វិធានការត្រួតពិនិត្យតឹងរ៉ឹងពីការធ្វើចរាចរណ៍មាន់ទាគ្រប់ទីកន្លែង និងការផ្សព្វផ្សាយអប់រំពីការមានអនាម័យរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល បានកម្រើកឡើងវិញនៅគ្រាដែលខ្លាចមានការចម្លងគ្រុនផ្ដាសាយបក្សី H5N1 ពីសត្វទៅមនុស្ស និងពីមនុស្សទៅមនុស្ស នៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិន។
រដូវចូលឆ្នាំចិន ជាពេលវេលាមួយដែលមានការលក់ ទិញ មាន់ទា និងប្រភេទសត្វផ្សេងៗទៀត ដើម្បីធ្វើម្ហូបម្ហាបម្រើក្នុងពិធីនេះ។ ស្របពេលគ្នានេះដែរ អង្គការសុខភាពពិភពលោក និងក្រសួងសុខាភិបាល កាលពីចុងខែមករា បានជូនដំណឹងពីការរកឃើញករណីផ្ទុះឡើងវិញនៃជំងឺគ្រុនផ្ដាសាយបក្សីម្ដងទៀតនៅកម្ពុជា។ គេរកឃើញមនុស្សចំនួន ៤នាក់ នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ កំពត តាកែវ បានស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះ ខណៈទារកអាយុ ៨ខែម្នាក់ទៀត នៅរាជធានីភ្នំពេញ បានឆ្លងជំងឺ នឹងត្រូវបានគ្រូពេទ្យជួយសង្គ្រោះទាន់ពេលវេលា។
ប្រធាននាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺឆ្លងនៃក្រសួងសុខាភិបាល លោក សុខ ទូច មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី៦ ខែកុម្ភៈ ថា ក្រោយពីរកឃើញមានអ្នកស្លាប់ និងឆ្លងដោយជំងឺផ្ដាសាយបក្សី ប្រភេទH5N1 ក្រសួងសុខាភិបាល និងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ សហការគ្នាដោយបែងចែកជា ២គោលដៅសំខាន់ សម្រាប់ទប់ស្កាត់ និងអប់រំផ្សព្វផ្សាយពីការរាលដាលនៃជំងឺ។
លោក សុខ ទូច បញ្ជាក់ថា សម្រាប់ក្រសួងសុខាភិបាល មានយន្តការបង្កើនការអប់រំចំពោះប្រជាពលរដ្ឋស្ដីពីការការពារ និងបង្ការការចម្លងគ្រុនផ្ដាសាយបក្សី តាមរយៈការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មតាមវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ ដោយមានជំនួយឧបត្ថម្ភពីធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី។
ក្រសួងក៏បានចេញគោលការណ៍ថ្មីឲ្យមន្ត្រីជំនាញនៅតាមមន្ទីរសុខាភិបាល មណ្ឌលសុខភាព ត្រូវពង្រឹងការតាមដានឲ្យបានដិតដល់ និងពិនិត្យរោគសញ្ញាណាដែលមានការសង្ស័យ ត្រូវបញ្ជូនមកមណ្ឌលសុខភាព ដើម្បីសង្គ្រោះបន្ទាន់។ ម្យ៉ាងចំពោះពលរដ្ឋហាមមិនឲ្យប៉ះពាល់បក្សីឈឺ ឬងាប់។
លោក សុខ ទូច៖ «អ្នកដែលប្រឈមខ្លាំងជាងគេ គឺកុមារ និងនារី ប៉ុន្តែគ្រប់អាយុទាំងអស់ ត្រូវប្រយ័ត្នទាំងអស់ ដូច្នេះបានន័យថា ការអប់រំហ្នឹង យើងផ្ដោតទៅលើបងប្អូនទាំងអស់ដែលហាមប៉ះពាល់ជាមួយបក្សីឈឺ ឬស្លាប់។ មានការឈឺត្រូវមកមណ្ឌលសុខភាពឲ្យទាន់ពេលវេលា សូមកុំឲ្យយឺត»។
មន្ត្រីជំនាញនៃក្រសួងសុខាភិបាលបញ្ជាក់ថា អាការរោគដែលសង្ស័យថាជាប្រភេទជំងឺផ្ដាសាយបក្សី គឺអ្នកជំងឺមានអាការក្អក ឈឺក ហត់ គ្រុនក្ដៅលើស ៣៨អង្សា និងធ្លាប់មានប្រវត្តិប៉ះពាល់បក្សីក្នុងអំឡុងពេល ៧ថ្ងៃ មុននឹងត្រូវមានរោគសង្ស័យកើតឡើង។
មានផលវិបាកខ្លះដែលក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ពិបាកគ្រប់គ្រងក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិន ដែលចាប់ផ្ដើមនៅថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ។ វាជាពេលវេលាដែលមានការធ្វើចរាចរណ៍សត្វមាន់ទាពីគ្រប់ទីកន្លែងទៅលក់នៅទីផ្សារ។
ប្រភពពីមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នមន្ត្រីជំនាញនៃក្រសួងនេះកំពុងរៀបចំវិធានការនៃការត្រួតពិនិត្យ និងតាមដាន ការធ្វើចរាចរណ៍សត្វបក្សីក្នុងអំឡុងពេលបុណ្យចូលឆ្នាំចិន ហើយរបាយការណ៍នោះក៏នឹងមានការឆ្លងពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីជាអ្នកសម្រេចដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក សុខ ទូច បញ្ជាក់ថា មានវិធានការងាយៗដែលអាចការពារកុំឲ្យឆ្លងជំងឺផ្ដាសាយបក្សីបាន គឺការមានអនាម័យ ដោយត្រូវសម្អាតដៃនឹងសាប៊ូគ្រប់ពេលចេញពីបន្ទប់ទឹក មុនបរិភោគអាហារជាដើម។ លោកបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នរាជរដ្ឋាភិបាលព្រួយបារម្ភខ្លាំងជាងគេ គឺការចម្លងជំងឺផ្ដាសាយបក្សីពីមនុស្សទៅមនុស្ស៖ «ការរក្សាអនាម័យ គឺជាគន្លឹះណាស់តាំងពីការចម្លងពីសត្វទៅមនុស្ស និងពីមនុស្សទៅមនុស្ស»។
វីរ៉ុស H5N1 ដែលជាភ្នាក់ងារបង្កជំងឺគ្រុនផ្តាសាយបក្សី បានចេញចម្លងមកមនុស្សជាលើកដំបូងនៅហុងកុង។ បើតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក នៅដើមឆ្នាំ២០១២ មេរោគH5N1ឆ្លងពីបក្សីទៅមនុស្សបានសម្លាប់ប្រជាជនប្រមាណ ៣៤២នាក់ហើយនៅលើពិភពលោក ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៣ មក ក្នុងនោះប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងវៀតណាម រងគ្រោះខ្លាំងជាងគេ។
តាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងសុខាភិបាលបញ្ជាក់ថា រាប់គិតពីឆ្នាំ២០០៥ មក គេបានរកឃើញមនុស្សចំនួន ២៦នាក់ បានកើតជំងឺផ្ដាសាយបក្សីនៅកម្ពុជា ក្នុងនោះមាន ២៣នាក់ស្លាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។