"គោលបំណងខ្ញុំមួយ គឺថាចង់ទៅរៀនប្រទេសគេ ថាតើត្រូវធ្វើដូចម្ដេច? អ៊ីចឹងយើងត្រូវទៅរៀនបង់លុយខ្លួនឯង ឬក៏យើងទៅរៀនតាមរបៀបទទួលអាហារូបករណ៍? ប៉ុន្តែដោយសារក្រុមគ្រួសារខ្ញុំគាត់អត់មានលទ្ធភាពអ៊ីចឹងទៅ ខ្ញុំត្រូវស្វះស្វែងដើម្បីរកអាហារូបករណ៍" ៖ នេះគឺជាសម្តីរៀបរាប់របស់កញ្ញា កែវ កល្យាណ ជានិស្សិតដែលបានបញ្ចប់កម្មវិធីសិក្សានៅឯសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយបានវិលត្រឡប់មកបម្រើការងារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញ ជាអ្នកវិភាគកម្មវិធីរបស់កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP)។
កល្យាណ ជានិស្សិតម្នាក់ក្នុងចំណោមនិស្សិតផ្សេងៗទៀត ដែលទទួលបានអាហារូបករណ៍ Fulbright ទៅបន្តការសិក្សាថ្នាក់អនុបណ្ឌិតនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ នាងបានបង្ហាញពីបទពិសោធន៍រៀនសូត្រជោគជ័យរបស់ខ្លួនក្រោយពេលបញ្ចប់ការសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិកនោះ។
កញ្ញា កែវ កល្យាណ ជានិស្សិតដែលបានបញ្ចប់ថា្នក់អនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ នៅឯសកលវិទ្យាល័យ Syracuse ក្នុងរដ្ឋញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិកនោះ បានរៀបរាប់ថា គាត់ទទួលបានអាហារូបករណ៍នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ ហើយបានចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០០៧។ កញ្ញ កែវ កល្យាណ បាននិយាយឲ្យដឹងថា គាត់ខិតខំរៀនសូត្រយ៉ាងច្រើនដើម្បីក្លាយជានិស្សិតឆ្នើមទទួលបានអាហារូបករណ៍នោះ ដូចជាត្រូវកំណត់គោលដៅនៃការសិក្សា ជាពិសេសផ្នែកភាសាបរទេសជាដើមនោះ។
កញ្ញា កែវ កល្យាណ បានរៀបរាប់ដូច្នេះ ៖ «យើងត្រូវខំប្រឹងរៀនមុខវិជ្ជាអ្វីដែលយើងចង់រៀន យើងយកចិត្តទុកដាក់រៀនមុខវិជ្ជាហ្នឹង។ ធម្មតានៅពេលដែលយើងបានអាហារូបករណ៍ទាល់តែពិន្ទុយើងហ្នឹងបានយ៉ាងហោចណាស់ ៧០% ដែរជាទូទៅបូកសរុបទៅជាមធ្យម ពីព្រោះអីគេចង់បានសិស្សដែលរៀនពូកែដើម្បីទៅរៀន ដើម្បីប្រកួតជាមួយសិស្សនៅប្រទេសផ្សេងៗទៀត។ ទី២ គឺភាសារបស់យើង ព្រោះអីយើងមិនអាចយកភាសាយើងទៅរៀននៅមហាវិទ្យាល័យប្រទេសគេបានទេ»។
កញ្ញា កែវ កល្យាណ ជានិស្សិតបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រពីរមហាវិទ្យាល័យនៅប្រទេសកម្ពុជា គឺថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រអាហារូបករណ៍នៅសកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រង និងបរិញ្ញាបត្រនៅវិទ្យាស្ថានភាសាបរទេសនៃសកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។ គាត់បាននិយាយអំពីការរៀនសូត្រយ៉ាងផ្ចិតផ្ចង់របស់គាត់ ដើម្បីទទួលបានពិន្ទុល្អមុនពេលដែលទទួលបានអាហារូបករណ៍ទៅបន្តការសិក្សានៅអាមេរិកនោះ។
