អ្នកជំនាញ​ចង់ឃើញ​រដ្ឋាភិបាល​កៀរគរ​វិនិយោគិនល្អៗ​មក​កម្ពុជា ប្រសើរ​ជាង​ទទួល​ជនជាតិចិន​មួយចំនួន​ជាប់​ទោសឧក្រិដ្ឋ

ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2022.12.05
អ្នកជំនាញ​ចង់ឃើញ​រដ្ឋាភិបាល​កៀរគរ​វិនិយោគិនល្អៗ​មក​កម្ពុជា ប្រសើរ​ជាង​ទទួល​ជនជាតិចិន​មួយចំនួន​ជាប់​ទោសឧក្រិដ្ឋ លោក ហ៊ុន សែន ​ទស្សនា​គម្រោង​វិនិយោគ​តារាសាគរ​របស់​​ក្រុមហ៊ុន​​ចិន​​នៅខេត្តកោះកុង ក្នុងពេលលោក​ចូលរួម​​ពិធី​បុណ្យ​​សមុទ្រ​នៅ​ខេត្តកោះកុង កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុក SPM

ក្រុមអ្នក​តាមដាន​ស្ថានការណ៍​កម្ពុជា​ចង់ឃើញ​រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន កៀរគរ​អ្នកវិនិយោគិនល្អៗ​មក​បណ្ដាក់ទុន​នៅ​កម្ពុជា ប្រសើរ​ជាង​ទទួល​ស្វាគមន៍​តែ​ចំពោះជនជាតិចិន ហើយ​ពួកគេមួយចំនួន​ថែមទាំង​ជាប់ទោស​ពី​បទឧក្រិដ្ឋ និងមានឈ្មោះ​ជា​ឧក្រិដ្ឋជន​ថែមទៀតផង។ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច​អះអាង​ថា កម្ពុជា​មិនមែន​ទទួល​តែ​វិនិយោគិន​ជា​ជនជាតិចិន​នោះ​ទេ គឺ​រដ្ឋាភិបាល​តែង​បើក​ទូលាយ​ឱ្យ​អ្នកវិនិយោគិន​នៃ​បណ្ដាប្រទេសនានា​ដែល​ចង់​ចូល​មក​បណ្ដាទុនវិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា។ 

អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គម និង​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ​កម្ពុជា លើកឡើង​ថា បើកម្ពុជា​នៅតែ​គ្មានការ​អនុវត្តច្បាប់​ត្រឹមត្រូវ​បណ្ដែតបណ្ដោយ​ឱ្យ​អ្នកវិនិយោគបរទេស​ដែល​មាន​ឈ្មោះជាឧក្រិដ្ឋជន​ចូល​មក​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា នោះ​ក្រុមហ៊ុន ឬ​អ្នកវិនិយោគិនល្អៗ​ផ្សេងទៀត​នឹង​មិន​ហ៊ាន​បណ្ដាក់ទុន​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា​ឡើយ។ ពួកគេចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាល​មានយន្តការច្បាស់លាស់​ក្នុងការ​កៀរគរ​វិនិយោគិនត្រឹមត្រូវ​រួម​ចំណែក លើកស្ទួយសេដ្ឋកិច្ចជាតិ​ពិតប្រាកដ ជាជាង​រដ្ឋាភិបាល​ស្វាគមន៍​តែ​អ្នកជំនួញជនជាតិចិន​មួយចំនួន​ដែល​មាន​ប្រវត្តិរឿងរ៉ាវអាស្រូវ​ឱ្យ​ចូល​មក​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា។

ប្រធាន​សហភាព​សហជីព​កម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន ប្រាប់​វិទ្យុអាស៊ីសេរី​នៅថ្ងៃទី៥ ធ្នូថា អ្នកវិនិយោគិនល្អៗ​តាម​បណ្ដាប្រទេសជុំវិញពិភពលោក​នឹងពិបាក​មក​បណ្ដាក់ទុនវិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា ដោយសារ​តែ​ប្រព័ន្ធ​គ្រប់គ្រងរដ្ឋ​របស់រដ្ឋាភិបាល​ឯកបក្ស​ពោរពេញ​ដោយ​អំពើពុករលួយ​ដែល​ជាហេតុ​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នកវិនិយោគ​បរទេសមួយចំនួន​គ្មាន​ទំនុកចិត្ត។ លោកសង្កេតឃើញថា អ្នកជំនួញ​ដែល​មក​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា​ភាគីច្រើន​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ទុច្ចរិត ជាពិសេស​អ្នកជំនួញ​ជនជាតិចិន​ដែល​មាន​កេរ្តិ៍ឈ្មោះអាក្រក់ ហើយ​ពួកគេ​ពុំសូវគិតគូរ​អំពី​លក្ខខណ្ឌ​ក្នុងការ​គោរពសិទ្ធិ​របស់​កម្មករ​ខ្មែរ​ឡើយ។

