សមាជិកសភាអាស៊ានសម្ដែងការសោកស្ដាយចំពោះការបិទបញ្ចប់សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា
2018.05.14
សន្និសីទកាសែតក្រោយជំនួបរវាងតំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ប៊ិន ឈិន (ឆ្វេង) និងតំណាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សុន ឆ័យ (ស្ដាំ) នាវិមានព្រឹទ្ធសភា កាលពីថ្ងៃទី១៧ មីនា ឆ្នាំ២០១៤។
ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (APHR) សម្ដែងការសោកស្ដាយ និងកង្វល់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះ ការបិទបញ្ចប់សេរីភាពសារព័ត៌មាន នៅកម្ពុជា។ កង្វល់ និងការសោកស្ដាយនេះ ធ្វើឡើង ក្រោយពេលដែលមានការប្រកាសអំពីការទិញលក់ដ៏ចម្រូងចម្រាស នៃកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ដែលជាកាសែតឯករាជ្យចុងក្រោយនៅកម្ពុជា ទៅឲ្យម្ចាស់ថ្មីដែលមានទំនោរទៅរករបបលោក ហ៊ុន សែន ការបណ្ដេញបុគ្គលិកសំខាន់ៗ និងការលាឈប់របស់បុគ្គលិកកាសែតនេះជាច្រើនរូប ជាបន្តបន្ទាប់ កាលពីដើមខែឧសភានេះ។
ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (APHR) ថ្លែងក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន ផ្សាយ កាលពីថ្ងៃទី១២ ឧសភា ដោយគូសបញ្ជាក់ថា ដំណើរវិវត្តន៍ចុងក្រោយនេះ ដែលបានកើតឡើង តែក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃ នៅមុនកាលបរិច្ឆេទបិទបញ្ចប់នៃការចុះឈ្មោះគណបក្សនយោបាយដែលនឹងត្រូវចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិខែកក្កដាខាងមុខ គឺត្រឹមថ្ងៃទី១៤ ឧសភា នេះ បានរុញច្រានប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យឃ្លាតចាកឆ្ងាយបន្ថែមចេញពីសក្ដានុពលនៃការបោះឆ្នោតមួយ ដែលនឹងមិនអាចត្រូវចាត់ទុកថា ជាការបោះឆ្នោតដោយ សេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះឡើយ។
សមាជិកសភាម៉ាឡេស៊ី និងជាប្រធានក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (APHR) លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ (Charles Santiago) ថ្លែងថា «ការសម្រេចជ្រើសរើសយកជំហ៊ានដ៏គំហុក ក្នុងការបំលែងប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យក្លាយទៅជារដ្ឋដឹកនាំបែបឯកបក្ស លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទំនងជាជឿជាក់ថា សូម្បីតែអង្គភាពព័ត៌មានឯករាជ្យតែមួយ ក៏មានន័យស្មើនឹងអង្គភាពសារព័ត៌មានឯករាជ្យច្រើនលើសលប់ ហេតុដូច្នេះ មានតែការបិទបញ្ចប់ជាស្ថាពរនៃសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ ទើបអាចអាចធានានូវជ័យជម្នះរបស់លោកក្នុងពេលបោះឆ្នោតខាងមុខនេះបាន»។
លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ ថ្លែងបន្តថា «ផ្អែកតាមព្រឹត្តិការណ៍ដែលបានកើតមានឡើង ការទិញលក់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នេះ ទំនងជាកើតមានឡើង ជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចប្រឹងប្រែងជាផ្លូវការដើម្បីរារាំងប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា មិនអាចឲ្យពួកគេដឹងឮពីរឿងរ៉ាវអ្វីៗទាំងអស់ លើកលែងតែសារនយោបាយរបស់របបនេះ»។ លោកថា ទង្វើនេះ គឺជាការបន្តរំលោភបំពានឥតស្រាកស្រាន្តមកលើសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា។
តំណាងរាស្ត្រហ្វីលីពីន និងជាសមាជិកក្រុមសភាអាស៊ាន APHR លោក ថម វីឡារីន (Tom Villarin) លើកឡើងថា «ការបដិសេធសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន ក្នុងការទទួលបានព័ត៌មាន គឺជាដំណើរផ្ទុយទៅនឹងសារសំខាន់បំផុតនៃប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យមួយដែលមានដំណើរការ»។ លោកថា មរណភាពនៃសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា កើតមានឡើងស្របពេលដែលរបបលោក ហ៊ុន សែន បានបដិសេធ មិនអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជា អាចជ្រើសរើសមេដឹកនាំរបស់ពួកគេដោយសេរី តាមរយៈការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យមួយ»។
បន្ថែមពីលើនេះដែរ ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស APHR ក៏បានប្រកាសអាសន្នជុំវិញការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលអះអាងថា រាល់ការអំពាវនាវឲ្យមានការធ្វើពហិការការបោះឆ្នោត គឺជាទង្វើខុសច្បាប់។ កាលពីថ្ងៃទី៤ ឧសភា លោក ហ៊ុន សែន បានគំរាមចាត់វិធានការណ៍ផ្លូវច្បាប់ប្រឆាំងនឹងជនទាំងឡាយណា រួមទាំងមេដឹកនាំចលនាសង្គ្រោះជាតិ គឺលោក សម រង្ស៊ី ដែលបានអំពាវនាវឲ្យអ្នកបោះឆ្នោត កុំទៅចូលរួមបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដា ខាងមុខនេះ។
លោក ថម វីល្លារីន បន្ថែមថា «ការអំពាវនាវឲ្យធ្វើពហិការការបោះឆ្នោត គឺជាការអនុវត្តសិទ្ធិស្របច្បាប់នៃសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ»។ លោកថា សេរីភាពនៃការជ្រើសរើសអ្នកតំណាងរបស់ខ្លួន ក៏រួមបញ្ចូលទាំងសិទ្ធិ ក្នុងការធ្វើអនុប្បវាទ ឬជៀសវាងពីការចូលរួមបោះឆ្នោត ជាពិសេស នៅពេលដែលស្ថានភាពនានា រារាំងមិនឲ្យមានលទ្ធភាពនៃជម្រើសដ៏ត្រឹមត្រូវ នៅក្នុងហិបឆ្នោត»។
លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ សន្និដ្ឋានថា «ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាមិនអាចត្រូវចាត់ទុកថា ធ្វើឡើងដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ឡើយ ប្រសិនបើគ្មានការអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត និងប្រសិនបើមិនបញ្ឈប់ការបង្ក្រាបទៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងសំឡេងរិះគន់នោះទេ»៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- មេធាវីគ្រោងដាក់សេចក្តីសន្និដ្ឋានទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបញ្ជាក់ពីភាពស្អាតស្អំលោក កឹម សុខា
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កម្មករវៀតណាមកំពុងសម្ងំធ្វើការក្នុងក្រុមហ៊ុនចម្ការចេកខេត្តរតនគិរី
- លោក ហ៊ុន សែន អួតនៅក្នុងវេទិកាប្រទេសកូរ៉េថា កម្ពុជាមានសន្តិភាព ខណៈអ្នកតវ៉ាទាមទារប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
