បក្សកាន់អំណាចប្រកាសថា កម្ពុជាលែងត្រូវការជំនួយ ឬការអនុគ្រោះពីបរទេសណាមួយ
2025.01.27
កិច្ចប្រជុំក្នុងសន្និបាតគណៈកម្មាធិការកណ្តាលលើកទី៤៥ របស់បក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៦ មករា ២០២៥។
រូប៖ គេហទំព័រ CPP
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រកាសថា រដ្ឋាភិបាលបក្សនេះលែងត្រូវការជំនួយ ឬការអនុគ្រោះពីបរទេសណាមួយប្រសិនបើវាជាការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃរបស់កម្ពុជា។ ការបញ្ជាក់ជំហរនយោបាយការបរទេសនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងសន្និបាតគណៈកម្មាធិការកណ្តាលលើកទី៤៥ របស់បក្សកាន់អំណាច។ ប៉ុន្តែមន្រ្តីបក្សប្រឆាំង និងអ្នកឃ្លាំមើលថា នេះជាលេសដែលមេដឹកនាំគេចពីការទទួលខុសត្រូវរឿងរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ខណៈពលរដ្ឋត្រូវការជំនួយ និងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីប្រទេសលោកសេរី ដើម្បីជួយលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងជីវភាពរស់នៅ។
ក្រៅពីអួតសរសើរការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងវាយតម្លៃពីបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនហើយ សន្និបាតគណៈកម្មាធិការកណ្តាលលើកទី៤៥ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាប់ពីថ្ងៃទី២៥ ដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែមករា បានសម្រេចដាក់ចេញគោលនយោបាយការបរទេស ជាអាទិភាពចំនួន ៤ចំណុច ក្នុងនោះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានការជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុង និងមិនដោះដូរអធិបតេយ្យជាតិជាមួយជំនួយ ឬភាពអនុគ្រោះណាមួយឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សួស យ៉ារ៉ា ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានថា អង្គសន្និបាតបានជំរុញនយោបាយការបរទេសសំខាន់ៗ ដោយផ្អែកលើគោលនយោបាយឯករាជ្យ និងផ្អែកលើគោលការណ៍ច្បាប់ ដើម្បីរក្សាសង្គតិភាព ឬភាពស៊ីចង្វាក់គ្នាសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៦ និងរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧។
លោក សួស យ៉ារ៉ា៖ «យើងមិនអនុញ្ញាតឱ្យជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា និងយើងអនុវត្តឱ្យបាននូវធម្មនុញ្ញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយការងារផ្សេងៗទៀត ដូចជាជម្លោះជាអន្តរជាតិវិញ គឺយើងនៅតែគាំទ្រការសន្ទនា និងការទូតដែលជាដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ដើម្បីគោលការណ៍រក្សាសន្តិភាពយូរអង្វែង អ៊ីចឹងសន្តិភាពជាស្នូលរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ប្រទេសកម្ពុជា ហើយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាជានិមិត្តរូបនៃសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍយូរអង្វែងសម្រាប់ប្រជាជន»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថាជំហរនយោបាយការបរទេសនេះបង្ហាញកាន់តែច្បាស់អំពីចេតនារបស់រដ្ឋាភិបាលត្រកូលហ៊ុនទាញប្រទេសកម្ពុជាទៅរកការដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការ។ ពួកគាត់បញ្ជាក់ថា ជំនួយរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិមិនមែនជាការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាឡើយ ប៉ុន្តែជាការទាញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យងាកមកដើរលើគន្លងប្រជាធិបតេយ្យវិញ ស្របពេលពលរដ្ឋខ្មែរនៅតែត្រូវការជំនួយ ឬប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនាំទំនិញចេញដើម្បីអភិវឌ្ឍជាតិ លើកកម្ពស់ជីវភាពពួកគាត់តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យសេរី។
អតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ ថា ជំនួយប្រទេសលោកសេរីដែលផ្តល់ឱ្យកម្ពុជាមានភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌការគោរពសិទ្ធិមនុស្សកន្លងទៅ គឺដើម្បីជួយឱ្យកម្ពុជាប្រែក្លាយជាប្រទេសមានដំណើរការអភិវឌ្ឍល្អ នាំមកនូវប្រជាធិបតេយ្យ ការបង្រួបបង្រួមជាតិ និងការប្រកួតប្រជែងសេដ្ឋកិច្ចស្មើមុខស្មើមាត់លើឆាកអន្តរជាតិ ដោយមិនមានអ្វីប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាដូចការលើកឡើងរបស់បក្សកាន់អំណាចនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកថាការដឹកនាំប្រទេសតាមបែបផ្តាច់ការ រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋរងទុក្ខវេទនា រួចហើយដើរខ្ទីបុលពីបរទេស ជាពិសេសប្រទេសចិន ដើម្បីដោះទាល់មួយគ្រាៗទៅវិញទេ ដែលជាមូលហេតុធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់អធិបតេយ្យភាព និងប៉ះពាល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ៖ «ជំហរនយោបាយដូច្នេះ វាផ្តល់ផលចំណេញដល់បក្សកាន់អំណាចក្នុងការត្រួតត្រាប្រជាពលរដ្ឋកុំឱ្យមានសិទ្ធិសេរីភាព និយាយឱ្យចំទៅរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត រយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លះហើយបរាជ័យទាំងស្រុងនូវការធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋ ការសម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការសម្លាប់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដូចជាអឺរ៉ុបអីគេផ្តាច់២០% ចង់ប្រកាច់ហើយហ្នឹង តិចទៀតគេផ្តាច់៨០%ទៀត ហើយអត់មាន GSP ពីអាមេរិកទៀត វាជាគ្រោះថ្នាក់ធំសម្រាប់ជាតិ គ្រប់យ៉ាងដែលលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានធ្វើនេះមិនអាចដោះស្រាយរួចទេ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ អ្នកអត្ថាធិប្បាយនយោបាយលោក គឹម សុខ មើលឃើញថា ជំនួយពីសហគមន៍អន្តរជាតិសម្រាប់ជួយអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជាតាមរយៈការពង្រឹងប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ និងសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីកុំឱ្យកម្ពុជារអិលធ្លាក់ចូលក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមដូចសម័យអតីតកាល។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលបក្សកាន់អំណាចប្រកាសបដិសេធជំនួយ និងការអនុគ្រោះក្រោមលេសនៃការជ្រៀតជ្រែកផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា ដោយសារអ្នកកាន់អំណាចដឹងច្បាស់ថា ប្រសិនបើកម្ពុជាមានលំហសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ កម្ពុជាត្រូវរៀបចំការបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវតាមការទាមទាររបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ។
លោក គឹម សុខ៖ «ក្រុមគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន ខ្លាចបាត់បង់អំណាច ឬដួលរលំអំណាចរលាយអស់ អ៊ីចឹងហើយពួកគេចេះតែ ប្រើលេសថាជំនួយរបស់អង្គការអន្តរជាតិ សហគមន៍អន្តរជាតិនោះ ទាក់ទងការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងកម្ពុជាទៅវិញ ហើយតែងតែបដិសេធជំនួយរបស់គេ តាមពិតទៅមិនមែនជាការបដិសេធជំនួយទេនិយាយឱ្យចំទៅ គឺបដិសេធមិនព្រមវិលទៅកាន់ប្រជាធិបតេយ្យតែប៉ុណ្ណោះ ដោយយកជំនួយមកបិទបាំង»។
