អ្នកវិភាគអះអាងថា ការបង្កើតគណៈកម្មាធិការពីរ បន្ថែមទៀត របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃគឺ នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ថវិកាជាតិ។ប៉ុន្តែសម្រាប់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលវិលយល់ថា ការបង្កើតគណៈកម្មាធិការនេះ គឺដើម្បីឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ អាចសម្រេចបាននូវលទ្ធផលល្អប្រសើរ ក្នុងការអនុវត្តទិសដៅការងារ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន និងការងារប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍។
ក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីថ្ងៃទី២៧ តុលា សម្រេចបង្កើតគណៈកម្មាធិការពីរបន្ថែមទៀតគឺ គណៈកម្មាធិការ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន និងគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍/កាមរោគ បន្ថែមលើអាជ្ញាធរគ្រឿងញៀន និងអាជ្ញាធរអេដស៍ដែលមានស្រាប់រួចទៅហើយនោះ។
គេហទំព័ររបស់នាយកដ្ឋានផ្សព្វផ្សាយអប់រំ របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២៧ថា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍/កាមរោគ បន្ថែមលើអាជ្ញាធរគ្រឿងញៀន និងអាជ្ញាធរអេដស៍ លោក កៅ ខុនដារ៉ា បានអះអាងថា ការបង្កើតគណៈកម្មាធិការទាំងពីរនេះគឺដើម្បីឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ អាចសម្រេចបាននូវលទ្ធផលល្អប្រសើរ ក្នុងការអនុវត្តទិសដៅការងារ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន និងការងារប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍។
លោក កៅ ខុនដារ៉ា បានបញ្ជាក់ថា អភិបាលរាជធានី-ខេត្ត ត្រូវរៀបចំឲ្យមានយន្តការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនច្បាស់លាស់ ពីថ្នាក់រាជធានី-ខេត្ត ដល់ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក និងឃុំ-សង្កាត់ ហើយត្រូវធ្វើសកម្មភាពជាពហុវិស័យជាប់ជាប្រចាំ។
លោកថា ក្នុងដំណាក់កាលដែលរាជរដ្ឋាភិបាល កំពុងដាក់ចេញនូវយុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ និងគោលនយោបាយ ភូមិ-ឃុំ-សង្កាត់ មានសុវត្ថិភាព ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់អនុវត្ត ដោយឈរលើស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ និងមានប្រសិទ្ធភាព។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ អគ្គស្នងការរងនគរបាលជាតិ ទទួលបន្ទុកគ្រឿងញៀនលោក ម៉ក់ ជីតូ ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ការបង្កើតគណៈកម្មាធិការទាំងពីរនេះគឺដើម្បីការពារ និងបំផុសផ្ទៃក្នុងនៅតាមក្រសួង និងតាមបណ្តាខេត្តនីមួយៗ អោយបានយល់ច្បាស់ពីបញ្ហាគ្រឿងញៀន និងជំងឺអេដស៍។
លោកថា កន្លងមកក្រសួងមហាផ្ទៃច្រើនតែឃោសនាអប់រំប្រជាពលរដ្ឋ នៅតែខាងក្រៅប៉ុណ្ណោះ មិនបានស៊ីជម្រៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ៖«ការរៀបចំគណៈកម្មាធិការនេះទី១គឺបង្ក្រាបគ្រឿងញៀន និងផ្ទៃក្នុង មន្ត្រីរាជការនៅក្នុងក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏ដូចជាបញ្ហា បង្ការជំងឺអេដស៍ / កាមរោគក៏ដូចគ្នាដែរ។ដូចពីមុនគេហៅថា សមាគម មិត្តជួយមិត្តចឹង។ ឃោសនាអប់រំគ្នា យើងទៅខិតខំធ្វើយ៉ាងណា សហការដើម្បីបង្ក្រាបគ្រឿងញៀននៅក្នុងក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងណាក៏មាន នៅគ្រប់ក្រសួង»។
គណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន មានសមាសភាពចូលរួមចំនួន២៥ រូប ចំណែកឯគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺអេដស៍/កាមរោគ ប្រចាំក្រសួងមហាផ្ទៃមានសមាសភាពចូលរួមចំនួន២៧រូប។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាគ្រឿងញៀននេះ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល នៅតែសំដែងក្តីកង្វល់ខ្ពស់ដដែល បើទោះបីជាអាជ្ញាធរ មានការបង្ក្រាបជាបន្តបន្ទាប់ក៏ដោយ ក៏បញ្ហាការជួញដូរ និងការប្រើប្រាស់ គ្រឿងញៀននៅតែកើតមានឡើងដដែល។
