សកម្មភាពកាប់ឈើ និងការដឹកជញ្ជូនឈើខុសច្បាប់ នៅតែកើតមានច្រើន ក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា ក្នុងស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ អំឡុងពេលផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩។ ក្រុមយុវជន និងសហគមន៍អះអាងថា គ្រាន់តែពួកគេចូលព្រៃព្រះរកា ត្រឹមតែមួយថ្ងៃប្រទះឃើញបទល្មើសព្រៃឈើ ៥៣ ករណី និង ឮសំឡេងរណាយន្ត ទ្រហឹងពេញព្រៃ ចាប់ពីម៉ោង ៩យប់ រហូតទល់ភ្លឺ។
ការលើកឡើងនេះ ក្រោយពីក្រុមយុវជនមកពីរាជធានីភ្នំពេញ និង សហគមន៍រស់នៅឃុំប្រមេរ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ប្រមាណ ១០នាក់ កាលពីថ្ងៃទី១ និងទី២ ខែមេសា បានរួមគ្នា ចូលព្រៃព្រះ រកានៅចំណុច សំណាក់យាយធំ អូរគគីរ អូរសោម និងអូរក្រូច បំណងបេះផ្លែឈើ ក៏ប៉ុន្តែពួកគេប្រទះឃើញ សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការដឹកជញ្ជូនឈើខុសច្បាប់ បែបអនាធិបតេយ្យ ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា ដែលការពារដោយអនុក្រឹត្យ។
ពួកគេអះអាងថា ប្រភេទឈើ ដែលក្រុមជនល្មើសសម្រុកកាប់ធ្វើអាជីវកម្មមានដូចជា ដើមពពេល ស្ទៀង ចំបក ត្រាច ឈើទាល និងត្រសេកជាដើម មានមុខកាត់ចាប់ពី ៥តឹក ដល់ជាង ១ម៉ែត្រ ត្រូវគេអារច្រៀក យកដើមនៅសល់តែគល់ ហើយគល់ខ្លះត្រូវកម្ទេចចោល ដើម្បីបំបាត់ភស្តុតាងថែមទៀត។
តំណាងក្រុមយុវជន លោក ម៉ា ចិត្រា ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣ មេសា ថា គ្រាន់តែពួកគេចូលព្រៃព្រះរកា ត្រឹមតែមួយច្រក ប្រទះឃើញបទល្មើសព្រៃឈើជាង ៥០ករណី ក្នុងនោះមានឈើខ្លះ ត្រូវគេអារច្រៀកយកដើមដឹកទៅបាត់ និងមានគល់ឈើខ្លះទៀត ត្រូវគេដុតកម្ទេចចោល។ លោកថា ពួកគេបានស្នាក់នៅក្នុងព្រៃមួយយប់ ឮសំឡេងរណាយន្តទ្រហឹងពេញព្រៃ ចាប់ពីម៉ោង ៩យប់ រហូតទល់ភ្លឺ ដែលក្រុមជនល្មើសលួចអារឈើ និងដឹកជញ្ជូនចេញក្រៅ តាមគោយន្តនៅពេលយប់៖ «តំបន់មួយដែលយើងដាក់ឈ្មោះថា ជាដែនជម្រកសត្វព្រៃ នៅពេលយើងចូលទៅយើងឃើញ តែការកាប់ព្រៃឈើខុសច្បាប់ហ្នឹង វាលើសលប់ពេក តើមានន័យអី ? កាលណាមានរណាយន្ត ទ្រហឹងពេញព្រៃហើយ តើសត្វឯណា ដែលវាអាចនៅបាននោះ។ ខ្ញុំគិតថា សមត្ថភាពរបស់ពួកគាត់ហ្នឹង គួរតែពង្រឹងបន្ថែមទៀត មានន័យថា ពួកគាត់គួរតែចុះល្បាតឱ្យបានច្រើន ហើយគួរតែដាក់ទោសទណ្ឌ។ ពេលដែលយើងដេកយប់ហ្នឹង រណាយន្តអារពេញតែ ព្រៃហើយ សំឡេងគោយន្តអីហ្នឹងក៏ដឹកដែរ»។
