អ្នកវិភាគ​ថា​ ​កម្ពុជា​គួរ​បង្កើត​ទំនាក់ទំនង​នយោបាយ​ជាមួយ​ប្រទេស​សមាជិក​អា​ស៊ាន​ឱ្យ​មាន​តម្លា​ភាព​ ​ដើម្បី​ទទួល​បាន​ផលប្រយោជន៍​សេដ្ឋកិច្ច​

ក្រុម​អ្នកវិភាគ​លើកឡើង​ថា ​កម្ពុជា​គួរ​រឹតចំណង​ទំនាក់ទំនង​នយោបាយ​ ​ការទូត​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ដទៃទៀត​ដែល​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន​ឱ្យ​កាន់តែ​ជិតស្និទ្ធ​ ​ដោយ​មិន​ត្រូវ​ផ្ដោត​តែ​ទៅលើ​សម្ព័ន្ធ​ភាពជា​មួយ​ប្រទេស​ជិតស្និទ្ធ​នឹង​ខ្លួន​ឡើយ។​ ​ពួកគាត់​ថា​ ​ការ​ធ្វើ​បែប​នេះ​ជា​ការ​បង្ហាញ​ពី​តម្លា​ភាព​នៃ​ទំនាក់ទំនង​ក្នុងរង្វង់​អាស៊ាន​ ​និង​ដើម្បី​ទាក់ទាញ​ផលប្រយោជន៍​សេដ្ឋកិច្ច​មក​ឱ្យ​កម្ពុជា​កាន់តែ​ច្រើន។​

អ្នកវិភាគ​នយោបាយ​ ​និង​អ្នកតា​ម​ដាន​សង្គម​ ​មើលឃើញថា​កម្ពុជា​កំពុង​ពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង​តែ​ជាមួយ​ប្រទេស​ជិតស្និទ្ធ​នឹង​ខ្លួន​ ​ដូចជា ​ចិន ​និង​វៀតណាម​ ​ដោយ​មិនសូវ​ខ្វល់ខ្វាយ​ពី​ការ​បង្កើត​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ដទៃទៀត​ដែល​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន​ឡើយ។​

អ្នកស្រាវជ្រាវ​ពី​ការ​អភិវឌ្ឍន៍សង្គម​លោក មាស នី​ ​ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​នៅ​ថ្ងៃទី១២​ ​ខែវិច្ឆិកា​ថា​ ​ទោះបី​កិច្ចប្រជុំ​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មកនេះ​សម្រេច​បាន​លទ្ធផល​ច្រើន​ក្ដី​ ​ប៉ុន្តែ​ជំនួប​ទ្វេភាគី​រវាង​កម្ពុជា​ជាមួយ​ចិន​ ​និង​វៀតណាម​ ​នៅមុន​កិច្ចប្រជុំ​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ឯករាជ្យ​ ​និង​អព្យាក្រឹត្យ​ភាព​របស់​កម្ពុជា​ ​ដោយ​បង្ហាញ​ថា​ប្រទេស​ទាំងពីរ​នេះ​ហាក់​មាន​ឥទ្ធិពល​មក​លើ​កម្ពុជា។​ ​លោក​បន្ត​ថា​ ​ភាគី​ប្រទេស​ចិន​ ​និង​វៀតណាម​ ​ដូចជា​ចង់​បង្ហាញ​ទៅកាន់​ប្រទេស​អាមេរិក​ ​និង​កិច្ចប្រជុំ​ទាំងមូល​ឱ្យ​ដឹង​ថា​ប្រទេស​ខ្លួន​មាន​ភាព​ស្និទ្ធស្នាល​ជាមួយ​ប្រធាន​អា​ស៊ាន​ប្ដូរ​វេន​ ​តាមរយៈ​ការ​សម្រេច​បាន​នូវ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ ​និង​ការ​ពង្រឹង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​នានា។​ ​លោក​បន្ថែម​ថា​ ​ក្នុងនាម​កម្ពុជា​ជា​ប្រធាន​អា​ស៊ាន​ប្ដូរ​វេន​ ​និង​ជា​មេដឹកនាំ​ប្រទេស​គួរ​ឆ្លៀតយក​ឱកាស​នេះ​ផ្សារភ្ជាប់​ ​និង​ពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ដទៃទៀត​ដើម្បី​ប្រយោជន៍​ការទូត​ ​នយោបាយ​ ​និង​សេដ្ឋកិច្ច៖

