អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានថ្លែងថា គិតរហូតមកដល់ពេលនេះ មានក្មេងតូចម្នាក់អាយុ ៣ឆ្នាំ បានស្លាប់ដោយសារជំងឺគ្រុនឈាម។ នៅមានក្មេងតូចៗជាច្រើននាក់ កំពុងប្រឈមទៅស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ទាំងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិងមន្ត្រីអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ស្នើសុំមន្ត្រីសុខាភិបាលចាត់វិធានការចុះទៅកាន់មូលដ្ឋាននោះដើម្បីជួយសង្គ្រោះអ្នកភូមិជាបន្ទាន់។
ក្មេងតូចចាប់ពីអាយុ ៥ឆ្នាំចុះជាច្រើននាក់ នៅតាមភូមិមួយចំនួនក្នុងឃុំគោករមៀត ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ កំពុងកើតជំងឺគ្រុនឈាម និងជំងឺគ្រុនពោះវៀន ជាបន្តបន្ទាប់ អស់រយៈពេលជិតមួយសប្ដាហ៍ហើយនៅចុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣។ បញ្ហានេះ បានធ្វើអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងក្រុមអ្នកភូមិជាឪពុកម្ដាយ មានការបារម្ភថា ជំងឺនេះនឹងអាចរាតត្បាតថែមទៀតនៅក្នុងភូមិ។
អនុប្រធានភូមិគោកព្រិច ក្នុងឃុំគោករមៀត លោក សៀង ណាគ្រី បញ្ជាក់ថា ជំងឺគ្រុនឈាម និងជំងឺគ្រុនពោះវៀន កំពុងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ក្មេងៗនៅក្នុងភូមិ។ ជាក់ស្ដែង លោកថា កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា មានកូនក្មេងម្នាក់ស្លាប់ដោយសារជំងឺគ្រុនឈាមនៅពេលបញ្ជូនទៅដល់ស្រុកថៃ៖ «ក្នុងភូមិគោកព្រេច មានកូនក្មេងគ្រុនឈាម គ្រុនពោះវៀនច្រើន ឥឡូវវានៅតែមានគ្រុនបន្តបន្ទាប់ បណ្ដើរៗ មិនទាន់ស្រាក សឹងថា អ្នកជំងឺ ៧០ ទៅ ៨០% ក្មេងៗចាប់ពីអាយុ ៥ឆ្នាំចុះមកក្រោម។ បើនិយាយឲ្យចំទូទាំងឃុំគោករមៀត ថ្ងៃនេះ ស្លាប់មួយនៅពេទ្យស្រុកថៃ តាប់ព្រះយ៉ា ក្មេងអាយុ ៣ឆ្នាំ ដោយសារគ្រុនឈាម។ សំណូមពរឲ្យលោកគ្រូជួយផ្សព្វផ្សាយ ឬក៏មានបទបញ្ជាមកតាមមណ្ឌលសុខភាពតាមភូមិជួយចុះស្រាវជ្រាវ ជួយចាក់ថ្នាំ ឬក៏ជួយការពាររបៀបណាតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើបាន»។
នៅក្នុងឃុំគោករមៀត មានមណ្ឌលសុខភាពចំនួនពីរ គឺមណ្ឌលសុខភាពបឹងត្រកួន និងមណ្ឌលសុខភាព គោករមៀត។ ក្រុមអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបញ្ជាក់ថា អាណាព្យាបាលក្មេងៗភាគច្រើនដែលកូនពួកគាត់កើតមានជំងឺគ្រុនឈាម និងជំងឺគ្រុនពោះវៀននោះ ពុំបានរត់ទៅមណ្ឌលសុខភាពនោះទេ។ មូលហេតុដោយសារ មណ្ឌលសុខភាពទាំងនោះមានសេវាព្យាបាលមិនគ្រប់គ្រាន់ ផ្លូវឆ្ងាយពិបាកធ្វើដំណើរ និងចំណុចសំខាន់មួយទៀត គឺអ្នកភូមិទាំងនោះពុំសូវបានយល់ដឹងពីការថែទាំសុខភាពអនាម័យនៅឡើយ។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំគោករមៀត លោក អ៊ុង នូត បញ្ជាក់ថា ជំងឺគ្រុនឈាម