លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាឱ្យបិទវិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ (VOD) និងឱ្យពិនិត្យមើលពីលទ្ធភាពប្តឹងវិទ្យុនេះទៅតុលាការ។ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាដូច្នេះ ក្រោយវិទ្យុ VOD បានរាយការណ៍ព័ត៌មានថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កូនប្រុសច្បងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ជាអ្នកចុះហត្ថលេខាជំនួសឪពុករបស់លោកក្នុងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ប្រទេសតួកគី។ ការចុះផ្សាយរបស់ VOD នេះ គឺយោងតាមសម្តីរបស់លោក ផៃ ស៊ីផាន ប្រធានអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ដែល VOD បានសម្ភាស។ អ្នកជំនាញផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ទទូចឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ពិចារណាឡើងវិញ ដើម្បីបញ្ចៀសផលប៉ះពាល់ណាមួយដល់ការបោះឆ្នោតជាតិនាពេលខាងមុខ។
ក្រៅពីបោសសម្អាតក្រុមអ្នកប្រឆាំងតាមយុទ្ធសាស្ត្រ «ជីកស្មៅជីកទាំងឬស» រួចមក ពេលនេះ យុទ្ធនាការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បែរមកលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យវិញម្តង។
នៅមិនដល់ពេលជាង ៥ខែ មុនការបោះឆ្នោតជាតិជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តអាណត្តិទី៧ បុរសខ្លាំងខាងប្រើអំពើហិង្សា លោក ហ៊ុន សែន ដែលទើបត្រលប់មកពីជួបក្រុមមេដឹកនាំចិនមិនទាន់បាត់ចំហាយផងនោះ ពេលនេះ បានចេញបញ្ជាយ៉ាងតក់ក្រហល់កាលពីយប់ថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឱ្យបិទវិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ (វីអូឌី ឬVOD) តែម្តង។ លោកបានសរសេរសារនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុក (Facebook) របស់លោកថា លោកសម្រេចមិនទទួលយកការសម្តែងការសោកស្តាយ និងសូមការអធ្យាស្រ័យជំនួសឱ្យការសុំទោសរបស់វិទ្យុ វីអូឌី នោះឡើយ។ លោក ហ៊ុន សែន សរសេរបន្តថា ក្នុងនាមរដ្ឋាភិបាលដែលត្រូវការពារកិត្តិយសរបស់ខ្លួន លោកសម្រេចបញ្ចប់រឿងនេះដោយឱ្យក្រសួងព័ត៌មានលុបចោលអាជ្ញាប័ណ្ណវិទ្យុ វីអូឌី ចាប់ពីពេលនេះតទៅ និងត្រូវបញ្ចប់ការផ្សាយនៅត្រឹមម៉ោង ១០ព្រឹក ថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ជាកំហិត។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រាប់ទៅមន្ត្រីក្រោមឱវាទរបស់លោក គឺលោក ផៃ ស៊ីផាន ដែលជាប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ឱ្យពិនិត្យលទ្ធភាពប្តឹងវិទ្យុនេះទៅតុលាការទៀតផង។ លោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហោះសារបែបនេះអមជាមួយរូបភាពនៃលិខិតមួយច្បាប់របស់នាយិកាស្តីទីនៃមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ (CCIM) ដែលជាស្ថាប័នគ្រប់គ្រងវិទ្យុ វីអូឌី ដែលបានសរសេរមកកាន់រូបលោក។ លោក ហ៊ុន សែន ចោទសួរថា៖
«តើការប្រើពាក្យសោកស្តាយ និងសូមអធ្យាស្រ័យ ជំនួសឱ្យពាក្យសុំទោសបានដែរឬទេ? សម្រាប់ខ្ញុំមិនអាចទទួលយកបានឡើយ»។ លោកចោទសួរបន្ថែមថា «តើការបកស្រាយបំភ្លឺនៅទីនេះ មានចេតនាទម្លាក់កំហុសឱ្យមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលមែនទេ?»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មាន លោក មាស សុភណ្ឌ និងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បីសុំការបកស្រាយបន្ថែមជុំវិញរឿងនេះបាននៅឡើយទេ គិតត្រឹមយប់ថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ។
នៅមុនការចេញបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ នាយិកាស្តីទីនៃមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ អ្នកស្រី ឆន សុគន្ធា បានសរសេរលិខិតមួយច្បាប់ចុះថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ដែលត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែន យកមកបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក។ អ្នកស្រី ឆន សុគន្ធា បានសរសេរដោយស្រង់ប្រសាសន៍ដើមរបស់អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ដែលបានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានរបស់ វីអូឌី ក្នុងន័យដើមថា ដោយសារលោក ហ៊ុន សែន ជាប់រវល់ លោក «ក៏បានទុកការហ្នឹង ផ្តល់ជូនទៅ» លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលទទួលបន្ទុកខាងអន្តរាគមន៍នៃសកម្មភាពមនុស្សធម៌អន្តរជាតិ។ លិខិតដដែលបញ្ជាក់ជំហរថា វីអូឌី តែងតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍ក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាន និងថា វីអូឌី សូមសំដែងការសោកស្តាយ និងសូមអធ្យាស្រ័យប្រសិនបើមានកំហុសឆ្គងណាមួយដោយអចេតនាដែលកើតឡើងទៅលើលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ អ្នកស្រី ឆន សុគន្ធា ពន្យល់ថា ឆ្លើយតបនឹងករណីនេះ វីអូឌី បានរៀបចំចេញអត្ថបទថ្មីមួយដោយយោងលើព័ត៌មាន និងការស្រាយបំភ្លឺរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។
អ្នកស្រី ឆន សុគន្ធា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីតាមបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមតេឡេក្រាម (Telegram) យ៉ាងខ្លីនៅយប់ថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ថា អ្នកស្រីកំពុងដោះស្រាយបញ្ហានេះដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យវិទ្យុនេះអាចដំណើរការទៅមុខទៀតបាន។
នៅយប់ថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ដដែល នាយិកានៃមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ អ្នកស្រី ឆន សុគន្ធា បានសរសេរលិខិតដាច់ដោយឡែកមួយទៀតទៅលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងន័យថា វីអូឌី សូមទោសលោក ហ៊ុន សែន ផ្ទាល់ និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចំពោះការផ្សាយអត្ថបទព័ត៌មាននោះ។
អ្នកជំនាញផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងជានាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា) លោក ណុប វី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា លោកសង្ឃឹមថាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹងពិចារណាឡើងវិញលើការសម្រេចចិត្តនេះ ព្រោះលោកថា វាអាចប៉ះពាល់ដល់បរិយាកាសនៃការបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខ៖
«ពីពេលហ្នឹងទៅរហូតទៅដល់ការបោះឆ្នោត យើងមិនមានលំហគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការងាររបស់អ្នកសារព័ត៌មានទេ ហើយរដ្ឋាភិបាលលោកមិនអាចធានា មិនអាចផ្តល់ឱកាសឱ្យអ្នកសារព័ត៌មាន ជាពិសេសអ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យអាចធ្វើកិច្ចការងារឱ្យបានពេញលេញទេ។ គឺយើងពិបាកនៅក្នុងការធានាអំពីរឿងភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតខាងមុខ។ អ៊ីចឹងហើយ មែនទែនទៅ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលលោកនឹងពិនិត្យមើលចំណុចទាំងអស់ហ្នឹងឡើងវិញ ហើយលោកផ្តល់នូវកិច្ចការពារ ក៏ដូចជាការជ្រោមជ្រែងសម្រាប់កិច្ចការងាររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ជាពិសេសអ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យដើម្បីឱ្យអាចចូលរួមចំណែកនៅក្នុងកិច្ចការងារនៅក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានជាពិសេសទាក់ទងជាមូយនឹងការបោះឆ្នោតក្នុងពេលខាងមុខហ្នឹង»។
