សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមសោកស្តាយដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បន្តបដិសេធរបាយការណ៍នៃការរំលោភសិទ្ធិសាសនា
2022.12.21
មន្រ្តីស្ថានទូតអាមេរិកនៅប្រទេសវៀតណាម ជួបនឹងតំណាងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរកម្ពុជាក្រោម។
រូប៖ KKF
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម សោកស្តាយដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បន្តបដិសេធរបាយការណ៍នៃការរំលោភសិទ្ធិសាសនាលើពលរដ្ឋវៀតណាម និងជាតិដើមខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីកំណើត។ ប្រតិកម្មរបស់សហព័ន្ធខ្មែរក្រោមធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រសួងការបរទេសវៀតណាមបានទាត់ចោល ការរកឃើញរបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកថា វៀតណាមជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិសាសានាធ្ងន់ធ្ងរ ហើយការអាមេរិកកំពុងបន្តតាមដានករណីនេះ។
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមស្នើឲ្យវៀតណាមងាកមកគោរពសិទ្ធិសាសនា ជាជាងដោះសារ មិនទទួលស្គាល់ត្រូវចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួន។ ព្រះភិក្ខុ សឺង យ៉ឹងរតនា ប្រធាននាយកដ្ឋានព័ត៌មាន មានថេរដីការថា វៀតណាមបន្តលាក់បាំងព័ត៌មាននៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ទោះបីសហគមន៍អន្តរជាតិ មានភស្តុតាងក៏ដោយ៖
«រដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនីស្តវៀតណាមនៅតែព្យាយាមលាក់បាំងការរំលោភសិទ្ធិ និងសេរីសាសនានៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោម។ សហរដ្ឋអាមេរិកមានភស្តុតាងនិងសាក្សី»។
ប្រតិកម្មរបស់ព្រះភិក្ខុ សឺង យ៉ឹងរតនា នេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីមន្រ្តីនាំពាក្យរងនៃក្រសួងការបរទេសវៀតណាម អ្នកស្រី ផាម ធូ ហាំង (Pham Thu Hang) កាលពីសប្តាហ៍មុនបានទាត់ចោល របាយការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ដែលរកឃើញថា វៀតណាមបានរំលោភសិទ្ធិសាសនាធ្ងន់ធ្ងរ។ សហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីដើមខែធ្នូ បានដាក់ប្រទេសវៀតណាម ក្នុងបញ្ជីឃ្លាំមើល ជាប្រទេសចូលរួម និងធ្វើឲ្យការរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពសាសនាធ្ងន់ធ្ងរ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា អាមេរិកមិនទាន់ដាក់វៀតណាម ជាប្រទេសវៀតណាម ក្នុងក្រុមប្រទេសមានក្តីបារម្ភ នៃការរំលោភសិទ្ធិសាសនាធ្ងន់ធ្ងរនៅឡើយទេ។
បច្ចុប្បន្ននេះ អាមេរិកបន្តឃ្លាំមើលស្ថានភាពសេរីភាពសាសនានៅវៀតណាមនៅឡើយ។ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបទេសអាមេរិក លោក អេថូនី ប្ល៊ីងឃិន (Anthony Blinken) មានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ នៅពេលដាក់វៀណាម ក្នុងបញ្ជីតាមដានថា នៅជុំវិញពិភពលោកនេះ មានរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមមនុស្សខ្លះ បានគំរាមកំហែងចាប់មនុស្សដាក់ពន្ធនាគារ ឬសម្លាប់ដោយសារតែជំនឿសាសនារបស់បុគ្គលនោះ។ លោកបន្តថា មានករណីខ្លះ រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសខ្លះ បានបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពសាសនា ឬជំនឿដើម្បីផលប្រយោជន៍នយោបាយ។ កត្តានេះហើយបានបណ្តាលឲ្យ មានការបែងចែកដោយឈឺចាប់ បង្កផលប៉ះពាល់ដល់ស្ថេរភាពសេដ្ឋកិច្ច និងគំរាមកំហែងដល់ស្ថេរភាពនយោបាយ និងសន្តិភាព។
លោក អេថូនី ប្ល៊ីងឃិន (Anthony Blinken) ថា សហរដ្ឋអាមេរិកមិនឈរអោបដៃមើលការរំលោភរំពានទាំងនេះទេ។ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៨ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានឲ្យអាជ្ញាធរតាមដានវិហារសាសនាដែលមានឬសគល់ពីកូរ៉េខាងត្បូង។ ដោយឡែកសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមក៏រកឃើញថា អាជ្ញាធរវៀណាម ក៏បានរឹតត្បឹត ការប្រតិបត្តិសាសនារបស់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមផងដែរ។ ការរំលោភបំពានទាំងនោះរួមមាន កាលពីចុងខែវិច្ឆិកា បានហាមឃាត់ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម