Một tuần trước đây trong Thông Điệp đọc trước Quốc Hội Liên Bang để báo cáo về tình hình đất nước và các chính sách sẽ thực hiện, Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama thông báo sẽ yêu cầu Quốc Hội cho phép người đồng tính được quyền nhập ngũ, không bị chi phối bởi đạo luật đang áp dụng trong đó quy định các binh sĩ sẽ bị buộc rời quân ngũ nếu bị phát hiện là người đồng tính.
"Không Hỏi, Không Nói"
Quyền lợi của người đồng tính là một vấn đề gây tranh cãi ở Hoa Kỳ từ nhiều thập kỷ qua vì liên quan đến nhiều lãnh vực, từ chính trị, xã hội cho tới tôn giáo, đặc biệt trong những năm gần đây khi một số bang cho phép người đồng tính kết hôn với nhau. Đó cũng là đề tài được chúng tôi chọn gửi đến quý thính vị trong khuôn khổ Tạp Chí Câu Chuyện Thời Sự Tuần Qua do Nguyễn Khanh phụ trách.
Tôi tin tưởng rằng công khai cho người đồng tính tham gia quân đội là điều đúng. Bất kể là nhìn vấn đề này như thế nào.
Đô Đốc Mike Mullen.
Khoảng thời gian này 62 năm trước, Tổng Thống Hoa Kỳ Harry Truman chỉ thị cho các viên chức Bộ Quốc Phòng giúp ông hoạch định chính sách nhằm bãi bỏ phân biệt đối xử trong quân đội. Điều ông Truman nhắm đến là quy định cho phép người da đen được nhập ngũ, và hưởng tất cả mọi quyền lợi trước đó chỉ dành cho binh sĩ da trắng. Sáu thập kỷ sau đó và thể theo lời yêu cầu của nhà lãnh đạo dương quyền Barack Obama, một vấn đề mang tính tế nhị và tạo nhiều tranh cãi khác lại được đưa ra thảo luận trước Quốc Hội Liên Bang Mỹ, đó là quyền được nhập ngũ của người đồng tính.
Theo một đạo luật được Quốc Hội Mỹ ban hành từ năm 1993 dưới thời Bill Clinton thường hay được gọi nôm na la luật "Không Hỏi, Không Nói", tức là các thanh niên nam nữ sẽ bị trục xuất khỏi quân ngũ nếu họ tự ý công khai nhận là người đồng tính. Đạo luật này được các binh sĩ Hoa Kỳ đang tại ngũ và người dân đón nhận, xem đó là giải pháp tốt nhất để giải quyết tình trạng khó xử cho một thành phần ít nhiều chưa thật sự được xã hội đón nhận như những người bình thường khác. Lần này ông Obama đi xa hơn, muốn Quốc Hội Liên Bang Mỹ bỏ luật cũ, ban hành luật mới chứa đựng nội dung công khai cho người đồng tính tham gia quân đội.
Trình bày trước Ủy Ban Quốc Phòng Thượng Viện, Đô Đốc Tổng Tham Mưu Trưởng Mike Mullen kể lại:
"Cá nhân tôi từng làm việc chung với các binh sĩ đồng tính từ năm 1968 và không thấy có trở ngại hay khác biệt với làm việc cùng những binh sĩ khác.
Tôi tin tưởng rằng công khai cho người đồng tính tham gia quân đội là điều đúng. Bất kể là nhìn vấn đề này như thế nào, tôi không khỏi áy náy về việc chúng ta đặt ra một chính sách buộc các thanh niên nam nữ trẻ tuổi phải nói dối để được phục vụ, bảo vệ chính công dân của họ."
Nhìn nhận đây là một vấn đề mang tính tế nhị chính trị, nhưng Đô Đốc Tổng Tham Mưu Trưởng Quân Đội Mỹ tin rằng điều cuối cùng vẫn là làm thế nào để có thể "bảo vệ danh dự" cho chính những người đang cầm súng chiến đấu, bất kể họ có phải là người đồng tính hay không. Ông cũng tin tưởng các quân nhân Mỹ khác "có thể và sẽ chấp nhận thay đổi" quan trọng này, ông nói rõ ông biết các binh sĩ Mỹ có khả năng hòa mình với tất cả những thay đổi của quốc gia và xã hội, theo đúng luật pháp quy định, nhưng báo trước là có khả năng quyết định mới sẽ tạo nên một số trở ngại cho quân đội trong lúc các binh sĩ đang chiến đấu ở hai mặt trận Iraq và Afghanistan.
