កម្មករ-កម្មការិនី ដែលកំពុងធ្វើការតាមរោងចក្រកាត់ដេរមួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តស្វាយរៀង បង្ហាញក្ដីព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាព និងសុខភាពរបស់ពួកគេ ខណៈអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ នៅកម្ពុជាកើនឡើង ៩៦នាក់ហើយ។ តើពួកគេត្រៀមខ្លួនយ៉ាងណាដែរ ដើម្បីបង្ការកុំឲ្យជំងឺឆ្លងដ៏កាចសាហាវមួយនេះ?
កម្មការិនីម្នាក់ ដែលធ្វើការនៅរោងចក្រដាប់ប៊ែលយ៉ូ អែនឌី (W&D) ស្ថិតនៅក្នុងសង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ លោកស្រី ប៊ូ ណាវី រៀបរាប់ថា លោកស្រី និងកម្មករដទៃទៀត តែងតែមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចជានិច្ច អំពីជំងឺឆ្លងកូវីដ១៩ បើទោះបីជាខាងរដ្ឋបាល វាស់កម្ដៅកម្មករទាំងអស់នៅពេលព្រឹកមុនចូលរោងចក្រ ចែកទឹកអាកុលលាងដៃ និងតម្រូវឲ្យអ្នកធ្វើការទាំងអស់ពាក់ម៉ាស់ការពារក៏ដោយ។
ក្នុងជួរដេរសំលៀកបំពាក់តាមក្រុមនីមួយៗ លោកស្រីសង្កេតឃើញ កម្មករភាគច្រើនពាក់ម៉ាស់ ប៉ុន្តែក៏មានកម្មករមួយចំនួនតូច មិនពាក់ម៉ាស់បានជាប់លាប់ដែរ ដោយសារតែពូកគេមិនទម្លាប់។
ចំណែកការជុំគ្នាហូបបាយថ្ងៃត្រង់វិញ លោកស្រីថា កម្មករមួយចំនួន នៅមានទម្លាប់នេះដដែល ហើយក៏មិនទាន់ឃើញមានកម្មករណាហូបបាយដាច់ដោយឡែកពីគ្នានៅឡើយ៖ «អារម្មណ៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នៅតែមានការភ័យខ្លាច ទី១បងប្អូនកម្មករគាត់ផ្ដាសាយអ៊ីចឹង។ ម្យ៉ាងទៀត ម៉ាស៊ីនវាយកម្ដៅហ្នឹង ជួនកាលមេរោគកូវីដ១៩ ហ្នឹងវាផ្ទុកភ្លាមក៏មិនអាចដឹងភ្លាមអ៊ីចឹង តាមខ្ញុំស្ដាប់ព័ត៌មានមើលរាល់ថ្ងៃអ៊ីចឹង។ ពេលផ្ទុកភ្លាមមិនអាចដឹងភ្លាម អ៊ីចឹង ការភ័យខ្លាចព្រួយបារម្ភនៅតែកើតមាន។ ម្យ៉ាងទៀត ការធ្វើដំណើរទៅមក តាមផ្លូវពាក់ម៉ាស់ក៏ដោយ ប៉ុន្តែម៉ាស់ហ្នឹងការពារបានតែច្រមុះទេ។ មេរោគហ្នឹង វាហើរទុំកន្លែងណាវាឆ្លងកន្លែងហ្នឹង»។
ទន្ទឹមនឹងអារម្មណ៍ភ័យនេះ ស្ត្រីវ័យ ៤៥ឆ្នាំ ដែលមានកូនប្រុស ៣នាក់ ក្នុងបន្ទុកគ្រួសារ ក៏បារម្ភពីបញ្ហាជីវភាពទៅថ្ងៃមុខ បើសិនជាថៅកែសម្រេចផ្អាកឬបិទរោងចក្រមួយរយៈពេល ដោយសារតែបង្ការជំងឺកូវីដ១៩ នេះ៖ «អារម្មណ៍ភ័យខ្លាច គឺភ័យខ្លាចខ្លាំង តែហានិភ័យធំបំផុតគឺអត់លុយ។ ពេលដែលផ្អាកការងារ ណាមួយត្រូវចាយវាយហូបចុករាល់ថ្ងៃសម្រាប់កូនៗ គឺបែបយ៉ាងអ៊ីចឹង។ ឧទាហរណ៍ថាថ្លៃផ្ទះឈួល សម្ដេចគាត់បានប្រកាសហើយ ឲ្យផ្អាកខាងថ្លៃធនាគារអី មិនដឹងថាគេយល់ព្រមតាមប្រសាសន៍របស់សម្ដេចឬអត់។ ដល់ពេលអ៊ីចឹងទៅ បងប្អូនទាំងអស់ ព្រមទាំងខ្ញុំមានអារម្មណ៍មួយថា បើផ្អាកម្យ៉ាងដែរ ណាមួយខ្លាចឆ្លង តែបើផ្អាកទៅអត់លុយ កៀកចូលឆ្នាំ អ៊ីចឹង ត្រូវការលុយសម្រាប់កូនៗ ដូចខ្ញុំអ៊ីចឹង បានតែធ្វើការរោងចក្រចិញ្ចឹមកូន»។
