សហភាពអឺរ៉ុបនឹងធ្វើការពិចារណាឡើងវិញចំពោះការផ្ដល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធឱ្យកម្ពុជា ក្រោមកម្មវិធី «អ្វីៗទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ» ឬ Everything But Arms ក្រោយបេសកកម្មស្វែងរកការពិតនៅកម្ពុជាខែមិថុនា ខាងមុខនេះ។ ការពិចារណាឡើងវិញចំពោះការផ្ដល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីសភា និងក្រុមប្រឹក្សាសហភាពអឺរ៉ុប ធ្លាប់បានព្រមានជាបន្តបន្ទាប់អំពីវិធានការណ៍នេះ បន្ទាប់ពីរបបក្រុងភ្នំពេញរម្លាយប្រជាធិបតេយ្យជាស្ថាពរនៅកម្ពុជា។
គណៈកម្មការអឺរ៉ុប និងរដ្ឋសភាអឺរ៉ុបបានបើកកិច្ចប្រជុំមួយកាលពីថ្ងៃទី២៥ មេសា ដើម្បីកំណត់យុទ្ធសាស្ត្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញនៅកម្ពុជា។ យុទ្ធនាការនោះនឹងចាប់ផ្ដើមជាដំបូង តាមរយៈបេសកកម្មស្វែងរកការពិតមួយ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងខែមិថុនា ខាងមុខនេះ និងថា ជំហានជាចំណាត់ការបន្តបន្ទាប់ទៀត នឹងត្រូវធ្វើឡើង ឬសម្រេចនៅក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិ ខែកក្កដា ខាងមុខនេះ។
កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី១ ឧសភា នេះ បានស្រង់សម្ដីពីប្រភពមួយដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិខែកក្កដា គណៈកម្មការអឺរ៉ុបនឹងធ្វើការពិចារណាវិធានការណ៍រឹតត្បិតជាក់លាក់សម្រាប់កម្ពុជា។ គណៈកម្មការអឺរ៉ុប មិនអាចទទួលយកបានឡើយចំពោះស្ថានការណ៍ធ្លាក់ចុះដុនដាប ផ្នែកនយោបាយនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះ។
កិច្ចប្រជុំបិទទ្វាររវាងគណៈកម្មការអឺរ៉ុប និងរដ្ឋសភាអឺរ៉ុបនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីសហភាពអឺរ៉ុប ដែលមានប្រទេសចំនួន ៤៥ ជាសមាជិក បានអនុម័តនូវសេចក្ដីសម្រេចជាបន្តបន្ទាប់ ទាមទារឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញ ស្ដារស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជាឱ្យដូចដើមវិញ និងបានគំរាមលុបចោលនូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ ប្រសិនបើកម្ពុជាមិនធ្វើតាមលក្ខខណ្ឌដែលសហភាពអឺរ៉ុបបានដាក់ចេញ ក្នុងនោះរួមមានការដោះលែងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ការផ្តល់ ឬស្ដារនីតិសម្បទាដល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សនេះឡើងវិញ ដើម្បីឱ្យគណបក្សនេះអាចចូលរួមនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិនាខែកក្កដាខាងមុខនេះបាន ប្រកបដោយភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ដដែលនេះ ក៏បានដកស្រង់សេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយរបស់អ្នកស្រី Federica Mogherini ដែលជានាយិការងគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស ដែលអ្នកស្រីបានលើកឡើងថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន គឺជាផ្នែកមួយនៃគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងជាមូលដ្ឋានផ្លូវច្បាប់ នៃការផ្តល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោកបណ្ឌិត មាស នី មើលឃើញថា សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប ប្រយ័ត្នប្រយែងក្នុងការដាក់ចេញនូវគំនាបសេដ្ឋកិច្ចដល់កម្ពុជា នៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិនេះ ដោយសារតែប្រទេសទាំងនេះ មិនចង់ឃើញគំនាបនេះ រងផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រទូទៅ។ លោកបណ្ឌិត មាស នី មើលឃើញថា ទោះបីសហគមន៍អន្តរជាតិមិនទាន់ចាត់វិធានការប្រឆាំងរបបក្រុងភ្នំពេញនៅពេលនេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ ពិសេសពេលគ្មានការចូលរួមពីបក្សប្រឆាំង នឹងបណ្ដាលឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិផ្លាស់ប្ដូរចិត្ត។ លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្នអាមេរិក និងអឺរ៉ុបមិនទាន់ធ្វើចំណាត់ការណាមួយមកលើកម្ពុជា ដោយសារតែក្តីបារម្ភពីវិបត្តិរបស់ពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ខ្មែរ៖ «នៅក្នុងពួកបស្ចិមប្រទេសហ្នឹង គេមានបទពិសោធន៍ពីមុនៗ គឺថា ការធ្វើគំនាបណាមួយដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសហ្នឹង ដែលធ្វើឱ្យស្ថានភាពក្រីក្រវិលមកវិញ នោះការស្ដារនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនឹងមិនងាយទាញមកវិញបានឡើយ។ អ៊ីចឹងបានជាការយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំ និងស្ដាប់ពីមន្ត្រីទូតបរទេសខ្លះក៏គេគិតអ៊ីចឹងដែរ គឺថា បើសិនជាការធ្វើការសម្រេចចិត្តណាមួយ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅ របស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗធ្វើឱ្យពលរដ្ឋក្រវិញ គឺម្នាក់ៗគិតតែរឿងក្រពះវិញ»។
