ຊາວບ້ານ ຢູ່ເມືອງສະໜາມໄຊ ແຂວງອັດຕະປື ປະຕິເສດຄ່າຊົດເຊີຍ ຈາກບໍລິສັດຈີນ

ບໍລິສັດ ຮົງກົງ ທຽນຊີ ຈໍາກັດ ຊຶ່ງເປັນຂອງນັກລົງທຶນຈີນ ໃຫ້ຄົນງານຂອງຕົນດຸດສວນມັນຕົ້ນ ຂອງປະຊາຊົນ ບ້ານໜອງມ່ວງ ເມືອງສະໜາມໄຊ ແຂວງອັດຕະປື ເພື່ອປູກໝາກຖົ່ວລຽນ ໂດຍໃຫ້ຄ່າຊົດເຊີຍຄວາມເສຍຫາຍໜ້ອຍ ເຮັດໃຫ້ຊາວສວນມັນຕົ້ນ ປະຕິເສດ ບໍ່ຮັບເອົາຄ່າຊົດເຊີຍນັ້ນ.

ລັດຖະບານລາວ ອະນຸມັດໃຫ້ຈີນສໍາປະທານທີ່ດິນ ໃນເນື້ອທີ່ 1,530 ເຮັກຕາ ຢູ່ໃນເຂດບ້ານໜອງມ່ວງທັງໝົດ ຊຶ່ງໃນນັ້ນກວມເອົາດິນຂອງປະຊາ ຊົນ 52 ຄອບຄົວ ລວມເນື້ອທີ່ 521 ເຮັກຕາ ທີ່ຊາວ ບ້ານພາກັນປູກມັນຕົ້ນຢູ່. ສ່ວນດິນທີ່ເຫຼືອ ແມ່ນເປັນຂອງປະຊາຊົນຈາກແຂວງອື່ນ ທີ່ມາປູກມັນຕົ້ນໃນເຂດນີ້.

ຊາວບ້ານ ສ່ວນຫຼາຍ ບໍ່ພໍໃຈນໍາຄ່າຊົດເຊີຍຄວາມເສຍ ທີ່ທາງບໍລິສັດດັ່ງກ່າວສະເໜີໃຫ້ພຽງ 8,5 ລ້ານກີບຕໍ່ເຮັກຕາ ຍ້ອນຕົ້ນທຶນການເຮັດສວນມັນຕົ້ນສູງ ກວ່າຄ່າຊົດເຊີຍທີ່ວ່ານັ້ນຫຼາຍ ຄືເຖິງ 10 ປາຍລ້ານກີບ, ປະຊາຊົນໄດ້ເຮັດສວນມັນຕົ້ນນັ້ນ ມາແຕ່ປີ 2006 ດັ່ງຊາວ ບ້ານໜອງມ່ວງ ຜູ້ນຶ່ງເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 13 ກັນຍານີ້ວ່າ:

“ມີແຕ່ປະຊາຊົນ ມັນຕົ້ນມັນຖືກ ຮົງກົງ ທຽນຊີ ຫັ້ນ ເຂົາສິປູກຖົ່ວລຽນ ດຽວນີ້ຫັ້ນເຂົາສິດຸດຖິ້ມຂອງປະຊາຊົນຫັ້ນ ດຽວນີ້ຫັ້ນລັດຖະບານ ອະນຸຍາດໃຫ້ຈີນເນາະ ຢູ່ໃນຫັ້ນນັ້ນ 1,530 ເຮັກຕາ ບາດນີ້ເພິ່ນມາອະນຸຍາດຫວ່າງເດືອນ 7 ນີ້ ປະຊາຊົນຫັ້ນປູກຕັ້ງແຕ່ປີ 2006 ບາດນີ້ຫັ້ນຄົນມາລະດົມພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນຫັ້ນເອົາເງິນເນາະ 8,500,000 ຕໍ່ເຮັກຕາ ມັນກໍບໍ່ຄຸ້ມຄ່າຫັ້ນແຫລະ ເພາະວ່າປະຊາຊົນເຂົາລົງທຶນ ເຮັກຕານຶ່ງໆກໍເປັນສິບກວ່າລ້ານ ແຄ່ ປະຊາຊົນກໍບໍ່ພໍໃຈ ຮອດສະພາ ເຮົາກໍລາຍງານສະພາຄືນ.”