Cùng xuất hiện trước các vị Nghị Sĩ Dân Chủ và Cộng Hòa trong buổi điều trần được cả nước Mỹ chú ý đến, ông Tổng Trưởng Quốc Phòng Robert Gates cho biết ông nhận chỉ thị từ Tổng Thống Obama là phải giải quyết vấn đề và tức khắc cùng với các viên chức dưới quyền nghiêm chỉnh mở cuộc điều nghiên xem vấn đề tế nhị này phải được giải quyết như thế nào. Theo ông Robert Gates:
"Tôi hoàn toàn ủng hộ quyết định của Tổng Thống. Câu hỏi trước mặt mọi người không phải là quân đội có sửa soạn để đón nhận thay đổi này hay không, mà là sẽ phải sửa soạn thế nào cho hữu lý nhất."
Ông Tổng Trưởng Gates cũng trình bày với các vị dân cử về những dự tính mà Bộ Quốc Phòng sẽ thực hiện trong thời gian tới, trong đó bao gồm việc nên hay không nên lập khu nhà riêng cho người đồng tính, định lại các điều lệ mà mọi binh sĩ phải thi hành với đồng đội khác giới tính, trước khi đi đến quyết định cuối cùng là bắt đầu cho phép các thanh niên nam nữ đồng tính được công khai nhập ngũ như vị Tổng Tư Lệnh Quân Đội là ông Obama mong muốn. Ông Gates cũng hứa cuối năm nay sẽ gửi kế hoạch chi tiết cho Quốc Hội, đồng thời dự báo phải mất ít nhất 2 năm mới có thể bắt đầu.
Phát biểu của người đang điều khiển ngành quốc phòng Hoa Kỳ đã không làm hài lòng Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa John McCain, một trong những thành viên có thế lực của Ủy Ban Quốc Phòng Thượng Viện. Ông McCain nói rằng quyền sửa đổi hay hủy bỏ bất kỳ đạo luật nào là quyền hiến pháp đã dành cho Quốc Hội vì các đại biểu chính là những người thay mặt nhân dân và cất tiếng nói thay cho nhân dân, cho nên những gì Bộ Quốc Phòng muốn làm hay dự định làm đều nhắm vào mục tiêu chính trị, muốn đặt cái cầy trước con trâu, tìm cách đẩy lập pháp vào thế khó xử.
"Sửa đổi luật pháp đòi hỏi phải được sự đồng ý của Quốc Hội. Và điều ông Tổng Trưởng mới trình bày cho thấy rõ ràng ông đã không công bằng."
Ông McCain, một anh hùng của quân đội Mỹ từng tham chiên ở Việt Nam và bị giam cầu ở trại tù Hỏa Lò Hài Nội cũng nói rõ rằng lúc này không phải là thời điểm tốt để bàn chuyện thay đổi luật cũ, vì sẽ gây xáo trộn cho quân đội trong khi hàng trăm ngàn binh sĩ Mỹ đang cầm súng chiến đấu ở Iraq và Afghanistan. Ông McCain nói thêm là nhận được cả nghìn thư của các quân nhân tại ngũ nay đã giải ngũ, yêu cầu ông đừng sửa luật cũ:
"Không hỏi, không nói" có phải là chính sách hay nhất không? Câu trả lời là không, nhưng được áp dụng và đem lại kết quả hữu hiệu.
Khi một người quyết định xin gia nhập quân đội, người đó không hề nghĩ mình là người thường hay là người đồng tính, mà chỉ nghĩ rằng muốn bảo vệ quê hương.
Trung Úy Dan Choi.
Một Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa khác là ông Jeff Sessions cũng lên tiếng cho rằng những điều Đô Đốc Mike Mullen trình bày khiến ông có cảm nghĩ là vị Tổng Tham Mưu Trưởng Quân Đội bị lung lạc bởi ý kiến của người khác, ám chỉ kết quả những cuộc nghiên cứu sẽ đi đúng hướng mà Tổng Thống Obama mong muốn thấy. Trước nhận xét này, Đô Đốc Mullen nghiêm mặt bảo:
"Đây là trách nhiệm của lãnh đạo, là chuyện mà những người lãnh đạo phải giải quyết, và tôi giải quyết việc này một cách nghiêm chỉnh."
Muốn bảo vệ quê hương
Ít nhất cũng có một vị dân cử lên tiếng ủng hộ. Dân Biểu Joe Sestak, một cựu Đô Đốc Hải Quân Mỹ và từng là Giám Đốc Đặc Trách Chính Sách Đối Nội của Tổng Thống Bill Clinton cho phổ biến lá thư gửi cho Tống Thống Obama, kêu gọi nhà lãnh đạo Mỹ nên ban hành một sắc lệnh ngưng thi hành những điều khoản của luật "Không Hỏi, Không Nói". Lá thư có doạn viết rằng "đây không phải là lúc để bàn luận hay tranh cãi, mà là lúc phải chấm dứt ngay tức khắc những quy định không đúng" đang được áp dụng với người đồng tính.