«ដូច្នេះ​នៅ​ក្នុង​ពេល​ខាងមុខ​ ​ឆ្នាំខាងមុខៗ​ជំហរ​សំខាន់​របស់​កម្ពុជា​ហ្នឹង​គឺ​ធ្វើ​ម៉េច​ទាញ​ខ្លួនឯង​ឱ្យ​មក​នៅជាកណ្ដាល​មួយ​ដែល​អាច​ឱ្យ​យើង​មាន​តុល្យភាព​នៃ​ការ​ទាក់ទងគ្នា​ជា​ការទូត​រវាង​អាមេរិក​ ​និង​ចិន​ ឱ្យ​បាន​ស្មើគ្នា​ ​ព្រោះ​យើង​ដឹង​ហើយ​ថា​សេដ្ឋកិច្ច​ចិន​ ​កម្ពុជា​ ​ហើយនិង​អាមេរិក​នេះ​វា​មិន​អាច​កាត់ផ្ដាច់​គ្នា​បានទេ»។

ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន ​កម្ពុជា​ជា​ប្រធានប្ដូរវេន​ ​ធ្វើជា​ម្ចាស់ផ្ទះ​ ​មាន​បណ្ដា​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ ​និង​មេដឹកនាំ​ប្រទេស​ពាក់ព័ន្ធ​បាន​មក​ចូលរួម​បាន​ចូលរួម​ប្រជុំ​នៅ​រាជធានីភ្នំពេញ។​

ក្នុង​នោះ​ ​ប្រមុខ​មេដឹកនាំ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​ជួបពិភាក្សា​ទ្វេភាគី​ជាមួយ​ប្រទេស​សមាជិក​មួយ​ចំនួន​ ​ដូចជា​ ​ចិន (China) ​វៀតណាម (Vietnam) ​ថៃ (Thai) ​ឡាវ (Lao) ​និង​គូ​ជម្លោះ​អឺរ៉ុបខាងកើត​ដូចជា​ ​អ៊ុយ​ក្រែន ​(Ukraine) ​ជាដើម។​ ​ប៉ុន្តែ​ជំនួប​ទ្វេភាគី​ ​ដែល​កម្ពុជា​ផ្ដោត​សារៈសំខាន់​ជាងគេ​ ​គឺ​សមមិត្ត​ដែកថែបចិន​ ​និង​មហាមិត្ត​ម៉ឺន​ឆ្នាំ​វៀតណាម​ ​ដែល​បាន​បើក​កិច្ច​ចរចា​មុន​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អា​ស៊ានទៅទៀត។​

ក្នុង​ជំនួប​ទ្វេភាគី​ ​កម្ពុជា-វៀតណាម​ ​លោកនាយក​រដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ​និង​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​វៀតណាម​ ​លោក​ ​ផាម មិញជិញ (Pham Minh Chinh) ​កាលពី​ថ្ងៃទី៨​ ​ខែវិច្ឆិកា​ ​មុន​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​ ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​លើ​ឯក​សារសំខាន់ៗ​ចំនួន​១១ចំណុច​ ​ដូចជា​ ​អនុស្សរណៈ​យោគយល់​សម្រាប់​ការ​​​ដឹកជញ្ជូន​តាមផ្លូវ​គោក​ ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​ ​និង​កសិកម្ម​ ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​វិទ្យុ​ ​ទូរទស្សន៍​ ​ទូរគមនាគមន៍​ ​និង​បច្ចេកវិទ្យា។​

ចំណែក​ឯ​កិច្ចពិភាក្សា​ទ្វេភាគី​ ​កម្ពុជា-ចិន ​លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ​ហ៊ុន សែន ​និង​នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនលោក លី ខឺឈាង​ (Li Keqiang)​កាលពី​ថ្ងៃទី៩​ ​ខែវិច្ឆិកា​ ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​លើ​ឯក​សារសំខាន់ៗ​ចំនួន១៨ ​ដូចជា​ ​កិច្ចព្រមព្រៀង​សេដ្ឋកិច្ច​ ​និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​ ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ឥណទាន​សម្បទាន​សម្រាប់​កសាង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ​អនុស្សារណៈ​យោគយល់​ ​ស្តីពី​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ វិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​ ​និង​កសិកម្ម​ ​និង​អនុស្សារណៈ​យោគយល់​ ​ស្ដីពី​ក​ការ​បញ្ចូល​កម្មវិធី​រៀន​ភាសា​ចិន​ ​នៅ​តាម​គ្រឹះស្ថាន​មធ្យមសិក្សា​សាធារណៈ​ ​នៅ​កម្ពុជា​ជាដើម។​

ប៉ុន្តែ​ជំនួប​ទាំងនេះ​នេះ​ត្រូវ​បាន​អ្នកជំនាញ​ផ្នែក​ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ​យល់ថា​ ​ចិន​ទំនងជា​ព្យាយាម​បញ្ចុះបញ្ចូល​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា​រឿង​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង​តែប៉ុណ្ណោះ​ ​ខណៈ​វៀតណាម​ចង់​បង្ហាញ​ទៅកាន់​អាស៊ាន​ទាំងមូល​ថា​ខ្លួន​មាន​ឥទ្ធិពល​មក​លើ​កម្ពុជា​ទោះបី​កម្ពុជា​កំពុង​មាន​តំណែង​ជា​ប្រធាន​អា​ស៊ាន​ប្ដូរ​វេន​ក្ដី។​

វិទ្យុអាស៊ី​សេរី​មិន​អាច​ទាក់ទង​ប្រធាន​អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល​ ​លោក​ ​ផៃ ស៊ីផាន​ ​និង​មន្ត្រី​ខុទ្ទកាល័យ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ​លោក គង់ ចំរើន ​ដើម្បី​សុំ​អត្ថាធិប្បាយ​ជុំវិញ​ដំណើរការ​នៃ​ការប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​បានទេ​ ​នៅ​ថ្ងៃទី១២ ​ខែវិច្ឆិកា​​នេះ។​

ទាក់ទិន​រឿង​នេះ​ ​អ្នកវិភាគ​នយោបាយ​លោក​ គឹម សុខ​ ​យល់ឃើញ​ថា​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​ ​និង​កិច្ចប្រជុំ​ពាក់ព័ន្ធ​នានា​ដែល​ធ្វើឡើង​នៅ​លើទឹក​ដី​កម្ពុជា​បាន​ផ្ដល់​ប្រយោជន៍​ច្រើន​ណាស់​ដល់​ប្រទេស​មួយ​នេះ។​ ​លោក​បន្ត​ថា​ ​តាមរយៈ​កិច្ចប្រជុំ​នេះ​ ​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ពិភពលោក​ស្គាល់​កម្ពុជា​កាន់តែ​ច្រើន​និង​បង្កើត​លទ្ធភាព​ឱ្យ​អ្នកជំនាញ​ឯកទេស​ ​បច្ចេកវិទ្យា​ វិស័យអប់រំ​នានា​ហូរ​ចូល​មកកាន់​តែ​ច្រើន៖

