អ្នកគាំទ្រស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងតុលាការដោះលែងអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់កញ្ញា សេង ធាវី ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ ក្នុងឱកាសភ្ជុំបិណ្ឌនេះ ពីព្រោះអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់រូបនេះមិនមានកំហុសដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ។ ពួកគេយល់ថា ចំណាត់ការលើកញ្ញា សេង ធារី កន្លងមក គឺជាការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ មន្រ្តីសង្គមស៊ីវិលជំរុញរដ្ឋាភិបាលឱ្យប្រើវប្បធម៌ចរចាបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយ ដូចអ្វីដែលពួកគេធ្លាប់ដោះស្រាយកន្លងមក ដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិ។
សកម្មជនសង្គម យុវជននាំគ្នាចេញទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ចម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់លើអ្នកជំនាញច្បាប់ និងកិច្ចការអន្តរជាតិកញ្ញា សេង ធារី ដើម្បីឱ្យសង្គមមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងផលប្រយោជន៍ជាតិ និងពលរដ្ឋ ពីព្រោះគាត់ពុំមានកំហុសដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ។
អតីតសកម្មជនបឹងកក់ ដែលចេញតស៊ូមតិយ៉ាងសកម្មជាមួយកញ្ញា សេង ធារី គឺលោកស្រី សាត ផា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញាថា លោកស្រីនៅតែចាត់ទុកការចាប់ខ្លួនលោក សេង ធារី ដោយអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ ជារឿងអយុត្តិធម៌ និងឈឺចាប់បំផុត សម្រាប់អ្នក ដែលប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា ទោះពេលនេះ លោកស្រីកំពុងភៀសខ្លួននៅប្រទេសថៃ ដើម្បីគេចខ្លួនពីការចាប់ចង និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏ដោយ ក៏លោកស្រីមិនបោះបង់ការទាមទាររកយុត្តិធម៌ជូនកញ្ញា សេង ធារី ឡើយ។ សកម្មជនរូបនេះឱ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា លោកស្រី និងស្ត្រីភៀសខ្លួនផ្សេងទៀត បាននាំគ្នាពាក់អាវយឺតមានរូបកញ្ញា សេង ធារី ចូលរួមពិធីជួបជុំក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌជាមួយពលរដ្ឋរាប់រយនាក់នៅទីក្រុងបាងកក ដើម្បីបង្ហាញពីវីរភាពរបស់កញ្ញា ព្រមទាំងទាមទាររដ្ឋាភិបាលឱ្យដោះលែង កញ្ញា សេង ធារី ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ៖ « ខ្ញុំនៅតែទាមទារឱ្យដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី ទោះបីឥឡូវខ្ញុំមកដល់ប្រទេសទី២ ហើយក៏ខ្ញុំធ្វើដែរ ខ្ញុំលះបង់អាយុជីវិតរបស់ខ្ញុំ និងប្ដេជ្ញាទាមទារឱ្យដោះលែងគាត់ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ » ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ តំណាងក្រុមស្ត្រីថ្ងៃសុក្រ លោកស្រី ព្រុំ ចាន់ថា ថ្លែងថាចាប់តាំងពីអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនកញ្ញា សេង ធារី ដាក់ពន្ធនាគារមក ស្រ្តីថ្ងៃសុក្របានចេញតវ៉ា និងដាក់ញត្តិនៅតាមស្ថានទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗ ដើម្បីជួយអន្តរាគមន៍ដោះលែងកញ្ញា និងសកម្មជននយោបាយផ្សេងទៀត។ លោកស្រីឱ្យដឹងថា ទោះបីកន្លងទៅ ពួកលោកស្រីត្រូវរងការយាយី និងអំពើហិង្សាពីសំណាក់អាជ្ញាធរ និងក្រុមសន្តិសុខយ៉ាងណាក្តី តែយ៉ាងហោចណាស់ សកម្មភាពទាំងនោះ ក៏បានផ្ញើសារធ្វើឱ្យសាធារណជន និងអន្តរជាតិដឹងច្បាស់អំពីទង្វើរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលកំពុងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកដែលមាននិន្នាការផ្ទុយខ្លួនដែរ។ លោកស្រី ព្រុំ ចាន់ថា អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី និងសកម្មជននយោបាយទាំងអស់ ឱ្យមានសេរីភាពក្នុងរដូវភ្ជុំបិណ្ឌនេះ៖ « ខ្ញុំសូមឱ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី ក៏ដូចក្រុមគ្រួសារពួកខ្ញុំទៅ ពីព្រោះគាត់អត់មានទោសអ្វីទេ ហើយទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ ជាពិសេស ដឹកគាត់មកព្រៃសវិញមក ដើម្បីឱ្យនៅជិតកូន ជិតចៅ ជិតញាតិសន្តាន នៅឆ្ងាយអ៊ីចឹងពិបាកទៅសួរសុខទុក្ខខ្លាំងណាស់»។
ចំណែកយុវជនខ្មែរថាវរៈ កញ្ញា សុគន្ធ តុលា លើកឡើងថា សកម្មភាពរបស់កញ្ញា សេង ធារី មិនមានកំហុសដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ តែគាត់ជាពលរដ្ឋសកម្ម និងក្លាហ៊ានចេញមុខតស៊ូមតិប្រឆាំងអំពើអយុត្តិធម៌ ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងសង្គមសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ ដែលការលះបង់នេះបានផ្តល់គំរូល្អសម្រាប់យុវជនជំនាន់ក្រោយ។ កញ្ញា តុលា បញ្ជក់ថា ក្រុមយុវជនសង្គមនៅតែប្ដេជ្ញាចិត្តធ្វើសកម្មភាពគ្រប់មធ្យោបាយដោយសន្តិវិធីរហូតមានការដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ៖ « ចំពោះខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែពិចារណាអ្វីដែលបានចាប់ខ្លួនបង សេង ធារី និងសូមទាមទាររដ្ឋាភិបាលឱ្យផ្តល់សិទ្ធិ និងអនុញ្ញាតឱ្យគាត់នៅក្រៅឃុំ ដើម្បីចូលរួមបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌយើងខាងមុខនេះ»។
អ្នកជំនាញច្បាប់ និងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយអន្តរជាតិ កញ្ញា សេង ធារី ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ៦ឆ្នាំ កាលពីថ្ងៃទី១៤ មិថុនា ពីបទ រួមគំនិតក្បត់ ក្នុងសំណុំរឿងវិលចូលស្រុករបស់ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្សី កាលពីឆ្នាំ២០១៩។ មុនការឃាត់ខ្លួន កញ្ញា សេង ធារី បានតតាំងជាមួយតុលាការជាច្រើនខែ ហើយកញ្ញាបានចាត់ទុកតុលាការកម្ពុជាជា តុលាការសម្ដែងល្ខោនរៀបចំដោយអ្នកនយោបាយ។ កញ្ញា សេង ធារី ត្រូវបានអាជ្ញាធរពន្ធនាគារផ្ទេរទៅឃុំនៅពន្ធនាគារខេត្តព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ក្រោយពីចាប់ខ្លួនមួយថ្ងៃ។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន អះអាងដដែលៗ ថា ការចោទប្រកាន់លើកញ្ញា សេង ធារី គឺជាការអនុវត្តច្បាប់ដោយផ្នែកលើភស្តុតាង និងអង្គហេតុត្រឹមត្រូវ។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលពុំមានសិទ្ធិលូកដៃចូលកិច្ចការងាររបស់តុលាការនោះទេ ពីព្រោះសំណុំរឿងនេះ កំពុងស្ថិតក្នុងដំណើរការនីតិវិធីរបស់ស្ថាប័នតុលាការនៅឡើយ៖ « សំណូមពរជាសំណូមពរហើយ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលអត់មានដែនសមត្ថកិច្ចក្នុងការជ្រៀតជ្រែក ឬការបង្គាប់ដល់តុលាការ ដើម្បីពន្លត់រឿងហ្នឹងទេ យើងមិនមានសមត្ថកិច្ចក្នុងសាច់រឿងហ្នឹងទេ មានតែតុលាការទេ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌លោក ជិន ម៉ាលីន ដើម្បីឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះបានទេនៅថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា។