លោក ម៉ា ចិត្រា រកឃើញថា មានសិប្បកម្មកែច្នៃឈើមួយចំនួន នៅជាប់ព្រៃព្រះរកា ដែលធ្លាប់បិទកន្លងទៅ អំឡុងពេលគណៈកម្មការជាតិ ចុះបង្ក្រាប ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នរោងសិប្បកម្មកែច្នៃឈើទាំងនោះ កំពុងដំណើរការរលូនឡើងវិញ ។ លោកថា រោងសិប្បកម្មកែច្នៃឈើនៅតំបន់នោះ មានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ដោយមានការធ្វើរបងហ៊ុមព័ទ្ធ។ លោកថា សិប្បកម្មកែច្នៃឈើ ជាប់ព្រៃអភិរក្ស គឺជាប្រភពនៃបទល្មើសព្រៃឈើ ព្រោះនៅតំបន់នោះ មានតែឈើក្នុងព្រៃព្រះរកាមួយទេ ដែលត្រូវបានកាប់យកមកផ្គត់ផ្គង់រោងសិប្បកម្មទាំងនោះ ដើម្បីកែច្នៃឈើធ្វើជាគ្រឿងសង្ហារិម៖ «យើងមើលជំនាន់ដែល សៅ សុខ ចាប់ផ្ដើមបង្ក្រាបបទល្មើសទ្រង់ទ្រាយធំ សិប្បកម្មត្រូវបានបិទប៉ុន្តែបានមួយរយៈពេល បើកមកវិញដដែល។ អ៊ីចឹងចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាល អត់មានន័យសោះហ្មង ព្រោះអីតំបន់ហ្នឹងមានតែព្រៃព្រះរកាមួយទេ ដែលលក់ឱ្យសិប្បកម្មហ្នឹង»។
សហគមន៍ការពារព្រៃព្រះរកា រស់នៅឃុំប្រមេរ ស្រុកត្បែងមានជ័យ លោកស្រី ស៊ិង សេត ឱ្យដឹងថា បទល្មើសព្រៃឈើក្នុងព្រៃព្រះរកា ពុំមានការថយចុះនោះទេ ហើយបច្ចុប្បន្នមាន ក្រុមឈ្មួញខ្លះ ចាំទទួលទិញឈើនៅមូលដ្ឋានរួចដឹកចេញក្រៅ តាមរថយន្តធំៗ។ លោកស្រីថា ក្រុមអ្នកអារឈើ និងដឹកជញ្ជូនឈើ មានខ្លះមកពីខេត្តឆ្ងាយៗ និងខ្លះទៀត ជាពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋាន៖ «អ្នកភូមិយើង គេផ្អាកមួយវស្សាហើយ ដល់ពេលអ្នកចំណូលមកកាប់ឈើទៀត គេចូលទៀត។ គេអ្នកកាប់ គេមិនចុះល្បាតជាមួយពួកយើងទេ។ ណាមួយភាពរាំងស្ងួត ប្រែប្រួលអាកាសធាតុទៀត បានពួកខ្ញុំខំ តែប៉ុន្មានគ្រួសារខំទៅ។ អាអ្នកបំផ្លាញចេះតែបំផ្លាញ អ្នកដើរចេះតែដើរទៅ»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ នាយកដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា លោក យ៉ាន់ ប៊ុនសឿន ទទួលស្គាល់ថា មានការលួចអារឈើបន្តិចបន្តួច ក្នុងព្រៃព្រះរកា ក៏ប៉ុន្តែឈើដែលពលរដ្ឋអារទាំងនោះ ជាឈើសម្រាប់សង់ផ្ទះដែលមានស្នើសុំពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ លោកបដិសេធថា គ្មានបទល្មើសព្រៃឈើ ទ្រង់ទ្រាយធំក្នុងព្រៃព្រះរកានោះទេ ហើយក្រុមមន្ត្រីជំនាញ បានចុះល្បាតជាប្រចាំ ដើម្បីទប់ទល់បទល្មើសព្រៃឈើ គ្រប់ប្រភេទ។ លោកអះអាងបន្តថា មានពលរដ្ឋខ្លះ បានកាប់ដើមច្បោះរបស់ខ្លួន ក្នុងព្រៃអភិរក្ស ដើម្បីធ្វើផ្ទះ នៅគ្រាដែលក្រុមយុវជនប្រទះឃើញ ក៏អះអាងថា ជាបទល្មើសព្រៃឈើដែរ៖ «ខ្ញុំទទួលស្គាល់បង