មន្រ្តីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ថាសារជាចំណាប់ខ្មាំងនយោបាយរបស់ដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រើដើម្បីគំរាមគេឯងនោះ គឺកាន់តែបង្រៀនមនុស្សឲ្យចេះរើបម្រះ ពីការដឹកនាំបែបអាណាធិបតេយ្យ និងផ្តាច់ការ។ ចំណែកឯអ្នកវិភាគ និងឃ្លាំមើលសង្គមវិញ យល់ថា លោក ហ៊ុន សែន កំសាក និងខ្វះគុណធម៌ ដែលប្រើវិធីគំរាមកំហែងបែបនេះ។
នាយកប្រតិបត្តិទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លោក ប្រ៊ែដ អាដាម (Brad Adams) ថាការណ៍ដែលលោក ហ៊ុន សែន លួចស្តាប់សារសន្ទនាគ្នាជាឯករជនរបស់អ្នកដទៃតាមទូរស័ព្ទ រួចហើយយកសារនោះមកគម្រាមពួកគាត់ជាសាធារណៈ និងគម្រាមដល់ក្រុមគ្រួសារពួកគាត់ទៀតនោះ គឺជាល្បិចមិនថ្លៃថ្នូរជាមេដឹកនាំប្រទេសនោះទេ។
ជាងនេះទៅទៀត លោក ប្រ៊ែដ អាដាម ថាល្បិចបែបនេះ វាបែរជាធ្វើឲ្យពលរដ្ឋ ចេះប្រឹងប្រែង រកវិធីសន្ទនាគ្នាដោយសម្ងាត់ និងមានសុវត្ថិភាពជាងនេះទៅវិញទេ << យើង ដឹង ហើយ ពលរដ្ឋ អាច មាន មធ្យោបាយ ជាច្រើន ក្នុង ការ ទាក់ទងគ្នា ដោយ សម្ងាត់ និង គ្មាន នរណា លួចស្ដាប់ បានទេ ។ ដូច្នេះ លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែ បង្ហិន ពេល ឥតប្រយោជន៍ ក្នុង ការ លួចស្ដាប់ គេ និយាយ គ្នា ជាឯក ជន ។ តាមពិត ពេល ដែល គាត់ ប្រាប់ ដោយចំហ រ ថា គាត់ លួចស្តាប់ គេ និយាយ គ្នា ជាឯក ជន បែប នេះ គឺ ដូចជា ជួយ អ្នកឯទៀត ឲ្យ ប្រុងប្រយ័ត្ន ខ្ពស់ ដោយសារតែ លោក ហ៊ុន សែន បង្ហាញ អំពី មធ្យោបាយ ក្នុង ការ លួចស្តាប់ ការសន្ទនា នេះ >> ។
ប្រតិកម្មរបស់មន្រ្តីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ ធ្វើឡើងក្រោយលោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី ២៦ ខែ តុលា គំរាមប្រពន្ធកូនតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក ហូរ វ៉ាន់ ដោយសារតែលោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា បានចាប់បានសំឡេងលោក ហូរ វ៉ាន់ ជជែកគ្នារឿងរៀបចំឲ្យពលរដ្ឋដាក់ញត្តិ នៅមុខទូតចិន ក្នុងថ្ងៃគម្រប់ខួបទី ២៩ ឆ្នាំ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែ តុលា << ហើយ ខ្ញុំ គួរតែ យក ឱកាស នេះ ផ្ដាំ ទៅ អាវ៉ា ន់ បន្តិច ! អាវ៉ា ន់ ហ្នឹង គឺ ហូរ វ៉ាន់ ។ ចាស់ ជាង ខ្ញុំ មែន តែ ខ្ញុំ ហៅ អាវ៉ា ន់ ។ អាវ៉ា ន់ អើយ ល្មម បានហើយ ! ឈប់ បាន ក៏ ឈប់ ទៅ អាវ៉ា ន់ ។ កូន ប្រពន្ធ អ្ហែង នៅ ភ្នំពេញ នេះ ទេ ។ អ្ហែង កុំ ជ្រុល ពេក ! សម្ដី អ្ហែង បញ្ជា នៅ ក្នុង ទូរស័ព្ទ ។ ពួក អ្ហែង ឆ្កួត ! ប្រយ័ត្ន ប្រពន្ធ អ្ហែង កូន អ្ហែង ដេក អត់ សុខ ទេ ។ កំពុងតែ ភ័យ ! អ្ហែង ឈប់ បាន ឈប់ ទៅ >> ។
