ប្រជាសហគមន៍ការពារព្រៃឈើ គាំទ្រវិធានការរបស់អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង ដែលបានបញ្ជាឱ្យមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធបោះបង្គោលកំណត់ព្រំប្រទល់ដីព្រៃសហគមន៍មេត្តាធម្មជាតិឱ្យច្បាស់លាស់ ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាពព្រៃអភិរក្សដែលនៅសេសសល់ ពីការឈូសឆាយដោយក្រុមទាហានដែលទទួលបានដីសម្បទានសង្គមកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាល។
អ្នកភូមិថ្លែងបែបនេះ នៅចំពោះមុខអភិបាលខេត្តរូបនេះ និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ដែលចុះពិនិត្យដីព្រៃអភិរក្សមួយនេះ ត្រូវគេឈូសឆាយអស់ស្ទើរទាំងស្រុង។
ប្រជាសហគមន៍ទាំងនោះ រស់នៅភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ បន្តអំពាវនាវឱ្យអភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺអន្តរាគមន៍ ផ្តល់ដីជាង ៨រយហិកតារ (៨៨៧) ឱ្យត្រឡប់មកវិញ បន្ទាប់ពីព្រៃស្រោងទាំងនេះ ត្រូវក្រុមទាហាន"ង-៧០" ឈូសឆាយអស់ជាង ៤០០ ហិកតារ នៅរយៈពេលជាង ៥ ខែចុងក្រោយនេះ។ មកទល់ពេលនេះ ព្រៃអភិរក្សមួយនេះ នៅសល់ព្រៃជាង ៣០ ហិកតារប៉ុណ្ណោះ ។
តំណាងសហគមន៍ លោក សយ សាត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១១ សីហា ថា អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានទទួលសំណើរបស់ពួកលោករួចហើយ នឹងយកទៅពិភាក្សាដោះស្រាយ។ លោកថា សំណើនោះ ប្រជាសហគមន៍ស្នើសុំឱ្យ ក្រុមទាហាន "ង-៧០" ប្រគល់កុដិវត្តមេត្តាធម្មជាតិ ឱ្យព្រះសង្ឃវិញ និងបញ្ចប់ការបាញ់កាំភ្លើង ការគំរាមកំហែង រួមទាំងប្រើអំពើហិង្សា លើសមាជិកសហគមន៍ ដែលចូលព្រៃប្រមូលអនុផលព្រៃឈើ។
លោកបន្ថែមថា ជំហររបស់ពួកលោក ចង់បានដី ជាង ៨០០ ហិកតារ ដែលក្រុមទាហាន ឈូស ឆាយឱ្យក្លាយជាវាលរហោឋាន ឱ្យត្រឡប់មកវិញ ដោយត្រូវដាំដើមឈើឡើងវិញ ដើម្បីឱ្យ មានកន្លែងសត្វជ្រក រកអនុផលព្រៃឈើ និងឃ្វាលគោក្របី៖ «ហិនហោចបាត់បង់ ខ្ញុំសោកស្តាយណាស់ ឯកឧត្តម ខ្ញុំស្តាយមែនទែន។ មន្ត្រីបរិស្ថាន អត់យកភាពស្មោះត្រង់ ប្រាប់សហគមន៍ រំកិលមិនចេះចប់ ចង់បានកន្លែងណាស់ រំកិលកន្លែងហ្នឹង ដល់ដីព្រៃសហគមន៍រលាយអស់»។
កាលពីថ្ងៃទី៩ សីហាកន្លងទៅ អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង និងមន្ត្រីបរិស្ថាន បានចុះពិនិត្យការឈូសឆាយព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ។ អភិបាលខេត្តរូបនេះ បានថ្លែងនៅចំពោះមុខប្រជាសហគមន៍ថា សំណើរបស់សហគមន៍ លោកនឹងពិនិត្យជាក់ស្តែង ដើម្បីប្រជុំគណៈកម្មការមួយ រកដំណោះស្រាយសមរម្យ អាចទទួលយកបានទាំងអស់គ្នា។ លោកថា មន្ត្រីជំនាញ ត្រូវសិក្សាពីផលប៉ះពាល់ជាក់ស្តែង ព្រោះតំបន់ឈូសឆាយនោះ ប្រជាសហគមន៍អះអាងថា ជាតំបន់ព្រៃឈើច្រើន។
