngàn tiền cà phê cho người dán tem nó cũng không dám lấy nữa. Bây giờ nó kinh khủng quá. Hiện tại là thua rồi. Nhà nước làm ăn kiểu gì không hiểu mà tôi không biết nói với ai, không thắc mắc được với ai cả.

Ví dụ muốn đăng kiểm vào tháng sáu thì tháng tư đã phải đi bốc số rồi. Hai tháng mới được đăng kiểm. Người ta phải sắp xếp. Ngày xưa có nhiều trung tâm đăng kiểm thì xe nó giãn bớt ra và nó làm nhanh hơn. Bây giờ nó làm kỹ hơn, làm lâu hơn mà lại ít trung tâm đăng kiểm nên xe dồn.”

Tính đến cuối tháng 3 năm 2023, hơn 500 người đã bị Cục Cảnh sát hình sự và công an ở 32 địa phương khởi tố và bắt giam với nhiều tội danh liên quan đến các sai phạm tại các trung tâm đăng kiểm như: Môi giới hối lộ; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Giả mạo trong công tác; Sản xuất mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật; Xâm nhập trái phép mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác. Trong đó có hai lãnh đạo cấp cao là Cục trưởng Cục Đăng kiểm Đặng Việt Hà và cựu Cục trưởng Trần Kỳ Hình.

Cái vụ bồi thường là không có. Bây giờ chỉ là thay đổi người “ăn” thôi mà. Hồi đó giờ ăn nhiều quá thì xuống để người khác lên ăn thôi. Rồi đâu lại vào đó à chị ơi. - Cô Quỳnh

Dư luận cho rằng, những tiêu cực trong ngành đăng kiểm đã xảy ra từ rất lâu nhưng không bị xử lý dẫn đến tình trạng như hiện nay. Lỗi này không thuộc về dân nhưng hậu quả thì người dân phải lãnh. Nhà nước không đền bù những thiệt thòi cho dân.

Cô Quỳnh, người vừa đi đăng kiểm cho chiếc xe bảy chỗ của gia đình cho biết, dù không dám “ăn” như trước nhưng nhân viên một số trạm đăng kiểm vẫn chừa chỗ cho người quen, người nhà đến đăng kiểm mà không cần xếp hàng. Cô Quỳnh cho rằng, khi mọi chuyện trở lại như nếp cũ thì chuyện “có tiền là qua hết” sẽ trở lại. Cô nói:

“Cái vụ bồi thường là không có. Bây giờ chỉ là thay đổi người “ăn” thôi mà. Hồi đó giờ ăn nhiều quá thì xuống để người khác lên ăn thôi. Rồi đâu lại vào đó à chị ơi.”

Anh Tài, một người chở hàng thuê từng cho RFA biết quy trình để qua cửa đăng kiểm trước đây:

“Vô chỗ đăng kiểm thì xếp hàng rồi nó để phiếu thứ tự lên kiếng chỗ cần gạt nước. Vô tới chỗ đăng kiểm thì mình xuống xe, bỏ tiền ‘cà phê’ lên chỗ cần thắng tay. Tự tụi nó sẽ biết rồi lấy. Có tiền thì nếu xe có gì họ cũng cho qua, còn không thì chút xíu gì họ cũng báo lỗi.”

Đầu năm 2020, báo Pháp Luật có bài viết “Đăng kiểm làm tiền ở hai trung tâm TP.HCM”. Theo đó, với dây chuyền kỹ thuật đăng kiểm hiện đại, nếu các đăng kiểm viên làm việc “trong sạch” thì những chiếc xe cũ nát không đạt an toàn để lưu thông, những xe chở quá trọng tải hay xe mất thắng “lọt” đăng kiểm là điều không thể. Tuy nhiên, thực tế ở nhiều nơi, chuyện xe không đủ điều kiện kỹ thuật vẫn được cấp giấy chứng nhận kiểm định xảy ra như cơm bữa, miễn là chủ xe, tài xế chịu chung chi.