Bộ Công an Việt Nam vừa thông báo sẽ quản lý công dân vùng dịch bằng phần mềm do Bộ này phát triển. Đại tá Phùng Đức Thắng, Phó cục trưởng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội Bộ Công an (C06), cho báo nhà nước Việt Nam biết thông tin vừa nói hôm 11/8/2021.
Theo Phó cục trưởng Cảnh sát Phùng Đức Thắng, công dân Việt Nam có thể dùng máy tính, điện thoại thông minh có kết nối mạng để tải ứng dụng, đăng ký khai báo y tế tại suckhoe.dancuquocgia.gov.vn. Ông Thắng cho rằng việc khai báo này tương tự phần mềm của Bộ Y tế, nhưng bổ sung thông tin thường trú, tạm trú...
Trong khi hiện tại Bộ Y tế đã quản lý bằng phần mềm như tokhaiyte, Bluezone... đồng thời người dân luôn phải xuất trình kèm theo căn cước công dân có đầy đủ thông tin cư trú... thì Bộ Công an nói các phầm mềm này gây rối rắm... (!?)
Trả lời RFA từ Sài Gòn hôm 12/8, Luật sư Đặng Đình Mạnh thuộc Đoàn Luật sư TPHCM, nhận định:
“Chúng tôi khá bất ngờ khi nghe thông tin có thêm chương trình quản lý công dân vùng dịch bằng phần mềm của Bộ Công an. Vì lẽ, hiện nay đang tồn tại khá nhiều chương trình có chức năng tương tự như tokhaiyte.vn, Bluezone, Sổ sức khỏe điện tử, Khai báo y tế qua ứng dụng Zalo, giờ thì có thêm ứng dụng suckhoe.dancuquocgia.gov.vn của Bộ Công an quản lý.
Tôi hiểu sự cần thiết phải có một chương trình ứng dụng internet để quản lý công dân vùng dịch trong hoàn cảnh dịch bệnh hiện nay. Thế nhưng, tại sao lại có tình trạng như “loạn sứ quân” đối với các ứng dụng như vậy?”
Theo Luật sư Đặng Đình Mạnh, có phải đã không có một nhạc trưởng để điều phối thống nhất với nhau giữa các bộ: Bộ Y Tế, Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Công an về vấn đề này? Hoặc giả, tại sao Bộ Công an không kết nối, sử dụng các ứng dụng sẵn có mà lại đưa vào một ứng dụng hoàn toàn mới ? Gần như phủ nhận các ứng dụng đang sẵn có? Luật sư Mạnh cho biết thêm:
“Nếu cho rằng ứng dụng mới của Bộ Công an bổ sung thêm các thông tin thường trú, lưu trú, tạm trú, thì thật ra, có thể cập nhập việc yêu cầu thêm các thông tin này hoặc thêm chức năng đối với các ứng dụng có sẵn.
Với góc độ công dân, tôi thật sự lo lắng về tình trạng thiếu nhất quán trong các chính sách phòng chống dịch hiện nay giữa các cơ quan quản lý Nhà nước.”
Tôi hiểu sự cần thiết phải có một chương trình ứng dụng internet để quản lý công dân vùng dịch trong hoàn cảnh dịch bệnh hiện nay. Thế nhưng, tại sao lại có tình trạng như "loạn sứ quân" đối với các ứng dụng như vậy?
-Luật sư Đặng Đình Mạnh
Theo Đại tá Phùng Đức Thắng, Phó cục trưởng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội Bộ Công an - C06, hiện có một bất cập là nhiều phần mềm cùng tồn tại như tokhaiyte, Bluezone gây rối cho người dân. Trong khi ông này không đề cập việc, bây giờ lại thêm một ứng dụng của Bộ Công an.
Nhà báo Võ Văn Tạo khi trả lời RFA từ Nha Trang hôm 12/8 cũng bày tỏ sự ngạc nhiên về việc Bộ Công an đề xuất tạo ra phần mềm do Bộ này quản lý để theo dõi tình hình dịch bệnh của người dân, trong khi đã có phần mềm của Bộ Y tế. Nhà báo Võ Văn Tạo nói tiếp:
“Mà dịch bệnh là chuyên môn của ngành y tế chứ đâu phải của công an. Xung quanh việc Nhà nước chủ trương cho Bộ công an làm chứng minh thư điện tử thì đã có nhiều ý kiến không hài lòng, đặc biệt những người từng ở nước ngoài, vì những quốc gia tôn trọng quyền tự do cá nhân thì theo dõi người dân là việc tối kỵ. Chỉ trong những trường hợp đặc biệt, chứ người dân có quyền tự do cá nhân của mình, từ thư tín, đi lại, tự do ngôn luận... Do đó ai cũng thấy việc công an can thiệp quá sâu vào mọi lĩnh vực đời sống là không hay ho gì cho một quốc gia nếu như muốn hội nhập với nhân loại văn minh.”
