ប្រជាពលរដ្ឋ និងសកម្មជនបរិស្ថានលើកឡើងថា អាជ្ញាធរខេត្តរតនគិរី គួរតែចាត់វិធានការច្បាប់តឹងរ៉ឹងចំពោះអ្នកដែលលួចចូលមកកាយរ៉ែមាស នៅស្រុកតាវែង ដែលភាគច្រើនជាជនជាតិវៀតណាម ជាជាងការបណ្ដេញពួកគេឱ្យត្រឡប់ទៅប្រទេសកំណើតវិញ។ ពួកគាត់ថា ការធ្វើបែបនេះមិនអាចធានាថា ជនបរទេសទាំងនោះនឹងលែងត្រឡប់មកកម្ពុជានោះឡើយ។
ពលរដ្ឋលើកឡើងថា អាជ្ញាធរខេត្តរតនគិរី មិនយកចិត្តទុកដាក់បង្ក្រាបអាជីវកម្មរ៉ែមាសអនាធិបតេយ្យ នៅតំបន់កន្ទុយនាគ ខេត្តរតនគិរី ដែលធ្វើឱ្យអាជីវកម្មខុសច្បាប់ទាំងនេះ កាន់តែរីកធំឡើង រហូតឈានដល់ការប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រដើម្បីកាយរុករករ៉ែ។
ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តរតនគិរី ថ្លែងក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះព្រោះបារម្ភពីសុវត្ថិភាព ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ថា ករណីលួចជីករ៉ែដោយខុសច្បាប់ ស្ថិតក្នុងតំបន់កន្ទុយនាគ ស្ថិតក្នុងស្រុកតាវែង នេះ កើតឡើងជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ រហូតដល់ភូមិសាស្ត្រកន្ទុយនាគ ស្ទើរក្លាយជាសម្បុកកណ្ដៀរដ៏ធំមួយ។ លោកបន្តថា ដំបូងឡើយការជីកយករ៉ែមាសនេះ ធ្វើឡើងជាលក្ខណៈប្រពៃណីទ្រង់ទ្រាយតូច ដោយប្រើដៃ និងចបប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែក្រោយមក មានជនជាតិវៀតណាម មួយចំនួនបានលួចចូលមកធ្វើសកម្មភាពកាយរ៉ែមាស នៅតំបន់កន្ទុយនាគ កាន់តែច្រើនឡើង ដោយពួកគេបានបង់ប្រាក់ទៅឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន រហូតធ្វើឱ្យសកម្មភាពកាយរ៉ែមាស កាន់តែរីកធំជាងមុន និងមានការប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រទៀតផង។
ពលរដ្ឋថ្លែងលាក់ឈ្មោះ៖ «គេសុទ្ធតែបង់លុយ ទើបនៅសុខ គេអ្នកគ្រប់គ្រង។ បើនិយាយពីឈើ គឺរលាយរលត់អស់ហើយ។ រលាយរលត់អស់ហើយឈើ ទើបគេរកនៅពីក្រោមដីម្ដង»។
ការរិះគន់នេះ គឺបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរខេត្តរតនគិរី បានចុះត្រួតពិនិត្យ និងរកឃើញបទល្មើសធនធានរ៉ែ ចំនួន៦ទីតាំង ស្ថិតក្នុងតំបន់កន្ទុយនាគស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ត្រ ស្រុកតាវែង ដោយមាន ៣ទីតាំងជាអាជីវកម្មអនាធិបតេយ្យ និង៣ទីតាំងទៀតកំពុងរៀបចំចាប់ផ្ដើមធ្វើអាជីវកម្មខុសច្បាប់។ ក្នុងនោះអាជ្ញាធរបានរកឃើញអេស្កាវ៉ាទ័រចំនួន ៤គ្រឿង ព្រមទាំងឧបករណ៍មួយចំនួនទៀត និងឃាត់ខ្លួនជនល្មើសចំនួន ២៦នាក់ ដែលជាជនជាតិវៀតណាម។ ជនជាតិវៀតណាមដែលធ្វើអាជីវកម្មជីកយករ៉ែមាសខុសច្បាប់ នៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា ទាំង២៦នាក់នេះ ត្រូវបានពិន័យតាមច្បាប់ការងារ ធ្វើកិច្ចសន្យា និងបណ្ដេញទៅប្រទេសកំណើតវិញតាមច្រកអូរយ៉ាដាវ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមីនា។
