ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅទីជិតឆ្ងាយបាននាំគ្នាសម្រាកពីការងារ ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅចូលរួមពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌប្រពៃណីជាតិជួបជុំក្រុមគ្រួសារនៅឯស្រុកកំណើតរៀងៗ ខ្លួន។ រីឯពលករខ្មែរជាច្រើននាក់ ដែលធ្វើការនៅប្រទេសថៃឯណោះវិញ ពួកគាត់បែរជាខំធ្វើការរកប្រាក់ដោះស្រាយជីវភាព ដោយមិនបានទៅលេងស្រុកកំណើតនៅក្នុងថ្ងៃបុណ្យដ៏សំខាន់នេះទេ។ ពួកគាត់ លើកឡើងថា មូលហេតុដែលមិនបានទៅចូលរួមបុណ្យនេះ ដោយសារឆ្នាំនេះជីវភាពខ្វះខាត និងពុំមានប្រាក់គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទៅលេងស្រុកកំណើតដូចឆ្នាំមុនៗ ទេ។
តើមូលហេតុអ្វី បានជាពលករខ្មែរទាំងនេះរកប្រាក់មិនបាន ដើម្បីទៅធ្វើបុណ្យភ្ជុំដូចឆ្នាំមុនៗ?
ពលករខ្មែរធ្វើការនៅប្រទេសដែលមិនបានទៅលេងបុណ្យភ្ជុំបុណ្យប្រពៃណីខ្មែរ លើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា ពួកគាត់នឹកស្រុកកំណើត និងចង់ទៅជួបជុំញាតិសន្ដានក្នុងថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះដែរ ក៏ប៉ុន្តែពួកគាត់អះអាងថា ប្រសិនបើទៅចូលរួមធ្វើបុណ្យ គឺត្រូវចំណាយអស់ថវិកាច្រើនក្នុងការធ្វើដំណើរ ស្របពេលដែលពួកគេរកប្រាក់មិនសូវបានដូចឆ្នាំកន្លងទៅ។
ពលករម្នាក់រស់នៅខេត្តកំពង់ធំ លោក ហួត ប៊ុនថា រៀបរាប់ឱ្យដឹងថា លោកមកធ្វើការនៅប្រទេសថៃចំនួន ១០ឆ្នាំហើយ គឺរកប្រាក់បានសម្រាប់តែដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារបានរស់ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនមានប្រាក់សល់ទិញដី និងសង់ផ្ទះសម្បែងធំដុំដូចអ្នកមានជីវភាពធូរធារនៅក្នុងស្រុកមួយចំនួនឡើយ។ ពលកររូបនេះបន្ថែមថា សព្វថ្ងៃលោកធ្វើការសំណង់នៅខេត្តឆុនបុរី (Chunbori) គឺចម្ងាយប្រហែល ៧០គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងបាងកក ដោយធ្វើការបានប្រាក់ឈ្នួលចន្លោះពី៣៥០ ទៅ ៤៥០បាតក្នុងមួយថ្ងៃ ឬប្រមាណពី ១០ ទៅ ១៥ដុល្លារអាមេរិក។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រសិនជាលោកខំប្រឹងធ្វើការជាប់មិនឈប់សម្រាក គឺអាចរកប្រាក់ចំណូលបានប្រមាណពី ១ម៉ឺនទៅ១ម៉ឺន ៣ពាន់បាត ឬពី ៣០០ទៅ ៤០០ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយខែ ប៉ុន្តែប្រាក់ទាំងនេះ លោកត្រូវចាយវាយជាងពាក់កណ្ដាលទៅហើយ។ ទោះជាយ៉ាងណាពលកររូបនេះ បន្ថែមថា ឆ្នាំនេះពួកគាត់រកប្រាក់មិនបានទេ ដោយសារលោកត្រូវផ្លាស់ប្ដូរកន្លែងធ្វើការញឹកញាប់ ហើយមិនសូវបានធ្វើការជាប់លាប់នោះឡើយ ព្រោះរវល់ធ្វើដំណើរទៅកន្លែងធ្វើការថ្មីផង ហើយម្យ៉ាងក្រុមហ៊ុនដែលលោកធ្វើការក៏មិនសូវមានការងារធ្វើដូចពេលមុនៗ ដែរ ទើបធ្វើឱ្យលោកមិនមានប្រាក់ទៅលេងស្រុកកំណើតបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ៖ «ជាទូទៅមួយឆ្នាំខ្ញុំទៅផ្ទះ២ដងគឺខែភ្ជុំនិងខែចូលឆ្នាំខ្មែរ តែឆ្នាំនេះអត់បានទៅទេ ។ខ្ញុំជាទូទៅពេលបើកប្រាក់ផ្ញើទៅឱ្យបងប្អូននៅស្រុកយ៉ាងហោចណាស់ក៏បាន១ម៉ឺនបាទដែរ។តែឆ្នាំនេះមិនបានផ្ញើប្រាក់ទៅស្រុកច្រើនទេ ព្រោះការងារមិនទៀតទាត់មិនដូចឆ្នាំមុន កន្លះខែបើកប្រាក់បាន៧ពាន់បាត ហើយផាត់ថ្ងៃម្ហូបអាហារសល់បាន៤ពាន់បាតផ្ញើទៅផ្ទះ តែដល់ឥឡូវលុយមានប្រហែល៣ពាន់បាតដែរ តែយកទៅសងថ្លៃម្ហូបគេអស់ទៅហើយសល់មិនដល់១ពាន់បាតផង » ។
ពុំមែនមានតែពលករម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ ដែលមិនបានទៅជួបជុំសាច់ញាតិនៅស្រុកកំណើតនោះ មានពលករខ្មែរជាច្រើននាក់ទៀត ក៏មិនបានទៅជួបជុំក្រុមគ្រួសារដែរ ក្នុងនោះមានពលករខ្លះលើកឡើងថា ដល់រដូវបុណ្យភ្ជុំហើយ គឺពួកគេមានប្រាក់ជាប់ខ្លួនមិនដល់ ១ពាន់បាត ឬស្មើនឹង ៣០ដុល្លារផង។
ពលករធ្វើការសំណង់នៅខេត្តឆុនបុរី (Chunbori) ម្នាក់ទៀត លោក ឆែ ប៊ុនឌឿន ថ្លែងថា នៅកន្លែងលោកមានពលករខ្មែរប្រមាណ ៣០នាក់ នាំគ្នាខំប្រឹងធ្វើការរកប្រាក់ផ្ញើទៅជួយបងប្អូននៅផ្ទះ ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារ និងសងបំណុលជំពាក់ធនាគារ ដែលបានខ្ចីគេធ្វើដើមទុនដាំដុះ កាលពីពេលកន្លងទៅ។ លោកថា អ្នកទាំង ៣០នាក់នេះ គឺពុំមាននរណាម្នាក់បានទៅចូលរួមបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនៅឯស្រុកកំណើតឡើយ។ លោកបន្តថា នៅពេលសម្រាកពីការងារ ថ្ងៃខ្លះលោកអង្គុយស្រក់ទឹកភ្នែកម្នាក់ឯងដោយមិនដឹងខ្លួន ព្រោះនឹកតូចចិត្ត ដែលខំធ្វើការនឹងគេដែរ នៅតែរកប្រាក់មិនបានទៅលេងស្រុកកំណើតទៀត៖ «សូមពុកម៉ែអភ័យទោសឱ្យកូនផង ព្រោះកូនមិនបានទៅលេងស្រុកដូចគេ ព្រោះកូនរវល់ធ្វើការងារនៅស្រុកគេ ហើយគ្មានលុយទៅលេងផ្ទះទេ។ឥឡូវខ្ញុំសល់លុយចាប់ខ្លួនតែ១ពាន់បាត គ្មានលុយចាយវាយទេ។បើយើងបានធ្វើការងារជាប់បានលុយច្រើនតែយើងមិនស្រូលខ្លះអីខ្លះត្រូវសម្រាកមិនបានធ្វើការដូចកន្លែងក្រុមហ៊ុនគេធំៗ ធ្វើការនៅក្រុមហ៊ុនតូច ពេលខ្លះការងារអីវ៉ាន់មិនចូលក៏ផ្អាកធ្វើការងារ ហើយអ្នកផ្អាកអត់មានប្រាក់ខែទេហើយក៏មិនមានប្រាក់ថ្ងៃដែរអីចឹងមួយខែអត់មានធ្វើការ៣០ថ្ងៃទេ » ។