តែពេលគាត់ទៅឃើញ ជួនកាល ព្រោះឥឡូវផុតរដូវធ្វើស្រែចម្ការ គាត់សុំច្បាប់អារឈើធ្វើផ្ទះរាងច្រើនដែរ។ គាត់ឃើញ គាត់សួរគេមើល តើមានលិខិតអនុញ្ញាតអី ពីភូមិ / ឃុំ ដើម្បីអារឈើធ្វើលំនៅឋាន។ ខ្ញុំគ្រាន់តែ ភាពអនាធិបតេយ្យព្រៃឈើ នៅយើងបង វាកាត់បន្ថយច្រើនណាស់។ ធ្វើសិប្បកម្មគ្រាន់តែធ្វើទ្វារបង្អួច លក្ខណៈដៃ បើមានម៉ាស៊ីនស្វ័យប្រវត្តិគឺអត់មានទេ»។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការពន្លកខ្មែរ លោក ប៉ឹក សោភ័ណ យល់ថា ភស្តុតាងបទល្មើសព្រៃឈើជាក់ស្ដែង ដែលក្រុមយុវជនរកឃើញ គឺជាបន្ទុកសំខាន់ស្នើឱ្យមន្ត្រីជំនាញ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធរកដំណោះស្រាយ ក៏ប៉ុន្តែលោកបារម្ភថា មន្ត្រីជំនាញ នឹងរកលេសឆ្លើយដោះសារគេចពីការទទួលខុសត្រូវដដែលៗ ហើយព្រៃឈើនៅតែទទួលរងការកាប់បំផ្លាញឥតឈប់ឈរ។ លោកថា ក្តីកង្វល់ទាំងឡាយរបស់ពលរដ្ឋ និងក្រុមយុវជន រឿងបាត់បង់ព្រៃឈើនេះកើតមានជាយូរមកហើយ នៅមិនទាន់មានការដោះស្រាយ ជាវិជ្ជមាននៅឡើយទេ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យក្រុមជនល្មើសចេះតែបានចិត្ត បន្តសកម្មភាពបំផ្លាញព្រៃឈើ៖ «ខណៈពេលបទល្មើសព្រៃឈើកើនឡើង ហើយអាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីហ្នឹង គាត់ព្យាយាមគេចវេះ បដិសេធចំពោះ ករណីដែលកើតឡើងអស់ទាំងនេះ។ ករណីដែលពលរដ្ឋ ឬក៏យុវជន លោកបានរាយការណ៍ទៅហើយ មិនព្រមទទួលយក អាហ្នឹងគឺមន្ត្រី និងអាជ្ញាធរខ្លួនឯងតែម្ដង ដែលជាអ្នកបង្កឱ្យមានបទល្មើសព្រៃឈើអស់ទាំងនេះ»។
កាលពី ចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២០ ក្រុមយុវជន ព្រះសង្ឃ និងសហគមន៍បានយកញត្តិមានស្នាមមេដៃ ១៥៤ នាក់ ដាក់ជូនក្រសួងបរិស្ថាន ក្នុងបំណងស្នើឱ្យស្ថាប័នសាមីមួយនេះ ចាត់វិធានការតាមច្បាប់ចំពោះបទល្មើសព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា ខេត្តព្រះវិហារ។ ការដាក់ញត្តិនេះ បន្ទាប់ពីពួកគេ បានចុះល្បាតព្រៃ ៩លើក រកឃើញបទល្មើសព្រៃឈើ ៩៨ករណី ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា។ ក៏ប៉ុន្តែរហូតមកទល់ពេលនេះ ក្រសួងមិនទាន់ចុះស៊ើបអង្កេត និងដោះស្រាយញត្តិរបស់ពួកគេនៅឡើយ។ អាស៊ីសេរីនៅមិនទាន់អាចទាក់ទង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភត្ត្រា ដើម្បីសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី៣ មេសា ព្រោះលោកមិនលើកទូរសព្ទ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។