«ដើម្បី​ឱ្យ​កម្ពុជា​ទាញ​បាន​ផលប្រយោជន៍​ធំ​ពី​អាស៊ាន​ ​និង​ដៃគូ​អាស៊ាន​ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​ ​លុះត្រាតែ​ទីមួយ​ក្រុម​លោក​ ហ៊ុន សែន​ ​ស្ដារ​លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​កម្ពុជា​ឡើងវិញ​ឱ្យ​ស្រប​ទៅ​នឹង​បំណង​ប្រាថ្នា​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ ​និង​ស្រប​ទៅតាម​គោលការណ៍​ដើម​របស់​អាស៊ាន​ ​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​ពង្រីក​សក្តានុពល​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ​និង​ស្រប​ស្ថាន​ការ​ពិភពលោក​បច្ចុប្បន្ន​នៃ​បច្ចិបប្រទេស។​ ​ហើយ​ទី​ពី​​​រ​ក្រុម​លោក​ហ៊ុន សែន​ ​ត្រូវ​លាង​ខ្លួន​ឱ្យ​ជ្រះ​ពី​ការ​ជ្រៀតចូល​នៃ​មហាអំណាច​ខាងក្រៅ​ ​ជាពិសេស​ការសង្ស័យ​ពី​លទ្ធភាព​នៃ​មូលដ្ឋាន​កងទ័ព​ចិន​នៅ​លើទឹក​ដី​កម្ពុជា​ជាដើម»។​

កិច្ចប្រជុំ​អាស៊ាន​ ​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ​ចាប់ផ្ដើម​ពី​ថ្ងៃទី៨ ​ដល់​ ​ថ្ងៃទី១២​ ​វិច្ឆិកា​ ​កម្ពុជា​ក្នុងនាម​ជា​ប្រធាន​ប្ដូរ​វេន​សម្រេច​បាន​លទ្ធផល​ ​រួម​មានការ​សម្រេច​បញ្ចូល​ប្រទេស​ទីម័រខាងកើត​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន​ទី១១​ ​និង​ការ​ ​ទទួល​ប្រទេស​អ៊ុយក្រែ​ន​ (Ukraine) ​ជា​សមាជិក​ទី៥០​នៃ​មិត្តភាព​និង​សហប្រតិបត្តិការ​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​ ​ហៅ​កាត់​ (TAC) ​និង​ការ​ផលិត​នាឡិកា​ ​ម៉ាកអាស៊ាន​ចំនួន២៥​គ្រឿង​ ​ដើម្បី​ចែក​ជូន​ដល់​ប្រមុខ​មេដឹកនាំ​តា​បណ្ដា​ប្រទេស​ដែល​មក​ប្រជុំ។​

ទោះ​យ៉ាងណា​ ​អ្នកតា​ម​ដាន​ព្រឹត្តិការណ៍​សង្គម​ ​មើលឃើញ​ថា​ ​កម្ពុជា​ក្នុង​តួនាទី​ជា​ប្រធាន​ប្ដូរ​វេន​​នៅ​មាន​ចន្លោះ​ប្រហោង​មួយ​ចំនួន​ដូចជា​ ​ការ​ស្ដារ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ​និង​គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស​ឡើងវិញ​ ​ទប់​ស្កាត់​ការ​ជួញ​ដូរ​មនុស្ស​ឆ្លង​ដែន​ ​បញ្ហា​ផលិត​ជួញ​ដូរ​គ្រឿងញៀន​ ​និង​ការ​ស្ដារ​បរិស្ថាន​បៃតង។​ ​ទន្ទឹមគ្នា​នេះ​ ​នៅ​មាន​បញ្ហា​ខ្លះទៀត​ដែល​កម្ពុជា​បន្សល់ទុក​ឱ្យ​មេដឹកនាំ​អាស៊ាន​អាណត្តិ​ក្រោយ​ ​ដែល​បញ្ហា​ទាំងនេះ​បណ្ដាលមកពី​កម្ពុជា​ខ្វះ​ភាព​ ​ក​រាជ​ ​និង​អព្យាក្រឹត​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ ​ដូចជា​ ​បញ្ហា​ជម្លោះ​ដែល​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង​ ​វិបត្តិ​នៅ​ភូមា​ ​ឬ​មីយ៉ាន់ម៉ា​ ​ជាដើម៕​

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។