«រាល់ថ្ងៃហ្នឹង គេដើរគំរាមកំហែងឲ្យយើងទៅ បើយើងមិនទៅ គេមិនព្រម ។ ឥឡូវគេកំពុងដើរ ឥឡូវនៅខាងលិចអីហ្នឹង អត់សូវហ៊ាននិយាយទេ ។ ឥឡូវ ពួកវាដើរជំរឿនគ្រប់ផ្ទះ សូមទោសបង ឥឡូវទាហានមកហើយ ខ្ញុំសុំបិទ[ទូរស័ព្ទ] សិនហើយ ពួកវាមកតាមដានពួកខ្ញុំ» ។
ខាងលើនេះគឺជាប្រសាសន៍តាមទូរស័ព្ទរបស់ស្ត្រីពីររូប នៅឯខេត្តកំពត ដែលលួចបញ្ចេញយោបល់ទាំងការភ័យខ្លាច ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានជុំវិញការដែលក្រុមអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានកំពុងតាមឃ្លាំមើលពួកគាត់ និងក្រុមអ្នកស្រុកឯទៀតនៅទីនោះ ដែលកំពុងប្រឈមនូវបណ្តេញចេញពីដីធ្លីដែលពួកគាត់កំពុងរស់នៅ ។
ទាក់ទិននឹងការបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋនេះ ត្រូវប្រធានអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ គឺលោកស្រី ពុង ឈីវកេក បានថ្លែងថា នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អាជ្ញាធរបានព្យាយាមរារាំងការប្រមូលផ្តុំរបស់ពលរដ្ឋដើម្បីសម្តែងមតិ ដោយយកហេតុផលសណ្តាប់ធ្នាប់សន្តិសុខជាមូលដ្ឋានក្នុងការហាមឃាត់ ។
លោកស្រី ពុង ឈីវកេក មានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា ៖ «ជាពិសេស កម្មករចង់ធ្វើបាតុកម្មទាមទារអ្វីមួយ សុំច្បាប់ធ្វើអត់ដែលបានទេ ។ អ៊ីចឹង រដ្ឋាភិបាលយើងធ្វើការរឹតត្បិតសេរីភាពក្នុងការផ្ដុំគ្នា សេរីភាពក្នុងការដើរជាក្បួន ហើយនិងសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ។ ជួនកាលបញ្ចេញមតិទៅ តែលើសព្រំដែនបន្តិចបន្តួច នឹងមានបញ្ហា គឺរដ្ឋាភិបាលយកតុលាការមកប្រើប្រាស់ដើម្បីដាក់ទោស ដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើអ្នកដែលមានមតិ» ។
លោកស្រី ពុង ឈីវកេក ដែលបានឃ្លាំមើលស្ថានភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅប្រទេសកម្ពុជាបានថ្លែងបន្តថា ៖ «នៅក្នុងរបបដែលគេប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងកើតចេញមកពីប្រជាពលរដ្ឋ ហើយជារដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ធ្វើការសម្រាប់បម្រើប្រជាពលរដ្ឋ ដូច្នេះ បើជារដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ពលរដ្ឋត្រូវចូលរួមចំណែកក្នុងការកសាងប្រទេសជាតិ អ៊ីចឹងបើលោកត្រូវតែចូលរួមចំណែកកសាងប្រទេសជាតិ លោកត្រូវតែទទួលព័ត៌មានឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ថា រដ្ឋាភិបាលធ្វើនេះ ធ្វើនោះ ផ្ដល់ព្រៃសម្បទានទៅឲ្យអ្នកនេះ ចង់ធ្វើទំនប់ទឹកកន្លែងត្រង់នេះ ចង់សង់អភិវឌ្ឍន៍កន្លែងត្រង់នេះអី គឺប្រជាពលរដ្ឋត្រូវទទួលព័ត៌មានឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ។ បើបានទទួលព័ត៌មានហើយ លោកត្រូវមានសិទ្ធិជួបជុំគ្នា អ៊ីចឹងត្រូវមានសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ» ។
បណ្តុំសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជារួមមាន ស្ថាប័នតាក់តែងច្បាប់ ស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ ស្ថាប័នតុលាការ ព្រមទាំងស្ថាប័នសារព័ត៌មាន អង្គការសង្គមស៊ីវិល និង ប្រជាពលរដ្ឋ ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្ស គឺលោក អ៊ូ វីរៈ ដែលបានឃ្លាំមើលស្ថានភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅប្រទេសកម្ពុជា បានថ្លែងកត់សម្គាល់ថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ចាប់ផ្តើមហ៊ានបញ្ចេញមតិទាក់ទិននឹងបញ្ហា ដែលពួកគាត់កំពុងប្រឈម ។ ក៏ប៉ុន្តែ ការបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋទាំងនោះ ក៏ត្រូវបានរារាំងដោយមន្ត្រីអាជ្ញាធរនៅឡើយ ។