ទោះជាយ៉ាងណា ការបញ្ជូនក្រុមជនបរទេស ដែលធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែខុសច្បាប់ ដោយប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រធុនធ្ងន់ ឱ្យទៅកាន់ប្រទេសកំណើតវិញដោយងាយស្រួលបែបនេះ បានធ្វើឱ្យអ្នកលេងបណ្ដាញសង្គមរិះគន់ថា ជាចំណាត់ការដ៏ធូររលុង និងទន់ខ្សោយ ដែលនាំឱ្យអ្នកធ្វើអាជីវកម្មបរទេសទាំងនោះ លែងខ្លាចច្បាប់ ហើយពួកគេនឹងត្រឡប់មកធ្វើអាជីវកម្មខុសច្បាប់សាជាថ្មី។ លើសពីនេះ ពួកគាត់ថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាធ្លាប់អនុវត្តច្បាប់តឹងរ៉ឹងគ្មានធម៌មេត្តាចំពោះពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន។ ជាក់ស្ដែងដូចករណីដុតផ្ទះសម្បែង យកដីធ្លី និងចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋនៅខេត្តព្រះវិហារ ខណៈជាមួយជនបរទេសដែលចូលលុកលុយបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ អាជ្ញាធរបែរជាដោះលែងពួកគេងាយស្រួលបែបនេះទៅវិញ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទង អភិបាលខេត្តរតនគិរី លោក ញ៉ែម សំអឿន និងប្រធានមន្ទីររ៉ែ និងថាមពលខេត្តរតនគិរី លោក អ៊ុង ហួរ ដើម្បីសុំការបកស្រាយជុំវិញបញ្ហានេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា។
ទាក់ទិនរឿងនេះ អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងនៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក អូត ឡាទីន មើលឃើញថា ទំហំនៃអាជីវកម្មកាយរ៉ែមាសនេះ គឺលើសពីលក្ខណៈគ្រួសារ និងពុំមានការត្រួតពិនិត្យតាមស្តង់ដារនៃការទាញយករ៉ែ ដែលជាហេតុឈានដល់ការបំផ្លិចបំផ្លាញធនធានរ៉ែធម្មជាតិរបស់កម្ពុជា។
លោក អូត ឡាទីន៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែធ្វើការអនុវត្តតាមនីតិវិធីច្បាប់ទៅ ហើយការបំផ្លិចបំផ្លាញឬក៏ការដកហូតនូវធនធានរ៉ែដែលខុសច្បាប់ដោយមិនមានអាជ្ញាប័ណ្ណនេះ មែនទែនទៅវាគឺជាសកម្មភាពបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលគួរតែធ្វើការអនុវត្តច្បាប់ ហើយអាចធ្វើការផាកពិន័យឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ជាពិសេសគឺយើងអាចយកច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយកមកធ្វើការអនុវត្តដោយមិនមានការលើកលែង»។
នៅរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ក្រសួងរ៉ែបានបើកការបង្ក្រាបទ្រង់ទ្រាយធំលើទីតាំងអាជីវកម្មរ៉ែមាសអនាធិបតេយ្យនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តមួយចំនួន រួមមានខេត្តមណ្ឌលគិរី ខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងខេត្តក្រចេះ ជាដើម ដែលភាគច្រើននៃសកម្មភាពជីករ៉ែនេះ មានការប្រែប្រួលពីលក្ខណៈគ្រួសារ ដែលធ្វើដោយដៃនិងឧបករណ៍សាមញ្ញ ទៅជាប្រើគ្រឿងចក្រ រំសេវជាតិផ្ទុះ និងសារធាតុគីមី ដោយមានការជីករូងជាអណ្ដូងរ៉ែក្រោមដី។
ប្រជាពលរដ្ឋ និងសកម្មជនបរិស្ថាន ទទូចឱ្យអាជ្ញាធរ ពិសេសនៅតាមតំបន់មានធនធានរ៉ែ ឱ្យយកចិត្តទុកដាក់ការពារ និងត្រួតពិនិត្យធនធាននៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន ដោយមិនត្រូវបណ្ដោយឱ្យអ្នកមានអំណាច ឬជនបរទេសណាមួយចូលទៅបំពានដោយសេរីបែបនេះឡើយ និងត្រូវដាក់ទោសទណ្ឌទៅលើជនល្មើសទាំងនោះទៅតាមច្បាប់ដើម្បីឱ្យពួកគេរាងចាលលែងធ្វើបែប នេះតទៅទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។