ប្រធានាធិបតី​បារាំង​រំឭក​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អំពី​ការ​អភិរក្ស​ឧទ្យាន​អង្គរ និង​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស

0:00 / 0:00

ប្រធានាធិបតី​បារាំង​លោក ​អេម៉ានុអែល ​ម៉ាក្រុង (Emmanuel Macron) បាន​រំឭក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជា​សាធារណៈ​អំពី​ការ​អភិរក្ស​ឧទ្យាន​អង្គរ និង​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស។ មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំងនិង​សង្គម​ស៊ីវិលចាត់​ទុក​ការ​លើក​ឡើង​របស់​ប្រធានាធិបតី​បារាំង​ថាជា​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ចំពោះ​ស្ថានភាព​កម្ពុជា។

មិន​ខុស​ពី​ជំនួប​ជាមួយ​អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ទេ ប្រធានាធិបតី​នៃ​សាធារណរដ្ឋ​បារាំង លោក អេម៉ានុអែល ម៉ាក្រុង (Emmanuel Macron) នៅ​តែ​លើក​ឡើង​ទៀត នៅ​ចំពោះ​មុខ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុង​សន្និសីទ​ចំហ​មួយ​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី១៨ មករា ​អំពី​សារៈ​សំខាន់​នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស ២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១។

លើស​ពី​នេះ​ទៀត លោក ម៉ាក្រុង ក៏​បាន​រំឭក​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទាក់ទង​នឹង​ការ​អភិរក្ស​ឧទ្យាន​អង្គរ​ដែរ។ លោក មាន​ប្រសាសន៍​ជា​ភាសា​បារាំងដោយ​មាន​អ្នក​ប្រែជា​ភាសា​ខ្មែរ​ថាសំខាន់​ជាង​គេគឺ​ការ​អភិរក្ស​ឧទ្យាន​អង្គរ ក្នុង​គម្រោង​វប្បធម៌។

លោក ម៉ាក្រុង៖«ភាសា​បារាំង​ស្ទើរ​តែ​ធម្មតា​ទៅ​ហើយ បាន​នាំ​ឱ្យ​យើង​បង្កើត​គម្រោង​វប្បធម៌ ដែល​សំខាន់​ជាង​គេ​នោះ​គឺ​ ការ​អភិរក្ស​ឧទ្យាន​អង្គរ ក្នុង​បារាំង​ធ្វើ​ជា​សហប្រធាន​គណៈកម្មការ​អន្តរ​ជាតិ​ជាមួយ​ជប៉ុន​ ហើយ​នៅ​ទី​នេះ​ខ្ញុំ​សូម​ថ្លែង​អំណរ​គុណ​ ចំពោះ​ទំនុក​ចិត្ត​ ដែល​សម្ដេច​ផ្ដល់​ជូន​យើង​ខ្ញុំ​នូវ​រមណីយដ្ឋាន​នេះ ដែល​មាន​តម្លៃ​ឥត​ឧបមា​ផ្នែក​បេតិកភណ្ឌ វប្បធម៌​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​កម្ពុជា»។

លោក ម៉ាក្រុង ថ្លែង​បែប​នេះនៅ​ស្រប​ពេល​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជាតាំង​ពី​ដឹក​នាំ​លោក ហ៊ុន សែន រហូត​ដល់​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជា​កូនបាន​ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​បណ្ដេញ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាង១ម៉ឺន​គ្រួសារ​ចេញ​ពី​តំបន់​អង្គរ​ដោយ​បង្ខំឱ្យ​ទៅ​រស់នៅ​តំបន់​រុន​តាឯក ដោយ​គ្មាន​សំណង និង​គ្មាន​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ជីវភាព​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ។

ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស​វិញប្រធានាធិបតី​បារាំងបាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា បារាំងបាន​ជួយ​អភិវឌ្ឍ​កម្ពុជា​ជា​ច្រើនដូចជា ការ​ជជែក​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​បារាំង​ជា​ច្រើន​ឱ្យ​ទៅ​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជានិង​បាន​ផ្តល់​ជំនួយ​ដល់​កម្ពុ​ជាជា​បន្ត​បន្ទាប់​ក្រោយ​ពេល​មាន​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ក្រុង​ប៉ារីស​ឆ្នាំ១៩៩១។