ទោះយ៉ាងណា បន្ថែមទៅលើការបញ្ជារបស់លោក លោក ហ៊ុន សែន បានសរសេរសារឌឺដង និងពន្យល់ទៅកាន់មន្ត្រីក្រោមឱវាទរបស់លោកថា «យើងបិទតែការផ្សាយគ្រប់ប្រភេទនៃវិទ្យុនេះប៉ុណ្ណោះ តែយើងមិនប៉ះពាល់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គេទេ»។ លោកសរសេរបន្តថា សូមមិត្តភក្តិបរទេសដែលផ្តល់លុយឱ្យវិទ្យុនេះបង្វិលលុយទៅប្រទេសវិញ ឬជួយទៅប្រទេសផ្សេង និងសូមបុគ្គលិកដែលធ្វើការនៅវិទ្យុនេះស្វែងរកការងារធ្វើនៅកន្លែងផ្សេងទៀត។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់ លោក វ៉ន ចាន់ឡូត ហៅប្រតិកម្មរបស់លោក ហ៊ុន សែន សម្រេចបិទវិទ្យុ វីអូឌី ថាជារឿងជ្រុល «ហួសហេតុ» និងជាការ«គំរាមកំហែង»តាមរយៈការដាក់ឱសានវាទ និងការដាក់សម្ពាធទៅលើវិទ្យុនេះ៖
«រឿងពាក់ព័ន្ធនឹង វីអូឌី ផ្សាយខុស គឺខ្ញុំគិតថាគ្រាន់តែក្នុងកម្រិតមួយរវាងអង្គភាពមួយ ហើយនឹងបុគ្គលមួយតែប៉ុណ្ណឹងទេ។ វាដូចជាមិនធំធេង មិនប៉ះពាល់ទៅដល់សន្តិសុខជាតិ ឬក៏អំណាចអីទេ។ ខ្ញុំមើលឃើញវាដូចជាអត់ប៉ះពាល់ទេ។ ប៉ុន្តែ បែរជាត្រូវបានខាងរដ្ឋាភិបាលចាត់រឿងហ្នឹងទៅជារឿងអាទិភាព ហើយចេញប្រតិកម្មដែលយើងមើលឃើញវាមានលក្ខណៈហួសហេតុ។ ក្នុងនោះផងដែរ ក៏មាននូវការជេរប្រមាថពីសំណាក់អ្នកព័ត៌មានផ្សេងៗដែលស្និទ្ធទៅនឹងរដ្ឋាភិបាល ប្រើប្រាស់ពាក្យអសុរស អសីលធម៌ ប្រមាថ ដែលមិនអាចទទួលយកបាន ក៏ប៉ុន្តែ បែរជាគ្មានឃើញចំណាត់ការ...។ ខ្ញុំមើលឃើញមួយទៀតទាក់ទងជាមួយនឹងឱសានវាទរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន បូកជាមួយនឹងការដាក់សម្ពាធ។ ឱសានវាទ គឺរយៈពេលកំណត់ដើម្បីឱ្យសូមទោស ហើយបើសិនមិនមានការសូមទោស គឺនឹងត្រូវលុបអាជ្ញាបណ្ណ។ អ៊ីចឹង យើងឃើញថា ឱសានវាទបូកជាមួយនឹងសម្ពាធ វាទៅជារូបភាពមួយនៃការគំរាមកំហែងទៅវិញ»។
កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកុម្ភៈ វិទ្យុ វីអូឌី បានចុះផ្សាយព័ត៌មានថា មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថា ការណ៍ដែលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដើរតួនាទីជំនួសឪពុកក្នុងការផ្តល់ជំនួយឱ្យតួកគី មិនមែនជារឿងខុសឆ្គង។ វិទ្យុនេះបានសរសេរថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន«តំណាង»ឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងការ«ចុះហត្ថលេខា»ផ្តល់ជំនួយ ខណៈលោក ហ៊ុន សែន កំពុងកាន់មរណទុក្ខចំពោះការបាត់បង់ប្អូនថ្លៃស្រី ដោយស្រង់ប្រសាសន៍របស់ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន មកបញ្ជាក់៖
«អ្នកសារព័ត៌មាន ហើយសមាសភាពអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល គាត់ឆ្ងល់ ហើយគាត់វាយប្រហារទៅលើឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលដូចជាចុះហត្ថលេខាតំណាងសម្តេចតេជោ ក្នុងការផ្តល់ជំនួយហ្នឹង។[គេថា]ហេតុដូចម្តេចបានជារដ្ឋាភិបាលមិនប្រើប្រាស់តួនាទីរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងការផ្តល់ជំនួយហ្នឹង?ហេតុអីបានដាក់ឱ្យឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាអ្នកផ្តល់ទៅវិញ?អាហ្នឹង គឺដែលគេមិនសប្បាយចិត្តហ្នឹង»។
