ជម្លោះ​ដី​ធ្លី​រវាង​ពលរដ្ឋ​និង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​មាន ២៥​ករណី​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០៨

មន្ត្រី​ស៊ើបអង្កេត​អង្គការ​លីកាដូ បាន​បង្ហាញ​របាយការណ៍​មួយ​ជា​លើក​ដំបូង​ស្តីពី​វិវាទ​ដី​ធ្លី​រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋ​និង​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ក្នុង​រយៈពេល ១១​ខែ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០៨​នេះ មាន​២៥​ករណី ក្នុង​នោះ​ជម្លោះ​មាន​ប្រើ​អំពើហិង្សា​និង​បាញ់​ឲ្យ​របួស​ពី​ក្រុម​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​មក​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋ។

0:00 / 0:00

មន្ត្រី​ស៊ើប​អង្កេត​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ បាន​ថ្លែង​ឲ្យ​ដឹង​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ​ថា តាម​តួលេខ​ដែល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​រង​គ្រោះ​បាន​ដាក់​ពាក្យ​ប្តឹង​មក​អង្គការ​នោះ មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចំនួន​ជាង ៣.៥០០​គ្រួសារ​ដែល​បាន​រង​គ្រោះ​បាត់​បង់​ដី​ធ្លី​ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​ខ្លួន​ដោយសារ​តែ​ការ​វិវាទ​បំពាន​របស់​ក្រុម​ទាហាន។

លោក ឆេង សុភ័ស្ត មន្ត្រី​ស៊ើបអង្កេត​របស់​អង្គការ លីកាដូ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​ថា តួលេខ​នេះ គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​ដក​ស្រង់​របស់​អង្គការ លីកាដូ មួយ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ហើយ​មាន​ករណី​ជា​ច្រើន​ទៀត​ដែល​អង្គការ​មិន​បាន​ទទួល​នោះ។

លោក ឆេង សុភ័ស្ដ មាន​ប្រសាសន៍​ដូច្នេះ​ថា ៖ «ក្រុមហ៊ុន​ខ្លះ​គាត់​ជួល​ទាហាន​ដើម្បី​ការពារ ជួន​ណា​ក្រុមហ៊ុន​ហ្នឹង​គាត់​ត្រូវការ​អី​ធ្វើ គាត់​ប្រើប្រាស់​ទាហាន ហើយ​ជួនកាល​ទាហាន​ខ្លួន​ឯង​ហ្នឹង​គាត់​យក​លេស​ថា ត្រូវការ​ពង្រីក​កន្លែង​ទាហាន ដី​ទាហាន ដី​សាធារណៈ​របស់​រដ្ឋ»

លោក​បាន​ថ្លែង​បន្ត​ទៀត​ថា ជាក់​ស្តែង​ករណី​ជម្លោះ​រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋ​និង​ក្រុម​ទាហាន​កងពល​លេខ​៣១ នៃ​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ នៅ​ក្នុង​ទឹក​ដី ស្រុក​ឈូក ខេត្ត​កំពត បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ ៣​នាក់ រង​របួស​ធ្ងន់ ២​នាក់ រង​របួស​ស្រាល ហើយ​ក្នុង​ករណី​នោះ​ដែរ តុលាការ​ខេត្ត​កំពត ចាប់​មនុស្ស ៤​នាក់ ដាក់​ពន្ធនាគារ​ផង​ដែរ។ ហើយ​មាន​ករណី​ផ្សេងៗ​ទៀត ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ។

លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ទៀត​ថា ក្រុម​អ្នក​មាន​ជម្លោះ​ជាមួយ​នឹង​ប្រជាពលរដ្ឋ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រប់​មធ្យោបាយ​ដើម្បី​ទាមទារ​និង​បណ្ដេញ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចេញ​ពី​ដី​ដែល​ពួក​គាត់​កាន់​កាប់​នោះ។

