សិស្សថ្នាក់ទី៩ និងថ្នាក់ទី១២ បានចូលរៀនផ្ទាល់នៅក្នុងសាលាវិញហើយ ក្រោយការរៀនតាមអនឡាញ (Online) អស់រយៈពេលជិត ១ឆ្នាំដោយសារការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩។ ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលក៏ប្រកាសនឹងបើកយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ (Covid-19) ឲ្យកុមារអាយុ ៦ឆ្នាំ ដល់ ១១ឆ្នាំ នៅចុងសប្ដាហ៍នេះ។
ការបើកសាលាឲ្យចូលរៀនវិញនៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញានេះ គឺផ្ដោតសំខាន់ទៅលើសិស្សថ្នាក់ទី៩ និងទី១២ ដែលជាឆ្នាំប្រឡង។ ចំណែកសិស្សថ្នាក់ទី៧ ទី៨ ទី១០ និងទី១១ ត្រូវបន្តការសិក្សាពីចម្ងាយ ឬតាមប្រព័ន្ធអនឡាញបន្តទៀត។
សិស្សថ្នាក់ទី១២ នៃវិទ្យាល័យហ៊ុនសែន ប៊ុនរ៉ានីផ្សារដើមថ្កូវលោក ស៊ុន សៀងហាក់ ឲ្យដឹងថា ខាងសាលាបានរៀបចំប្រព័ន្ធអនាម័យល្អ បង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ការចូលរៀនវិញ និងបានតម្រូវឲ្យសិស្ស និងគ្រូ រក្សាគម្លាតសុវត្ថិភាពគ្រប់ពេលវេលា។ លោកបន្តថា ការរៀននៅក្នុងសាលាមានភាពល្អប្រសើរជាងការរៀនពីចម្ងាយ។ តែយ៉ាងណា សិស្សថ្នាក់ទី១២រូបនេះនៅតែបារម្ភពីការឆ្លងជំងឺកូវីត១៩ ព្រោះជំងឺនេះនៅតែបន្តរាតត្បាតនៅកម្ពុជានៅឡើយ៖ « ព្រោះវាបាន ( រៀន ) ផ្ទាល់ជាមួយគ្រូបង្រៀន។ បារម្ភខ្លះដែរបង ប៉ុន្តែខាងសាលាគាត់មានការរៀបចំដូចជាបាញ់អាល់កុល រក្សាគម្លាតអ្វីហ្នឹងបង»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាលោក ហង់ ជួនណារ៉ុន បានអនុញ្ញាតឲ្យបើកសាលារៀនកម្រិតអនុវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាល័យទៅតាមបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ តែយ៉ាងណា កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា លោករដ្ឋមន្ត្រីបានណែនាំឲ្យគណៈគ្រប់គ្រងសាលារៀនទាំងអស់បង្កើតគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យសុខភាពតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សា ការកំណត់ចំនួនសិស្សក្នុងមួយថ្នាក់ច្រើនបំផុតត្រឹម ១៥នាក់ ការពាក់ម៉ាស់ ការរក្សាគម្លាត ការសម្អាតថ្នាក់ និងការបាញ់ថ្នាំសម្លាប់មេរោគជាប្រចាំ ការវាស់កម្ដៅ ការលាងដៃជាប្រចាំ សុវត្ថិភាពផ្នែកចំណីអាហារ និងហាមលេងជុំគ្នាជាដើម។ ក្រសួងអប់រំ ក៏បានអនុញ្ញាតឲ្យគណៈគ្រប់គ្រងសាលាអាចផ្អាកការសិក្សានៅសាលារៀនវិញជាបន្ទាន់ដែរ ក្នុងករណីមានការឆ្លងរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩។
ជុំវិញការបើកសាលារៀនថ្នាក់ទី៩ និងថ្នាក់ទី១២ ឡើងវិញនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាលោក រស់ សុវាចា តាមទូរស័ព្ទបានទេ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា។ តែយ៉ាងណា លោកបានផ្ញើសារបង្វែរឲ្យទៅសួរអាជ្ញាធររាជធានី-ខេត្តវិញ។
