មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងនិងសង្គមស៊ីវិលរិះគន់សកម្មភាពជីកដីលុបអូរឬព្រែកនៅខេត្តព្រះសីហនុ

ដោយ ដែន អយុធ្យា
2015-05-31

សកម្មភាពគ្រឿងចក្រកាយដីនៅភ្នំ៩៦ នៅក្នុងសង្កាត់លេខ៤ ក្រុង និងខេត្តព្រះសីហនុ នៅថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥។

RFA/Den Ayuthyea

ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង

មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ខេត្តព្រះសីហនុ បានរិះគន់សកម្មភាពជីកកាយដីឧទ្យានជាតិរាម និងដីភ្នំ ដើម្បីចាក់លុបព្រែកអូរ និងឆ្នេរសមុទ្រជាដើម នាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន ពិសេសវិស័យទេសចរណ៍។

បញ្ហានេះ ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តព្រះសីហនុ បានអះអាងថា កំពុងមានវិធានការទៅលើអ្នកចាក់ដីលុបមាត់អូរ ឬព្រែក ដែលបង្កឲ្យមានការលិចលង់លំនៅឋានប្រជាពលរដ្ឋ និងបំផ្លាញសោភណភាព ខេត្តទេសចរណ៍មួយនេះ។

សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាខេត្តព្រះសីហនុ មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក លី ឌី បានថ្លែងរិះគន់ទៅលើសកម្មភាពជីកកកាយដីភ្នំនៅក្នុងបរិវេណឧទ្យានជាតិរាម និងជីកដីភ្នំមួយចំនួន ដើម្បីយកដីចាក់លុបមាត់អូរ ព្រែក ឬមាត់សមុទ្រជាដើម ថាគ្មានអាជ្ញាធរហាមឃាត់។

មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងរូបនេះបានអះអាងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣០ ខែឧសភា ថា លោកបានឃើញសកម្មភាពប្រើគ្រឿងចក្រជីកដីភ្នំនៅក្នុងបរិវេណឧទ្យានជាតិរាម និងភ្នំមួយចំនួនទៀត មានទីតាំងក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ មានរូបភាពអនាធិបតេយ្យបំផុត។

ផ្ដើមពីបញ្ហានេះ លោកស្នើដល់ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ឬអាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុ ត្រូវមានវិធានការ ឬដាក់បទបញ្ជាឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីទប់ស្កាត់រាល់សកម្មភាពប្រើគ្រឿងចក្រជីកដីនៅក្នុងបរិវេណឧទ្យានជាតិរាម ឬដីភ្នំផ្សេងទៀតនាខេត្តទេសចរណ៍មួយនេះឲ្យបានទាល់ពេលវេលា ព្រោះបច្ចុប្បន្ននេះ ឃើញឈ្មួញ ឬបុគ្គលមានអំណាចបានប្រើគ្រឿងចក្រជីកយកដីដឹកចាក់លុបមាត់អូរ និងមាត់សមុទ្រជាដើម ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនដោយគ្មានអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិទប់ស្កាត់ទេ។

លោក លី ឌី៖ «បញ្ហាជីកកកាយដីភ្នំនៅក្នុងបរិវេណឧទ្យានជាតិរាម ឬដីភ្នំមួយចំនួននាខេត្តព្រះសីហនុ របស់ឈ្មួញ ឬមន្ត្រីមានអំណាច គឺមានភាពអនាធិបតេយ្យបំផុត ដើម្បីយកទៅចាក់រំលោភយកដីមាត់អូរ ព្រែក និងឆ្នេរសមុទ្រជាដើម។ ជាក់ស្ដែងដីនៅតំបន់ឧទ្យានជាតិរាម មានមន្ត្រីមានអំណាចក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល បានរំលោភយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន ហើយមន្ត្រីទាំងនោះ ត្រឹមមានឋានៈជាអភិបាលខេត្ត ក៏មិនហ៊ានចេញមុខទប់ស្កាត់ ឬគ្រប់ដណ្ដប់សកម្មភាពរបស់មន្ត្រីល្មើសនោះដែរ»។