កញ្ញា កែវ កល្យាណ បានប្រាប់ដូច្នេះថា ៖ «មើលសៀវភៅឲ្យបានច្រើនភាសា ចំណេះវិជ្ជា មុខវិជ្ជា ជំនាញដែលយើងចង់រៀនហើយនិងចំណេះដឹងទូទៅមួយទៀត។ ចំណេះដឹងទូទៅគឺជាចំណុចសំខាន់ ពីព្រោះអីយើងដឹងហើយថាសិស្សនៅប្រទេសគេ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងយើងត្រូវដឹងច្រើន ហើយរបៀបរៀនសូត្រនៅប្រទេសគេហ្នឹងក៏វាខុសពីយើងដែរ គេរបៀបបញ្ចេញយោបល់ បញ្ចេញមតិក្លាហាន។ អ៊ីចឹងគឺយើងត្រូវអាចច្រើន មើលព័ត៌មានឲ្យបានច្រើន ឲ្យដឹងពីប្រទេសគេ ហើយយើងធ្វើការស្រាវជ្រាវទៀត។ ហើយការស្រាវជ្រាវហ្នឹងគឺយើងត្រូវប្រើអ៊ិនធឺណេត។ ចំពោះខ្ញុំ គឺខ្ញុំឧស្សាហ៍ប្រើវ៉ឹបសៃថ៍មើលព័ត៌មានផ្សេងៗទាក់ទងនឹងមុខវិជ្ជាជំនាញ ឬក៏ទូទៅ»។
ក្រៅពីការខិតខំរៀនសូត្រនៅឱកាសដែលទទួលបានអាហារូបករណ៍នោះ កល្យាណ បានបញ្ជាក់ថា សិស្សនិស្សិតដែលចង់បានព័ត៌មានផ្សេងៗ ទាក់ទងនឹងអាហារូបករណ៍ក្រៅប្រទេស ត្រូវតែតាមដានព័ត៌មាននៅក្នុងសាលារៀននីមួយៗ ឬតាមគេហទំព័រនានា ដែលទាក់ទងនឹងវិស័យអប់រំនោះ។
មុនពេលចេញទៅបន្តការសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិក កញ្ញា កែវ កល្យាណ ធ្លាប់ទទួលបានអាហារូបករណ៍ផ្លាស់ប្តូរកម្មវិធីសិក្សារយៈពេលមួយឆ្នាំនៅប្រទេសអូស្រ្តាលី ហើយនាងបានចុះកម្មសិក្សា និងធ្វើការនៅប្រទេសសិង្ហបុរីរយៈពេល ៦ខែ។
ក្នុងទឹកមុខដែលនិយាយនិងគិតបន្តិចផងនោះ កញ្ញា កែវ កល្យាណ បានបញ្ជាក់ថា និស្សិតខ្មែរដែលទទួលបានអាហារូបករណ៍ Fulbright ទៅបន្តការសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងគ្រាដំណាលគ្នានោះមានចំនួន ១០នាក់ ហើយបានចូលរៀននៅមហាវិទ្យាល័យខុសៗគ្នា។ គាត់បានថ្លែងឡើងពីបទពិសោធន៍ក្នុងការចូលរៀនជាមួយនិស្សិតបរទេសនៃប្រទេសផ្សេងទៀតនៅសហរដ្ឋអាមេរិកនោះថា បរិយាកាសនៅក្នុងបន្ទប់រៀននៃមហាវិទ្យាល័យនោះ គឺខុសប្លែកពីមហាវិទ្យាល័យប្រទេសកម្ពុជា។ នាងបានរៀបរាប់ទៀតថា សេចក្តីក្លាហាន រួសរាយរាក់ទាក់និងការព្យាយាម គឺជាកត្តាជោគជ័យនៅក្នុងថ្នាក់ទៀតនោះ។
កញ្ញា កែវ កល្យាណ បានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា ៖ «ចំពោះមុខវិជ្ជាដែលយើងរៀន គឺរាងយ៉ាប់ដែរ ពីព្រោះអីត្រូវការអានច្រើន ហើយប្រការសំខាន់ខ្ញុំដឹងថាសិស្សានុសិស្សយើងនៅខ្មែរ គឺអត់ទម្លាប់ការអានទេ ប៉ុន្តែយើងត្រូវបង្ខំខ្លួនឯងឲ្យអាន។ មួយថ្ងៃអ៊ីចឹងយ៉ាងហោចណាស់ក៏អានពី ២០០ ទៅ ៣០០ទំព័រដែរ ហ្នឹងគឺជាការប្រឈមមួយដែលយើងត្រូវតែត្រៀមលក្ខណៈឲ្យហើយ។ ហើយមួយទៀត យើងត្រូវចេះបែងចែកពេលវេលាយើង គ្រប់គ្រងពេលវេលា ពីព្រោះអីមានការអានច្រើន មានមុខវិជ្ជាច្រើនដែលត្រូវធ្វើ ហើយភាសាក៏ជាការសំខាន់ដែរ អ៊ីចឹងបានគេត្រូវការឲ្យយើងរៀនភាសាខ្លាំង។ តែទោះបីជាភាសាយើងខ្លាំងយ៉ាងណាក៏ដោយ ពេលខ្លះក៏យើងមានជួបការលំបាក ដូចថាទាក់ទងនឹងពាក្យបច្ចេកទេសនៅក្នុងមុខវិជ្ជាហ្នឹង»។