Nhà báo Võ Văn Tạo dẫn chứng câu nói của cựu Bộ trưởng Y tế của Chính phủ Cách mạng lâm thời, Bác sĩ Dương Quỳnh Hoa khi sinh thời vào sau năm 1975 có nói với báo chí nước ngoài: ‘Trong chiến tranh thì chúng tôi sống trong lòng nhân dân, nhân dân che chở cho chúng tôi, nhưng từ khi Đảng nắm toàn quyền rồi thì nhân dân tự nhiên lại trở thành kẻ thù tiềm ẩn của Đảng’... Ông Tạo nói tiếp:
“Tôi nghĩ rằng việc tăng cường quyền lực cho công an, sử dụng công an để giám sát từng người dân, hoặc có ý như thế, thì không phải là dấu hiệu tốt cho một quốc gia. Bởi vì nếu tốt cho một quốc gia thì người dân phải là nền tảng của xã hội, ông chủ của đất nước... chứ không phải người chủ là những phe nhóm đảng phái chính trị... hay bất cứ lực lượng nào thì cũng chỉ là người làm công, được người dân đóng thuế để trả lương cho bộ máy công quyền.”
Việt Nam hiện có rất nhiều ứng dụng khai báo y tế như ‘tokhaiyte.vn’, NCOV và Bluezone... đang được Bộ Y tế sử dụng để khai báo y tế. Trong đó, Bluezone là ứng dụng do Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Y tế triển khai dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhằm phát hiện các trường hợp tiếp xúc gần với ca nhiễm COVID-19 thông qua sóng bluetooth, giúp cơ quan y tế truy vết các trường hợp tiếp xúc để đưa đi cách ly.
Vào ngày 29/5/2021, Bộ Y tế Việt Nam ra quyết định 2666 về việc người dân nếu có smartphone (điện thoại di động thông minh) và đến nơi công cộng, nếu không cài đặt ứng dụng khai báo y tế và bật Bluetooth thì sẽ bị xử phạt.
Dù theo quy định số 2666, việc xử phạt vừa nêu dựa trên tình hình dịch bệnh COVID-19 và điều kiện thực tế tại địa phương, nhưng nhiều chuyên gia khi trả lời báo chí Nhà nước cho rằng việc đề nghị xử phạt người dùng smartphone không cài Bluezone có thể chưa hoàn toàn phù hợp. Nếu xử phạt vội vã thì dễ dẫn đến việc người dân không tâm phục khẩu phục.
Bây giờ thêm ứng dụng khai báo y tế, quản lý công dân của Bộ Công an thì không biết người dân theo ai để khỏi bị phạt?
Tôi nghĩ rằng việc tăng cường quyền lực cho công an, sử dụng công an để giám sát từng người dân, hoặc có ý như thế, thì không phải là dấu hiệu tốt cho một quốc gia. Bởi vì nếu tốt cho một quốc gia thì người dân phải là nền tảng của xã hội, ông chủ của đất nước... chứ không phải người chủ là những phe nhóm đảng phái chính trị...
-Nhà báo Võ Văn Tạo
Ông Trần Bang, một người bất đồng chính kiến, khi trả lời RFA từ Sài Gòn hôm 12/8, nói:
“Đây là sự không thống nhất giữa hai bộ về phần mềm theo dõi sức khỏe, tôi thấy đó là cái bất cập, dở nhất... Một thể chế một đảng lãnh đạo đáng lẽ cái đấy là rất đơn giản, ví dụ đảng phân công ông y tế làm thì ông công an cứ thế mà theo. Y tế làm có sổ y tế, số bảo hiểm xã hội, trong đó có số căn cước công dân, bộ công an cứ tra từ đó là xong. Bộ Y tế làm rồi, nhưng ông công an lại giành cái quyền làm theo ý mình, cách của mình, để có thể chủ động hơn... Theo tôi thì rõ ràng phối hợp rất kém. Cũng giống như xây dựng hạ tầng ở Việt Nam, cứ làm đường xong thì hôm sau ông cấp nước lại đào lại, hôm sau nữa thì ông điện thoại lại cắt đường...”
Theo ông Trần Bang, trong khi một đảng lãnh đạo thì có thể phân công đồng bộ, một người đứng ra chủ trì... lợi thế của độc đảng toàn trị là thế thì Việt Nam lại không làm được. Ông nói tiếp:
“Bộ Công an thì quyền lực rất nhiều, có thể to nhất Việt Nam luôn, tòa án còn phải chịu chứ đừng nói đến Bộ Y tế. Tòa án xét xử thì bản án có bao giờ dám tuyên khác bên an ninh điều tra họ đưa ra đâu? Hay Viện Kiểm sát cũng không thể là khác được bên An ninh, họ mà đưa ra kịch bản rồi thì không thằng nào có thể làm sai. Thế Bộ Y tế là cái gì, chả là cái gì cả, Bộ Y tế có câu ‘còn Đảng còn mình’ không? Không có, Bộ Y tế là vì dân, là y đức, tức là ‘Lời thề Hippocrates’... Trong khi Bộ Công an lời thề là ‘còn Đảng còn mình’... khác hẳn. Mà trong đó Đảng là đảng toàn trị, độc tài, mà Bộ Công an là đại diện... Kiểu gì cũng phải theo nó thôi.”
Ông Trần Bang cho rằng, đó là biểu hiện của tập trung quyền lực vào Bộ Công an, khi trước đây Bộ này cũng đã giành quyền cấp giấy phép lái xe về bộ mình từ Bộ Giao thông Vận tải...