ទោះយ៉ាងណាក្ដី អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) កាលពីពេលថ្មីៗ នេះ បានថ្លែងក្រោយពេល បិទបញ្ចប់ដំណើរបេសកកម្មរបស់លោក ដោយផ្ដោតសំខាន់លើការស្នើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យពន្លឿនការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បីការពារសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋ និងត្រូវដោះលែងសកម្មជនគណបក្សនយោបាយ ដែលកំពុងជាប់ឃុំឱ្យមានសេរីភាពវិញ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើកលំហសេរីភាពសង្គមស៊ីវិល និងនយោបាយ ក្នុងនោះ ក៏រាប់បញ្ចូលទាំងការលុបចោល និងការកែទម្រង់ច្បាប់នានា ដែលរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋផងដែរ។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ លោក អំ សំអាត កត់សម្គាល់ថា ទីមួយ ការចាប់ខ្លួនកញ្ញា សេង ធារី ដោយសារសកម្មភាពតស៊ូមតិសកម្មរបស់កញ្ញាកន្លងមក។ លោកបន្តថា ទីពីរ សហគមន៍ជាតិបានចាត់ទុកការចាប់ និងឃុំខ្លួនមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងកន្លងមក គឺជារឿងនយោបាយ ដែលរំលោភបំពានលើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេស រឹតត្បិតសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋ ដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ លោកយល់ថា ករណីនេះ រដ្ឋាភិបាល និងភាគីពាក់ព័ន្ធគួរចូលតុចរចាដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ ហើយដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី និងសកម្មជនផ្សេងទៀតដូចដែលអ្នកនយោបាយធ្លាប់ធ្វើកន្លងមក ដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិ និងបញ្ចៀសការរិះគន់នានា៖ « រដ្ឋាភិបាលតែងតែការពារខ្លួន ហើយពាក់ព័ន្ធរឿងថា ការចាប់ និងឃុំខ្លួនថា ជារឿងរបស់តុលាការ និងជាការអនុវត្តច្បាប់ ប៉ុន្តែយើងមើលឃើញបទពិសោធន៍កន្លងមក អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ក៏ដូចក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងបណ្ដាប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង គេមើលឃើញថា ការចាប់ និងការឃុំខ្លួនលើអតីតសកម្មជនបក្សនយោបាយមួយចំនួន ក៏ដូចកញ្ញា សេង ធារី គឺជារឿងនយោបាយច្រើនជាងការអនុវត្តច្បាប់»។
មូលនិធិ គ្លូនី សម្រាប់យុត្តិធម៌ (Clooney Foundation for Justice -CFJ) កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា បានចេញរបាយការណ៍ថ្មីមួយស្ដីពីការពិនិត្យដំណើរការកាត់ក្ដី (TrialWatch) ដោយដាក់ពិន្ទុ អេហ្វ (F) ឬទាបបំផុត បន្ទាប់ពីរកឃើញថា ការកាត់ទោសមេធាវីខ្មែរអាមេរិកកាំង កញ្ញា សេង ធារី ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ៦ឆ្នាំ នៅក្នុងសំណុំរឿង «រួមគំនិតក្បត់» គឺគ្មានភស្តុតាងណាមួយបង្ហាញថា កញ្ញាបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋនោះឡើយ។ មូលនិធិ គ្លូនី សម្រាប់យុត្តិធម៌ ស្នើដល់តុលាការកម្ពុជា ឲ្យដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។