ស្របពេលដែលពាណិជ្ជករធំៗសង់ផ្ទះសំណាក់ និងសណ្ឋាគារទំនើបៗ មានម៉ាស៊ីនត្រជាក់នៅទីក្រុង សហគមន៍ត្រពាំងសង្កែ បានសង់ផ្ទះសំណាក់ធ្វើពីកូនឈើបិទបាំងដោយស្លឹកចាក នៅក្នុងព្រៃក្បែរមាត់ព្រែកមួយក្នុងខេត្តកំពត អមទៅដោយព្រៃកោងកាង សម្រាប់អ្នកទេសចរបរទេសស្នាក់នៅ ដោយយកតម្លៃថោកៗ ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលឲ្យសហគមន៍បន្ថែម។
សហគមន៍ត្រពាំងសង្កែស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណ ១០គីឡូម៉ែត្រ ខាងកើតខេត្តកំពត ជាតំបន់មួយនៅក្បែរដៃសមុទ្រ សម្បូរទៅដោយជនជាតិចាម រស់នៅ ដែលពួកគាត់ភាគច្រើនអាស្រ័យផលលើធនធានសមុទ្រ។
សហគមន៍នេះ រកប្រាក់ចំណូលប្រហែល ៣ពាន់ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំពីភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលចូលចិត្តជិះទូកមើលព្រៃកោងកាង ដែលសហគមន៍ការពារ និងថែរក្សា។
ប្រធានសហគមន៍ត្រពាំងសង្កែ លោក ហ៊ឹម ស៊ីម ឲ្យដឹងថា ប្រាក់ចំណូលនេះតិចណាស់ មិនអាចទ្រទ្រង់ការចំណាយដែលមានទំហំធំបានទេ។ ដូច្នេះ គាត់ត្រូវស្វែងរកប្រាក់ចំណូលបន្ថែម ដោយសង់ផ្ទះសំណាក់បែបជាបឹងកាឡូនៅក្បែរមាត់ព្រែក សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរស្នាក់។ លោកថា តម្លៃស្នាក់នៅមួយយប់ ៧ដុល្លារ។ ចំណែកបឹងកាឡូនីមួយៗសង់ឡើងពីកូនឈើ ជញ្ជាំងស្លឹកចាក និងដំបូលស្លឹកចាក ក្នុងបន្ទប់មានគ្រែពូកមួយ និងកង្ហារមួយ ជាការស្រេច មិនមានម៉ាស៊ីនត្រជាក់ទេ ព្រោះចង់ឲ្យភ្ញៀវស្រូបខ្យល់បរិសុទ្ធ៖ «និយាយទៅ យើងមានពូកមានមុង វាខុសពីម៉ាស៊ីនត្រជាក់ អត់មានមុងវាមូស យើងមានមុងមានពូក យើងដាក់កង្ហារ។ ប៉ុន្តែនៅនេះ ខ្ញុំនៅនេះបើដាក់កង្ហារញាក់ហើយ ត្រជាក់ណាស់ វាខ្យល់វូ តែទោះយ៉ាងណាក៏យើងរៀបដែរ»។
លោកបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យលោកមានគំនិតសង់បឹងកាឡូនេះឡើង មិនត្រឹមតែដើម្បីប្រាក់ចំណូលតែប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ដើម្បីសម្រួលនៃតម្រូវការគូស្នេហ៍អ្នកទេសចរបរទេស ពេលមកលេងសហគមន៍នេះដែរ៖ «គាត់មកជាគូ ហើយខ្ញុំអៀន។ ខ្ញុំអៀនណាស់ ពេលដែលគាត់មក បរទេសគាត់ជញ្ជក់មាត់គ្នាពេញហ្នឹង ហើយដល់អ៊ីចឹង យើងមើលយើងអាណិតគាត់ដែរ ហើយរហូតគាត់ចូលបន្ទប់ទឹកអីនោះ អ៊ីចឹងបានថាខ្ញុំឃើញអ៊ីចឹង ថាយើងធ្វើរោងផ្សេងទៅ»។
បឹងកាឡូនេះសង់លើទឹកជាប់មាត់ព្រែកនៃដៃសមុទ្រ មានចម្ការកូនកោងកាងជុំវិញ ចម្ងាយប្រមាណ ៥០០ម៉ែត្រពីភូមិចាម មួយ មានទេសភាពស្រស់ត្រកាល។