និងជំងឺគ្រុនពោះវៀន កំពុងកើតមានលើក្មេងស្ទើរគ្រប់ភូមិនៅក្នុងឃុំគោករមៀត ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឃុំកន្លងទៅនេះ បានចាត់វិធានការអប់រំប្រជាពលរដ្ឋតាមរយៈការកោះមេភូមិមកប្រជុំ ហើយចុះផ្សព្វផ្សាយបន្តនៅតាមភូមិនីមួយៗ ឲ្យអ្នកភូមិដែលជាអាណាព្យាបាលមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះគ្រោះថ្នាក់។ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកភូមិដែលជាអាណាព្យាបាលទាំងនោះ នៅពេលមានកូនកើតជំងឺ គឺពួកគាត់ពុំបានរត់ទៅរកសេវាព្យាបាលនៅមណ្ឌលសុខភាពនោះទេ។ ភាគច្រើនបានរត់ទៅរកសេវាព្យាបាលឯកជន។
លោក អ៊ុង នូត៖ «អ្នកឈឺដែលបណ្ដាលមកពីសត្វមូសដឹងបានកើតជំងឺគ្រុនឈាម គ្រុនពោះវៀន គ្រុនឈាមហ្នឹង ឯងក្មេងៗច្រើនណាស់សព្វថ្ងៃ។ នៅពេទ្យឯកជនម្សិលមិញដែលខ្ញុំបានទៅភូមិបន្ទាយមានរិទ្ធហ្នឹង ជាទូទៅនៅក្នុងឃុំហ្នឹងឯង យើងមានមណ្ឌលសុខភាពបឹងត្រកួន មណ្ឌលសុខភាពមួយ មណ្ឌលសុខភាពគោករមៀត ប៉ុន្តែវានៅឆ្ងាយ ពី ១០គីឡូ ទៅ ៥គីឡូ ទៅមណ្ឌលសុខភាពពីរនៅក្នុងឃុំ។ ខាងមណ្ឌលសុខភាពគាត់ចុះចាក់វ៉ាក់សាំង ប៉ុន្តែភាពច្រើនប្រជាពលរដ្ឋទៅពេទ្យឯកជន»។
ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពគោករមៀត លោក ហង្ស សារឿន កត់សម្គាល់ថា នៅពេលរូបលោក និងមន្ត្រីមណ្ឌលសុខភាពចុះទៅផ្ដល់វ៉ាក់សាំងនៅតាមភូមិនានា ក្នុងឃុំគោលរមៀតនោះ ឃើញមានក្មេងតូចៗជាច្រើនដាក់សេរ៉ូមព្យួរនៅតាមផ្ទះ។ អ្នកផ្ដល់សេរ៉ូមនោះ គឺជាគ្រូពេទ្យឯកជននៅតាមភូមិដែលពុំមានជំនាញច្បាស់លាស់។ អ្នកភូមិដែលកូនពួកគាត់កើតមានជំងឺនោះ ភាគច្រើនរត់ទៅរកគ្លីនិកឯកជន និងពេទ្យនៅតាមភូមិ។
លោកបន្តថា ទោះបីនៅតាមភូមិមានក្មេងកើតមានជំងឺគ្រុនឈាម និងគ្រុនពោះវៀនច្រើនក៏ដោយ ប៉ុន្តែនៅក្នុងមណ្ឌលសុខភាព ពុំមានរបាយការណ៍ពីក្មេងទាំងនោះទេ៖ «ខ្ញុំពិបាកដែរភាគច្រើននៅពេលខ្ញុំចុះទៅផ្ដល់វ៉ាក់សាំង ឃើញតែកូនក្មេងព្យួរសេរ៉ូមតាមផ្ទះហ្នឹងវាពិបាកដែរ យើងមិនដឹងថា ម៉េចតាមអតិថិជនគាត់ស្ម័គ្រចិត្តទៅណា យើងអត់អាចបង្ខំគាត់បាន ព្រោះមណ្ឌលសុខភាពយើងអត់បានផ្ដល់ទេសេរ៉ូម កាលណាមានបញ្ហាគ្រុនឈាម គ្រុនពោះវៀន អាហ្នឹងយើងត្រូវបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យ ព្រោះអីនៅក្នុងមណ្ឌលសុខភាព គេហៅថា ព្យាបាលបឋម ជួយសង្គ្រោះដំបូងសម្រាប់យើងមានជំងឺធ្ងន់ៗ យើងបញ្ជូនមកមន្ទីរពេទ្យ»។
លោក ហង្ស សារឿន បន្តថា ការគ្រប់គ្រងសេវាព្យាបាលឯកជននៅក្នុងមូលដ្ឋានមានការលំបាក។ ពេទ្យឯកជនទាំងនោះពុំមានជំនាញច្បាស់លាស់ ហើយពួកគេបានព្យាបាលអ្នកជំងឺមិនស្មោះត្រង់ គឺចង់បានតែលុយពីអ្នកជំងឺ។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ ប្រធានមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក កែវ សុភ័គត្រា ថ្លែងថា ព័ត៌មានជុំវិញ ករណីក្មេងតូចៗ ដែលថា កំពុងកើតមានជំងឺគ្រុនឈាមនិងគ្រុនពោះវៀននេះ ខាងមន្ទីរពុំទាន់ច្បាស់លាស់ទេ ដោយសារក្មេងជាអ្នកជំងឺទាំងនោះ ពុំទាន់បានយកមកមន្ទីរពិសោធន៍ពិនិត្យមើលឲ្យច្បាស់លាស់។