លោក លី ឌី សមាជិកក្រុមប្រឹក្សា ខេត្តព្រះសីហនុ បានចាត់ទុកការអនុញ្ញាតឲ្យមានសកម្មភាពប្រើគ្រឿងចក្រជីកកកាយដីភ្នំ ពិសេសដីភ្នំនៅក្នុងបរិវេណឧទ្យានជាតិរាម ថាជាការឃុបឃិតដោយមន្ទីររពាក់ព័ន្ធមួយចំនួននាខេត្តព្រះសីហនុ។ ជាងនេះ លោកថា ក៏មានសកម្មភាពឃុបឃិតចាក់ដីរំលោភយកតំបន់អភិរក្សដើមកោងកាង សម្រាប់ជាជម្រកមច្ឆាសមុទ្រ ក៏កំពុងកើតមាននៅមូលដ្ឋានខេត្តជាប់មាត់សមុទ្រមួយនេះ ផ្ដើមដោយថ្នាក់ដឹកនាំស្រុកព្រៃនប់ ខេត្តព្រះសីហនុ ក៏កំពុងកើតមានអនាធិបតេយ្យ និងគ្មានការទប់ស្កាត់ដែរ។

លោក លី ឌី៖ «ខ្ញុំសំណូមពរទៅថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ពិសេសសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សូមឲ្យពិនិត្យមើលច្បាប់ឆ្នេរ ឬច្បាប់ភ្នំជាដើមឡើងវិញ។ តើសកម្មភាពជីកកកាយដីពីតំបន់ភ្នំ ឬឧទ្យានជាតិរាម តើបុគ្គលទាំងនោះយកច្បាប់អ្វីមកអនុវត្ត ជាពិសេសដីនៅតំបន់ឆ្នេរមួយចំនួន នាខេត្តព្រះសីហនុ មានឆ្នេរសណ្ឋាគារ ៧ជាន់ ឬឆ្នេរឯករាជ្យ ជាដើម តើយកច្បាប់អ្វីមកអនុវត្ត ដែលមន្ត្រីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបានចេញប្លង់កម្មសិទ្ធិជូនឯកជនទៅលើឆ្នេរសមុទ្រនោះ។ ដូច្នេះស្នើឲ្យសម្ដេចពិនិត្យ ឬបើកមើលច្បាប់ឆ្នេរឡើងវិញ តើការអនុវត្តរបស់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធកន្លងមកខុស ឬត្រូវច្បាប់?»។

ស្រដៀងគ្នាដែរ លោក សុខ សុខុម ប្រធានអង្គការស្រាវជ្រាវជាតិកម្ពុជា ឬហៅកាត់ ស៊ី.អិន.រ៉ូ (CNRO) សាខា ខេត្តព្រះសីហនុ ក៏ថ្លែងរិះគន់សកម្មភាពចាក់ដីលុបមាត់អូរ ឬព្រែក ដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងលិចលង់លំនៅឋានពលរដ្ឋនេះដែរ។ លោកបន្តថា សកម្មភាពជីកកកាយដីបរិវេណឧទ្យានជាតិរាម គឺកំពុងមានខ្លាំងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ ដែលទាមទារឲ្យប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ជួយមានវិធានការទប់ស្កាត់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។

លោក សុខ សុខុម ថ្លែងបន្តថា ដីចំណីមាត់ព្រែក ឬអូរជាដើម ពិសេសឧទ្យានជាតិរាម មិនគួរឲ្យមានសកម្មភាព រំលោភចាក់ដី ឬជីកដីទៅបម្រើជាកម្មសិទ្ធិឯកជន នាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងសោភណភាពខេត្តព្រះសីហនុ ទៀតទេ ព្រោះសកម្មភាពនេះ នឹងនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា ធ្ងន់ធ្ងរនៅថ្ងៃអនាគត។

លោក សុខ សុខុម៖ «អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ គួរតែពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីការពារទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋឲ្យបានប្រសើរនៅថ្ងៃអនាគត។ បញ្ហានេះ រដ្ឋាភិបាល ឬប្រមុខដឹកនាំ មិនមែនទុកបណ្ដោយឲ្យបុគ្គលមួយក្ដាប់តូច ដើរធ្វើសកម្មភាពឈូសឆាយដីភ្នំ ឬដីបរិវេណឧទ្យានជាតិ និងដីតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ ឈានដល់ចាក់ដីលុបសមុទ្រជាដើម ដើម្បីធ្វើកម្មសិទ្ធិឯកជនតាមអំពើចិត្តនោះទេ។ បញ្ហានេះ គឺរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានវិធានការឲ្យបានតឹងរ៉ឹងបំផុត ព្រោះបានរំលោភច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញធ្ងន់ធ្ងរ»។