រីឯពលកររស់នៅព្រំដែនខេត្តបាត់ដំបងឯណោះវិញ លោក វិន មករា មានប្រសាសន៍ថា លោកធ្វើការរោងចក្រក្រណាត់នៅខេត្តជាប់ទីក្រុងបាងកកប្រមាណ ៥ឆ្នាំហើយ។ ពលកររូបនេះបន្តថា កន្លងមក លោកតែងទៅលេងស្រុកកំណើតមួយឆ្នាំ ២ដង ជាពិសេស គឺនៅពេលបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរ និងបុណ្យភ្ជុំ។ លោកបន្តថា ប្រមាណ ៣ឆ្នាំមកនេះ លោកមិនបានទៅចូលរួមបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ជួបជុំឪពុកម្ដាយនៅស្រុកខ្មែរនោះទេ ព្រោះគ្មានថវិកាផង និងខាងរោងចក្រមិនអនុញ្ញាតច្បាប់ឱ្យឈប់សម្រាកផង។ លោកថា ប្រសិនបើទៅលេងស្រុក គឺត្រូវឈប់សម្រាកយ៉ាងហោចណាស់ពី ៣ទៅ ៥ថ្ងៃ ទើបត្រឡប់មកដល់កន្លែងវិញ។ ដូច្នេះប្រសិនបើពលករឈប់ច្រើននឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការផលិតសាច់ក្រណាត់របស់ថៅកែរោងចក្រ៖ «ក្នុងកន្លះខែខ្ញុំសល់លុយបាន៤ពាន់បាតអីដែរ គ្រាន់តែយើងចាយថ្លៃទឹកភ្លើងនិងថ្លៃហូបចុកទៅវាមិនសល់ច្រើន បានជាអត់បានទៅ។តែចិត្តចង់ទៅស្រុកណាស់ ព្រោះចង់បោះបាយបិណ្ឌដូចកាលពីមុនដែរ។ព្រោះអីនៅរោងចក្រកន្លែងខ្ញុំធ្វើការបើឈប់លើសពី៣ថ្ងៃគេឱ្យចេញហើយ អីចឹងខាងថៃវាពិបាកណាស់ការងារនៅគេបើឈប់លើសពីថ្ងៃហើយគឺគេដេញយើងចេញពីការងារហើយ » ។
លោកបន្តថា បើទោះជាឆ្នាំនេះពួកគាត់មិនបានត្រឡប់ទៅធ្វើនៅបុណ្យស្រុកខ្មែរក៏ដោយ ក៏ពួកគេបានយកថ្ងៃឈប់សម្រាកទៅចូលរួមធ្វើបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌជាមួយព្រះសង្ឃខ្មែរ នៅខេត្តសមុទ្រប្រាកាន(Samuth brakan) រួចមកហើយដែរ កាលពីថ្ងៃទី២២ កញ្ញា។
អាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងមន្ត្រីស្ថានទូតខ្មែរប្រចាំនៅទីក្រុងបាងកក ដើម្បីសុំអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមជុំវិញបញ្ហាដែលពលករមិនបានត្រឡប់ទៅលេងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌប្រពៃណីខ្មែរនេះ។ ដោយទូរស័ព្ទចូលជាច្រើនដងពុំមានអ្នកទទួល។