លោក រ៉ុង ឈុន រិះគន់​ទៀតថា ការណ៍ដែល​រដ្ឋាភិបាលឯកបក្ស​មាន​មោទនភាព​ចំពោះក្រុមហ៊ុនចិន និងជនជាតិចិន​ដែលកំពុង​មានវត្តមាន​នៅ​កម្ពុជា​ច្រើនលើសលុប​ថា ជួយ​ជំរុញសេដ្ឋកិច្ច និង​កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ​របស់​ពលរដ្ឋ​នោះ គឺ​ខុស​ពី​ការពិត ព្រោះ​លោកថា​ក្រុមហ៊ុនចិន​ដែល​មក​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា​ភាគច្រើន «បែបហុតទឹក​សម្លឹងកាក» តែប៉ុណ្ណោះ

«ការនាំចេញ​ទីផ្សារ​ធំៗ​ទាក់ទង​សំលៀកបំពាក់ ស្បែង កាបូប នាំចេញ​ទៅ​សហគមន៍​អឺរ៉ុប និង​សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ដូចជា​ទៅ​ជប៉ុន។ ប៉ុន្តែ ចិន​នាំតែ​ផលិតផល​កសិកម្ម​បន្តិច​បន្តួច​នោះទេ។ បើយើង​រូបភាព​ខាងក្រៅ​គឺ​យើង​ថា ចិន​ជួយ​កម្ពុជា​សម្បើមណាស់ តាម​ការ​ពិត​ចិន​មក​ដឹករ៉ែ ដឹកត្បូង ដឹកថ្មម៉ាប​ពី​កម្ពុជា​ស្ទើរតែ​អស់ហើយ​នៅ​ក្នុងដី ដឹកព្រៃឈើ កាប់ដើមឈើ​ដឹកចេញ​ទៅ​ចិន ដឹកខ្ទេចដឹកខ្ទី​អស់ហើយ»

ឆ្លើយតបនឹង​ការលើកឡើងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន លើកឡើង​ថា កម្ពុជា​មាន​ច្បាប់​ត្រឹមត្រូវ និង​បើក​សិទ្ធិ​ឱ្យអ្នកវិនិយោគ​គ្រប់ជាតិសាសន៍​ដែល​មាន​បំណងចង់​មក​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា ដោយមិនមែន​ទទួល​តែ​អ្នក​ជំនួញ​ជនជាតិចិន​នោះ​ទេ។ លោក សុខ ឥសាន បន្ថែមទៀត​ថា ចំពោះ​អ្នកជំនួញបរទេសណា​ដែលជាប់ទោសឧក្រិដ្ឋ​ហើយ​មករកស៊ីនៅ​កម្ពុជា​នោះ ប្រសិនបើ​សមត្ថកិច្ច​រក​ឃើញ និង​មាន​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​ប្រទេស​សាម៉ី​នោះ កម្ពុជា​នឹង​ចាប់​បញ្ជូន​អ្នកជំនួញទាំងនោះ​ត្រឡប់​ទៅ​ប្រទេស​ពួកគេ​វិញ

«វិនិយោគិន​ណា​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​មិន​ត្រឹមត្រូវ ទៅ​តាម​គោលការណ៍​ច្បាប់​ហើយ​មាន​ពាក់ព័ន្ធ​នៅ​ខាងក្រៅ​អា​ហ្នឹង​យើង​ក៏​ធ្លាប់​មាន​ការ​ដោះស្រាយ ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​ប្រទេស​ជាមិត្ត​ដែរ ដែល​មាន​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយគ្នា​ដោះស្រាយ​តាម​ផ្លូវច្បាប់​ចាប់​បញ្ជូន​យក​ទៅវិញ​ជា​បន្តបន្ទាប់​ហើយ។ ច្បាប់​សម្រាប់​បរទេស​ទាំងបរទេសណា​ក៏​ចូល​មក​កម្ពុជា​បាន​ដែរ ឱ្យ​តែ​គោរពច្បាប់​វិនិយោគរបស់​កម្ពុជា មិនមែន​បើក​សម្រាប់​តែ​ជនជាតិចិន​ទេ​បាទ»