មិនឲ្យនិមន្តបិណ្ឌបាត្រ ដោយប្រើប្រាស់ម៉ូតូកង់បី។ ពួកគេបានចាប់និងរឹបអូស ម៉ូតូកង់បីដែលព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមប្រើប្រាស់ជាមធ្យោបាយសម្រាប់ ព្រះសង្ឃគង់នៅវត្តមណ្ឌលបុរីទ្រនំសេក និមន្តបិណ្ឌបាត្រ និងទេសនាតាមផ្ទះពលរដ្ឋ។ កាលពីខែមីនា ព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរ ក្រោមបានលើកគ្នាតវ៉ាប្រឆាំងអាជ្ញាធរវៀតណាមខេត្តលង់ហោរ ដែលប៉ុនប៉ង កាប់យកដើមគគីរ ដែលមានអាយុកាលជាង ៧០០ឆ្នាំ ដែលជាកេរ្តិ៍ដំណែលរបស់វត្តមង្គលបុរីទ្រនុំសេក។ អាជ្ញាធរវៀតណាមនៅខេត្ត លង់ហោរ នេះ កាលពីខែតុលា ក៏បាននាំគ្នាទៅចង់បំផ្លាញ ទីតាំងសាលាឆទានរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ក្រោមមួយកន្លែង នៅឃុំកំពង់ ស្រុកប្រាសាទថ្មី ខេត្តលង់ហោរ ដែលចាប់សាងសង់កាលពីដើមឆ្នាំ២០២១។ ប្រធានគណៈកម្មការទទួលបន្ទុកផ្នែកសេរីភាពសាសនាអន្តរជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក (USCIRF) លោក ហ្វ្រែដឺរិក ដេវី (Frederick Davie) ដែលកាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបញ្ឈប់ការព្យាយាមទៅវាយបំផ្លាញសាលាឆទានរបស់ខ្មែរក្រោម។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិសាសនានេះ អ្នកស្រី ផាម ធូហាំង ប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា របាយការណ៍របស់អាមេរិក ជារបាយការណ៍មិនត្រឹមត្រូវ និងលំអៀង។ អ្នកស្រីបន្តថា វៀតណាម បានត្រៀមរួចជាស្រេចហើយ ក្នុងការជជែកនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយស្មោះត្រង់ និងបើកចំហរ ដើម្បីលើកតម្កើងទំនាក់ទំនងជាទ្វេភាគី។ ព្រះភិក្ខុ សឺង យ៉ឹងរតនា សំណូមពរឲ្យវៀតណាម ត្រូវគោរពសិទ្ធិសាសនារបស់ជនជាតិដើម ជាពិសេសខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីកំណើត៖
«សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម សូមអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ត្រូវតែតាមដាននូវសកម្មភាពនិងទង្វើរបស់រដ្ឋាភិបាវៀតណាម ក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពសាសនានៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ត្រូវតែគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ក្នុងការគោររពសិទ្ធិសេរីភាពជំនឿសាសនា និងសិទ្ធិសេរីភាព»។
របាយការណ៍សេរីភាពសាសនារបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកសម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ ចេញផ្សាយកាលពីខែមិថុនា សរសេរថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញវៀតណាមអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋមានសិទ្ធិជ្រើសរើសជំនឿ និងសាសនា ប៉ុន្តែច្បាប់វៀតណាមក៏អនុញ្ញតឲ្យអាជ្ញាធរដាក់កំហិតលើការប្រតិបត្តិសេរីភាពសាសនា ដោយសំអាងលើបញ្ហាសន្តិសុខជាតិ និងរបៀបរៀបរយសង្គម។ របាយការណ៍ឲ្យដឹងទៀតថា មេដឹកនាំសាសនាដែលវៀតណាមមិនទទួលស្គាល់ តែងតែរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ រួមទាំងការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ និងទទួលរងអំពើហិង្សាជាដើម។ ស្ថានភាពសេរីភាពសាសនាវៀតណាមសម្រាប់ឆ្នាំ២០២០ និង ២០១៩ មានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នាដែរ គឺរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមនៅតែសកម្មក្នុងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញសេរីភាពផ្នែកសាសនាលើក្រុមសហគមន៍ជនជាតិដើម រួមមាន ក្រុមម៉ុងតាញ៉ាជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សភាកម្ពុជាប្រតិកម្មទៅនឹងការសម្រេចរបស់សភាអឺរ៉ុបរឿងដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA បន្ថែម
- មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងឧកញ៉ា សុំលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យជួយរកយុត្តិធម៌ដោយមិនពឹងតុលាការ
- កម្ពុជារកចំណូលបាន ១.៤ពាន់លានដុល្លារ ពីកំណើនភ្ញៀវទេសចរបរទេសក្នុងឆ្នាំ២០២២
- លោក ហ៊ុន សែន មិនគាំទ្រដីកាតុលាការICCដើម្បីចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំរុស្ស៊ី
- ស្ត្រីដែលគ្រូពេទ្យវះកាត់ខុសបច្ចេកទេសបានបាត់បង់ជីវិត