ត្រង់ចំណុចនេះ លោក សុខ សុខុម ក៏បានស្នើដល់លោក ឈិត សុខុន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ ពិសេស លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ត្រូវមានវិធានការទប់ស្កាត់រាល់សកម្មភាពជីកកកាយដីភ្នំ ឬដីបរិវេណឧទ្យានជាតិរាម ដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាពរាល់ថ្ងៃនេះឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព៖ «ក្នុងនាមខ្ញុំជាសង្គមស៊ីវិល រាល់សកម្មភាពឈូសឆាយដីភ្នំ ឬដីបរិវេណឧទ្យានជាតិ យកដីទៅចាក់លុបសមុទ្រ គឺជាទង្វើមិនស្របច្បាប់ទេ។ ដូច្នេះស្នើឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តជួយមានវិធានការទប់ស្កាត់ជាបន្ទាន់ និងឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព»។

បញ្ហានេះ លោក ប្រាក់ សមប្រាថ្នា ប្រធានមន្ទីររ៉ែ និងថាមពល ខេត្តព្រះសីហនុ ថ្លែងបដិសេធថា មិនបានដឹងឮលើករណីជីកកកាយដីភ្នំ ឬឧទ្យានជាតិរាមនោះទេ។ ប៉ុន្តែលោកសន្និដ្ឋានថា សកម្មភាពប្រើគ្រឿងចក្រនៅម្តុំបរិវេណឧទ្យានជាតិរាម អាចទំនងជាការជីកពង្រាបដីនៅក្នុងដីឡូត៍ឯកជន ដែលមានកម្មសិទ្ធិត្រឹមត្រូវ។

ទោះយ៉ាងណា លោក ប្រាក់ សមប្រាថ្នា បានស្នើដល់ផ្នែកពាក់ព័ន្ធ ជួយសហការផ្ដល់ព័ត៌មានទាក់ទងសកម្មភាពជីកកកាយដីភ្នំ ឬដីរដ្ឋផ្សេងៗទៀត មកកាន់មន្ត្រីមន្ទីររ៉ែ និងថាមពលខេត្ត ដើម្បីឈានដល់ចុះពិនិត្យ ឬទប់ស្កាត់ជាក់ស្ដែង៖ «បើគាត់ដឹកអាចម៍ដីពីទីតាំងមួយទៅទីតាំងមួយ ឬដឹកលក់ទៅកាន់ទីតាំងផ្សេង ឆ្ងាយពីទីតាំងដើម ហើយមិនបានសុំច្បាប់ពីមន្ទីររ៉ែ និងថាមពលគឺជាការខុសច្បាប់។ ប៉ុន្តែបើដឹកដីដើម្បីចាក់ពង្រាបនៅក្នុងដីឡូត៍ឯកជនមិនខុសច្បាប់ ឬមិនចាំបាច់សុំច្បាប់ពីមន្ទីរនោះទេ ព្រោះមិនស្ថិតក្រោមសមត្ថកិច្ចរបស់មន្ទីររ៉ែ និងថាមពលគ្រប់គ្រងឡើយ។ បញ្ហានេះវាស្ថិតក្រោមច្បាប់របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ឬអាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុ ទៅវិញទេ»។

ទាក់ទិនបញ្ហានេះ លោក ឈិត សុខុន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣០ ខែឧសភា ថា អាជ្ញាធរខេត្តនេះ កំពុងមានវិធានការទៅលើសកម្មភាពចាក់ដីលុបមាត់អូរ ឬព្រែក ផ្ដើមដោយបុគ្គលមួយចំនួនធ្វើកម្មសិទ្ធិជាបណ្តើរៗរួចហើយ។ លោកថ្លែងថា មិនបានដឹងសកម្មភាពប្រើគ្រឿងចក្រជីកដីបរិវេណឧទ្យានជាតិរាម នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែអះអាងថា នឹងបញ្ជូនមន្ត្រីឲ្យចុះពិនិត្យលើករណីនេះ។