ចំណែកអ្នកជំនាញច្បាប់ និងអភិបាលកិច្ចបែបប្រជាធិបតេយ្យលោក វ៉ន ចាន់ឡូត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា គណបក្សកាន់អំណាចតែងតែប្រកាសបដិសេធជំនួយពីប្រទេសលោកសរី ដែលជួយពង្រឹងកម្ពុជាឱ្យធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅប្រជាធិបតេយ្យជាបន្តបន្ទាប់មកនេះ គឺដើម្បីធានាការគ្រប់គ្រងអំណាចគ្រប់ជំនាន់។
លោក វ៉ន ចាន់ឡូត៖ «ខ្ញុំមើលឃើញថាវាគ្រាន់តែជាលេស ដើម្បីគេចចេញពីការទទួលខុសត្រូវក្នុងការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសការផ្តាច់ផ្តិលសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋ ឬដៃគូនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ។ ការសម្រេចចិត្តរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាធ្វើដំណើរទៅរក ការដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការកាន់តែច្បាស់ទៅៗបែបនេះ គឺវាអាចផ្តល់ប្រយោជន៍សម្រាប់មនុស្សរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឬមនុស្សមួយក្រុមកំពុងកាន់អំណាច ហើយពលរដ្ឋខ្មែរច្បាស់ណាស់ជាអ្នកទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានអំពីកិច្ចការនយោបាយនេះ »។
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ និងគណបក្សប្រឆាំងបានវាយតម្លៃថា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ក្នុងការជួយជ្រោមជ្រែងកម្ពុជាឱ្យក្លាយជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងមាននីតិរដ្ឋពិតប្រាកដនោះ ត្រូវបានអំណាចគ្រួសារត្រកូលហ៊ុនវាយកម្ទេចជាបន្តបន្ទាប់។
កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ សភាសហភាពអឺរ៉ុប បានសម្រេចជំរុញឱ្យរដ្ឋសមាជិកអឺរ៉ុប និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ចាត់វិធានការដាក់ទណ្ឌកម្មឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពលើរដ្ឋាភិបាលភ្នំពេញ រួមទាំងអ្នកដែលទទួលខុសត្រូវទាំងឡាយ ដែលបន្តគាបសង្កត់ផ្នែកនយោបាយ ការយាយីលើអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និងការរំលោភសិទ្ធិពលរដ្ឋ រហូតទាល់តែមានការដោះលែងអ្នកទោសមនសិការទាំងអស់។
សង្គមស៊ីវិលអ្នកឃ្លាំមើល ផ្តល់អនុសាសន៍ដល់រដ្ឋាភិបាលបក្សកាន់អំណាចត្រូវងាកមកគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីបញ្ចៀសការដាក់ទណ្ឌកម្ម និងស្ដារទំនាក់ទំនងល្អរបស់កម្ពុជា ជាមួយប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- លោក សម រង្សី ចោទថា លោក ឃ្លាំង ហួត ជាអ្នកសម្លាប់ លោក លិម គិមយ៉ា
- មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងថា លោក ហ៊ុន សែន បញ្ចេញសាររឿងបដិសេធយុវជនម្នាក់នៅជប៉ុនស្នើសុំធ្វើជាទីប្រឹក្សាជានយោបាយប្រជាភិថុតិ
- កូនប្រុសលោក លិម គិមយ៉ា ថា ឃាតកម្មលើឪពុកជារឿងនយោបាយនិងប្ដេជ្ញាស្វែងរកយុត្តិធម៌
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញឃាត់ខ្លួនកូនស្រីសកម្មជនបឹងកក់ លោកស្រី ង៉ែត ឃុន ហៅយាយម៉ាំមី
- សកម្មជនបរិស្ថានថា ការបាក់ច្រាំងទន្លេខូចខាតផ្ទះពលរដ្ឋនៅជ្រោយចង្វា ដោយសារតែការបូមខ្សាច់
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- គ្រួសាររៀបចំពិធីបញ្ចុះសពលោក លិម គិមយ៉ា នៅជាយទីក្រុងប៉ារីស
- អ្នកឃ្លាំមើលជំរុញឱ្យគ្រួសារលោក លិម គិមយ៉ា និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យប្រឹងស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីរដ្ឋាភិបាល
- រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី ប្រកាសតាមដានដំណើរការស៊ើបអង្កេតករណីឃាតកម្មលើលោក លិម គិមយ៉ា
- កូនស្រីសកម្មជនដីធ្លីនៅបឹងកក់ត្រូវបានឃុំខ្លួនក្រោមបទចោទ«បំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកដទៃ»