ក្រុមអាជីវករប្រមាណ ១រយគ្រួសារ (១០០) ដែលជួលតូបប្រកបរបរអាជីវកម្មបម្រើសេវាកម្មភ្លៀវទេសចរនៅតំបន់ឆ្នេរក្រុងកែបព្រួយបារម្ភអំពីការបណ្តេញចេញទាំងបង្ខំ បន្ទាប់ពីអភិបាលក្រុងកែបបានរុះរើសម្ភារៈអាជីវករមួយចំនួនក្រោមហេតុផលរៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល មើលឃើញថា អ្នកប្រកបរបរសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធនៅតែប្រឈមរងភាពអយុត្តិធម៌ ដោយសារតែអាជ្ញាធររដ្ឋបណ្ដេញពលរដ្ឋចេញពីកន្លែងដែលពួកគាត់ធ្លាប់អាស្រ័យផល ដើម្បីយកទីតាំងដែលមានសក្ដានុពលជួលទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនចិន និងអ្នកមានអំណាច។
ក្រុមអាជីវករលក់ដូរនៅតាមតំបន់ឆ្នេរកែបមួយចំនួនរិះគន់ លោក ខេង យ័ន ដែលទើបតែឡើងកាន់តំណែងជាអភិបាលក្រុងកែបថា មានជំងឺរៀបឫកមិនទាន់ ដោយសារតែអភិបាលក្រុងរូបនេះ បានចុះព្រមានពលរដ្ឋ និងបានរុះរើតូបអាជីវករលក់ដូរតាមឆ្នេរមួយចំនួនជាបន្តបន្ទាប់ ដោយក្រោមហេតុផលថា ដើម្បីរៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។
អ្នកបម្រើសេវាកម្មភ្ញៀវទេសចរនៅតាមតំបន់ឆ្នេរកែប លើកឡើងថា ពួកគាត់មួយចំនួនបានជួលតូប និងកញ្ចុះលក់ដូរនៅខាងមុខឆ្នេរកែបច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ ពួកគាត់រិះគន់ថា ចំណាត់ការអាជ្ញាធរក្រុងកែបរឹតត្បិតពលរដ្ឋមិនឱ្យលក់ដូរ ព្រមទាំងរឹបអូសសម្ភារៈអាជីវករ ដើម្បីបង្ខំឱ្យមានការរុះរើតូបនេះ គឺជារឿងអយុត្តិធម៌ និងធ្វើឱ្យជីវភាពពលរដ្ឋកាន់តែដុនដាប។
អាជីវករលក់ដូរនៅឆ្នេរកែបម្នាក់គឺ កញ្ញា ម៉ុម គន្ធធឿន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២៣ តុលាថា ម្ដាយកញ្ញាបានជួលតូប និងកញ្ចុះ ដើម្បីប្រកបរបរអាជីវកម្មបម្រើសេវាកម្មភ្ញៀវទេសចរនេះ ជាង២០ ឆ្នាំមកហើយ។ កញ្ញាបញ្ជាក់ថា ការជួលតូបលក់ដូរតាមតំបន់ឆ្នេរកែប ក្រុមអាជីវករភាគច្រើនមានការចុះកុត្រា ដើម្បីតម្កល់លុយមួយចំនួនធំជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជន។ ចំណែក កញ្ចុះដែលអាជីវករជួលនៅតាមតំបន់ឆ្នេរអាចមានតម្លៃចន្លោះពីជាង ៣រយដុល្លារ (៣៥០ដុល្លារ) ទៅ ៤រយដុល្លារ (៤០០ដុល្លារ) ក្នុងមួយខែ។ កញ្ញាថា ខ្លួនមិនគាំទ្រចំពោះចំណាត់ការអាជ្ញាធរដែលរឹតត្បិត និងព្រមានឱ្យអាជីវករទៅជួលតូបផ្សេងបែបនេះឡើយ។ កញ្ញាឱ្យដឹងទៀតថា មកដល់ពេលនេះ មានអាជីវករមួយចំនួនធំហើយដែលពួកគាត់បានសម្រេចចិត្តរុះរើតូបទាំងបង្ខំ ដោយពួកគាត់លើកឡើងថា អាជីវករគ្មានអំណាចតវ៉ាជាមួយអាជ្ញាធររដ្ឋឡើយ។
កញ្ញា ម៉ុម គន្ធធឿន ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងទៀតថា ក្រុងកែបទៅថ្ងៃអនាគតនឹងមានវាសនាមិនខុសទីក្រុងកំពង់សោមនោះទេ ខណៈជនជាតិចិនសម្រុកមកខេត្តនេះកាន់តែច្រើន ហើយអាជ្ញាធរបែរជាបណ្ដេញពលរដ្ឋឱ្យចាកចេញពីទីតាំងដែលពួកគាត់ធ្លាប់អាស្រ័យជាបន្តបន្ទាប់៖
«អភិវឌ្ឍកន្លែងណាដែលមានការរីកចម្រើនហើយ តែកន្លែងណាដែលអត់ទាន់រីកចម្រើនគាត់ [អាជ្ញាធរ] អត់មានការអភិវឌ្ឍទេ គាត់យកតែកន្លែងប្រជាជនរកស៊ី យកទៅអភិវឌ្ឍធ្វើជារបស់ខ្លួនឯងក៏មានដែរ។ សូម្បីតែលើតូបខ្ញុំជាដីរបស់ក្រុមហ៊ុនធ្វើជួលឱ្យសម្រាប់ពួកខ្ញុំ ក៏គាត់ [អាជ្ញាធរ] ខាងខ្ញុំរុះរើចេញដែរ។ តែត្រង់ថា ពេលដាច់អាណត្តិទៅគាត់ [ក្រុមហ៊ុនជួលកញ្ចុះ] លែងជួលឱ្យពួកយើង គាត់ជួលឱ្យខាងណាផ្សេងដែរគេមានលុយអ៊ីចឹងដែលគេមានលុយច្រើនសម្រាប់ជួល។ ប្រសិន ជួលឱ្យពលរដ្ឋក្រុងកែបហ្មងអត់បានថ្លៃ ដូចថា មួយកញ្ចុះ ៣ទៅ ៤រយដុល្លារអ៊ីចឹង គេគិតថាអត់គ្រប់គ្រាន់ គេជួលឱ្យចិនដែលមានតម្លៃលុយខ្ពស់អ៊ីចឹង គេជួលឱ្យចិនហើយខ្ញុំគិតអ៊ីចឹង»។
អាជីវកររូបនេះព្រួយបារម្ភថា បើថ្ងៃខាងមុខជនជាតិចិនចូលមកវិនិយោគតាមតំបន់ឆ្នេរកែប នោះពលរដ្ឋនឹងបាត់បង់ទីតាំងប្រកបមុខរបរ ដែលជាហេតុនាំឱ្យពួកគាត់កាន់តែមានជីវភាពក្រីក្រ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត កញ្ញា ម៉ុម គន្ធធឿន ជឿថាទីតាំងតូបដែលក្រុមហ៊ុនចិនជួលឱ្យអាជីវករលក់ដូរ ក៏អាចមានតម្លៃថ្លៃ ជាងចំណូលពលរដ្ឋរកបានប្រចាំថ្ងៃ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទង អភិបាលក្រុងកែប លោក ខេង យ័ន និងអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកែបគឺ លោក វ៉ោ សុខា ដើម្បីសុំអត្ថាធិប្បាយអំពីរឿងនេះបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី២៣ តុលា។
សេចក្ដីជូនដំណឹងរដ្ឋបាលក្រុងកែបកាលពីថ្ងៃទី០៦ តុលា កន្លងទៅឱ្យដឹងថា អាជ្ញាធរក្រុងកែបនឹងចុះផ្សព្វផ្សាយដល់ក្រុមអាជីវករអំពី ការរៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ អនាម័យ និងមិនអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមអាជីវករតសំយ៉ាប ចងតង់ ដាក់តុកៅអី លក់ដូរដែលរំលោភលើផ្លូវសាធារណៈឡើយ។ រដ្ឋបាលក្រុងកែបថា បើអាជីវករណាមិនគោរពតាម នោះកម្លាំងជំនាញនឹងចុះរុះរើដោយមិនខ្វល់អំពីការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អាជីវករលក់ដូរឡើយ។