លោកបន្តថា អ្នកជំងឺទាំងនោះ ទាមទារឲ្យបញ្ជូនមកមន្ទីរពេទ្យបង្អែកទើបអាចបញ្ជាក់ពីលទ្ធផលជំងឺបានជាក់លាក់៖ «ក្នុងនោះយើងបានរៀបចំអស់ហើយ មានន័យថា សេវារបស់យើងនៅមណ្ឌលសុខភាពហ្នឹង គឺថា យើងមានថ្នាំទាំងអស់ ប៉ុន្តែទាក់ទិនបញ្ហាជំងឺគ្រុនពោះវៀន គ្រុនឈាម យើងគិតថា ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនគាត់ទៅមើលឈាមជាការវាយតម្លៃខុស ព្រោះអីអ្នកដែលអាចសន្និដ្ឋានថា អ្នកហ្នឹងគ្រុនឈាម វាទាមទារចាំបាច់នៅការពិនិត្យនៅផ្នែកមន្ទីរពិសោធន៍បានអាចបញ្ជាក់ថា ក្មេងនោះឈឺគ្រុនឈាម ប៉ុន្តែជាទូទៅយើងអាចធ្វើជាបឋមបានក្នុងករណីណាដែលអ្នកជំងឺទៅជួបគ្រូពេទ្យនៅមណ្ឌលសុខភាព»។
លោក កែវ សុភ័គត្រា អះអាងបញ្ជាក់ថា ក្រោយពីរដូវទឹកសម្រកនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ជួបប្រទះបញ្ហា តិចតួចប៉ុណ្ណោះ ទាក់ទិនទៅនឹងជំងឺរាក ជំងឺផ្លូវដង្ហើម និងជំងឺរមាស់ជាដើម។ បញ្ហាសុខភាពនេះលោកអះអាងថា ខាងមន្ទីរសុខាភិបាលគ្រប់គ្រងបានទាំងស្រុងនៅទូទាំងខេត្ត។ ផ្ទុយពីការអះអាងរបស់មន្ត្រីសុខាភិបាល អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក ប្រចាំខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក ស៊ុំ ច័ន្ទគារ បានជំរុញឲ្យមន្ត្រីសុខាភិបាលគួរតែចុះទៅពិនិត្យមើលស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនៅតំបន់នោះ។
លោកថា ការជួបជំងឺដង្កាត់របស់អ្នកភូមិនេះ កំពុងធ្វើឲ្យជីវភាពរបស់អ្នកភូមិទាំងនោះកាន់តែធ្លាក់ចុះរកភាពក្រីក្រថែមទៀត៖ «សំណូមពរឲ្យខាងភ្នាក់ងាររបស់រដ្ឋ ជាពិសេសខាងមន្ទីរពេទ្យ គួរតែចុះទៅកន្លែងហ្នឹង ទៅពិនិត្យមើលថា តើមានក្មេងចំនួនប៉ុន្មានដែលកំពុងរងគ្រោះដោយសារជំងឺហ្នឹង ហើយមួយទៀត មានក្មេងប៉ុណ្ណាដែលមិនទាន់ឈឺយើងចាក់វ៉ាក់សាំងដើម្បីការពារ»។
លោក ស៊ុំ ច័ន្ទគារ សង្កត់ធ្ងន់ថា ការពិនិត្យជាក់ស្ដែងនៅតាមភូមិនានា នៅក្នុងឃុំគោករមៀត ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ នោះ លោកឃើញមានក្មេងតូចៗជាច្រើននាក់កំពុងធ្លាក់ខ្លួនឈឺ អ្នកខ្លះចាក់ថ្នាំព្យួរសេរ៉ូមនៅតាមផ្ទះជាច្រើននាក់។ នៅតាមដងផ្លូវដែលពិបាកធ្វើដំណើរ លោកឃើញមានឪពុកម្ដាយជាច្រើននាក់ បាននាំគ្នាបីកូនតូចឆ្លងកាត់ផ្លូវ ដើម្បីទៅរកគ្រូពេទ្យ។ បញ្ហានេះ លោកថា ខាងមន្ទីរពេទ្យ និងមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តគួរតែចាត់វិធានការបញ្ជូនក្រុមការងារចុះទៅពិនិត្យជួយសង្គ្រោះអ្នកភូមិជាបន្ទាន់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។