ការលើកឡើង​របស់​អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច​រូបនេះ​ទំនង​ផ្ទុយ​ពី​ការពិត និង​គ្រាន់​តែ​ការពារ​មុខមាត់​រដ្ឋាភិបាល​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។ ផ្ទុយពីការពិត គឺត្រង់ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ខ្វះកិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ជាមួយប្រទេស​ក្នុងតំបន់​ក្នុងការ​ចាប់​បញ្ជូន​ខ្លួន​អ្នកជំនួញ​មាន​ឈ្មោះ​ជា​អ្នកទោសឧក្រិដ្ឋ និង​មានប្រវត្តិអាស្រូវ​បញ្ជូន​ទៅ​ប្រទេស​ពួកគេ​វិញ។ ជាក់ស្តែង ថ្មីៗនេះ​សមត្ថកិច្ច​នៃប្រទេសថៃ​បាន​ចាប់ខ្លួនអ្នកជំនួញ​ជនជាតិចិន​ម្នាក់​តាម​ដីកា​របស់ប៉ូលិស​អាំងទែប៉ូល (Interpol) ពាក់ព័ន្ធ​រឿង​បើកបនល្បែងខុសច្បាប់​នៅ​តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍​ក្នុងនោះ​រួមមាន​កម្ពុជាផង។ លើសពីនេះ កម្ពុជា​មិន​ត្រឹមខ្វះ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយប្រទេសពាក់ព័ន្ធ​រឿង​ចាប់ខ្លួន​អ្នកជំនួញជនជាតិចិន​រូបនោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន បែរ​ជា​ផ្តល់សញ្ញាតិខ្មែរ​ឱ្យ​អ្នកជំនួញចិន​រូបនោះ ព្រមទាំងផ្តល់សិទ្ធិ​ឱ្យ​វិនិយោគ​បែប​ទីក្រុងរណប វិស័យបនល្បែង នៅតំបន់ទីក្រុងឡុង បេ (Long Bay) ក្នុង​ខេត្តកោះកុង​ថែមទៀតផង។ លោក ហ្ស៊ី ហ្ស៊ីជាំង (She Zhijiang) ជាអ្នកជំនួញ​ចិន​ម្នាក់​ដែល​ស្និទ្ធ​នឹង​រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ហើយ​លោកត្រូវបាន​ប៉ូលិសថៃ​ចាប់ខ្លួន​នៅ​ទីក្រុងបាងកក (BangKok) កាលពីខែសីហា កន្លងទៅ ពាក់ព័ន្ធ​នឹងការ​បើករបរអាជីវកម្ម​ខុសច្បាប់​លើ​វិស័យ​បន​ល្បែង​ឆបោក​នៅ​កម្ពុជា និង​នៅ​ប្រទេស​តំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​មួយចំនួន​ទៀត។

ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន តែងតែ​ផ្តល់ភាពទុកចិត្ត​លើ​មិត្ត​ដែកថែប​របស់​លោក​ជានិច្ច ដែល​ធ្វើឱ្យអ្នកជំនួញ​ជនជាតិចិន​បន្ត​មក​បណ្ដាក់ទុន​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា​ជាបន្តបន្ទាប់ រហូត​ពួកគេ​មួយចំនួន​ចូល​មកកម្ពុជា​ដណ្ដើមការងារ​អាជីវកម្ម​របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ​ថែមទៀតផង។ បច្ចុប្បន្ន ក្រុមហ៊ុនចិន​បាន​បោះទុនវិនិយោគ​កម្ពុជា​ច្រើង​ជាងគេ។ របាយការណ៍​របស់​ស្ថានទូតចិន​ប្រចាំកម្ពុជា ឱ្យដឹងថា គិតត្រឹម​ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ទឹកប្រាក់​វិនិយោគ​របស់​ជនជាតិចិន​នៅ​កម្ពុជា​សរុបមាន​ចំនួន ជាង២៧ ពាន់លានដុល្លារ (២៧.២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក)

អ្នកស្រាវជ្រាវ​ការអភិវឌ្ឍ​សង្គម និង​ជា​អ្នកវិភាគនយោបាយ បណ្ឌិត សេង សារី ពិនិត្យ​ឃើញ​ថា ទម្រង់​ការងារ​នៃ​ប្រទេសចិនកុម្មុយនីស្ត និង​បណ្ដា​ប្រទេសលោកសេរី ដែល​ផ្ដល់កម្ចីឥណនទាន​ឱ្យ​កម្ពុជា ឬ​បញ្ជូន​វិនិយោគិន​មក​អភិវឌ្ឍ​កម្ពុជា​នោះ គឺ​មាន​ភាព​ខុសគ្នា។ លោកថា ជំនួយ​បណ្ដា​ប្រទេសលោកខាងលិច​តែងតែ​គិតគូរ​អភិបាលកិច្ច​ល្អ ការ​លុបបំបាត់​អំពើពុករលួយ ដោយ​មាន​ពហុភាគី​ចូលរួមចំណែក​បញ្ចេញមតិយោបល់​តាម​បែបប្រជាធិបតេយ្យ។ លោក​បន្ដ​ថា រាល់​ជំនួយ​នានា ឬរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​ទៅខ្ចីបុល​ពី​ប្រទេសចិន​វិញ គឺ​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេសទាំងពីរ​មាន​ការចរចាគ្នាទ្វេភាគី ពោល​គឺ​គ្មានការ​ចូលរួម​ជា​មតិយោបល់​ពី​សំណាក់​ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បី​ធានា​ថា លុយ​កម្ចី ឬ​ជំនួយ​ពី​ប្រទេសចិន​ទាំងនោះ អភិវឌ្ឍ​ប្រទេសជាតិ​ទទួលបាន​អភិបាលកិច្ច​ល្អ និង​មាននិរន្តរភាព​បែបណា​នោះទេ