ផ្អែកតាមខ្លឹមសារនៃសម្រង់សម្តីនេះ និងលិខិតរបស់នាយិកា CCIM លោក ផៃ ស៊ីផាន មិនបានបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ទេថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ពិតជាមិនបានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារផ្តល់ជំនួយថវិកាទៅឱ្យប្រទេសតួគីជំនួសឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោក ផៃ ស៊ីផាន បានទទួលស្គាល់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទទួលបន្ទុកការងារនេះ ដោយសារលោក ហ៊ុន សែន «រវល់» និង«មានទុក្ខជាទម្ងន់»។
ក្រោយការចុះផ្សាយនេះ លោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ បានដាក់ឱសានវាទឱ្យវិទ្យុ វីអូឌី សូមទោសរដ្ឋាភិបាល និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាសាធារណៈរយៈពេល ៧២ម៉ោង ដោយលោកបញ្ជាក់ថាលោកធ្វើដូច្នេះដើម្បីបញ្ចប់នូវការភាន់ច្រឡំ ឬរហូតដល់ការមួលបង្កាច់ដោយចេតនាពីវិទ្យុ វីអូឌី។ រីឯ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត វិញ លោកបានបដិសេធរឿងនេះដោយស្នើឱ្យវិទ្យុ វីអូឌី បង្ហាញឯកសារដែលបញ្ជាក់ថាលោកបានចុះហត្ថលេខាជំនួសឪពុករបស់លោកក្នុងការផ្តល់ជំនួយថវិកាទៅឱ្យប្រទេសតួគីដែលកំពុងរងគ្រោះរញ្ជួយដីផង។ នៅថ្ងៃដដែលនោះ អង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ផៃ ស៊ីផាន ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដាច់ដោយឡែកមួយ បញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនបានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារផ្តល់ជំនួយថវិកាជំនួសលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នោះទេ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះ ចោទវិទ្យុ វីអូឌី ថា ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន«ចចាមអារ៉ាម» និងព័ត៌មាន«ប្រឌិតក្លែងក្លាយ»។
ការឈានទៅសម្រេចបិទវិទ្យុ វីអូឌី ដែលជាស្ថាប័នព័ត៌មានឯករាជ្យចុងក្រោយនៅកម្ពុជានាពេលនេះ នឹងក្លាយផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការជាប្រព័ន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលបានអូសបន្លាយអស់រយៈពេលពេញមួយអាណត្តិទី៦នេះ ក្នុងការបង្ក្រាបប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ រឹតត្បិតលំហសង្គមស៊ីវិល គណបក្សប្រឆាំង និងក្រុមអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល។
កម្ពុជាជាប់លេខ ១៤២ ក្នុងចំណោម ១៨០ប្រទេសនិងដែនដី ក្នុង សន្ទស្សន៍សេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោក ឆ្នាំ២០២២ របស់អង្គការអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន (Reporters Without Borders, RSF) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងប៉ារីស (Paris) ប្រទេសបារាំង (France)។ ស្ថាប័នអន្តរជាតិនេះ បានកត់សម្គាល់ថា ដោយសារតែភ័យខ្លាចនឹងលទ្ធភាពដែលថាលោក ហ៊ុន សែន អាចបាត់បង់អំណាចដែលលោកបានកាន់កាប់អស់រយៈពេលជាង ៣០ឆ្នាំមកនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានចាត់វិធានការមកលើស្ថាប័នសារព័ត៌មានដោយឥតត្រាប្រណី នៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។ ស្ថាប័ននេះ បន្តថា ស្ថានីយ៍វិទ្យុ និងកាសែតជាច្រើនត្រូវបានបំបិទមាត់ បញ្ឈប់ការផ្សាយ ខណៈអ្នកសារព័ត៌មានទទួលរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ។ ការណ៍នេះបណ្តាលឱ្យវិស័យសារព័ត៌មានឯករាជ្យនៅកម្ពុជាត្រូវខ្ទេចខ្ទី៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។