Theo những bản thống kế bán chính thức, hiện đang có 65,000 người đồng tính phục vụ trong quân đội Mỹ. Các con số do Bộ Quốc Phòng đưa ra cho thấy tổng cộng có khoảng 13,000 người bị đuổi ra khỏi quân ngũ sau khi bị phát hiện hay công khai nhận họ là dân đồng tính.
Bên cạnh đó, cuộc thăm dò mới nhất do nhật báo The New York Times và Đài Truyền Hình CBS thực hiện chung cho thấy 69% người dân Mỹ ủng hộ ý kiến cho người đồng tính gia nhập quân đội. Theo ông Aubrey Sarvis, Giám Đốc Điều Hành Mạng Lưới Trợ Giúp Pháp Lý Cho Binh Sĩ Hoa Kỳ thì mức ủng hô cao vì người dân Mỹ ngày nay đã cởi mở hơn trước, đặc biệt là thành phần trẻ của nước Mỹ.
"Đa số binh sĩ Mỹ hiện giờ ở trong tuổi từ 18 đến 34 và họ thấy không có trở ngại gì khi làm việc chung với các binh sĩ đồng tính."
Ông Sarvis cũng cho biết dù đích thân ông Tổng Trưởng Robert Gates đã nói với Quốc Hội rằng đến cuối năm sẽ thực hiện một số thay đổi, tạo thêm cơ hội cho các binh sĩ đồng tính đang phục vụ trong quân đội hoặc những thanh niên muốn gia nhập quân đội. Nhưng từ bây giờ đến cuối năm, sẽ có thêm khoảng 500 binh sĩ bị buộc rời quân ngũ chỉ vì họ công khai nhìn nhận là người đồng tính.
Một trong những người có thể bị buộc phải giải ngũ là Trung Úy Dan Choi của bộ binh Hoa Kỳ. Tốt nghiệp Đại Học Quân Sự West Point, từng tham gia cuộc chiến ở Iraq, Trung Úy Choi gặp khó khăn sau ngày công khai cho mọi người biết anh là người đồng tính. Theo đúng luật hiện hành, anh sẽ phải rời quân đội. Viên Trung Úy trẻ tuổi này nói rằng chuyện anh bị bặt buộc phải phải rời bỏ quân ngũ là một điều hoàn toàn sai.
"Khi một người quyết định xin gia nhập quân đội, người đó không hề nghĩ mình là người thường hay là người đồng tính, mà chỉ nghĩ rằng muốn bảo vệ quê hương, bảo vệ những lý tưởng cao cả của đất nước. Đã đến lúc chúng ta phải cho các binh sĩ đồng tính quyền được nói thật cho mọi người biết họ là ai, thay vì cứ bắt những binh sĩ này phải dấu diếm."
Trong một bài viết đóng góp với nhật báo The Wall Street Journal, ông Richard Socarides, cựu nhân viên Nhà Trắng đặc trách liên hệ với cộng đồng đồng tính Hoa Kỳ dưới thời ông Clinton tin rằng cuối cùng Quốc Hội cũng sẽ đồng ý sửa luật, để người đồng tính có quyền phục vụ trong quân đội và hưởng tất cả những quyền lợi như các quân nhận khác. Ông Socarides còn viết là lời tuyên bố ủng hộ của ông Tổng Trưởng Quốc Phòng Robert Gates và Đô Đốc Tổng Tham Mưu Trưởng Mike Mullen xác nhận hành pháp đã sẵn sàng cho sự thay đổi cần thiết, để mọi người thật sự bình đẳng như nhau, bất kể đó là người đồng tính hay không đồng tính.
Nhưng liệu người dân Mỹ có sẵn sàng cho thay đổi này hay chưa? Các nhà quan sát cho rằng vì các binh sĩ Mỹ đang chiến đấu dũng cảm bảo vệ an ninh cho quốc gia, nên dân chúng sẽ để mặc cho hành pháp và lập pháp giải quyết với nhau về chuyện này. Nhưng một nhà quan sát khác yêu cầu không nêu danh tánh lại cho rằng nếu quân đội Hoa Kỳ đi xa hơn nữa, cho phép các binh sĩ đồng tính sống chung với nhau thì ông không ngạc nhiên khi thấy những cuộc biểu tình phản đối diễn ra.