សហគមន៍ត្រពាំងសង្កែ ស្ថិតក្នុងឃុំត្រពាំងសង្កែ ស្រុកទឹកឈូ ខេត្តកំពត មានប្រជាពលរដ្ឋប្រហែល ១ពាន់គ្រួសារ មានដែននេសាទ ៣៣៧ហិកតារ ក្នុងនោះមានដីព្រៃលិចទឹក ឬដីព្រៃកោងកាងទំហំប្រហែល ៥០ហិកតារ ជាជម្រកជីវចម្រុះ។ សព្វថ្ងៃ សហគមន៍នេះមានភ្ញៀវទេសចរបរទេស និងអ្នកទេសចរក្នុងស្រុកមួយចំនួនមកមើលព្រៃកោងកាង ដោយសមាជិកសហគមន៍ដឹកភ្ញៀវតាមទូកទៅមើលព្រៃកោងកាងនៅមាត់សមុទ្រ យកកម្រៃក្នុងម្នាក់ ១០ដុល្លារ។ ក្រៅពីនេះ សហគមន៍ត្រពាំងសង្កែ ដែលបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ២០០៩ នោះ មានរោងមួយធំទូលាយមួយខ្នងប្រក់ស្បូវ អាចទទួលភ្ញៀវស្នាក់នៅជាក្រុមបានប្រហែលជិត ១០០នាក់ ដោយយកកម្រៃភ្ញៀវម្នាក់ ២ដុល្លារកន្លះក្នុងមួយយប់។ រោងនេះក្រាលរនាបក្ដារ ដំបូលស្បូវ ចំហជញ្ជាំង មានតែកន្ទេល មុង និងកង្ហារ សម្រាប់ទទួលភ្ញៀវ។
លោក ហ៊ឹម ស៊ីម បន្ថែមថា៖ «ទាក់ទងនឹងទេសចរណ៍ វាអត់ទៀង សម្រាប់ខែវស្សា គឺអត់មានទេ សម្រាប់ខែប្រាំងមាន។ ភាគច្រើនយើងបានប្រាក់ចំណូលពីភ្ញៀវទេសចរខាងស្ម័គ្រចិត្តមកពីគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ ពួកបរទេស ហើយខាងនិស្សិត (ខ្មែរ) អ៊ីចឹងមក។ ប៉ុន្តែភាគច្រើន យើងអត់សូវបានចំណូលទេពីទេសចរខ្មែរយើង បើគាត់មក គាត់ជិះទូកមួយបួនដប់នាក់ទៅអ៊ីចឹងទៅ។ ប៉ុន្តែបើភ្ញៀវបរទេសគាត់មក គាត់ដេកហ្នឹង»។
ក្រៅពីមើលព្រៃកោងកាង ភ្ញៀវទេសចរអាចមើលភូមិនេសាទ ដែលប្រកបរបរនេសាទជាលក្ខណៈគ្រួសារ ដោយប្រើឧបករណ៍នេសាទបុរាណ ដូចជា បង់សំណាញ់ ដាក់សន្ទូច អូសឈឹប ជាដើម។ អ្នកទេសចរក៏អាចទិញត្រី ងាវ មឹក បង្គាស្រស់ៗទើបឡើងពីទូកអ្នកនេសាទនៅកំពង់ដ ក្បែរច្រាំងនោះបានដែរ។
ទាក់ទងអំពីជីវភាពរបស់ប្រជាសហគមន៍វិញ ក៏ធូរធារគ្រាន់បើជាងមុនដែរ ដោយពួកគាត់អាស្រ័យផលពីជលផលសមុទ្រដ៏សម្បូរ ដែលសហគមន៍បានការពារ និងថែរក្សាពីការបំផ្លាញព្រៃកោងកាង និងនេសាទខុសច្បាប់កន្លងមក។
ទោះយ៉ាងណា លោក ស៊ឹម ហ៊ីម ត្អូញត្អែរថា សហគមន៍នៅប្រឈមបញ្ហាជាច្រើនទៀត ជាពិសេសការចំណាយលើផ្នែកថែរក្សាការពារតំបន់គ្រប់គ្រងរបស់សហគមន៍ ដែលលោកត្រូវលៃលកស្វែងរកប្រាក់ចំណូលបន្ថែម៖ «ប៉ុន្តែសម្រាប់ ៣ពាន់ដុល្លារ នេះអត់ទប់ទល់សម្រាប់ចំណាយទេ ចង់និយាយថា សម្រាប់ភ្លើង និងទឹកមួយខែអស់ ១០ម៉ឺន អ៊ីចឹងសម្រាប់ចំណូលយើងចំណូលតែខែប្រាំងទេ ហើយសម្រាប់ល្បាត ខ្ញុំចេញល្បាតមួយខែបួនដង ហើយខ្ញុំកំណត់ចេញម្ដងអស់ ១២ម៉ឺន។ អ៊ីចឹងក្នុងមួយខែអស់ ៤៨ម៉ឺន អ៊ីចឹងក្នុង១ឆ្នាំវាអស់ច្រើនដែរ។ ហើយយើងលើកទូកជួសជុល១ឆ្នាំយើងលើក ២ដង ហើយទូកយើង ២លើក ៤ដង លើកវាជួសជុល ក្នុងម្ដងយើងលើកអស់ ៨០ម៉ឺន»។