មិនត្រឹមតែគំរាមកំហែងដល់កូនប្រពន្ធលោក ហូរ វ៉ាន់ទេ លោក ហ៊ុន សែន បានគំរាមកំហែងដល់កូនប្រពន្ធរបស់តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិម្នាក់ទៀត ដែលជាអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិផង គឺលោក អេង ឆៃអ៊ាង << មាន អា មួយ នោះ ដែល មាន ប្រពន្ធ ដូរលុយ នៅនឹង ផ្សារ ក៏ ត្រូវ ប្រយ័ត្ន ដែរ អ្ហែង ! ប្រពន្ធកូន អ្ហែង នៅ ភ្នំពេញ នៅឡើយ >> ។
លោក ហូរ វ៉ាន់ និងលោក អេង ឆៃអ៊ាង ជាតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិពីររូប ក្នុងចំណោមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សនេះចំនួន ១១៨ រូប ដែលត្រូវបានរបបក្រុងភ្នំពេញហាមឃាត់សិទ្ធិនយោបាយ និងគំរាមមចាប់ខ្លួន។ ពួកគាត់បាននិរទេសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីគេចផុតពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនេះ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងចំណោមតំណាងរាស្រ្ត និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាច្រើនទៀត ដែលបាននិរទេសទាំងក្រុមគ្រួសារទៅក្រៅប្រទេស គ្រួសាររបស់អ្នកទាំងពីរ កំពុងរស់នៅប្រទេសកម្ពុជានៅឡើយ ដោយប្រកបរបរបន្តិចបន្តួច ដូចជាដូរលុយ ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត។
ទង្វើរបស់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការខឹងគោវាយរទេះនេះ ធ្វើឲ្យបញ្ញវន្តខ្មែរហួសចិត្ត នឹងស្មានមិនដល់ថាលោក ហ៊ុន សែន ប្រើប្រាស់វិធីបែបនេះទៅរួច។ អ្នកវិភាគឯករាជ្យលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អាសូរសីលធម៌មេដឹកនាំខ្មែរ ហេតុដូចម្តេចបានធ្លាក់ចុះដល់ថ្នាក់ហ្នឹង។ លោកថា ធ្វើបាបឳពុកគេមិនបាន បែរទៅជាធ្វើបាបប្រពន្ធកូនគេ ដែលអត់ដឹងអ្វីសោះ។
លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ បានត្រឹមតែបង្ហោះរូបថតពីរសន្លឹក ដែលលោកក្រាបថ្វាយបង្គំរូបចម្លាក់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ និងរូបចូលគាល់ព្រះមរមរតនកោដ្ឋ សម្ដេចព្រះនរោត្តមសីហនុ ដោយលោកបួងសួង សូមព្រលឹងនៃបុព្វបុរសខ្មែរអ្នកកសាងអារ្យធម៌ដ៏ខ្ពស់ត្រដែតមួយក្នុងលោក មេត្តាជួយទប់ស្កាត់ផង កុំឲ្យខ្មែរសម័យឥឡូវឈានដល់ខឹងធ្វើអីគេមិនកើត ទៅគម្រាមធ្វើបាបប្រពន្ធកូនគេដូច្នេះនោះ។
