ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូ លើកទី៦២ ឆ្នាំ២០១០នេះ ប្រារព្ធឡើងក្រោមប្រធានបទ «យើងរួមគ្នាការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ឈប់ការរើសអើងប្រឆាំងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស»។
ថ្លែងនៅក្នុងទិវានេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជិត ៥០អង្គការ-សមាគមនៅកម្ពុជា បានអះអាងថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា គឺមិនទាន់ប្រសើរនៅឡើយនៅកម្ពុជា និងទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើការពង្រឹងថែមទៀត។
លោក ធន សារាយ ប្រធានសម្របសម្រួលគណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្មនៃអង្គការ-សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ក្នុងទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ ធ្នូ នៅសួនច្បារមុខវត្តបទុមវតីថា រយៈពេល ១៩ឆ្នាំ ក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តភាពទីក្រុងប៉ារីស ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្ដេជ្ញាជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស គឺមិនទាន់ល្អនោះទេ។
លោកឲ្យដឹងថា អំពើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដែលកំពុងកើតមាននៅកម្ពុជា មានដូចជា ការជម្លៀសដោយបង្ខំ ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ គាបសង្កត់អ្នកមានមតិប្រឆាំង ការគំរាមកំហែងទៅលើសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស ការរឹតត្បិតលើសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ព្រមទាំងទម្រង់នៃការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនទៀត។ លោក ធន សារាយ ដែលជាប្រធានសមាគមអាដហុក ផងនោះ បានស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលឲ្យកែតម្រូវចំណុចខ្វះខាតរបស់ខ្លួនឲ្យបានល្អជាងពេលបច្ចុប្បន្ន ដោយហេតុថា កម្ពុជាក៏ជារដ្ឋហត្ថលេខីនៃកតិកាសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។
លោក គ្រីស្តូហ្វ ប៉េស៊ូ (Christoph Peschoux) អ្នកតំណាងការិយាល័យឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា មានប្រសាសន៍តាមរយៈអ្នកបកប្រែភាសានៅក្នុងពិធីថា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សអាចជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ហើយជាបឋមគួរតែជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ព្រោះថា ទំនួលខុសត្រូវដំបូងគេបំផុតក្នុងការលើកស្ទួយ និងការពារសិទ្ធិមនុស្សជាបន្ទុករបស់រដ្ឋាភិបាល។ ដូច្នេះមានន័យថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់អំពីសិទ្ធិមនុស្សក្នុងការលើកស្ទួយ និងការពារពួកគេ មិនត្រឹមតែពាក្យសម្ដីប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែសំខាន់បំផុតរួមទាំងសកម្មភាពផងដែរ។
លោក គ្រីស្តូហ្វ មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ៖ "សិទ្ធិមនុស្សឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីសេចក្ដីប្រាថ្នាដ៏ជ្រាលជ្រៅរបស់មនុស្សគ្រប់រូប ក្នុងការទទួលបានការប្រព្រឹត្តមកលើខ្លួនដោយការគោរពពីអ្នកដទៃ ជាពិសេសពីរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីទទួលបានជីវភាពរស់នៅពេញលេញ។ សិទ្ធិមនុស្សសំដៅទៅលើសេរីភាព ការគោរព ការសហការ និងការទទួលខុសត្រូវ។ សិទ្ធិមនុស្សជាតម្លៃស្នូលនៃការរស់នៅជាមួយគ្នា ដែលផ្ដល់តម្លៃដល់ជីវិតបុគ្គល និងជាសមូហភាព។ នេះជាមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យសិទ្ធិមនុស្សត្រូវបានគេឲ្យតម្លៃ និងស្រលាញ់ទូទាំងពិភពលោក"។
សេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានអនុម័តដោយមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១០ ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៤៨។ សេចក្ដីប្រកាសនេះ បានទទួលស្គាល់នូវសិទ្ធិ និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សទាំងអស់ ទាំងស្ត្រី និងបុរស នៅគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់នៅទូទាំងពិភពលោក ដោយមិនមានការរើសអើងអ្វីទាំងអស់។
ចាប់តាំងពីត្រូវបានអនុម័តនៅឆ្នាំ១៩៤៨ រួចមក សេចក្ដីប្រកាសនេះត្រូវចាត់ទុកថា ជាបទដ្ឋានសាកលមួយនៃសមិទ្ធផលរបស់មនុស្សគ្រប់ប្រជាជាតិទាំងអស់។