ចំណែកកម្មការិនីម្នាក់ទៀត ដែលធ្វើការនៅរោងចក្រដេរស្បែកជើងឈ្មោះ ហ្គូលឌិន ខែនស៊ូ (Golden Chen shoes) ក្នុងសង្កាត់កាកាប ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ ក៏មានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចឆ្លងជំងឺនេះ។
លោកស្រី ឃុន ស្រីពៅ ឲ្យដឹងថា ខាងថៅកែរោងចក្រ ទើបតែចេញវិធានការវាស់កម្ដៅកម្មករ ចែកទឹកអាកុលលាងដៃ និងឲ្យពាក់ម៉ាស់ ដូចរោងចក្រផ្សេងទៀត ក្នុងរយៈពេល ៤ថ្ងៃកន្លងមកនេះ កាលពីពេលមុនៗ គឺមិនមានទេ។
ថ្វីបើមានការយកចិត្តទុកពីថៅកែយ៉ាងក៏ដោយ ក៏លោកស្រី នៅតែបារម្ភពីការឆ្លងជំងឺនេះដែរ ព្រោះថាការងារផ្នែកបាតស្បែកជើងនេះ កម្មករធ្វើបន្តពីម្នាក់ហុចឲ្យម្នាក់ទៀត គឺប្រើដោយដៃទទេ មិនមានពាក់ស្រោមដៃឡើយ។
ដោយសារតែឃើញបញ្ហាប្រឈមដូច្នេះ លោកស្រី និងកម្មករដទៃទៀត ហាក់ផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់ធ្វើការខុសពីពេលមុន ដើម្បីការងារខ្លួនម្នាក់កុំឲ្យមានឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ នេះ៖ «ខ្ញុំធ្វើការដោយការភ័យខ្លាច។ ខ្ញុំបុណ្យឲ្យតែរោងចក្រគេផ្អាកទេ ព្រោះអីជំងឺកាចច្រើន។ ណាមួយទៀត ក្នុងការធ្វើការរាល់ថ្ងៃ យើងមានការប្រយ័ត្នរៀងៗ ខ្លួន ដោយសារគាត់ដឹងអ៊ីចឹង។ ទាំងខ្ញុំអីចឹង ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់ធ្វើការពីមុនមក ដែលមិនមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ដូចជាឧស្សាហ៍លាងដៃ ទិញអាកុលដាក់តាមខ្លួនសម្រាប់លាងដៃ រាល់ ១០នាទី ១៥នាទីម្ដងអ៊ីចឹងទៅ។ ពាក់ស្រោមជើង ពាក់ម៉ាស់ឲ្យជាប់ជាប្រចាំ ហើយព្យាយាមធ្វើការដាច់ដោយឡែកពីគ្នាអ៊ីចឹង»។
លោកស្រី មើលឃើញថា កម្មករភាគច្រើនដែលធ្លាប់ហូបបាយជុំគ្នា ក៏បំបែកគ្នាហូបបាយដាច់ឡែកពីគ្នាវិញ ក្នុងមួយរយៈពេលរាតត្បាតនៃជំងឺឆ្លងកូវីដ១៩ នេះ។ ខុសពីកម្មករឯទៀត លោកស្រី ឃុន ស្រីពៅ ជួលបន្ទប់មួយនៅក្បែររោងចក្រ សម្រាកជាមួយកម្មការិនីម្នាក់ទៀត ដែលមកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំងជាមួយគ្នា។ ស្ត្រីវ័យ៣៥ឆ្នាំរូបនេះ តែងតែចែករំលែកព័ត៌មាន ឬចំណេះដឹងអំពីវិធីបង្ការខ្លួនពីជំងឺកូវីដ១៩ ដល់អ្នករស់ជាមួយគ្នាដែរ៖ «ពួកខ្ញុំធ្វើការនៅជាមួយគ្នា មានការព្រួយបារម្ភ ដោយណែនាំគ្នាទៅវិញទៅមក។ នៅពេលដែលចេញពីធ្វើការ យើងមើលការខុសត្រូវទៅវិញទៅមក ថាយើងត្រូវមានអ្វីតាមខ្លួន ហើយប្រាប់គ្នាត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នរបៀបមិច ក្នុងការនិយាយស្ដី ពាក់ម៉ាស់ឲ្យជាប់។ ពេលត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ គឺយើងបាញ់អាកុលនៅក្រៅផ្ទះ បង្កាន់ដៃ មាត់ទ្វារ អ៊ីចឹង ទើបយើងបើកទ្វារសោចូល»។
កម្មការិនីផ្នែកកាត់ដេរម្នាក់ វ័យ៤៧ឆ្នាំ ធ្វើការនៅរោងចក្រយ៉ូលី ក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសសាន់តុង ក្រុងបាវិត ខេត្តស្វាយរៀង ឲ្យដឹងថា ខាងថៅកែ ហាក់មិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ ចាត់វិធានការត្រួតពិនិត្យមើលសុខភាពកម្មករ ដូចបណ្ដារោងចក្រឯទៀតឡើយ។
លោកស្រី សី ចាន់ឌី ស្នើឲ្យរដ្ឋបាលរោងចក្រមួយនេះ ដាក់ម៉ាស៊ីនវាស់កម្ដៅកម្មករមុនចូលធ្វើការ ផ្ដល់ទឹកអាកុលលាងដៃ និងចែកម៉ាស់ពាក់ឲ្យគ្រប់គ្នា ដើម្បីទប់ស្កាត់ការឆ្លងជំងឺកូវីដពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់។ លោកស្រីបារម្ភពីការឆ្លងជំងឺនេះ នៅពេលកម្មកររាប់រយនាក់ ជួបជុំគ្នាហូបបាយថ្ងៃត្រង់ ក្នុងរោងអាហាររួមគ្នា៖ «ពេលហូបបាយម្ដង ភ័យខ្លាចៗហើយ តែមិនដឹងធ្វើយ៉ាងមិច បើយើងធ្លាប់ជួបជុំគ្នាហូបរាល់ថ្ងៃមកហើយ ហើយយើងដើរទៅហូបតែឯងវាមិនកើតទេ ទៅនៅហូបជុំគ្នាទៅ។ ខ្ញុំមិនមានវិធានការអ្វីទេ មានតែដាក់មើមខ្ទឹមតាមខ្លួនទៅ ព្រោះអ្វីខ្ញុំមិនមានអ្វីការពារផង។ ខ្ញុំកម្មករទេធ្វើមិច»។
ចំពោះការធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ លោកស្រី ក៏បារម្ភដែរនៅពេលដែលកម្មករ-កម្មការិនី នៅតែជិះឡានឈ្នួលរួមគ្នា ព្រោះបើធ្វើដំណើរម្នាក់ឯង នឹងត្រូវចំណាយសោហ៊ុយច្រើនជាងបង់ថ្លៃឲ្យម្ចាស់ឡានឈ្នួល៖ «នៅតែឡើងឡានជុំគ្នាទាំងអស់អ៊ីចឹង ធម្មតាទេ ដូចតែពីមុនមក។ ធ្វើម៉េចទេបង ចេះតែមានអារម្មណ៍ខ្លាចហើយ យើងពាក់ម៉ាស់ហើយ នៅពេលដល់ម៉ោងយើងទៅផ្ទះហើយ ចេះតែមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចហើយ តែមិនដឹងធ្វើយ៉ាងមិច។ ជិះឡានអ្នកនៅផ្ទះមិនហ៊ានមកយកទៀត ព្រោះអ្វីគាត់ចាស់ៗ មិនហ៊ានមកយក ខ្លាចផ្លូវឡានផ្លូវម៉ូតូ»។