លោក អ៊ូ វីរៈ បានអធិប្បាយបន្តថា កម្ពុជាមានច្បាប់ ដែលរួមមានទាំងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញផងនោះ នឹងអាចឲ្យគេមើលឃើញថា សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋ ត្រូវបានធានាតាមផ្លូវច្បាប់ ។ ផ្ទុយទៅវិញ ច្បាប់ទាំងនោះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរប្រើប្រាស់ដោយលម្អៀង ៖ «យើងមើលផ្នែកអនុវត្តវិញ មានខាងប៉ូលិសនិងមន្ត្រីយុត្តិធម៌ មានអាជ្ញាធរ ព្រះរាជអាជ្ញា ជាដើម មានរដ្ឋាភិបាលហ្នឹង ជាអ្នកមាននាទីយកច្បាប់ទៅអនុវត្ត និងមន្ត្រីយុត្តិធម៌ដែលអនុវត្ត បច្ចុប្បន្នមានការលម្អៀងយ៉ាងច្រើន គាត់មិនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកប្រឆាំងគាត់មានសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិទេ ហើយសូម្បីតែអ្នកនៅក្នុងគណបក្សរបស់គាត់ហ្នឹង អាចនិយាយតែអ្វីល្អចំពោះគណបក្សរបស់ខ្លួន ឬបុគ្គលជាអ្នកដឹកនាំរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែមិនអាចនិយាយអ្វីជាចំណុចអវិជ្ជមានបានទេ» ។
នៅត្រង់ស្ថាប័នសារព័ត៌មានវិញ លោក អ៊ូ វីរៈ បានថ្លែងកត់សម្គាល់ថា កម្ពុជាមានច្បាប់សារព័ត៌មាន ក៏ប៉ុន្តែច្បាប់នោះ មិនទាន់ត្រូវបានប្រើប្រាស់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពដើម្បីការពារអ្នកសារព័ត៌មាននៅឡើយទេ ៖ «យើងឃើញថា ថ្មីៗនេះ ការប្រើប្រាស់តុលាការដើម្បីគាបសង្កត់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ការបិទវិទ្យុ ឬមួយ ការចាប់ខ្លួនលោក ដាំ សិទ្ធិ ជាដើម ដែលតុលាការនិងព្រះរាជអាជ្ញាអត់ព្រមតាមដានស៊ើបអង្កេតនូវករណីដែលមានការគំរាមកំហែង ឬការបង្ករបួសស្នាមដល់អ្នកសារព័ត៌មាន ឬមួយសកម្មជនណាដែលមិនមែនជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដូច្នេះក្នុងករណីនេះ យើងថា ការអនុវត្តនៃតុលាការនេះ គឺមិនទាន់បានបំពេញតួនាទី តែផ្ទុយទៅវិញ ត្រូវបានអ្នកនយោបាយប្រើប្រាស់ដើម្បីគាបសង្កត់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ» ។
លោក ប៉ែន សមិទ្ធិ ជាប្រធានក្លឹបអ្នកការសែតកម្ពុជា និងជានិពន្ធនាយកកាសែតរស្មីកម្ពុជា បានថ្លែងថា ស្ថានភាពនៃការបញ្ចេញមតិនិងសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា មានការវិវឌ្ឍទៅកាន់ភាពវិជ្ជមានច្រើន នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ៖ «យើងចង់ធ្វើខ្លួនយើងឲ្យដូចស្រុកមួយដែលអ៊ិនថឹណិតមានគ្រប់ផ្ទះ គឺទៅអត់រួចទេ ។ លើលទ្ធភាពជាក់ស្ដែងរបស់ស្រុកខ្មែរប៉ុណ្ណឹង គឺគុណភាព ជាគុណភាពមួយដែលយើងធ្វើបានល្អហើយៗ យើងត្រូវតែប្រឹងបន្តទៀតដើម្បីវិវឌ្ឍឲ្យទាន់គេ ព្រោះយើងនៅឆ្ងាយពីគេច្រើនណាស់ ទាំងពីបច្ចេកវិទ្យាអីសព្វបែបយ៉ាង» ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ប៉ែន សមិទ្ធិ ថ្លែងកត់សម្គាល់ថា អ្នកយកព័ត៌មាន នៅប្រឈមការលំបាក ក្នុងការស្វែងរកប្រភពព័ត៌មាននៅឡើយ ជាពិសេសព័ត៌មានរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលទាក់ទងនឹងកិច្ចការនយោបាយជាតិជាដើម ៖ «រឿងទាំងអស់នេះ ខ្ញុំក៏មិនដឹងថា ត្រូវធ្វើម៉េចដើម្បីឲ្យគាត់យករឿងហ្នឹងដើម្បីដាក់បញ្ចូលក្នុងវ៉ិបសាយរបស់គាត់ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា នៅពេលដែលយើងមានប្រព័ន្ធឯកសារមួយច្បាស់លាស់ ដែលមានការធានារ៉ាប់រងថវិកាដោយច្បាប់ច្បាស់លាស់ទៅ កិច្ចការទាំងអស់ហ្នឹង នឹងកែលំអ» ។
នៅកម្ពុជា នាពេលថ្មីៗនេះ ក្រៅពីអ្នកសារព័ត៌មានមួយចំនួន ត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួនពីបទចោទថា ផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតនិងបទបរិហារកេរ្តិ៍នោះ តាមរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតរបស់អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានឲ្យដឹងថា យ៉ាងហោចមានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣នាក់ ត្រូវបានអាជ្ញាធរបាញ់សម្លាប់ នៅក្នុងការតវ៉ាទាមទារដីធ្លី នៅឯខេត្តព្រះវិហារ ។
នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៨នេះ លោក ចាន់ សាវ៉េត មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក បានឲ្យដឹងដែរថា នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែការតវ៉ាដីធ្លី យ៉ាងហោច មានពលរដ្ឋចំនួន ៣៦នាក់ កំពុងត្រូវជាប់ឃុំ និង ៦នាក់ទៀតកំពុងស្ថិតក្នុងការតាមចាប់ខ្លួន ៕