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ໃນທ້າຍເດືອນສິງຫາທີ່ຜ່ານມາ ເຈົ້າເມືອງສະໜາມໄຊ ໄດ້ອອກໜັງສືແຈ້ງການ ໃຫ້ປະຊາຊົນ ຍ້າຍເຄື່ອງຂອງຂອງຕົນ ຮວມທັງຜົນລະ ປູກ ທີ່ມີຢູ່ໃນເຂດສໍາປະທານທີ່ວ່ານັ້ນ ອອກໃຫ້ໝົດ ພາຍໃນວັນທີ 15 ກັນຍານີ້, ຖ້າກາຍກໍານົດນີ້ ຈະຖືວ່າສະລະສິດ:

“ດຽວນີ້ມັນມີຄໍາສັ່ງໄດ໋ ຄໍາສັ່ງຂອງເຈົ້າເມືອງອີກສະບັບນຶ່ງ ແຈ້ງການວ່າໃຫ້ຂົນເຄື່ອງຂົນຂອງ ຜົລປູກ ເຄື່ອງວັດຖຸທີ່ມີຄ່າຫັ້ນນ່າ ເຮືອນຊານບ້ານສ່ອງຂົນອອກກເບິດ ບໍ່ໃຫ້ປະຊາຊົນເຄັຽຫຍ້າເຕັຽຫຍັງອີກເພິ່ນວ່າເດ້ ວັນກ່ອນນີ້ເພິ່ນມາແຈ້ງ 29 ເດືອນ 8  ນີ້ແຫລະ ແມ່ນເດືອນນີ້ແຫລະໃຫ້ໝົດ ເພິ່ນວ່າຂົນ ບໍ່ໃຫ້ຢູ່ເບິດຫັ້ນນ່າ.”

ເມື່ອກ່ອນໜ້ານັ້ນ ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ບໍ່ໄດ້ແຈ້ງໃຫ້ປະຊາຊົນຮູ້ວ່າ ຈະມີບໍລິສັດ ມາສໍາປະທານທີ່ດິນໃນເຂດນີ້ ດັ່ງນັ້ນ ປະຊາຊົນຈຶ່ງພາກັນ ປູກມັນຕົ້ນຕາມປົກກະຕິ. ແຕ່ເມື່ອທາງບໍລິສັດຈີນ ໄດ້ສໍາປະທານທີ່ດິນໃນເຂດນີ້ໄປແລ້ວ ບໍລິສັດກໍມາບຸກເບີກທີ່ດິນ ເພື່ອປູກໝາກຖົ່ວລຽນໃສ່ ໃນຂະນະທີ່ປະຊາຊົນ ລໍຖ້າໃຫ້ມັນຕົ້ນຂອງພວກຕົນໃຫຍ່, ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງເກີດຂໍ້ຂັດແຍ່ງກັນຂຶ້ນ.

ຂໍ້ສະເໜີ ທີ່ປະຊາຊົນ ຜູ້ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ຕ້ອງການ ຄືຂໍໃຫ້ທາງບໍລິສັດ ໂຈະການບຸກເບີກທີ່ດິນໄປກ່ອນ ລໍໃຫ້ພວກຕົນ ເກັບກູ້ມັນຕົ້ນ ໄປຂາຍໃຫ້ໄດ້ທຶນຄືນກ່ອນ. ປະຊາຊົນສ່ວນນຶ່ງ ກໍຢາກໃຫ້ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຊົດເຊີຍເປັນທີ່ດິນ ທໍາກິນໃໝ່ໃຫ້ ຍ້ອນທີ່ດິນຂອງບາງຄອບຄົວ ຖືກທາງໂຄງການສໍາປະທານ ກວມເອົາໄປໝົດ ຂະນະທີ່ປະຊາຊົນອີກສ່ວນນຶ່ງ ເວົ້າວ່າ ຖ້າທາງບໍລິສັດ ຕ້ອງການບຸກເບີກທີ່ດິນ ໂດຍບໍ່ຕ້ອງລໍຖ້າອີກ 2-3 ເດືອນ ພໍໃຫ້ມັນຕົ້ນໃຫຍ່ ແລະເກັບໄປຂາຍໄດ້ແລ້ວ ກໍຂໍໃຫ້ເພີ່ມຄ່າຊົດເຊີຍເປັນ 30 ສິບລ້ານກີບຕໍ່ເຮັກຕາ, ອີງຕາມຄໍາເວົ້າຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ທ້ອງຖິ່ນ ຢູ່ເມືອງສະໜາມໄຊ ທ່ານນຶ່ງໃນມື້ດຽວກັນນີ້.

“ຜູ້ບໍ່ທັນເອົາຄ່າຊົດເຊີຍ ບາງຄົນຕືວ່າຫລົກມັນເນາະ ຈໍານວນນຶ່ງ ບ້ານເຮົາຈໍານວນນຶ່ງເພິ່ນກໍຢາກໄດ້ດິນຄືນເນາະ ຢາກໃຫ້ພັກລັດຫັ້ນຈັດສັນຄືນເນາະ  ດິນ ຄັນບໍ່ໄດ້ຫລົກມັນນີ້ກໍຢາກໄດ້ເພີ້ມເນາະ ຢາກບຸກເບີກເລີຍ ເຂົາວ່າອັດຕານຶ່ງ 30 ລ້ານເຂົາວ່າໃຫ້ເບີກເລີຍເພິ່ນວ່າ ເປັນໄປໄດ້ກໍຢາກໃຫ້ເພິ່ນໂຈະຫັ້ນແຫລະ ຄັນສິຟັງຕາມຄວາມຫາງສຽງຂອງພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນເນາະ ຢາກຂໍຫລົກວ່າຊັ້ນສາ ເພາະວ່າມັນມັນສູງແລ້ວເດ້ ອີກ 2-3 ເດືອນກໍໄດ້ຫລົກຂາຍແລ້ວ.”