កញ្ញ កល្យាណ បានឲ្យដឹងទៀតថា និស្សិតទាំងអស់ត្រូវតែរៀបចំកម្មវិធីសិក្សាផ្ទាល់ខ្លួន ដូចជាការធ្វើលំហាត់ ឬកិច្ចការនានារបស់សាស្ត្រាចារ្យដែលបានដាក់ឲ្យនោះ។ នាងបានបន្តថា ក្រៅពីការសិក្សាដែលមមាញឹកនោះ នាងក៏មានកម្មវិធីនិងសកម្មភាពចូលរួមក្នុងសង្គមផងដែរ ដើម្បីទទួលយកបទពិសោធន៍ក្នុងការរស់នៅ នៅសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។
ក្រោយពេលដែលបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់អនុបណ្ឌិតនៅឯសកលវិទ្យាល័យ Syracuse ក្នុងរដ្ឋញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិកនោះ កញ្ញា កែវ កល្យាណ បាននាំមកវិញនូវស្នាមញញឹម និងសេចក្តីសង្ឃឹមនាពេលអនាគតដល់ក្រុមគ្រួសាររបស់នាង។
កញ្ញា កែវ កល្យាណ បានឲ្យដឹងដូច្នេះថា ៖ «នៅពេលដែលខ្ញុំបញ្ចប់ការសិក្សាហ្នឹង គឺខ្ញុំត្រឡប់មកប្រទេសខ្មែរវិញ ប៉ុន្តែមុននឹងបានមកប្រទេសខ្មែរ ខ្ញុំបានទៅធ្វើការហ្វឹកហ្វឺននៅប្រទេសសិង្ហបុរីដែរ រយៈពេល ៦ខែ។ ធ្វើការហ្វឹកហ្វឺននេះគឺដើម្បីដកបទពិសោធន៍ មួយជាផ្នែកនៃសាលារបស់ខ្ញុំផង ទី១ទៀតគឺដើម្បីដកបទពិសោធន៍ការងារនៅប្រទេសផ្សេង។ ហើយឥឡូវនេះខ្ញុំបានធ្វើការនៅអង្គការអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ តំណែងជាអ្នកវិភាគកម្មវិធី។ អ្វីដែលខ្ញុំប៉ងប្រាថ្នាទៅរៀនមុខវិជ្ជារដ្ឋបាលសាធារណៈអីហ្នឹង គឺសំខាន់ខ្ញុំមានគោលបំណងថាខ្ញុំចង់ធ្វើការផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ អ៊ីចឹងខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាសប្បាយរីករាយណាស់ ដែលពេលឥឡូវខ្ញុំបានធ្វើការនៅក្នុងអង្គការអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិដែលជាគោលបំណងរបស់ខ្ញុំមួយ»។
ក្នុងកាយវិការលើកដៃដើម្បីបញ្ជាក់ពីភាពម៉ឺងម៉ាត់ក្នុងការនិយាយនោះ កញ្ញា កែវ កល្យាណ បានបន្ថែមស្នាមញញឹមជានារីខ្មែរ និងសេចក្តីជឿជាក់ក្នុងខ្លួនជានិស្សិតឆ្នើម ក្នុងការទទួលយកបាននូវអាហារូបករណ៍ទៅរៀននៅក្រៅប្រទេស។
កញ្ញា កែវ កល្យាណ បានមានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា ៖ «បើយើងចង់ទៅរៀននៅក្រៅប្រទេស យើងត្រូវស្វះស្វែងរក តើមានវិធីណាខ្លះដែលយើងអាចទៅរៀនបរទេសបាន? យើងចង់បានអាហារូបករណ៍ អ៊ីចឹងយើងត្រូវត្រៀមលក្ខណៈអីខ្លះ? រៀនឲ្យពូកែ រៀនភាសាបរទេសឲ្យបានល្អ និងមានសមត្ថភាព ដូចជាចំណេះដឹងទូទៅជាដើម ហើយនិងសេចក្ដីក្លាហានដើម្បីទៅប្រឡូកជាមួយសិស្សផ្សេងៗនៅប្រទេសផ្សេង អ៊ីចឹងសំខាន់គឺយើងត្រូវមានគោលដៅច្បាស់លាស់»។
កញ្ញា កែវ កល្យាណ កើតនៅឆ្នាំ ១៩៨៥ ក្នុងស្រុកតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល មានបងប្អូនបីនាក់ ឪពុកជាមន្ត្រីរាជការចូលនិវត្តន៍នៃក្រសួងអប់រំយុវជននិងកីឡា និងម្តាយជាអាជីវករ៕