លោក ម៉ាក្រុង៖«ដោយ​នៅ​តែ​អង្រួត​ចិត្ត​ចង់​បង្ខិត​ចំណង​ប្រទេស​យើង​ទាំង​ពីរ​ឱ្យ​នៅ​ជិត​គ្នា​តាំង​ពី​ចុះ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស​តាំង​ពី​ឆ្នាំ១៩៩១ ប្រទេស​បាន​ជួយ​ជ្រោមជ្រែង​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ ដែល​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​ដ៏​អស្ចារ្យ ដែល​យើង​អាច​មាន​មោទនភាព។ ដូច្នេះ​ទស្សនកិច្ច​របស់​សម្ដេច​គឺ​ជា​មួយ​ ដើម្បី​បង្កើត​គម្រោង​ថ្មីៗ ទៀត ជាមួយ​យើង​ខ្ញុំ ហើយ​ដែល​សម្ដេច​មាន​ឱកាស​បាន​ជជែក​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​​ជា​ច្រើន ជា​ពិសេស ក្នុង​វិស័យ​ថាមពល​ដឹក​ជញ្ជូន​ និង​រចនាសម្ព័ន្ធ»។

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ថ្លែង​ទទួល​ស្គាល់ និង​ចងចាំ​នូវ​តួនាទី​របស់​ប្រទេស​បារាំង ដែល​សម្រេច​បាន​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ជា​មូលដ្ឋាន​ស្ដារនិង​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រទេស​កម្ពុជាចាប់​តាំង​ពី​ពេល​នោះ​មក។ ប៉ុន្តែ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិន​បាន​បង្ហាញ​សញ្ញា​ណា​មួយ​ក្នុង​សន្ទរកថា​របស់​លោកដើម្បី​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា ឱ្យ​ស្រប​តាម​ខ្លឹមសារ នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស​នោះ​ទេ។ជាពិសេស ការ​ផ្សះផ្សា​ជាតិនិង​ការ​ស្ដារ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទន្ទឹង​រង់ចាំ។

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖«កម្ពុជា​យើង​ចង​ចាំ​ជានិច្ច​នៅ​តួនាទី​របស់​បារាំង​នៅ​ក្នុង​នាម​ជា​ស្ថាបនិក និង​ជា​សហប្រធាន​សន្និសីទ​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស​ស្ដីពី​កម្ពុជា​ ដែល​នាំ​ទៅ​សម្រេច​ទៅ​បាន​នូវ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស​នៅ​ឆ្នាំ១៩៩១ ដែល​ជា​ការ​រួម​ចំណែក​យ៉ាង​សំខាន់​របស់​បារាំង​នៅ​ក្នុង​ការ​ស្ដារ និង​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ​តាំង​ពី​ពេល​នោះ​មក តាម​រយៈ​ទីភ្នាក់ងារ​បារាំង សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ AFD ដែល​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​កម្ពុជា​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​មាន​ចំណូល​មធ្យម កម្រិត​ទាប​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៥ និង​ស្ថិត​នៅ​លើ​មាគ៌ា ឆ្ពោះ​ទៅ​ប្រទេស​មាន​ចំណូល​ខ្ពស់​នៅ​ឆ្នាំ២០៥០»។

ទាក់ទង​នឹង​រឿង​នេះ អនុប្រធាន​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន និង​ធ្លាប់​ជា​តំណាង​រាស្ត្រ​ច្រើន​អាណត្តិ​តាំង​ពី​អាណត្តិ​ទី១ លោក សុន ឆ័យ ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី១៩ មករា ថា ប្រទេស​ហត្ថលេខី​រួម​ទាំង​ប្រទេស​បារាំង ដែល​ជា​សហប្រធាន​បាន​សម្ដែង​ការ​មិន​ពេញ​ចិត្តចំពោះ​ការ​អនុវត្ត​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​នេះ ករណី​មិន​បាន​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ការ​មិន​គោរព​តាម​គោលការណ៍​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវព្រម​ទាំង​បច្ចុប្បន្ន​ភាព​នៃ​ការ​បណ្ដេញ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ពី​តំបន់​អង្គរ​ខេត្ត​សៀមរាប ដោយ​ខ្វះ​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ជា​ដើម។

អតីត​អ្នក​តំណាង​រាស្ត្រ​រូប​នេះ​ថា បើ​រដ្ឋាភិបាល​សព្វ​ថ្ងៃនៅ​បន្ត​នយោបាយ​មិន​ស្រប​តាម​ខ្លឹមសារ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទី​ក្រុង​ប៉ារីសអាច​ធ្វើ​ឱ្យ​កម្ពុជា​ប្រឈម​ផល​វិបាក​ច្រើន ទាំង​នយោបាយ​សន្តិសុខ​សង្គម​និង​សេដ្ឋកិច្ច​ហើយ​ប្រទេស​ហត្ថលេខីនៅ​តែ​បន្ត​តាម​ដាន​ការ​អនុវត្ត​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ជា​និច្ច។

