សហគមន៍សម្បូរសប្បាយ ដែលជាស្ថាប័នក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយ ធ្វើការងារផ្ដោតលើការដាំដុះដំណាំបន្លែ ផ្លែឈើ សរីរាង្គ (Organic) កំពុងពង្រីកសកម្មភាព និងសក្ដានុពលរបស់ខ្លួន នៅទូទាំងប្រទេស។
ជាមួយគ្នានេះ សហគមន៍ក៏កំពុងស្វែងរក ភូមិ-ឃុំ មួយចំនួនតាមបណ្ដាខេត្តនានា ដើម្បីដាំដុះ បន្លែ ផ្លែឈើ ប្រភេទណាដែលអំណោយផលខ្លាំងជាងគេ ហើយដាក់ឈ្មោះសម្គាល់សហគមន៍នោះថា ជាភូមិដោយយកឈ្មោះតាមប្រភេទផ្លែឈើណាមួយ។
ភូមិដែលមានឈ្មោះហៅក្រៅតាមផ្លែឈើ ដែលសហគមន៍សម្បូរសប្បាយគ្រោងបង្កើតឡើងនោះ គឺបានន័យថា តំបន់នោះគេដាំបន្លែ ឬផ្លែឈើណាមួយជាអាទិភាព ឬដាំច្រើនជាងគេ ដោយស្ថានភាព អាកាសធាតុ ប្រភេទដី អំណោយផលសម្រាប់ដំណាំនោះខ្លាំងជាងគេ។
លោកបណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ជំនាញខាងកសិកម្ម និងជាអ្នកដឹកនាំជំរុញលើការងារនេះ ជាមួយនឹងសហគមន៍សម្បូរសប្បាយមានប្រសាសន៍ថា ជំហានដំបូង គឺបង្កើតភូមិស្រកានាគ (ផ្លែស្រកានាគ) ស្ថិតក្នុងភូមិព្រៃក្តួច ឃុំត្រពាំងក្រញូង ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។
លោកបន្តថា គម្រោងនេះ ចែកចេញជាពីរផ្នែកទី១ ខាងសហគមន៍មានផ្ទៃដីប្រមាណ ៤០ហិកតារ និងចម្ការរបស់អ្នកភូមិដែលមានស្រាប់ចូលរួមគ្នាអនុវត្តធ្វើចម្ការដាំដំណាំនេះ ហើយមានការចូលរួម ពីអ្នកជំនាញចុះជួយសម្របសម្រួលជួយផ្ដល់បច្ចេកទេសជូនពួកគាត់ក្នុងការដាំដុះ និងស្វែងរកទីផ្សារ៖ «យើងមានអ្នកជំនាញទៅធ្វើការជាមួយគាត់ ជួយជំរុញសម្របសម្រួលឱ្យពួកគាត់រៀនសូត្រពីគ្នាទៅវិញទៅមក យកកសិផលរបស់ពួកគាត់មកទីផ្សារ និងមួយផ្នែកទៀតយើងមានអ្នកទីក្រុងដែលស្រឡាញ់ការងារកសិកម្មចូលរួមជាមួយគ្នាដាំដំណាំ រៀបចំជាសួនសម្បូរសប្បាយដោយមានស្រកានាគជាគោល ហើយឥឡូវកំពុងចាប់ផ្ដើមដាំបណ្ដើរៗ ហើយយ៉ាងយូរបំផុតត្រឹមឆ្នាំ២០២១ ឬ២០២២ យើងចង់ធ្វើភូមិនេះទៅជាភូមិស្រកានាគ»។
លោបបន្តថា នៅទីនោះបានចាប់ផ្តើមអនុវត្តជាបណ្ដើរបានរយៈពេល២ឆ្នាំមកហើយ ហើយនៅឆ្នាំ២០២០ ដល់២០២២ខាងមុខនេះ ភូមិព្រៃក្ដួច នឹងសម្បូរផលិតផល ផ្លែស្រកានាគ ដែលគេអាចហៅថា ភូមិស្រកានាគ។