ក្រុមអាជីវករឱ្យដឹងថា អាជ្ញាធរបានណែនាំឱ្យអាជីវករដែលកំពុងលក់ដូរនៅខាងមុខឆ្នេរទាំងអស់ ទៅជួលតូប និងកញ្ចុះរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយដែលពួកគាត់ស្គាល់ឈ្មោះ ប៉ុន្តែពួកគាត់ដឹងត្រឹមថា ក្រុមហ៊ុននោះជាអ្នកសាងសង់គម្រោងជិះខ្សែរ៉កពីភ្នំឧទ្យានក្រុងកែប ទៅដល់ចំណុចខាងលិចនៃឆ្នេរដែលគេហៅថា តំបន់ដំណាក់ស្ដេច ឬកញ្ចុះពីរជាន់។ អាជីវករថា តម្លៃនៃការជួលតូបក្រុមហ៊ុននោះអាចរហូត ៦រយដុល្លារ (៦០០) ក្នុងមួយខែ។
ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) គឺលោក វន់ ពៅ ព្រួយបារម្ភថា អាជីវករដូរក្រុងកែបនឹងត្រូវបានអាជ្ញាធរបណ្ដេញចេញទាំងបង្ខំ ដែលធ្វើឱ្យអាជីវករកាន់តែលំបាកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។ លោកថា ការអភិវឌ្ឍ ឬរៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់របៀបគំរាម និងដាក់សម្ពាធដល់ពលរដ្ឋបែបនេះ បានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ជាក់ស្ដែងដូចជានៅក្រុងកំពង់សោមជាដើម។ ប៉ុន្តែ ក្រោយមកលោកថាអាជ្ញាធរបែរជាយកទីតាំងដែលមានសក្ដានុពលឱ្យក្រុមហ៊ុនសាងសង់អគារបនល្បែងរំលោភលើដីឆ្នេររដ្ឋតាមអំពើចិត្ត៖
«តំបន់ទេសចរណ៍មិនមែនជាសម្រាប់តែអ្នកវិនិយោគ ឱ្យក្រុមហ៊ុនធំៗហើយ ដេញប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ស្រុក ម្ចាស់ទឹក ម្ចាស់ដី អត់មានការទទួលខុសត្រូវ។ យើងមានការព្រួយបារម្ភគាត់អាចបាត់អាជីវកម្ម បាត់មុខរបររបស់គាត់។ ស្រុកយើងមើលឃើញថា ការអភិវឌ្ឍមានការរៀបចំដេញគាត់ហើយ ធ្វើតូបឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនធ្វើតូបលក់ឱ្យគាត់ [អាជីវកម្ម] ក្នុងតម្លៃថ្លៃ ដែលគាត់មិនអាចទទួលយកបាន ពីព្រោះប្រាក់ចំណូលបន្ទាប់ពីកូវិដមក ប្រាក់ចំណូលធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកហើយ ដេញគាត់ ហើយឱ្យគាត់ទិញតូបក្នុងតម្លៃថ្លៃទៀត។ ខ្ញុំគិតថា វាជារឿងមួយអយុត្តិធម៌ណស់សម្រាប់ពួកគាត់ដែលជាអ្នកប្រកបមុខរបរអាជីវកម្ម រកមួយថ្ងៃសម្រាប់មួយថ្ងៃនោះ»។
ក្រុមអាជីវករក្រុងកែបមួយចំនួនលើកឡើងថា ចេតនាអាជ្ញាធរព្រមាន និងរឹតត្បិតអាជីវករឱ្យបញ្ឈប់ការលក់ដូរតាមតំបន់ឆ្នេរបែបនេះ គឺអាជ្ញាធរ និងថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តនេះយកតំបន់ឆ្នេរ ដើម្បីវិនិយោគទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនចិន ឬអ្នកមានអំណាច ដ្បិតពួកគេទាំងនោះអាចទទួលបានប្រយោជន៍ច្រើនពីក្រុមឈ្មួញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។