នេះមិនមែនជាលើកទីមួយទេ ដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រើប្រាស់សារគំរាមជាចំណាប់ខ្មាំងនយោបាយបែបនេះ ដើម្បីធ្វើឲ្យមន្រ្តីបក្សប្រឆាំង និងអ្នកដទៃទៀត បញ្ឈប់សកម្មភាពប្រឆាំងលោក ឬចុះចូលទៅខាងលោក។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង ដែលមានភរិយាប្រកបរបរប្តូរប្រាក់បន្តិចបន្តួចនៅក្នុងប្រទេស ចាត់ទុកទង្វើគំរាមកំហែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន បែនបេះ ថាខ្វះគុណធម៌ និងកំសាក ដែលខឹងគោវាយរទេះ។ លោកថា ល្បិចនយោបាយលោក ហ៊ុន សែន មិនខុសពីអ្វីដែលកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម ដែលធ្លាប់ធ្វើមកលើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្លូតត្រង់រាប់លាននាក់ កាលក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមនោះឡើយ គឺពេលនោះ ឲ្យតែខ្មែរក្រហមចោទនរណាម្នាក់ថាជាខ្មាំង គឺពួកគេយកប្រពន្ធកូនទាំងពូជរបស់អ្នកនោះ ទៅសម្លាប់ចោលទាំងអស់ បើទោះបីជាគ្នាគ្មានកំហុសអ្វីទាំងអស់ក៏ដោយ។
ប៉ុន្តែលោកថា ទីណាមានការគាបសង្កត់ ទីនោះនឹងមានការរើបម្រះជាក់ជាមិនខាន << អ៊ីចឹ ង អ្វី ដែល លោក ហ៊ុន សែន គាត់ បាន បង្ហាញ នូវ របៀប នៃ ការ គំរាមកំហែង គាបសង្កត់ បំភិតបំភ័យ បែប ហ្នឹង វា មិន អាច ធ្វើឲ្យ ជនរងគ្រោះ ហ្នឹង គេ សុខចិត្ត ទេ ព្រោះ អ្វីៗ ដែល បាន ធ្វើ សម្រាប់ តស៊ូ មតិ ដោយ សន្តិវិធី ដោយ អហិង្សា ហ្នឹង វា ស្ថិតនៅ ក្នុង ការធានា ដោយ ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ កម្ពុជា ហើយក៏ ធានា ដោយ កិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិភាព ទីក្រុង ប៉ា រី ស ដែរ ។ អ៊ីចឹ ង ពួកយើង ដែល ជា ជនរងគ្រោះ ហ្នឹង មិន អាច ទទួលយក បានទេ >> ។
លោក ប្រ៊ែដ អាដាម យល់ស្របថា ក្នុងស្ថានភាពដែលប្រទេសមួយដឹកនាំដោយមេដឹកនាំបែបផ្តាច់ការ អាណាធិបតេយ្យ រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស បំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងធ្វើអ្វីតាមតែអំពើចិត្តបែបនេះ គឺចៀសមិនផុត ពីការក្រោកតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋជាយថាហេតុនោះទេ។
ប៉ុន្តែលោកថា វិធីដែលមានប្រសិទ្ធភាព និងជោគជ័យលើរបបផ្តាច់ការបែបនេះ គឺមានតែបន្តការតស៊ូតាមមធ្យោបាយអហិង្សាតទៅទៀត។ លោកបន្ថែមថា សហគមន៍អន្តរជាតិ ស្ងើចសរសើរយ៉ាងខ្លាំង ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរ និងសកម្មជន ដែលនៅបន្តតស៊ូដោយសន្តិវិធី ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ។ លោកបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន នឹងធ្លាក់ពីអំណាចនៅថ្ងៃណាមួយជាក់ជាមិនខាន។
លោកចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយ ដែលជារដ្ឋាភិបាលដែលប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និង គោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដែលជាទំព័រថ្មីនៃប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។