នៅក្នុងថ្ងៃចាប់ផ្ដើមដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញនេះ អាជ្ញាធររាជធានី-ខេត្តមួយចំនួនបានចុះទៅពិនិត្យមើលស្ថានភាពទីតាំងសាលារៀនមួយចំនួនដែរ។ ថ្លែងពីវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញលោក ឃួង ស្រេង បញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរបានអនុញ្ញាតឲ្យអនុ និងវិទ្យាល័យទាំងរដ្ឋ និងឯកជនទាំងអស់ជាង ២០០គ្រឹះស្ថាននៅភ្នំពេញ អាចបើកដំណើរការចូលរៀនឡើងវិញទាំងអស់ ដោយប្ដូរទីតាំងយកសំណាក ឬមណ្ឌលចត្តាឡីស័កចេញពីសាលារៀនអស់ហើយ។
ប៉ុន្តែនៅតាមខេត្តមួយចំនួនវិញ មិនទាន់អាចបើកសាលារៀនវិញបានទេ។ ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យអ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយាវី ឲ្យដឹងថា តាមសាលារៀនមួយចំនួន ដែលធ្លាប់ជាមណ្ឌលចត្តាឡីស័កកំពុងសម្អាតនៅឡើយ។ បន្ថែមពីនេះ អ្នកឃ្លាំមើលរូបនេះ ក៏មិនគាំទ្រចំពោះការបើកសាលារៀនក្នុងស្ថានភាពប្រថុយប្រថាននឹងការឆ្លងជំងឺបែបនេះទេ ព្រោះមេរោគបំប្លែងថ្មី(Delta)នៃជំងឺកូវីដ-១៩ អាចឆ្លងទ្រង់ទ្រាយធំឡើងវិញគ្រប់ពេលវេលា។ អ្នកស្រីចង់ឲ្យក្រសួងអប់រំពន្យារការចូលរៀនផ្ទាល់បន្តទៀត ដើម្បីរង់ចាំការប្រកាសរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលសិន៖ «ព្រោះអ្វីយើងសិក្សាខ្លាំង សុខភាពល្អ ទាល់តែរង់ចាំទៅ។ បើយើងទៅរៀន ហើយដើម្បីយកជំងឺមកផ្ទះ យើងអត់មានសេចក្ដីសុខទេ»។
ជាមួយគ្នានេះ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញាដដែល លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបើកយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងឲ្យកុមារអាយុ ៦ឆ្នាំឡើងទៅ នៅថ្ងៃសុក្រចុងសប្ដាហ៍នេះតទៅ។ លោកអះអាងដូចមុនដែរថា ការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ ដើម្បីឈានទៅរកការបើកសាលារៀនថ្នាក់បឋមសិក្សាឡើងវិញ។ លោក ហ៊ុន សែន មិនបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលនឹងប្រើវ៉ាក់សាំងប្រភេទណាចាក់ឲ្យកុមារអាយុ ៦ឆ្នាំឡើងទៅទេ តែលោកទំនងជានឹងប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងរបស់ចិនដដែល ព្រោះលោកអះអាងថា វ៉ាក់សាំងមាននៅក្នុងដៃស្រាប់ហើយ។