អភិបាលខេត្តរូបនេះ បញ្ជាក់ថា លោកនឹងស្នើទៅក្រសួងបរិស្ថាន បង្ហាញព្រំប្រទល់ដីព្រៃសហគមន៍នេះឱ្យច្បាស់លាស់ ដើម្បីឱ្យក្រុមការងារវាស់វែង ពីទំហំផលប៉ះពាល់ជាក់ស្តែង និងស្នើសុំជំនួយពីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីបោះបង្គោលព្រំ។ លោកបានណែនាំឱ្យមេទាហាន "ង-៧០" បញ្ឈប់ការគំរាមកំហែងកំហែង លើប្រជាសហគមន៍ ហើយប្រសិន បើកើតមានអំពើហិង្សាណាមួយ សមត្ថកិច្ចជំនាញ ត្រូវបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការ៖ «សហការជាមួយក្រសួងបរិស្ថានកំណត់ព្រំព្រៃសិន ដើម្បីបាត់ទំនាស់។ កំណត់ព្រំព្រៃយកយាមការ យើងបោះបង្គោលព្រំ ដាក់សហគមន៍ព្រៃឈើ។ ដាក់បែបហ្នឹងយើង បាត់ទំនាស់ រាល់ថ្ងៃកំពុងចោទទៅសហគមន៍ថា សល់ ៧០០ ហិកតារ ឥលូវមិញថាសល់ ៣០ ហិកតារ ងាប់បាត់»។
តំណាងសហគមន៍ លោក សយ សាត បង្ហាញពីភាពអយុត្តិធម៌យ៉ាងច្រើន ដែលក្រុមទាហាន "ង-៧០" ប្រើអំណាចជាយោធា ធ្វើបាប ពលរដ្ឋ និងប្រជាសហគមន៍។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រុមទាហានបានបាញ់គំរាមកំហែង និងប្រើហិង្សាលើប្រជាសហគមន៍ជាបន្តបន្ទាប់ ហើយថែមទាំង ប្ដឹងតំណាងពលរដ្ឋ៦នាក់ ទៅតុលាការទៀតផង។ រីឯអ្នកភូមិខ្លះត្អូញត្អែរ បាត់គោជាង ១០ ក្បាលហើយ ហើយពួកគាត់ នៅតែភ័យខ្លាចមិនហ៊ានចូលព្រៃស្វែងរកគោរបស់ខ្លួន។
របាយការណ៍របស់ប្រជាសហគមន៍ឱ្យដឹងថា ក្រោយពីកើតមានឈូសឆាយព្រៃអស់ជាង ៤០០ ហិកតារ សកម្មភាពលបបរបាញ់សត្វព្រៃ និងលួចដាក់អន្ទាក់ កំពុងកើតមានច្រើន ធ្វើឱ្យសត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទរួមមាន ស្វា ទោច ក្ងោក និង ជ្រូកព្រៃជាដើម បន្តងាប់ និងបាត់ខ្លួន។
លើសពីនេះ ព្រៃសហគមន៍នេះ មានសត្វក្ងោកជិត ១០០ក្បាល បច្ចុប្បន្ននៅសល់តែ ៤ក្បាលប៉ុណ្ណោះ សត្វទោច ៤ ក្បាល ដែលតែងលោតលេងតាមមែកឈើ នៅសល់តែ ២ក្បាល ហើយស្វាព្រាម និងស្វាព្រៃ មានសរុបជិត ១០០ ក្បាល នៅសល់តែ ១៣ក្បាល។
ជុំវិញរឿងនេះ លោក ហេង គឹមហុង យល់ថា ចំណាត់ការរបស់អភិបាលខេត្តជារឿងល្អ តែហាក់យឺតពេលបន្តិច ព្រោះព្រៃឈើរាប់រយហិកតារ ត្រូវគេឈូសកម្ទេចអស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស។ លោកស្នើឱ្យអភិបាលខេត្តរូបនេះ គួរតែស៊ើបអង្កេតលើ អ្នកដែលប្រើអាវុធ និងអំពើហិង្សាធ្វើបាបពលរដ្ឋបំពានច្បាប់ ដើម្បីផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់។
លោកគិតថា ការស៊ើបអង្កេតរឿងនេះ ក៏ការជំរុញឱ្យមានសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈឡើងវិញ ហើយក៏ជាគំរូភាពមួយ ចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហានានា ដើម្បីបញ្ចប់ការប្រើប្រាស់អាវុធគំរាមកំហែងពលរដ្ឋតាមអំពើចិត្ត៖ «មានការដោះស្រាយតែមិនមានការស៊ើបអង្កេត ជុំវិញករណីនេះ ហាក់បីដូចជា ការលើកទឹកចិត្តឱ្យជនទាំងអស់ហ្នឹង ប្រើអាវុធប្រឆាំងពលរដ្ឋទៅវិញ ហើយការគំរាមកំហែង អាចឱ្យមានវប្បធម៌និទ្ទណ្ឌភាពបន្តកើតមាន»។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យ ឆ្វៀលដីព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែខ្ពស់មានទំហំជិត ៣ រយហិកតារ (២៦២,២៤) ហិកតារ ពីដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ក្នុងភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដើម្បីបែងចែកជូនគ្រួសារយោធិន "ង-៧០" កងរថក្រោះ ៤១គ្រួសារ សម្រាប់សង់លំនៅឋាន និងបង្កបង្កើនផល។