អ្នកវិភាគនយោបាយដែលកំពុងនិទ្ទេសនៅប្រទេសហ្វាំងឡង់(Finland)លោក គឹម សុខ មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃមិនចាំបាច់បង្កើត គណៈកម្មាធិការ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនទេ ដោយសារតែក្រសួងមានអាជ្ញាធរប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនដែលដឹកនាំដោយលោក កែ គឹមយ៉ានរួចទៅហើយ។ចំណែកនៅតាមស្នងការខេត្តនីមួយៗក៏មាន ការិយាល័យប្រឆាំងគ្រឿងញៀនទៀតផង។
លោកថា ដោយឡែកការបង្កើតគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍/កាមរោគ ក៏មិនចាំបាច់បង្កើតដែរ ដោយសារកម្ពុជាមានអាជ្ញាធរអេដស៍ និងកាមរោគរួចទៅហើយៗតាមខេត្ត ស្រុក ខណ្ឌ នីមួយៗក៏មានមន្ទីរពេទ្យបង្អែក ហេតុដូច្នេះមិនត្រូវបង្កើតទៀតនាំតែស្មុគស្មាញទេ។
លោកបន្ថែមថា ការបង្កើតស្ថាប័នជាតិកាន់តែច្រើន នឹងជាន់តួនាទីគ្នាបែបនេះគឺគ្រាន់តែជាវិធីចែកដំណែងគ្នា ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិជម្លោះផ្ទៃក្នុងតែប៉ុណ្ណោះ ជាជាងប្រសិទ្ធភាពការងារ ដើម្បីបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ៖«នេះគេហៅថា ស្ថាប័នទីងមោងនយោបាយ ដែលចាយលុយជាតិអត់បានផលប្រយោជន៍ដល់ជាតិ និងប្រជារាស្ត្រទេ ហើយគេគ្រាន់តែបង្កើតឡើង យកទៅឃោសនា បោកបញ្ឆោតប្រជារាស្ត្រ ថាគេយកចិត្តទុកដាក់ណាថា គេបង្កើតស្ថាប័ននេះ ស្ថាប័ននោះ»។
គណៈរដ្ឋមន្ត្រីលោក ហ៊ុន សែន បានអនុម័តកាលពីថ្ងៃទី២៣ តុលា សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ខាងមុខ រដ្ឋគ្រោងចំណាយថវិកាថ្នាក់ជាតិប្រមាណ ៧,៥ ពាន់លានដុល្លារ ពោលគឺថយចុះតែ ១,៩% បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២០។ រីឯ នៅថ្នាក់ក្រោមជាតិវិញ រដ្ឋគ្រោងចំណាយប្រមាណជិត ៦៥០លានដុល្លារ។
សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ខាងមុខនេះ រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនដាក់ចេញនូវប្រភេទពន្ធថ្មី ឬបង្កើនអត្រាពន្ធនោះទេ ខណៈចំណូលថវិកាជាតិសម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ ត្រូវរំពឹងថានឹងមានចំនួនប្រមាណជិត ៥ពាន់លានដុល្លារ ពោលគឺថយចុះជាង ១៧% ធៀបនឹងឆ្នាំ២០២០។ នេះមានន័យថា រដ្ឋាភិបាលអាចបង្កើនការខ្ចីបុលពីបរទេសក្នុងរង្វង់ប្រមាណពី ២ពាន់លាន ទៅ ៣ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីសម្រេចបានការចំណាយថវិកាជាតិដែលបានគ្រោងនេះ។
តាមរបាយការណ៍របស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បានឲ្យដឹងថា នៅក្នុងឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២០ នេះ សមត្ថកិច្ចកម្ពុជាបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនបានចំនួនជាង៥ពាន់ករណី(៥.៤៦៣ករណី)គឺបានកើនឡើងចំនួនជាង ១ពាន់ករណី(១.២៨៨ករណី)ស្មើនឹងជាង៣០ភាគរយ (៣០.៨ភាគរយ)បើប្រៀបធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០១៩។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហាអេដស៍/កាមរោគវិញ កម្ពុជាក៏បាន អនុវត្តកម្មវិធីបង្ការថ្មីៗដែលធ្វើការជាមួយអង្គការសហគមន៍។ជាលទ្ធផលចំនួននៃករណីឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មី នៅក្នុងមួយឆ្នាំ បានថយពីចំនួនដែលមានច្រើនបំផុត ជាង២ម៉ឺននាក់ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦ មកនៅត្រឹមជាង១ពាន់នាក់ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ហើយនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខនេះកម្ពុជាប្ដេជ្ញា ថា នឹងទប់ស្កាត់ជំងឺអេដស៍បានជោគជ័យ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។