ប៉ុន្តែអ្នកឃ្លាំមើលវិស័យអប់រំចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលរកការបញ្ជាក់ពីគុណភាពវ៉ាក់សាំងចំពោះកុមារពីខាងអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) សិន ដើម្បីបញ្ចៀសហានិភ័យ។ អ្នកពិគ្រោះយោបល់ឯករាជ្យផ្នែកគោលនយោបាយអប់រំ (Education Freelancer) លោក សេង ហុង ស្វាគមន៍ចំពោះគម្រោងយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងឲ្យកុមារអាយុ ៦ឆ្នាំដល់ ១១ឆ្នាំ និងការបើកសាលារៀនឡើងវិញនៅកម្រិតអនុ និងវិទ្យាល័យ។ តែទោះជាយ៉ាងណា លោកជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញទិន្នន័យអំពីការចាក់វ៉ាក់សាំងលើកុមារអាយុ ៦ឆ្នាំឡើង និងត្រូវប្រឹក្សាជាមួយអង្គការសុខភាពពិភពលោកឲ្យបានច្បាស់សិនមុននឹងចាប់ផ្ដើមចាក់ឲ្យកុមារ៖ «តាមខ្ញុំយល់អាចថា លឿនពេកក៏ថាបាន ព្រោះដូចជាមិនទាន់មានដំណឹងទូលំទូលាយពីការងារហ្នឹង ( វ៉ាក់សាំងកុមារ ) នៅប្រទេសផ្សេងណា។ ប្រហែលជា ( រដ្ឋាភិបាល ) ត្រូវ Clarify ( បញ្ជាក់ ) ជាមួយ WHO តិច តាមមើលនៅលើចំណុចហ្នឹង ព្រោះដូចជារហ័សតិចហើយ ហើយខ្ញុំក៏មិនទាន់បានសិក្សាស្រាវជ្រាវពីករណីហ្នឹងដែរ»។
ចំណែកអ្នកជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រ ក៏នៅមន្ទិលអំពីគុណភាពវ៉ាក់សាំងក្នុងការចាក់ឲ្យកុមារដែរ ព្រោះកន្លងមកមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងក្រសួងសុខាភិបាលតែងតែបកស្រាយផ្ទុយគ្នាពីគុណភាពវ៉ាក់សាំង។ ប្រធានសមាគមគ្រូពេទ្យគុណធម៌កម្ពុជាលោក អ៊ូច វុឌ្ឍី ពន្យល់ថា កុមារមានភាពប្រឈមខ្ពស់ និងងាយប្រតិកម្មវ៉ាក់សាំងជាងមនុស្សចាស់ ដូច្នេះមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលគួរតែបញ្ជូនវ៉ាក់សាំងទៅមន្ទីរពិសោធន៍មើលគុណភាពឲ្យច្បាស់សិន ហើយត្រូវហ៊ានប្រាប់ការពិតទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អំពីគុណភាពវ៉ាក់សាំងនោះ ក្នុងករណីមានភាពមិនប្រក្រតីណាមួយ។ លោកក៏ជំរុញឲ្យមន្ត្រីសុខាភិបាលកម្ពុជា ប្រឹក្សាគ្នាជាមួយអង្គការសុខភាពពិភពលោកសិនដែរ មុននឹងចាប់ផ្ដើមយុទ្ធនាការនេះ៖ «បើនិយាយលោក ( នាយករដ្ឋមន្ត្រី ) ដឹងតែរូបរាងខាងក្រៅទេ ប៉ុន្តែអាផ្ទៃក្នុងនៃយ៉ូស៊ីមី របស់វាមានច្រើនណាស់ ដែលយកពីសំបកមេរោគ យកពីគេហៅថាប្រូតេអ៊ីននៃមេរោគហ្នឹងដើម្បីមកបណ្ដុះឲ្យវាមានជីវិតមកជួយខ្លួនយើងហ្នឹង។ អាហ្នឹងត្រូវតែយកមកពន្យល់ប្រាប់លោកឲ្យច្បាស់ ព្រោះលោកដឹងតែធ្វើយ៉ាងម្ដេចឲ្យទំពាំងដែលកំពុងតែលូតហ្នឹងឲ្យវាលូតល្អ កុំឲ្យក្រិន»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលអ្នកស្រី ឱ វណ្ណឌីន បានទេ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា។ គិតត្រឹមថ្ងៃដដែលនេះ ក្រសួងសុខាភិបាលបានចាក់វ៉ាក់សាំងឲ្យកុមារ និងយុវវ័យ ដែលមានអាយុចាប់ពី ១២ឆ្នាំ ដល់ ១៨ឆ្នាំ បានប្រមាណ ១លាន ៧សែននាក់ ខណៈពលរដ្ឋដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងសរុប បានជាង ៩លាននាក់ហើយ។ តែទោះជាយ៉ាងណាចំនួនអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ នៅតែមានអត្រាខ្ពស់ដដែល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។