ក្រៅពីដំណាំស្រកានាគ ក៏មានដំណាំសរីរាង្គ និងបន្លែធម្មជាតិផ្សេងៗទៀតដែរ ព្រមទាំងមានរៀបចំឱ្យមានជាសួនកម្សាន្ត និងផ្ដល់ជាកន្លែងធ្វើកម្មសិក្សាដល់និស្សិតដែលចង់សិក្សាស្វែងយល់អំពីជំនាញកសិកម្ម៖ «ប៉ុន្តែជារួមយើងចង់ធ្វើឱ្យទីនោះជាភូមិគំរូមួយខាងការដាំដុះជាពិសេសស្រកានាគ ហើយខ្ទឹម ទី២យើងចង់ឱ្យតំបន់នោះក្លាយជាតំបន់កសិទេសចរណ៍ ឬក៏ទេសចរកសិកម្ម…ឆ្នាំក្រោយយើងអាចបើកឱ្យគេចូលទៅរៀន ឬទៅស្នាក់នៅ ជាផ្លូវការហើយ ខ្ញុំចង់និយាយថា យ៉ាងយូរបំផុតត្រឹមឆ្នាំ២០២១ - ២២ចង់ឱ្យតំបន់នោះជាកន្លែងពិសេសជាងគេនៅស្រុកខ្មែរ»។
អ្នកគ្រប់គ្រងទូទៅ នៃសហគមន៍សម្បូរសប្បាយ និងជាអ្នកសម្របសម្រួលការងារដាំដុះ ជាមួយកសិករភូមិព្រៃក្តួច លោក ពៅ សុភាព មានប្រសាសន៍ឱ្យដឹងដែរថា បច្ចុប្បន្នមានប្រជាពលរដ្ឋ ជាង២០គ្រួសារ ចូលរួមក្នុងគម្រោង ស្រកានាគ ជាមួយសហគមន៍។ លោកបន្តថា កាលពីមុន កសិករនៅតំបន់ព្រៃក្តួច មិនសូវមានទំនុកចិត្តលើការដាំដំណាំស្រកានាគនោះទេ ព្រោះពួកគាត់បារម្ភអំពីបញ្ហាទីផ្សារ ប៉ុន្តែក្រោយពីសហគមន៍សម្បូរសប្បាយចូលរួមរៀបចំគម្រោងដាំស្រកានាគ ជាលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ និងដាំតាមបច្ចេកទេសច្បាស់លាស់ ពួកគាត់បានយល់ដឹងច្រើន និងមានឆន្ទៈចូលរួមយ៉ាងកម្មជាមួយសហគមន៍៖ «ខ្ញុំកំពុងធ្វើការជាមួយពួកគាត់ និងកំពុងជំរុញពួកគាត់បន្ថែមទៀត ដើម្បីពង្រីកការដាំដុះ កុំទុកដីចោល .. ស្រកានាគតំបន់នឹងមានរសជាតិឆ្ងាញ់ ហើយចំពោះទីផ្សារដូច មិនចោទបញ្ហានៅឡើយទេ ព្រោះជាស្រកានាគសរីរាង្គ គេចូលចិត្តច្រើន»។
លោកបណ្ឌិត យ៉ង សាំង កុមារ ឱ្យដឹងថា លោកកំពុង សិក្សាពីទំហំទីផ្សារផ្លែស្រកានាគ ហើយជាបឋមនេះ ដឹងថា ផលិតផលផ្លែ ស្រកានាគ នៅកម្ពុជានៅមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ ចំណែកនៅប្រទេសប្រទេសវៀតណាមក្នុងមួយឆ្នាំ គេនាំចេញផ្លែស្រកានាគចេញទៅក្រៅប្រទេសបានចំណូលប្រមាណជាងមួយពាន់លានដុល្លារ ប៉ុន្តែការនាំចូលមកកម្ពុជាពុំទាន់បានដឹងថា មានចំនួនប៉ុន្មាននោះទេ តែលោកសង្កេតឃើញការនាំចូលផ្លែស្រកានាគពីក្រៅប្រទេស មកលក់នៅផ្សារនាគមាស ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មានប្រមាណ ពី១០ ទៅ២០តោន ក្នុងមួយថ្ងៃ។
