សកម្មជនបរិស្ថាន និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូង ខេត្តមណ្ឌលគិរីថា មានចេតនាឱ្យក្រុមឧក្រិដ្ឋជនគេចខ្លួន និងព្យាយាមលាក់បាំងព័ត៌មាន លើសំណុំរឿងមនុស្ស ២០នាក់ មានជាប់ពាក់ព័ន្ធ ប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើ ដែលគណៈកម្មការជាតិបានអនុវត្តច្បាប់លើក្រុមហ៊ុនចំនួន ៦ កន្លងទៅ។ ពួកគេចាត់ទុកបញ្ហានេះ ជាសញ្ញាបង្ហាញពីភាពទន់ខ្សោយ នៃការអនុវត្តច្បាប់ នៅកម្ពុជា។
សកម្មជនបរិស្ថាន និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ជំរុញឱ្យអយ្យការអមសាលាដំបូង ខេត្តមណ្ឌលគិរី សហការជាមួយមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ត្រូវនាំខ្លួនជនសង្ស័យ យ៉ាងហោចណាស់ ២០នាក់ ដែលមានឈ្មោះក្នុងដីកាកោះហៅ របស់ព្រះរាជអាជ្ញា មកឆ្លើយបំភ្លឺបន្ថែមទៀត ដើម្បីស្វែងរកអ្នកពាក់ព័ន្ធមកអនុវត្តច្បាប់។
ពួកគេថា សំណុំរឿងបទល្មើសឧក្រិដ្ឋព្រៃឈើនេះ ពុំមែនមានតែមនុស្សជាង ២០នាក់នោះទេ គឺអាចមានជាប់ពាក់ព័ន្ធមន្ត្រីគ្រាក់ៗ ជាច្រើននាក់ទៀត ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ជាប្រព័ន្ធបណ្តោយឱ្យបទល្មើសឧក្រិដ្ឋព្រៃឈើ ឆ្លងដែនទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាមខុសច្បាប់។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងតំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូង ខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ម៉ម វ៉ាន់ដា ដើម្បីសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ តែទូរស័ព្ទហៅចូលច្រើនដងគ្មានអ្នកទទួលនៅថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា។ រីឯព្រះរាជអាជ្ញាលោក ហៀង សុភក្ត្រ ក៏មិនអាចទាក់ទងបានដែរនៅថ្ងៃដដែលនេះ។
អ្នកនាំពាក្យតុលាការខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក មាស ប្រុស ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១២ កញ្ញា ថា មកទល់ពេលនេះ តំណាងអយ្យការមិនទាន់បញ្ជូនសំណុំរឿងនេះ មកចៅក្រមស៊ើបសួរនៅឡើយទេ។ លោកថា ក្នុងចំណោមមនុស្ស ២០នាក់នោះ មានជនសង្ស័យ ៤នាក់ បានចាត់ឱ្យមេធាវី ស្នើសុំពន្យារពេលឆ្លើយបំភ្លឺ និងខ្លះទៀតបានចាត់ឱ្យមេធាវីឆ្លើយជំនួស។ លោកបញ្ជាក់ថា មកទល់ពេលនេះ មនុស្សទាំង ២០នោះ មិនទាន់មាននរណាម្នាក់ ត្រូវបានឃុំខ្លួននៅឡើយទេ៖ «មិនទាន់បានដល់ដៃចៅក្រមទេ សំណុំរឿងក្រោយៗហ្នឹង។ បើមុនហ្នឹងទៅហើយ ប៉ុន្តែដីកាកោះហៅឱ្យចូលនៅទេ។ ជួនកាលមេធាវីសុំលើកពេល។ ៣ ទៅ ៤នាក់ មេធាវីស្នើសុំលើកពេល ចូលឆ្លើយបំភ្លឺ។ កោះហៅលើកក្រោយហ្នឹង ដូចអត់ទាន់មានការឃុំខ្លួនទេ បើមេធាវីគេចូលមកបំភ្លឺ។ ខ្ញុំសុំលើកពេល ៣នាក់ សុំលើកពេលចូលបំភ្លឺ»។
កាលពីចុងខែកក្កដា កន្លងទៅ តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូង ខេត្តមណ្ឌលគិរីបានកោះហៅ មន្ត្រីជំនាញរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ថៅកែជនជាតិចិន ឧកញ៉ា និងអ្នកពាក់ព័ន្ធបទល្មើសព្រៃឈើប្រមាណ ២០នាក់ទៀត ឱ្យចូលខ្លួនបំភ្លឺនៅថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ទាក់ទិនសំណុំរឿងប្រមូលផល អនុផលព្រៃឈើ គ្មានលិខិតអនុញ្ញាត។ មកទល់ពេលនេះ មានមនុស្ស ១១នាក់ កំពុងឃុំខ្លួន ក្នុងពន្ធនាគារ ក្នុងនោះ ៥នាក់ជនជាតិខ្មែរ ៣នាក់ជាជនជាតិវៀតណាម និង ៣នាក់ទៀតជាជនជាតិចិន។
អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មការជាតិទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើ លោក អេង ហ៊ី បញ្ជាក់យ៉ាងខ្លីថា សំណុំរឿងនេះឋិតក្នុងដៃអយ្យការស៊ើបអង្កេតបន្ត។ ចំពោះសំណួរដែរសួរថា ព្រះរាជអាជ្ញា នឹងផ្ដល់សិទ្ធិឱ្យមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យទាំងនោះ តើលោកយល់យ៉ាងណា? អ្នកនាំពាក្យរូបនេះឆ្លើយថា ការនិយាយស្តីក្នុងការស៊ើបអង្កេត លោកគ្មានសិទ្ធិនោះទេ ហើយលោកបានបង្វែរឱ្យសួរតុលាការវិញ៖ «បាទ អនុវត្ត ប៉ុន្តែការនិយាយស្តី ក្នុងការស៊ើបអង្កេតខ្ញុំអត់មានសិទ្ធិទេបាទ។ តុលាការ បានគាត់មានសិទ្ធិថ្លែងការណ៍»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សមាគមអាដហុក (Adhoc) លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ពន្យល់ថា សំណុំរឿងបទល្មើសឧក្រិដ្ឋព្រៃឈើ ជនសង្ស័យ មិនអាចចាត់ឱ្យមេធាវីចូលឆ្លើយជំនួសខ្លួនបានទេ។ លោកថា អយ្យការហាក់យឺតយ៉ាវ និងលាក់បាំងព័ត៌មាន សំណុំរឿងនេះ ខណៈដែលគណៈកម្មការជាតិបានខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តច្បាប់ព្រៃឈើយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់៖ «ជារឿងមួយធ្ងន់ធ្ងរណាស់ ដែលបទល្មើសឧក្រិដ្ឋព្រៃឈើធ្ងន់ធ្ងរនេះ បំផ្លាញព្រៃឈើហើយ មានលក្ខណៈសូក មានលក្ខណៈពុករលួយជាប្រព័ន្ធទៀត។ ការដែលយើងមើលឃើញ ហ្នឹងមិនមែនពលរដ្ឋទេ សូម្បីរដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯង គ្រប់គ្រងហ្នឹង ក៏ទទួលស្គាល់ថា មានអំពើពុករលួយដែរ»។
សកម្មជនបរិស្ថានលោក ហេង ស្រស់ រិះគន់ថា តុលាការខេត្តមណ្ឌលគិរីថា មិនបានស៊ើបអង្កេតឱ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ទាក់ទិនករណី ឈើរាប់ម៉ឺនម៉ែត្រគូបកាប់ចេញពីព្រៃអភិរក្ស និងព្រៃសហគមន៍ យកទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាម គឺប្រព្រឹត្តឡើងដោយក្រុមហ៊ុនទាំង ៦នោះ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ឋិតក្នុងស្រុកកោះញែក បានបើកទីតាំង កាប់ឈើខ្នាតធំ ពីខាងក្រៅចូលក្នុងក្រុមហ៊ុន។ ហេតុអ្វីបានជា តុលាការ និងគណៈកម្មការជាតិបណ្ដោយឱ្យក្រុមឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះ គេចខ្លួន៖ «ការអនុវត្តច្បាប់របស់តុលាការហ្នឹង វាហាក់បីដូចធូររលុងខ្លាំងពេក។ ធូររលុងយ៉ាងម៉េច ? យើងដឹងស្រាប់ហើយថា ឈើរាប់ម៉ឺនម៉ែត្រគូប និងឈើរាប់ពាន់ម៉ែត្រគូបដែលគេបានកាប់ ដែលគេបានលូចដឹកឈើចេញពីប្រទេសកម្ពុជា យកទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាមដោយក្រុមហ៊ុនទាំង ៦ ហ្នឹង។ ហេតុអីបានជាតុលាការ នៅតែប្រើ ស្ទីលដដែលៗដូចហ្នឹងទៅ ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនមុនៗ ដែលគាត់រកស៊ីកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនេះបាទ។ យើងដឹងទៀតថា ក្រុមហ៊ុនទាំង ៦ហ្នឹង គឺទទួលបានដីសម្បទានពីក្រសួងកសិកម្ម ហើយអ្នកស៊ញ៉េឱ្យមានការដឹកជញ្ជូនឈើ ដោយស្របច្បាប់គឺ សុទ្ធតែចេញដោយក្រសួងកសិកម្ម ដែលមានរដ្ឋបាលព្រៃឈើជាសេនាធិការ»។
លោក ហេង ស្រស់ ចំណាំថា កាលពីអំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ មានរថយន្តយីឌុប ៩គ្រឿង ជារបស់ឧកញ៉ា លឹម ប៊ុណ្ណា ហៅ ខ្នា ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនលឹម រ៉ូយ៉ាល់ បានដឹកឈើខុសច្បាប់ទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាមរាប់រយម៉ែត្រគូប។ ហេតុអ្វីបានជាគណៈកម្មការជាតិ រកមិនឃើញវត្ថុតាងទាំងនេះដាក់បន្ទុក? បែរជាជួយការពារ ក្រុមហ៊ុនដែលធ្វើសកម្មភាពកាប់ព្រៃឈើខុសច្បាប់ទៅវិញ។ លោកថា តុលាការ គួរតែកោះហៅ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម លោក វេង សាខុន មកអនុវត្តច្បាប់ និងឆ្លើយបំភ្លឺដែរ ទាក់ទិនករណីអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុន ៦ ធ្វើសកម្មកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងព្រៃអភិរក្សយ៉ាងរង្គាល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។