លោក សុន ឆ័យ៖«ស្ថានទូត​របស់​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​នៅ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ គេ​តែង​ព្រួយ​បារម្ភ​ថា ការ​គ្រប់គ្រង​ប្រទេស​កម្ពុជា មិន​ស្រប​តាម​គោលការណ៍​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​មិន​ស្រប​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស អាច​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទទួល​នូវ​ផល​វិបាក​ច្រើន​យ៉ាង​ ទាំង​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច ទាំង​សន្តិសុខ​សង្គម។ ដូច្នេះ ហើយ​ប្រទេស​ហត្ថលេខី​តែង​ក្រើន​រំឭក​អំពី​ការងារ​ទាំង​នេះ​ បើ​ទោះបី​ជា​ត្រូវ​ក្រើន​រំឭក​ញឹកញាប់​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ»។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាដហុក (ADHOC) លោក ស៊ឹង សែនករុណា ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី១៩ មករា​ថា គឺ​ជា​រឿង​ល្អដែល​ប្រធានាធិបតី​បារាំងយក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​អំពី​បញ្ហា​របស់​កម្ពុជាហើយ​បាន​ក្រើន​ រំឭក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មី​កម្ពុជាឱ្យ​បាន​ដឹង​និង​ពិចារណាពីព្រោះ​បណ្ដា​ប្រទេស លោក​សេរី នៅ​តែ​ប្រកាន់​ជំហរ​ចង់​ឱ្យ​កម្ពុជា​យើងគោរព​តាម​កិច្ច​ព្រមព្រៀងទីក្រុង​ប៉ារីស។

លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖«កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​យើង​ដឹង​ហើយ កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នោះ យ៉ាង​ម៉េច គឺ​ចង់​ឱ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​មាន​ការ​គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​ហ្នឹង។ អ៊ីចឹង​វា​ជា​រឿង​មួយ ដែល​បាន​លើក​ឡើង ចំពោះ​រឿង​រ៉ាវ​របស់​កម្ពុជា ហើយ​រំឭក​ទៅ​ដល់​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​នេះ ហើយ​កម្ពុជា​យើង​ប្រជាពលរដ្ឋ​យើង​ទាំង​អ្នក​នយោបាយ​កន្លង​មក ក្រោយ​ពី​មាន​បង្ហូរ​ឈាម​គ្នា គឺ​យក​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ជា​គោល ហើយ​យើង​បាន​មូល​មាត់​បញ្ចប់​នូវ​ការ​កាប់​សម្លាប់​គ្នា​ហ្នឹង​ឯង។ បើ​កាលណា​មាន​ការ​គោរព​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទី​ក្រុង​ប៉ារីស គឺ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​យើង​មាន​ការ​គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស មាន​ប្រជាធិបតេយ្យ មាន​ការ​អភិវឌ្ឍ​ហ្នឹង​ហើយ»។

លោក ស៊ឹង សែន ករុណា រំឭក​ថា នៅ​មុន​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស ប្រទេស​កម្ពុជា​មិន​មាន​ការ​ជួយ​ជ្រោមជ្រែងពី​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​នោះ​ទេ។

លោក​ថាដូច​លោក​ប្រធានាធិបតី​បារាំង​លើក​ឡើង​ដែរការ​មូល​មាត់​គ្នា​ជ្រោមជ្រែង​ជួយ​ប្រទេស​កម្ពុជាដោយ​សហគមន៍​អន្តរជាតិឱ្យ​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ស្ដារ​កម្ពុជា​ឡើង​វិញមាន​ការ​បោះ​ឆ្នោត​យុត្តិធម៌ដោយ​អ៊ុនតាក់ (UNTAC) កាល​ពី​ឆ្នាំ១៩៩៣ និង​ឱ្យ​កម្ពុជា​មាន​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ គឺ​សុទ្ធ​តែ​ជា​សមិទ្ធផលដែល​កើត​ក្រោយ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស ដូច្នេះ គប្បី​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ពិចារណា​អនុវត្ត​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​តាម​ខ្លឹមសារ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​នេះដើម្បី​ជា​ផល​ប្រយោជន៍​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរនិង​ក៏​បាន​មុខ​មាត់​រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក​ដែរ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។