សហភាពអឺរ៉ុប គឺជាទីផ្សារពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំមួយរបស់កម្ពុជា សម្រាប់ការនាំចេញផលិតផលក្នុងស្រុក ដែលកម្ពុជាផលិត ក្នុងនោះរួមមានដូចជា សំលៀកបំពាក់ ស្បែកជើង ផលិតផលធ្វើពីស្បែក ប្លាស្ទិក ឬកៅស៊ូ អង្ករ ស្ករស និងផលិតផលកសិកម្មជាដើម។ សហភាពអឺរ៉ុប បានផ្តល់ឱ្យដល់កម្ពុជា នូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ឬមិនគិតពន្ធ ក្រោមកម្មវិធីអ្វីៗទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ (Everything But Arms, EBA) តាំងពីឆ្នាំ២០១២ មកម្ល៉េះ។
ក្នុងឆ្នាំ២០១៧នេះ កម្ពុជាទទួលបានការមិនយកពន្ធសរុបតម្លៃជិត៧០០ លានដុល្លារ ពីសហភាពអឺរ៉ុប។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីសរុបរវាងកម្ពុជា និងសហភាពអឺរ៉ុប គឺជិត ៦ប៊ីលានអឺរ៉ូ (ឬជាង ៧ប៊ីលានដុល្លារ) ក្នុងនោះកម្ពុជានាំចេញទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប សរុបតម្លៃជាង ៥ប៊ីលានអឺរ៉ូ ខណៈអឺរ៉ុបនាំចេញទៅកម្ពុជាវិញ តម្លៃសរុប ៨៥១ លានអឺរ៉ូ។
នៅទូទាំងពិភពលោក មានប្រទេសសរុបចំនួន ៤៩ប្រទេស បច្ចុប្បន្នកំពុងទទួលបាននូវការផ្តល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់អឺរ៉ុប ក្រោមកម្មវិធី អ្វីៗទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធនេះ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសដែលទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ ដែលសុទ្ធតែជាប្រទេសក្រីក្រ និងកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ នាំចេញទំនិញទាំងអស់ទៅកាន់ទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប ដោយមិនគិតពន្ធ។
សហភាពអឺរ៉ុប កន្លងមកធ្លាប់បានព្រមានពីការឈានទៅរកការលុបចោលប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មនេះ ដែលជាផ្នែកមួយនៃការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ក្រោយរបបលោក ហ៊ុន សែន បានសម្រេចរម្លាយប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយៈការកម្ទេចគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ការបំបិទអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ព្រមទាំងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ នៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិ ថ្ងៃទី២៩ កក្កដា ខាងមុខនេះ។
មួយខែក្រោយការរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សភាសហភាពអឺរ៉ុបបានចេញសេចក្ដីសម្រេចមួយ ចុះថ្ងៃទី១៤ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ គឺសេចក្ដីសម្រេចលេខ ២០១៧/៣០០២ (RSP)។ ក្នុងសេចក្ដីសម្រេចនោះ ក្រៅពីថ្កោលទោសរបបក្រុងភ្នំពេញដោយប្រើភាសាធ្ងន់ៗ សភាសហភាពអឺរ៉ុប បានអំពាវនាវឱ្យនាយិការងគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ឬតំណាងជាន់ខ្ពស់របស់សហភាពអឺរ៉ុប សម្រាប់កិច្ចការការបរទេស និងគោលនយោបាយសន្តិសុខ អ្នកស្រី Federica Mogherini និងតំណាងពិសេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស ឱ្យប្រើប្រាស់គ្រប់វិធានការណ៍ទាំងអស់ដែលមាន ដើម្បីការពារសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងធានាអំពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួនស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។
សភាសហភាពអឺរ៉ុប ក៏បានអំពាវនាវឱ្យគណៈកម្មការអឺរ៉ុប និងស្នងការសហភាពអឺរ៉ុប លោក Malmstrom ធ្វើការសើរើ និងត្រួតពិនិត្យមើលឡើងវិញ ចំពោះកាតព្វកិច្ចរបស់កម្ពុជា ក្រោមអនុសញ្ញា ត្រង់មាត្រា ១៩ នៃបទប្បញ្ញត្តិស្ដីពីការផ្ដល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA។
សេចក្ដីសម្រេចដដែលនេះ គូសបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើកម្ពុជា នៅតែរំលោភកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ក្រោមបទប្បញ្ញត្តិ EBA នេះ នោះការផ្ដល់ការអនុគ្រោះពន្ធនេះ នឹងត្រូវផ្អាកជាបណ្ដោះអាសន្ន៕