«បញ្ហា​អវិជ្ជមាន​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​គឺអំពើពុករលួយ ជនជាតិចិន​នេះ​គឺជា​មួយអំពើពុករលួយ​ចង់ក្លាយ​ជាប្រពៃណី​ទៅហើយ។ អ៊ីចឹងហើយ របៀបរបប​សូកប៉ាន់ ក្នុង​ការទទួល​បាន​ការងារ ក្នុងការ​សម្រួល​ការងារ​ឱ្យលឿន​វាជា​ទម្លាប់​របស់​អ្នកជំនួញចិន ឬជនជាតិចិន ហើយ​បូកផ្សំ​ជាមួយ​កម្ពុជាយើង វាមាន​ភាពទន់ខ្សោយ​ក្នុងការ​កម្ចាត់​អំពើពុករលួយ វាមាន​ចន្លោះប្រហោង​ច្រើនផង វា​ធ្វើ​ឱ្យ​អំពើពុករលួយ​នេះ​ធ្វើ​ឱ្យ​ក្លាយ​ជា​កត្តា​រាំងស្ទះ​សំខាន់ណាស់​នៃ​លំហូរ​នៃការ​ទទួលបានផលលាភ​ផ្នែកខាង​អភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច​ហ្នឹង​ទៅ​ដល់​ដៃ​ពលរដ្ឋ»

បណ្ឌិត សេង សារី ពន្យល់​ថា ត្រង់ចំណុច​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេសចិន និង​កម្ពុជា​ចរចាគ្នា​ទ្វេភាគី​ក្នុងការ​ទទួល​ជំនួយ និងកម្ចី ឬ​ចរចា​ជាមួយអ្នកវិនិយោគចិន​បែបទ្វេភាគីនេះ​ហើយ ដែល​ជាហេតុ​ធ្វើឱ្យ​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គ្រាក់ៗ​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាលឯកបក្ស​អាច​មាន​ឱកាសបង្កើនទំនាក់ទំនង​កាន់​តែ​ជិតស្និទ្ធ​ជាមួយ​ចិន។ លើសពីនេះទៀត វា​ក៏​ជាឱកាស​សម្រាប់​មន្ត្រីទាំង​នោះ​ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ​ជា​ប្រព័ន្ធ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ការ​វិនិយោគ ឬ​ការអភិវឌ្ឍជាតិ​គ្មាន​ប្រសិទ្ធិភាព និង​គ្មានតម្លាភាព។ បណ្ឌិត សេង សារី លើកឡើង​ទៀត​ថា បច្ចុប្បន្ន​ក្រោមស្លាកអភិវឌ្ឍ​របស់​ក្រុមហ៊ុនចិន​មួយចំនួន​ដែល​ពាក់ព័ន្ធរឿង​បញ្ហា​រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ការ​ច្បាម​យក​ដីធ្លី​ពលរដ្ឋ ហើយ​ទោះ​បីជាអ្នកភូមិ​មួយចំនួន​បន្ត​ទាមទារ​តវ៉ា​ជាង ១ទសវត្សរ៍​ហើយ​ក៏ដោយក្ដី ក៏​រដ្ឋាភិបាល​មិន​អាច​ដោះស្រាយ​ឱ្យ​ពួកគាត់​ទទួល​បាន​យុត្តិធម៌​នៅ​ឡើយទេ។

បណ្ឌិត សេង សារី យល់ថា ហេតុផល​ទាំងនេះ​ហើយ​ដែល​ធ្វើឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ​នៅតែ​យល់ឃើញ​អវិជ្ជមាន​លើ​ជនជាតិចិន ឬ​ក្រុមហ៊ុនចិន​ដែល​មាន​វត្តមាន​លើទឹកដីខ្មែរ ហើយ​ពួកគាត់​នៅតែ​ចាត់ទុក​ថា ជនជាតិចិន​មិន​បាន​រួមចំណែក​កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ​ដល់​ពលរដ្ឋកម្ពុជា ដូច​ដែល​រដ្ឋាភិបាល និង​ស្ថានទូតចិន​តែងតែ​ប្រកាស​ក្តែងៗ​នោះ​ទេ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
លោក ហ៊ុន សែន និង​លោក សេង សារី បន្ត​ឆ្លើយឆ្លង​គ្នា​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ពាក់ព័ន្ធ​សារ​បែក​ធ្លាយ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។