ກ່ຽວກັບເລື່ອງທີ່ວ່ານີ້ ເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຢູ່ແຂວງອັດຕະປື ນາງນຶ່ງເວົ້າວ່າ ປັດຈຸບັນ ໂຄງການປູກຖົ່ວລຽນທີ່ວ່ານີ້ ຍັງຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນຂອງການປະຕິບັດ ຢູ່ໃນສ່ວນ ທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມເປັນເອກກະພາບ ຈາກປະຊາຊົນ, ແຕ່ສ່ວນໃດ ທີ່ຍັງບໍ່ທັນເປັນເອກກພາບກັນ ກໍຕ້ອງໄດ້ສືບຕໍ່ແກ້ໄຂ ດັ່ງທີ່ນາງເວົ້າວ່າ:

“ກໍາລັງຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ມັນຕ້ອງໄດ້ເອກກະພາບກັບປະຊາຊົນກ່ອນ ບົນພື້ນຖານຄວາມເປັນເອກກະພາບກັບປະຊາຊົນກ່ອນ ຈຶ່ງສາມາດຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ ບ່ອນໃດທີ່ປະຊາຊົນມີຄວາມເປັນເອກກະພາບແລ້ວ ຂະເຈົ້າກໍ່ຖືວ່າເລີ້ມເຮັດເນາະ ບ່ອນໃດຍັງບໍ່ເປັນເອກກະພາບ ກໍ່ຕ້ອງໄດ້ຫາລືກັນຕໍ່.”

ໃນຂະນະດຽວກັນ ຊາວບ້ານຢູ່ເມືອງສະໜາມໄຊ ນາງນຶ່ງກໍເວົ້າວ່າ ປັດຈຸບັນ ສວນຖົ່ວລຽນ ໃນເຂດບ້ານໜອງມ່ວງ ທີ່ວ່າຈະບຸກເບີກນັ້ນ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ບຸກເບີກ ແລະບໍ່ທັນໄດ້ປູກເທື່ອ:

“ຕົວຢູ່ໜອງມ່ວງແມ່ນຈະເປັນຂອງສວນຖົ່ວລຽນ ສ່ວນວ່າທົ່ວລຽນຍັງບໍ່ທັນໄດ້ບຸກເບີກແລ້ວກໍບໍ່ທັນໄດ້ເປີດ ບໍ່ທັນໄດ້ປູກເທື່ອ ເຈົ້າ.”

ກ່ຽວກັບບັນຫາທີ່ວ່ານີ້ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ປະຈໍາເຂດເລືອກຕັ້ງທີ 17 ແລະສະມາຊິກສະພາປະຊາຊົນແຂວງ ໃນເຂດເລືອກຕັ້ງເມືອງສະໜາມໄຊ ກໍໄດ້ໄປພົບພໍ້ກັບປະຊາຊົນ ໃນເຂດບ້ານໜອງມ່ວງ ເພື່ອຮັບຟັງລາຍງານ ກ່ຽວກັບຂໍ້ຂັດແຍ່ງທີ່ວ່ານັ້ນແລ້ວ.

ແລະເມື່ອກ່ອນໜ້ານີ້ ບໍລິສັດ ລີຊິນ ພັດທະນາກະສິກໍາຈໍາກັດ ຂອງຈີນ ກໍໄດ້ໃຫ້ຄົນງານຂອງຕົນ ເຂົ້າໄປບຸກລຸກເນື້ອທີ່ ປູກມັນຕົ້ນ ແລະສວນກາເຟຂອງປະຊາຊົນ ຢູ່ເຂດບ້ານໜອງຫີນ, ບ້ານໄຊດອນໂຂງ ເມືອງສະໜາມໄຊ ແຂວງອັດຕະປື ໃນມື້ວັນທີ 13 ແລະ 14 ພຶດສະພາ 2023. ແລະຕໍ່ມາ ວັນທີ 17 ພຶດສະພາຂອງປີດຽວກັນນີ້ ຫ້ອງວ່າການແຂວງອັດຕະປື ກໍໄດ້ອອກແຈ້ງການ ເຖິງພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ລວມທັງບໍລິສັດດັ່ງກ່າວ ແລະບໍລິສັດກອງແກ້ວ ພັດທະນາກະສິກຳ ຈຳກັດ ວ່າ ໃຫ້ໂຈະການການບຸກເບີກເນື້ອທີ່ດິນສຳປະທານ ຢູ່ເຂດບ້ານດັ່ງກ່າວ ຊົ່ວຄາວ.