សម្បូរសប្បាយ ក៏បានចុះផ្សាយឱ្យដឹងតាមបណ្ដាញសង្គមដែរថា ៖ ប្រទេសវៀតណាម ជាប្រទេសឈានមុខគេក្នុងការផលិត និងនាំចេញផ្លែស្រកានាគ។ របាយការណ៍ដដែលបានឱ្យដឹងដែរ នៅឆ្នាំ២០១៨ វៀតណាមបាននាំស្រកានាគប្រមាណ៨០% នៃស្រកានាគផលិតក្នុងស្រុកហើយបាននាំចេញទៅកាន់ប្រទេសប្រមាណ ៤០ នៅលើពិភពលោក ដោយទទួលបានប្រាក់ចំណូលប្រមាណ ជាង ១លានដុល្លារ (១,១០០លានដុល្លារ) ហើយបរិមាណនេះនឹងអាចកើន ឡើងថែមទៀត។
សហគមន៍សម្បូរសប្បាយ ក៏បានចុះផ្សាយអត្ថបទស្តីអំពីលក្ខណសម្បត្តិល្អរបស់ស្រកានាគ និងរបៀបដាំដុះខ្លះៗ និងបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដែលកសិករគួរជៀសវាងផងដែរ។
អត្ថបទនោះបានសរសេរថា៖ ស្រកានាគជាដំណាំសមស្របសម្រាប់ការដាំដុះនៅគ្រប់តំបន់ និងអាកាសធាតុស្រុកខ្មែរ។
ស្រកានាគ ងាយស្រួលដាំ ជាពិសេសមិនសូវត្រូវការទឹកច្រើន តែបើចង់បានផល ខ្ពស់ត្រូវការស្រោចស្រពបន្ថែម ។ ស្រកានាគឱ្យផលរហូតដល់២០ឆ្នាំ ប្រសិនបើមានការថែទាំបានត្រឹមត្រូវស្រកានាគ មានទីផ្សារទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក។
ក្នុងការដាំដុះ កសិករក៏ត្រូវជួបនូវការប្រឈមមួយចំនួនដែរ ដូចជា ការដាំស្រកានាគ ត្រូវការដើមទុនជាពិសេសរយៈពេល ២ឆ្នាំដំបូងលើការដាំថែទាំ ទម្រាំវាឱ្យផលដែលអាចទូទាត់ចំណាយបាន។ ចាប់ពីចន្លោះឆ្នាំទី៣ ទៅទី៥ ទើបស្រកានាគចាប់ផ្ដើមឱ្យផលខ្ពស់។
ការដាំដុះ ថែទាំត្រូវអនុវត្តតាមបច្ចេកទេសបានល្អ ដូចជាការរើសពូជ ការធ្វើបង្គោលឱ្យវាឡើង ការតាក់តែងមែក ការការពារកុំឱ្យមានភាពជាំទឹក ការបង្កាត់ លម្អង ការបន្ថែមពន្លឺដើម្បីឱ្យបានផ្លែគ្រប់រដូវ ការដាក់ជី និងការការពារដំណាំពី ការបំផ្លាញផ្សេងៗ។ បើអនុវត្តបានត្រឹមត្រូវ ស្រកានាគ ១គុម្ព អាចឱ្យផលខ្ពស់ជាង ២៥គីឡូក្រាមក្នុង ១គុម្ព។
បច្ចុប្បន្ន តម្លៃស្រកានាគនាំចូលពីវៀតណាម លក់បោះដុំនៅភ្នំពេញប្រមាណ ៣ពាន់រៀល ក្នុង ១គីឡូក្រាម។ ដោយឡែកស្រកានាគខ្មែរដាំតាមគោលការណ៍ធម្មជាតិ មានតម្លៃចាប់ពី ៥ពាន់រៀល រហូតដល់ជាង ១ម៉ឺនរៀលមួយគីឡូក្រាម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។