ក្រុមពលរដ្ឋ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ហួសចិត្តដែលមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការលើកឡើងថា ការខូចផ្លូវ គឺបណ្ដាលមកពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ពួកគេចាត់ទុកការលើកឡើងនេះ ជាការឆ្លើយដោះសាគេចពីការទទួលខុសត្រូវ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និង ក្រុមពលរដ្ឋ យល់ថា គ្រោះទឹកជំនន់គ្រាន់តែជាជ្រុងមួយដែលបណ្តាលឱ្យខូចផ្លូវថ្នល់ នៅតំបន់មួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគេអះអាងថា មានមូលហេតុជាច្រើនបណ្តាលឱ្យខូចខាតផ្លូវ គឺកត្តាមនុស្ស ការអនុវត្តច្បាប់ និងអំពើពុករលួយជាដើម។ សង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋយល់ថា រដ្ឋាភិបាលពុំទាន់មានវិធានការបែបវិទ្យាសាស្ត្រណាមួយ ដោះស្រាយបញ្ហាគុណភាពផ្លូវ និងការអនុវត្តច្បាប់លើអ្នកបំពានចំណីផ្លូវនៅឡើយទេ ជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ មើលឃើញថា ភាពធូររលុងការអនុវត្តច្បាប់ ការយកផ្លូវថ្នល់ធ្វើអាជីវកម្ម និងការស្ថាបនាផ្លូវគ្មានគុណភាព គឺជាមូលហេតុសំខាន់ បណ្ដាលមកពីអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងដំណើរការ កសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់នៅទូទាំងប្រទេស។ លោកថា បញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ បានអូសបន្លាយពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ គ្មានដំណោះស្រាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយទេ។
ចំណែក ពលរដ្ឋរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ អ្នកនាង ប៉េង ឈុន យល់ថា ផ្លូវថ្នល់ខូចខាតពុំមែនបណ្ដាលមកពីទឹកជំនន់ តែមួយមុខនោះទេ។ អ្នកនាងមើលឃើញថា ក្រសួងសាមី មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ស្ថាបនាផ្លូវឱ្យមានគុណភាព លុបបំបាត់អំពើពុករលួយ និងចាត់វិធានការ លើអ្នកយកចំណីផ្លូវធ្វើអាជីវកម្ម និងធ្វើផ្ទះនោះទេ។ បន្ថែមលើនេះ អ្នកនាងថា អាជ្ញាធរមិនបានអនុវត្តច្បាប់តឹងរ៉ឹង លើម្ចាស់រថយន្តធុនធំ ដឹកទំនិញលើសទម្ងន់នោះឡើយ៖ «បច្ចេកទេសកសាងផ្លូវ បើខ្ញុំសង្កេតមើលប្រទេសគេ គេកសាងផ្លូវ ចាក់កៅស៊ូ និងបៃតុងលើថ្នល់ គឺគេចាក់មកក្រាស់ៗ តែស្រុកខ្មែរយើង បើក្រឡេកប្រៀបធៀបជាមួយគេ គឺខុសឆ្ងាយ។ គាត់ចាក់ស្ដើងឱ្យរួចពីដៃ សូមកែមកឱ្យជាប់មក។ ធ្វើខ្វះបច្ចេកទេសផ្សេងទៅ ចំណុចមួយទៀតគឺធ្វើហ្នឹងដើម្បីរិះខាំ ដើម្បីកិបកេងលុយ។ អ្នកខាងក្រៅ គេ Support ច្រើនៗ តែដល់ពេលធ្វើផ្លូវបានមួយក្រវិចៗ ហើយផ្លូវធ្វើឱ្យរួចពីដៃ ធ្វើហើយគាស់ទៅគាស់មក»។
ប្រតិកម្មរបស់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋនេះ គឺដោយសារ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន អ្នកស្រី ម៉ម រមនា បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី៨ តុលាថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ធ្វើឱ្យខូចខាត ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ព្រមទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តជាដើម តួយ៉ាងគ្រោះទឹកជំនន់ បង្កប៉ះពាល់តំបន់មួយចំនួន នៅក្នុងខេត្ត ព្រះសីហនុ កំពត ពោធិ៍សាត់ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី ជាដើម។ អ្នកស្រីបន្តថា គ្រោះធម្មជាតិនេះក៏បណ្ដាលឱ្យផ្លូវថ្នល់ ស្ពានមួយចំនួនខូចខាត និងផ្អាកចរាចរណ៍ជាបណ្ដោះអាសន្នផងដែរ។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ផលប៉ះពាល់នេះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវចំណាយថវិកាជាតិ ថវិកាជំនួយ និងកម្ចីពីអន្តរជាតិ ដើម្បី ជួសជុល និងស្ដារឡើងវិញ។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសាធារណការ លោក តុប សុភ័ក្រ ដើម្បីសុំការអធិប្បាយបន្ថែមរឿងនេះ តែទូរស័ព្ទរបស់លោក មិនអាចទាក់ទងបាននៅថ្ងៃទី៩ ខែតុលា នេះ។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ លោក កែវ វី ក៏មិនអាចទាក់ទងបានដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត រស់នៅក្រុងសៀមរាប លោក រិន ភារុន អះអាងថា ក្រុងសៀមរាប ពុំមានគ្រោះធម្មជាតិ ឬទឹកជំនន់នោះទេ ក៏ប៉ុន្តែផ្លូវក្នុងក្រុងស្ទើរគ្រប់កន្លែងខូចខាត ពិបាកធ្វើដំណើរជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ លោកចោទថា ការទម្លាក់កំហុសលើគ្រោះធម្មជាតិ នាំឱ្យផ្លូវខូច គឺជាការឆ្លើយដោះសាររបស់ក្រសួងសាមី ដើម្បីជម្រះអំពើពុករលួយ និងកំហុសឆ្គងរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ៖ «សៀមរាបអត់មានទឹកជំនន់ទេ គ្រាន់តែផ្លូវធ្វើប្រើកៅស៊ូតិច។ ណាមួយទៀតផ្លូវធ្វើឱ្យរួចតែពីដៃ គាត់ធ្វើមុខខូចពីក្រោយ ធ្វើក្រោយខូចមុខ។ នៅសៀមរាបឆ្នាំហ្នឹងអត់មានទឹកជំនន់ គាត់ក្រាលកៅស៊ូរួចហើយ គាត់ដាក់គ្រួសពីលើ រឿងអីមិនខូចបងឯងគិតមើល ?»។
កន្លងទៅមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល ធ្លាប់អះអាងថា អាជ្ញាធរជំនាញនឹងធ្វើរបាយការណ៍ខូចខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមបណ្ដាខេត្ត ដែលរងគ្រោះដោយទឹកជំនន់ រួមមាន ខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង ត្បូងឃ្មុំ កំពង់ចាម និងព្រែវែងជាដើម។ រីឯក្រសួងសាធារណការ កំពុងប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រវិភាគចំណាយ និងពិចារណារៀបចំសំណើស្នើសុំថវិកា ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលធ្វើឱ្យខូចខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។