ទោះជាយ៉ាងណា មន្ត្រីបម្រើការនៅអង្គការលើកកម្ពស់ជីវភាពពលករ ហៅកាត់ អ៊ិលភីអ៊ិន (LPN)ប្រចាំនៅខេត្តសាមុត សាខន (Samuth sakorn) ប្រទេសថៃ ទទួលបន្ទុកពលករខ្មែរ លោក ប្រាក់ ភត្រា ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ពលករខ្មែរភាគច្រើនមិនបានទៅធ្វើបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនោះទេ។ លោកថា មានមូលហេតុ ២យ៉ាង គឺទីមួយ បណ្ដាលមកពីថៅកែរោងចក្រមិនអនុញ្ញាតច្បាប់ឱ្យពួកគេឈប់សម្រាកទៅធ្វើបុណ្យ ដោយសារបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌពុំមែនជាបុណ្យជាតិនៅប្រទេសថៃ និងទីពីរ បណ្ដាលមកពីពលករគ្មានប្រាក់ទៅលេងស្រុកញឹកញាប់ ដោយពួកគេសន្សំប្រាក់សម្រាប់ឈប់នៅពេលបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា កន្លងមកមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការរបស់លោកតែងស្នើសុំទៅមន្ត្រីក្រសួងការងារថៃ ឱ្យពលករខ្មែរបានឈប់សម្រាកនៅថ្ងៃបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌជាញឹកញយមកហើយ ប៉ុន្តែមិនទទួលបានលទ្ធផលនៅឡើយ។ លោកបន្តថា ភាគីថៃមិនឯកភាពតាមការស្នើសុំទេ ដោយខាងថៃបានពន្យល់ថា ប្រសិនឱ្យពលករខ្មែរឈប់សម្រាក ធ្វើឱ្យការងាររបស់រោងចក្ររាំងស្ទះ ព្រោះកម្មករប្រទេសដទៃ ក៏ត្រូវឈប់សម្រាកដែរ។ ដូច្នេះ វាធ្វើឱ្យរោងចក្រគ្មានកម្មករធ្វើការ។ ម្យ៉ាងទៀតលោកថា ច្បាប់ការងារថៃ ក៏បានកំណត់ថ្ងៃឈប់សម្រាកគ្រប់គ្រាន់ហើយដែរ។ ដូច្នេះបើសិនជាឈប់បន្ថែមទៀត នឹងធ្វើឱ្យម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ដែលទទួលពលករបរទេសធ្វើការនោះ នឹងខាតបង់អត្ថប្រយោជន៍របស់ក្រុមហ៊ុនជាមិនខាន៖ «អីចឹងយើងទាល់តែព្យាយាមលើកបញ្ហានេះយកមកនិយាយបន្តៗទៅទៀត។ខ្ញុំគិតថារឿងនេះខ្ញុំចង់ឱ្យខាងរដ្ឋាភិបាលថៃគួរតែបើកចំហឱ្យពលករបរទេសដែលគាត់មកធ្វើការនៅប្រទេសនឹងបានឈប់សម្រាកនៅថ្ងៃបុណ្យប្រពៃណីខ្មែរ ពីព្រោះថាភ្ជុំបិណ្ឌវាជាបុណ្យប្រពៃណីរបស់ជាតិយើងមួយ ប៉ុន្តែប្រទេសគេមិនទាន់អនុញ្ញាតឱ្យយើងអីចឹងបើពលករគាត់ចង់ទៅលេងបុណ្យគឺឈប់ដោយខ្លួនឯង »
លោក ប្រាក់ ភត្រា ថ្លែងថា ក្នុងនោះមានពលករនៅប្រទេសថៃ ដែលតែងតែទៅធ្វើបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនៅឯស្រុកកំណើតជារៀងរាល់ឆ្នាំ មានប្រមាណ ២០ភាគប៉ុណ្ណោះ រីឯពលករប្រហែល ៨០ភាគរយទៀត នៅធ្វើការជាធម្មតា ហើយពួកគេនឹងបានឈប់សម្រាកច្រើនថ្ងៃទៅលេងស្រុកកំណើតនៅក្នុងឱកាសបុណ្យចូលខ្មែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។