លោក ឆេង សុភ័ស្ត មាន​ប្រសាសន៍​ថា ៖ «ទាហាន​គាត់​អត់​អាច​ធ្វើ​ខ្លួន​ឯង​បាន​ទេ គាត់​ត្រូវ​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ដើម្បី​ធ្វើ​ជា​លេស​មួយ​ចោទ​លើ​តំណាង​សហគមន៍។ សហគមន៍​គាត់​ការពារ​ដី​ទឹក​របស់​ខ្លួន​គាត់ ហើយ​ទាហាន​គាត់​គ្មាន​កាតព្វកិច្ច​អី​ដើម្បី​ទៅ​ចាប់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ អ៊ីចឹង​គាត់​ត្រូវ​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ។ គាត់​ចេះ​តែ​ចោទ​តំណាង​សហគមន៍​ទៅ ថា​អ៊ីចេះ ថា​អ៊ីចុះ ឬ​យក​លេស​អី​ផ្សេងៗ ថា​ប្រជាពលរដ្ឋ​បង្ក​របួស​ស្នាម ប្រជាពលរដ្ឋ​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ។ គាត់​ធ្វើ​លេស​ដើម្បី​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ប្រគល់​ដី​ធ្លី​ទៅ​ឲ្យ​គាត់»

លោក ឆេង សុភ័ស្ត បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​តែងតែ​មាន​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​នៅ​ពេល​ដែល​មាន​ដំណឹង​ថា តំបន់​របស់​គាត់​រស់​នៅ​មាន​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​លើ​វិស័យ​ផ្សេងៗ​នោះ។ ជា​ពិសេស នៅ​ពេល​ដែល​មាន​ក្រុម​ប្រដាប់​អាវុធ​ជា​អ្នក​ការពារ​តំបន់​អភិវឌ្ឍន៍​នោះ។

ចំណែក​ឯ​អ្នក​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​លោក សុន ឆ័យ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​ថា ការ​ប្រព្រឹត្ត​របស់​ក្រុម​ទាហាន​មួយ​ចំនួន​នោះ គឺ​ជា​អំពើ​ខុស​ច្បាប់​ដោយសារ​តែ​សមត្ថកិច្ច​មួយ​ចំនួន​តូច​នោះ បាន​ប្រព្រឹត្ត​ផ្ទុយ​ពី​តួនាទី​និង​កាតព្វ​កិច្ច​ការពារ​ជាតិ​មាតុភូមិ​នោះ។

លោក សុន ឆ័យ មាន​ប្រសាសន៍​ដូច្នេះ​ថា ៖ «យើង​យល់​អំពី​តួនាទី​របស់​កងទ័ព គឺ​ការពារ​ជាតិ ការពារ​ទឹក​ដី​និង​ការពារ​ប្រជាពលរដ្ឋ។ ហើយ​បើ​ទាហាន​ទៅ​ស៊ី​ឈ្នួល ឬ​ក៏​ទៅ​យក​អំណាច​យោធា​ទៅ​យក​ដី​ប្រជារាស្រ្ដ អាហ្នឹង​គឺ​ជា​អំពើ​ខុស​ច្បាប់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ណាស់ ព្រោះ​យើង​បាន​ធ្វើ​ផ្ទុយ​នឹង​ភារកិច្ច​របស់​យោធា។ ហើយ​កន្លង​ទៅ​នេះ យើង​ឃើញ​មាន​ឈ្មួញ​ជា​អ្នក​រកស៊ី​ដី​ប្រើប្រាស់​កង​ប្រដាប់​អាវុធ​ហ្នឹង​ទៅ​បាញ់​សម្លាប់​រហូត​ដល់​ដុត​ផ្ទះ​សម្បែង រឹប​អូស​យក​ដី​ប្រជារាស្រ្ដ គឺ​ជា​ចលនា​ប្រដាប់​អាវុធ ប្រព្រឹត្ត​ឧក្រិដ្ឋកម្ម។ ពួក​នេះ​ត្រូវ​យក​ទៅ​ផ្ដន្ទា​ទោស​ជា​ទម្ងន់ ទាំង​ថៅកែ ទាំង​ទាហាន​ទាំង​អស់​ហ្នឹង»

លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ទៀត​ថា នេះ​គឺ​ជា​រឿង​ដែល​អាច​អាប់​ឱន​កិតិ្តយស​ដល់​កង​យោធពល​ខេមរ​ភូមិន្ទ​និង​សមត្ថកិច្ច​មួយ​ចំនួន​ទៀត ហើយ​គួរ​តែ​រដ្ឋមន្ត្រី​ទទួល​បន្ទុក​ក្រសួង​ស្ថាប័ន​សាមី​ចាត់​វិធានការ​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់​លាស់​និង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ជៀសវាង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​មជ្ឈដ្ឋាន​សាធារណៈ​ថា កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ទៅ​បំពាន​យក​ដី​ធ្លី​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​និង​ការពារ​ផល​ប្រយោជន៍​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នោះ។

លោក សុន ឆ័យ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ទៀត​ថា លោក​មាន​ការ​សោកស្តាយ​ដោយសារ​តែ​បញ្ហា​នេះ ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ហាក់​ព្រងើយ​កន្តើយ​និង​មិន​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ដោះស្រាយ​នោះ ៖ «យើង​សង្កេត​ឃើញ​ថា ការ​ដោះស្រាយ​ទាំង​នេះ​គឺ​មិន​មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ទេ ដែល​ចាំបាច់​យើង​ត្រូវតែ​មាន​ការ​ចុះ​ពិនិត្យ​ពី​រដ្ឋាភិបាល ត្រូវ​បង្កើត​គណៈកម្មការ​ចុះ​ពិនិត្យ ដើម្បី​យក​ពួក​ខិល​ខូច​នេះ​មក​ផ្ដន្ទាទោស ពីព្រោះ​វា​ខុស​ពី​វិន័យ​របស់​កងទ័ព សូម្បី​តែ​ពលរដ្ឋ​ធម្មតា​ក៏​លោក​ងឿង​ឆ្ងល់​ដែរ​ថា ហេតុអី​បាន​កង​ប្រដាប់​អាវុធ​ដែល​គេ​ឲ្យ​អាវុធ​ដើម្បី​ការពារ​សន្តិសុខ​ដល់​ជាតិ ដល់​កិច្ច​ការពារ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ បែរ​ជា​យក​កាំភ្លើង យក​អំណាច មក​បាញ់ មក​សម្លាប់ បំផ្លាញ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ប្រជារាស្រ្ដ ដែល​ផ្ទុយ​អំពី​គោលការណ៍​រដ្ឋាភិបាល ដែល​មាន​ភារកិច្ច​ផ្ដល់​ជម្រក ផ្ដល់​ដី​ធ្លី​ដល់​ពលរដ្ឋ​ឲ្យ​រស់នៅ​បាន​សមរម្យ»

លោក សុន ឆ័យ អ្នក​តំណាងរាស្ត្រ​នៃ​គណបក្ស​សម​រង្ស៊ី​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា ការ​កើត​ឡើង​នៃ​ទំនាស់​រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋ​និង​សមត្ថកិច្ច​ដែល​ការពារ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​នោះ គឺ​ដោយសារ​តែ​ក្រុម​មេៗ​នៃ​ស្ថាប័ន​ទាំង​នោះ​មាន​ផល​ប្រយោជន៍​នៅ​ក្នុង​រឿង​ទំនាស់។

ឆ្លើយ​តប​នឹង​ករណី​ទាំង​នោះ​លោក ជាម យៀប អ្នក​តំណាង​រាស្ត្រ​នៃ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ទទួល​ស្គាល់​ថា មាន​ករណី​នេះ​បាន​កើត​ឡើង​ប្រាកដ​មែន ៖ «គ្រាន់​តែ​ថា នៅ​ពេល​អ្នក​ដែល​គេ​មាន​លុយ​កាក់​អ៊ីចឹង​ទៅ ជួន​កាល​គេ​និយាយ​ជាមួយ​មេបញ្ជាការ ជួន​កាល​គេ​បាន​និយាយ​ជាមួយ​សាមី​ខ្លួន ឆ្លៀត​ឱកាស​ដើម្បី​ទៅ​រក​នៅ​ក្រៅ ដើម្បី​មក​បំប៉ន​ជីវភាព​រស់​នៅ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​អី​ហ្នឹង យើង​រក​បន្ទោស​មិន​កើត​ទេ។ បើ​តាម​ត្រឹមត្រូវ​គឺ​ថា ប្រាក់​បៀវត្សរ៍​ដែល​រដ្ឋ​បាន​ផ្ដល់​ជូន លោក​បំពេញ​ភារកិច្ច ករណីយ​កិច្ច កាតព្វ​កិច្ច​របស់​លោក​ដើម្បី​ការពារ​ជាតិ ការពារ​អី​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​មេបញ្ជាការ​គ្រប់​ថ្នាក់​របស់​លោក»

លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ទៀត​ថា ការ​កើត​មាន​ជម្លោះ​រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាមួយ​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន ឬ​ជាមួយ​នឹង​សមត្ថកិច្ច​ប្រដាប់​អាវុធ​នោះ គឺ​ក្នុង​កំឡុង​ពេល​ដែល​តម្លៃ​ដី​ធ្លី​បាន​ឡើង​ថ្លៃ​ខ្ពស់​នោះ ហើយ​លោក​បញ្ជាក់​ទៀត​ថា ជម្លោះ​ទាំង​នោះ​នឹង​កាត់​បន្ថយ​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០៩។

អ្នក​តំណាង​រាស្ត្រ ជាម យៀប បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ទៀត​ថា រដ្ឋាភិបាល​មិន​ព្រងើយ​កន្តើយ​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​នោះ​ទេ បើ​ទោះ​បី​ជា​ស្ថានភាព​ជម្លោះ​នោះ​បាន​កើត​ឡើង​ដោយ​របៀប​ណា​ក៏​ដោយ។

លោក ជាម យៀប មាន​ប្រសាសន៍​ថា ៖ «ខ្ញុំ​សូម​ជម្រាប​ថា សម្ដេច​អគ្គ​មហា​សេនា​បតី​តេជោ ហ៊ុន សែន លោក​អត់​ព្រងើយ​កន្តើយ​ទេ លោក​បាន​លើក​ឡើង​ហើយ​ថា បញ្ហា​ដី​ធ្លី​ជា​បញ្ហា​ក្ដៅ​គគុក ដែល​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​ចាំបាច់​ត្រូវ​តែ​តាមដាន​ត្រួត​ពិនិត្យ​ឲ្យ​បាន​ដិត​ដល់។ ពេល​ខ្លះ លោក​លើក​ឡើង​ថា កុំ​ថា​ផ្កាយ​មួយ ផ្កាយ​ពីរ ផ្កាយ​បី ផ្កាយ​៤ សូម្បី​ពាក់​លោក​ខែ ក៏​លោក​ចាំបាច់​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ការ​វះ​កាត់​ឲ្យ​បាន​ទាន់​ពេល​វេលា បើ​មាន​ប៉ះ​ពៀរ​ជាមួយ​នឹង​ប្រជា​កសិករ។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ យើង​ឃើញ​ថា នៅ​ក្នុង​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្រ្តី លោក​បាន​រៀបចំ​នូវ​គណៈកម្មការ​ជាតិ​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ ទំនាស់​ដី​ធ្លី យើង​មាន​តុលាការ​របស់​យើង គ្រប់​ជាន់​ថ្នាក់ ដែល​ជា​អ្នក​ត្រូវ​រក​មជ្ឈត្តករ គឺ​សម្រាប់​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ទំនាស់​គ្រប់​បែប​យ៉ាង​ទាំង​អស់»

លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ទៀត​ថា សមត្ថកិច្ច​គ្រប់​លំដាប់​ថ្នាក់​កំពុង​តែ​ស្រាវជ្រាវ​និង​ដោះស្រាយ​ជា​បណ្តើរ​ៗ​នូវ​រាល់​ជម្លោះ​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ។

ចំណែក​ឯ​មន្ត្រី​ស៊ើបអង្កេត​នៃ​អង្គការ លីកាដូ លោក ឆេង សុភ័ស្ត បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា សមត្ថកិច្ច​ដែល​ជា​អ្នក​ល្មើស​តែងតែ​រួច​ខ្លួន ដោយ​មិន​ដែល​បាន​ផ្តន្ទាទោស​ទៅ​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់​ឡើយ ដោយ​ធើ្វ​ឲ្យ​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​កាន់​តែ​ធ្លាក់​ចុះ៕