ប៉ុន្តែប្រជាសហគមន៍អះអាងថា មន្ត្រីយោធិន "ង-៧០" បានឈូសឆាយព្រៃអភិរក្សនេះ លើសពីការកំណត់ អស់ជាង ៤០០ហិកតារ បច្ចុប្បន្នព្រៃសហគមន៍ឧត្តមស្រែពស់ នៅសល់តែ ៣០ ហិកតារ ប៉ុណ្ណោះ។
ចំណែក ប្រធានអង្គការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ និងការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋ (ACNCIPO) លោក ជា ហ៊ាន ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងអភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ ស៊ើបអង្កេត មន្ត្រីខិលខូច និងមន្ត្រីយោធាខ្លះ ដែលប្រើល្បិចអាក្រក់ ច្បាមយកដីអភិរក្សនេះ ក្រោមរូបភាពផ្តល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចមិនប្រក្រតី ដោយសារតែទីផ្សារដីឡើងថ្លៃខ្ពស់។
លោកថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនដោះស្រាយរឿងឱ្យជ្រះស្រឡះទេ គោលនយោបាយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ របស់រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនអាចអនុវត្តមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ ព្រោះគម្រោងស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនេះ ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋជាច្រើនមិនសប្បាយចិត្ត ដោយសារប៉ះពាល់បរិស្ថាន សត្វព្រៃ និងជីវភាពពលរដ្ឋជាប្រព័ន្ធ។
ព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់ ឬហៅថា ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ គឺជាផ្នែកមួយនៃដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ហើយត្រូវបានចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់ជាព្រៃអភិរក្សពីក្រសួងបរិស្ថានកាលពីឆ្នាំ២០០២។
ប្រជាសហគមន៍រកឃើញថា ផែនទីបង្ហាញពីទំហំផ្ទៃដី ព្រៃសហគមន៍ឧត្តមស្រែពស់ ឬព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ មានផ្ទៃដី ៨០០ ហិកតារ ប៉ុន្តែធាតុពិតជាក់ស្តែង ព្រៃនេះ ត្រូវក្រុមអ្នកមានអំណាច និង ក្រុមមន្ត្រីយោធាខ្លះ លួចកាប់ទន្ទ្រានអស់ជាបន្តបន្ទាប់។
តំបន់នោះមានភូមិសាស្ត្រប្រជុំភ្នំ ខ្ពង់រាបបទបែន តភ្ជាប់ពីជ្រលងភ្នំឱរ៉ាល់ ដែលអាចធ្វើឱ្យសត្វព្រៃ ផ្លាស់ទីបាន ដោយងាយស្រួល ហើយអ្នកភូមិដែលរស់នៅព័ទ្ធជុំវិញព្រៃអភិរក្សនេះ តែងតែទទួលប្រយោជន៍ ពីភ្ញៀវទេសចរណ៍ ឃ្វាលគោក្របី បេះបន្លែផ្លែឈើ រកថ្នាំបុរាណ បោចវល្លិ និងរកផ្សិត ជាដើម។
បន្ថែមពីនេះទៀត ព្រៃអភិរក្សនេះ មានសត្វព្រៃកម្រជាច្រើនប្រភេទរស់នៅ រួមមាន ទោច ស្វា ក្ងោក មាន់ព្រៃ ឈ្លូស និង ស្វាជាដើម កំពុងប្រឈមបាត់បង់ទីជម្រក និងខ្លះរត់ទៅជ្រកនៅតំបន់ផ្សេង ហើយមានសត្វព្រៃខ្លះទៀត គេលួចបរបាញ់សម្លាប់ធ្វើអាជីវកម្ម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។