ការិយាល័យឧត្ដមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ក្នុងទិវាសិទ្ធិមនុស្សលើកទី៦២នេះថា ៖ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជួយលើកតម្កើងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជាអ្នកដែលហ៊ាននិយាយចេញអំពីការរំលោភបំពាន រួមទាំងការរើសអើង ការមិនរាប់បញ្ចូល ការដាក់សម្ពាធ និងហិង្សានានា។ ដូចនេះរដ្ឋាភិបាលមានកាតព្វកិច្ចបើកឱកាសឲ្យមានការបញ្ចេញមតិ ព្រមទាំងបញ្ឈប់ការរើសអើងប្រឆាំងនឹងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងការបំពេញតួនាទីជួយ និងការពារដល់ជនរងគ្រោះដោយអំពើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សគ្រប់ទម្រង់ទាំងអស់ ទោះជានៅទីកន្លែងណា និងនៅពេលណាក៏ដោយ។
លោក សេវ ត្វែល តំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមចារ៉ាយ មកពីខេត្តរតនគិរី បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលឲ្យបញ្ឈប់ការផ្ដល់សម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ ការរុករករ៉ែមាសគ្រប់ប្រភេទ បញ្ឈប់ការកាប់ព្រៃឈើ ជាពិសេសឲ្យបញ្ឈប់ការបណ្ដេញជនជាតិដើមភាគតិចពួកគេចេញពីទីតាំងធ្លាប់រស់នៅ និងប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតបន្តទៀត។
លោកស្រី ខារ៉ូល រ៉ដលី (Carol Rodley) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ដែលបានចូលរួមក្នុងទិវាប្រារព្ធសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូ មានប្រសាសន៍តាមសំឡេងអ្នកបកប្រែភាសា ក្រៅពីបានទទួលស្គាល់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅមានចំណុចខ្វះខាត។ លោកស្រីក៏បានអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ សូមសហការគ្នាជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឲ្យបានទាំងអស់គ្នាជាមួយមន្ត្រីអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាល ទើបការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា មានភាពប្រសើរទៅថ្ងៃអនាគត។
លោកស្រី ខារូល រ៉ដលី មានប្រសាសន៍បន្ថែម ៖ "ខ្ញុំសូមជំរុញឲ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាដែលបានចូលរួមនៅថ្ងៃនេះ ពិចារណាអំពីតួនាទីដែលអ្នកអាចធ្វើបាននៅក្នុងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិសម្រាប់ពលរដ្ឋទូទៅ។ ប្រសិនបើយើងទាំងអស់គ្នាអាចធ្វើដូច្នេះបាន យើងទាំងអស់គ្នាមិនត្រឹមតែការពារអ្នកដទៃទេ យើងថែមទាំងបានការពារខ្លួនយើងទៀតផង ហើយតាមរយៈកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នានេះ បញ្ហារើសអើងនឹងអាចដោះស្រាយបានដោយពិតប្រាកដ ហើយការការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាចនឹងត្រូវបានជំរុញបន្ថែមទៀត"។
ផ្ទុយពីការអះអាងខាងលើ លោកស្រី ម៉ែន ម៉ាលី ប្រធានគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សទទួលពាក្យបណ្ដឹង និងអង្កេតនៃព្រឹទ្ធសភា មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សលើគ្រប់វិស័យ។
ទោះយ៉ាងនេះក្ដី លោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលបានទៅចូលរួមក្នុងទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូនេះដែរ មានប្រសាសន៍ថា សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ជាពិសេសឆ្នាំ២០១០នេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនទាន់គោរពបានទេ និងមានរូបភាពកាន់តែអាក្រក់។
លោក សុន ឆ័យ មានប្រសាសន៍បន្ថែម ៖ «មូលហេតុនៃធ្លាក់ចុះការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ធ្វើឲ្យមានការកើនឡើងនៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនោះ គឺដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជា ដើរចេញពីគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺរដ្ឋបាល អ្នកគ្រប់គ្រងបានប្រើប្រាស់ស្ថាប័នជាតិទៅជាកម្មសិទ្ធិផ្ដាច់ការរបស់គណបក្សកាន់អំណាច ហើយបានប្រើប្រាស់ស្ថាប័នទាំងនោះក្នុងការទាញយកផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់មកគណបក្សខ្លួន»។
ការអបអរសាទរខួបលើកទី៦២ ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូនេះ សកម្មជន និងមេដឹកនាំអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ បានដើរដង្ហែក្បួន និងជួបជុំថ្លែងការណ៍ក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដោយដង្ហែក្បួនតាមផ្លូវជួរមាត់ទន្លេ ចាប់ពីវត្តភ្នំ ទៅកាន់សួនច្បារមុខវត្តបទុមវតី ក្រោមការឃ្លាំមើល និងសម្រួលចរាចរណ៍ពីសមត្ថកិច្ចប៉ូលិស។
ពិធីអបអរសាទរទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូ ក៏មានការចូលរួមដោយឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំង តំណាងស្ថានទូតជប៉ុន មេដឹកនាំសហជីពកម្មករ តំណាងជនជាតិដើមភាគតិច និងសិស្សនិស្សិត ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋជាង ៤ពាន់នាក់បានចូលរួម៕