លោក ឈិត សុខុន បន្ថែមថា បច្ចុប្បន្ននេះអាជ្ញាធរខេត្តកំពុងមានវិធានការទៅលើសកម្មភាពចាក់ដីលុបអូរធម្មជាតិ មួយកន្លែងនៅក្នុងសង្កាត់លេខ៤ ក្រុង និងខេត្តព្រះសីហនុ ដែលឈ្មួញ ឬឯកជនបានចាក់ដីលុបមាត់អូរនេះធ្វើកម្មសិទ្ធិ នាំឲ្យទឹកមិនអាចហូរចូលសមុទ្រ និងលិចលង់លំនៅឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនរស់នៅតំបន់នេះ៖ «យើងត្រូវរក្សា ឬស្តារអូរធម្មជាតិមួយកន្លែងមានទីតាំងនៅសង្កាត់លេខ៤ ឲ្យបានធំទូលាយឡើងវិញ ពីព្រោះបច្ចុប្បន្ននេះ មានអ្នកមានបុគ្គលមួយចំនួនបានចាក់ដីលុបអូរធម្មជាតិមួយនេះ យកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិឯកជន។ ប៉ុន្តែអូរនេះ មានប្លង់ព័ន្ធរបស់មន្ទីរសុរិយោដីត្រឹមត្រូវ ដោយមាត់អូរមានទំហំចាប់ពី ១៥ម៉ែត្រ ទៅ ២៥ម៉ែត្រ។ យើងមានវិធានការទប់ស្កាត់រាល់សកម្មភាពចាក់ដីរំលោភមាត់អូរនេះ ដើម្បីទុកអូរធម្មជាតិមួយនេះ ដើម្បីរំដោះទឹកភ្លៀងកុំឲ្យជនលិចផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុងសង្កាត់លេខ ៤ ផង និងដើម្បីថែរក្សាអូរធម្មជាតិ មិនឲ្យបាត់បង់ទៅលើបុគ្គលនៅថ្ងៃអនាគត»។

ទោះជាបែបនេះក្តី លោក លី ឌី សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាខេត្តព្រះសីហនុ មកពីគណបក្សប្រឆាំងរិះគន់ថា អាជ្ញាធរខេត្តនេះ គួរបង្ការទប់ស្កាត់រាល់សកម្មភាពចាក់ដីរំលោភដីមាត់អូរ ព្រែក ឬឆ្នេរសមុទ្រ ដែលជាសម្បត្តិរបស់រដ្ឋកុំឲ្យមានការរំលោភបំពានជាមុន មិនមែនមានការរំលោភបំពានរួចហើយ ទើបមានសកម្មភាពទប់ស្កាត់ជាក្រោយនោះទេ។ ជាងនេះ លោកក៏ស្នើដល់អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក ឈិត សុខុន ឲ្យជួយពិនិត្យចំពោះសកម្មភាពប្រើគ្រឿងចក្រជីកកកាយដីតំបន់ឧទ្យានជាតិរាម ដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាពរាល់ថ្ងៃនេះ ព្រោះបានប៉ះពាល់បរិស្ថានធ្ងន់ធ្ងរ។

គេហទំព័ររបស់ក្រសួងទេសចរណ៍ បានបង្ហាញថា ឧទ្យានជាតិរាម ត្រូវបានប្រកាសដោយព្រះរាជក្រឹត្យ ដាក់ជាតំបន់អភិរក្សនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ ព្រោះទីតាំងភូមិសាស្ត្រតំបន់នេះ ជាតំបន់ធម្មជាតិ មានតម្លៃវិទ្យាសាស្ត្រ អប់រំ និងកម្សាន្តជាដើម។

ឧទ្យានរាម មានទីតាំងនៅភាគខាងកើតនៃទីប្រជុំជនខេត្តព្រះសីហនុ ប្រមាណជិត ២០គីឡូម៉ែត្រ។ កន្លងមកបុគ្គលិកបម្រើការងារនៅក្នុងឧទ្យានជាតិរាម ក៏មានបើកបម្រើសេវាទេសចរណ៍ជូនភ្ញៀវដើរកម្សាន្តតាមកោះ តាមមធ្យោបាយទូក ឬថ្មើរជើង ឆ្ពោះទៅកាន់តំបន់គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍មួយចំនួន មានដីកោះ និងព្រៃភ្នំជាដើម។

ភ្ញៀវទេសចរដែលចូលមកតំបន់នេះ ពួកគេអាចទស្សនាសត្វព្រៃ មានស្វា ប្រើស ជ្រូកព្រៃ បក្សាបក្សីជាច្រើនប្រភេទ និងផ្សោតជាដើម នៅលើផ្ទៃដីប្រមាណជាង ២ម៉ឺនហិកតារ។ ឧទ្យាននេះមានព្រៃភ្នំ ព្រែក មាត់សមុទ្រ កោះ ច្រាំង និងមានផ្កាថ្មជាដើមសម្រាប់ផ្ដល់ជូនភ្ញៀវទេសចរចូលមកកម្សាន្ត៕