ក្រៅពីនេះ លោកថា សហគមន៍បានរំលែកប្រាក់ចំណូលខ្លះសម្រាប់ជួយឧបត្ថម្ភដល់កុមារ និងស្ត្រីមេម៉ាយទីទាល់ក្ររស់នៅក្នុងសហគមន៍ថែមទៀត។
ខេត្តកំពត ជាខេត្តមួយមានសក្ដានុពលធម្មជាតិ ដូចជាសមុទ្រ ជួរភ្នំបូកគោ ជ្រោះទឹកឈូ ព្រែកដៃសមុទ្រ និងព្រៃកោងកាង ដែលធនធានធម្មជាតិទាំងនេះ ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរមកលេងខេត្តជាប់សមុទ្រមួយនេះបានច្រើនបង្គួរ។
ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តកំពត លោក សយ ស៊ីណុល ឲ្យដឹងថា ភ្ញៀវទេសចរបរទេសភាគច្រើនចូលចិត្តមកលេងតំបន់រមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ ដូចជាព្រៃកោងកាង ស្រូបខ្យល់បរិសុទ្ធនៅមាត់សមុទ្រ ហើយចូលចិត្តសម្រាកផ្ទះសំណាក់ដែលសង់ពីឈើ និងស្បូវ ស្ថិតក្នុងតំបន់បរិស្ថានល្អ និងខ្យល់បរិសុទ្ធ ខុសពីភ្ញៀវខ្មែរចូលចិត្តបន្ទប់ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ និងកន្លែងទំនើបៗ។
ទាក់ទងទៅនឹងការសង់បឹងកាឡូរបស់សហគមន៍ត្រពាំងសង្កែនេះ លោក សយ ស៊ីណុល កោតសរសើរថា ជាគម្រោងការល្អ ហើយស្របទៅនឹងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ក្រសួងទេសចរណ៍ ដែលកំពុងលើកទឹកចិត្តឲ្យមានរមណីយដ្ឋានអេកូទេសចរណ៍ទៀងផង៖ «អាហ្នឹងខ្ញុំគិតថា គាត់ធ្វើរបៀបអេកូ (eco-) វាល្អ ខ្ញុំគាំទ្រជាទូទៅ ពីព្រោះបើយើងនិយាយទស្សនៈពិភពលោកទូទៅ គេនិយាយទស្សនៈគ្ហ្រីន (Green = តំបន់បៃតង) និងអេកូ អាហ្នឹងវាត្រូវតែម្ដង។ យើងបើកធនធានដែលយើងមាននៅតំបន់ហ្នឹង លទ្ធភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង ហើយណាមួយវានៅក្បែរមាត់ទឹកនៅក្នុងព្រៃអីហ្នឹង យើងធ្វើសំណង់ថ្មអីរឹងមាំហ្នឹង បរទេស ឬភ្ញៀវទូទៅគាត់មិនចូលចិត្តទេ»។
លោកបន្ថែមថា ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ចំនួនភ្ញៀវទេសចរមកលេងខេត្តកំពត បានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង។ ចំណែកចំនួនភ្ញៀវទេសចរមកលេងកាលពីឆ្នាំទៅ មានចំនួនប្រហែល ១លាននាក់ គិតទាំងភ្ញៀវទេសចរជាតិ។
ទាក់ទងទៅនឹងបឹងកាឡូរបស់សហគមន៍ត្រពាំងសង្កែវិញ លោក ហ៊ឹម ស៊ីម ឲ្យដឹងថា គ្រាន់តែចាប់បើកទ្វារនៅខែនេះភ្លាម មានភ្ញៀវសិង្ហបុរី (Singapore) ២០នាក់ កក់បន្ទប់ទុកជាស្រេច។ ទោះយ៉ាងណា លោកថា បឹងកាឡូរបស់លោកក៏បើកទ្វារសម្រាប់ទទួលទេសចរខ្មែរដូចគ្នាដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។