ស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈពិបាកនេះ កម្មករនៅតាមរោងចក្រមួយចំនួន ស្នើសុំឲ្យថៅកែផ្អាកការងារក្នុងរយៈពេលកំណត់មួយ ដើម្បីបញ្ចៀសការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩។ ទន្ទឹមគ្នានោះ ពួកគេក៏ចង់ឲ្យភាគីថៅកែផ្ដល់ថវិកាមួយចំនួន ដើម្បីទុកដោះស្រាយការចំណាយចាយវាយប្រចាំថ្ងៃដែរ។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា លោក គង់ អាទិត្យ មានប្រសាសន៍ថា កម្មករដែលធ្វើការនៅទីប្រជុំជន មិនថានៅក្រុងទីក្រុង ឬទីរួមខេត្ត គឺមានប្រឈមខ្លាំងនឹងជំងឺឆ្លងកូវីដ១៩ ដែលកំពុងរាលក្នុងស្រុក នៅពេលនេះ។
លោកយល់ថា ក្នុងដំណាក់កាលនេះ និយោជក និងរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេស ក្រសួងការងារ គួរបង្កើនប្រព័ន្ធបង្ការឲ្យបានខ្ពស់ នៅតាមសហគ្រាស រោងចក្រទាំងអស់ ដូចជាវាស់កម្ដៅ លាងដៃនឹងទឹកអាកុល ពាក់ម៉ាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងណែនាំអំពីផលប៉ះពាល់នៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ទៅដល់កម្មករទាំងអស់។ ស្របគ្នានេះ លោក សហជីពរូបនេះ ក៏លើកទឹកចិត្តឲ្យកម្មករ ត្រូវចេះប្រុងប្រយ័ត្នការពារខ្លួនដោយប្រកាន់ខ្ជាប់ក្បួនអនាម័យ លាងសំអាតដៃជានិច្ច ដើម្បីបញ្ចៀសការឆ្លងជំងឺនេះ។
អាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក ហេង សួរ បានទេ ដោយលោកមិនលើកទូរស័ព្ទ។
អគ្គលេខាធិការសមាគមថៅកែរោងចក្រ លោក ខេន លូ ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ការធ្វើដំណើររបស់កម្មករ គឺជាបញ្ហាធំដែលខាងថៅកែរោងចក្រ មិនអាចដោះស្រាយជូនកម្មករបាន ព្រោះត្រូវចេញថ្លៃច្រើន៖ «បញ្ហាឡាន បញ្ហាធ្វើដំណើរជាបញ្ហារួមដែលយើងចង់ដោះស្រាយយូរហើយ។ បញ្ហាចំពោះថ្លៃៗ យើងមិនអាចដោះស្រាយចេញភ្លាម។ អ៊ីចឹង ! សូមឲ្យកម្មករប្រុងប្រយ័ត្នជួយយកចិត្តទុកដាក់រឿងអនាម័យ។ ខ្ញុំជឿថា ពេលមករោងចក្រ មុនចូលធ្វើការ រោងចក្រមានវិធីជួយកម្មករដែរ»។
លោក ខេន លូ ក៏ស្នើដល់សហព័ន្ធសហជីពតាមបណ្ដារោងចក្រទាំងអស់ ចូលរួមសហការផ្ដល់ដំណឹង ដូចជា ឈ្មោះនិងទីតាំងរោងចក្រ ឲ្យខាងសមាគមថៅកែរោងចក្រ ប្រសិនបើរោងចក្រនោះ មិនមានដាក់ម៉ាស៊ីនវាស់កម្ដៅកម្មករមុនចូលធ្វើការ ចែកទឹកអាកុល ឬសាប៊ូលាង និងផ្ដល់ម៉ាស់ឲ្យកម្មករ តាមក្បួនអនាម័យត្រឹមត្រូវ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។