សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងសហគមន៍ខ្មែរនៅបណ្ដារដ្ឋមួយចំនួនក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក បានទៅជួបជុំគ្នាបាតុកម្មមុខស្ថានទូតចិនដាក់ញត្តិប្រឆាំងវត្តមានចិននៅកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ដែលជាខួប២៩ឆ្នាំ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។
ក្រុមបាតុករដែលទៅជួបជុំគ្នាតវ៉ាមុខស្ថានទូតចិន យល់ឃើញថា វត្តមានចិននៅកម្ពុជា បានបណ្ដាលឲ្យមានអំពើពុករលួយ ការវិនិយោគដោយគ្មានភាពស្មោះត្រង់ កេងប្រវ័ញ្ច ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងដីធ្លីរបស់ពលរដ្ឋ។ ក្រៅពីនេះ រួមទាំងក្ដីបារម្ភចំពោះឥទ្ធិពលចិន ដែលកំពុងគ្របដណ្ដប់លើដែនអធិបតេយ្យរបស់ខ្មែរ។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានប្រសាសន៍ថា ព័ត៌មានពីការប៉ុនប៉ងបង្កើតយោធា ឬមូលដ្ឋានទ័ពចិននៅកម្ពុជា បង្កឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារឹតតែមានភាពលម្អៀងទៅរកមហាអំណាចចិន ដែលនាំហានិភ័យដល់សន្តិសុខតំបន់៖ « ជាទម្លាប់របស់ចិនកុម្មុយនិស្តមិនដែលបានទទួលញត្តិឬមតិយោបល់របស់ប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសដទៃដែលខ្លួនឯងរារាំងនោះទេ កុំថាឡើយញត្តិខ្លួនឯងក៏មិនដែលគោរពផងប៉ុន្តែក៏យើងមិនចុះញ៉មដែរ យើងត្រូវតែតស៊ូព្យាយាមធ្វើយ៉ាងណារហូតដល់ចិនហ្នឹងដឹងហើយដកខ្លួនចេញពីកម្ពុជា។ វាត្រូវតែមានប្រយោជន៍រឿងដែលចិនប៉ុនប៉ងបង្កើតមូលដ្ឋានសឹកនៅកម្ពុជាហ្នឹង គឺបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោកកំពុងតែតាមដានកំពុងតែយកចិត្តទុកដាក់កំពុងតែចាប់អារម្មណ៍។ ក្នុងនាមយើងជាពលរដ្ឋខ្មែរក៏យើងមិនត្រូវនៅស្ងៀមដែរ យើងត្រូវចូលរួមជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាមិត្តនានា ដែលគេចង់ឲ្យកម្ពុជាមានអព្យាក្រឹត្យពិតប្រាកដ»។
លោកថា រីឯក្រុមហ៊ុនរបស់ចិនដែលមកបោះទុនរកស៊ីនៅកម្ពុជាវិញ ខ្លះបង្កើតទំនាស់រ៉ាំរ៉ៃជាមួយពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ខ្លះទៀតរងការចោទប្រកាន់រឿងបំផ្លិចបំផ្លាញបរិស្ថាន និងមួយចំនួនកំពុងជាប់សង្ស័យពីរឿងអនុវត្តគម្រោងការណ៍សម្ងាត់ឱ្យយោធាចិន។ ជាឧទាហរណ៍ ក្រុមហ៊ុន យូឌីជី (UDG) កំពុងស្ថាបនាវាលយន្តហោះខ្នាតធំ និងកំពង់ផែទឹកជ្រៅនៅក្នុងខេត្តកោះកុង ដែលត្រូវបានក្រុមអ្នកជំនាញផ្នែកសន្តិសុខវាយតម្លៃថា ជាទីតាំងដែលយន្តហោះ និងនាវាចម្បាំងរបស់ចិនអាចចូលចតបាន។
ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកកាំងនៅរដ្ឋអូហៃយូ (Ohio) លោក ស៊ុន ធួន ថ្លែងថា ទោះបីជាធ្វើដំណើរឆ្ងាយដល់ទៅជិត៨ម៉ោងតែលោកត្រូវតែចូលរួម។ លោកខកចិត្តដែលអាជ្ញាធរខ្មែរបានរារាំង និងចាប់ពលរដ្ឋដែលហ៊ានចេញសម្ដែងមតិប្រឆាំងវត្តមានចិន នៅគ្រាដែលប្រទេសជាតិកំពុងប្រឈមគ្រោះថ្នាក់ និងកាន់តែលិចលង់ ហើយលោកមើលឃើញថាអ្នកដឹកនាំប្រទេសរណបចិនដើម្បីតែរក្សាអំណាចរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ៖ « ចិននិងហ៊ុន សែន ធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីពង្រីកសមុទ្ទខាងត្បូង រឿងនេះឯងដែលហ៊ុន សែន ផ្ដេកផ្តួលទៅខាងចិន មិនព្រមធ្វើការជាមួយអាមេរិកាំងដើម្បីជួយជនជាតិខ្មែរយើងខុសចិនផ្ដួលទៅខាងចិនរក្សារដ្ឋអំណាចរបស់គាត់ ជនជាតិខ្មែររងទុក្ខវេទនាដោយសារគាត់ម្នាក់»។
អ្នកតវ៉ាបានរំសាយទៅវិញបន្ទាប់ពីបានឈរស្រែកតវ៉ា និងលើកបដាប្រមាណ៣ម៉ោង តែពុំឃើញមានមន្ត្រីតំណាងស្ថានទូតចិនចេញមកទទួលញត្តិពីពួកគេ។ ប៉ុន្តែពួកគេថានឹងបញ្ជូនញត្តិនេះទៅតាមប្រអប់សំបុត្រ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យសាររបស់ពួកគាត់បានលឺទៅដល់ស្ថានទូត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។