ປະເທດລາວ ມີຜູ້ຕິດເຊື້ອ HIV ສະສົມເຖິງ 21,600 ຄົນ

ມາຮອດປັດຈຸບັນນີ້ໃນລາວມີຜູ້ຕິດເຊື້ອ HIV ສະສົມເຖິງ 21,600 ຄົນ ແລະ ມາໃນໄລຍະເຄິ່ງປີທຳອິດຂອງປີ 2024 ມີພຽງຈຳນວນ 15,000 ຄົນເຂົ້າເຖິງການປິ່ນປົວແລະເຂົ້າຮັບການຮັກສາຢາຕ້ານເຊື້ອ. ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນກຸ່ມຜູ້ຊາຍທີ່ມີເພດສຳພັນກັບຊາຍ (MSM) 28.1% ແລະ ກຸ່ມຄົນຂ້າມເພດ 2.3% ເຊິ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ເຊື່ອວ່າຍັງມີກຸ່ມສ່ຽງທີ່ຈະຕິດເຊື້ອ HIV ຫຼາຍກ່ວາ 21,600 ຄົນ. ແຕ່ບໍ່ກ້າເຂົ້າມາກວດເຊິ່ງທາງການກໍ່ມີການໂຄສະນາເຊີນຊວນ ໃຫ້ກຸ່ມສ່ຽງເຂົ້າມາກວດກາຫາເຊື້ອ HIV ຢູ່ຕະຫຼທອດເພື່ອຫຼຸດການກະຈາຍເຊື້ອແຕ່ຍັງເປັນບັນຫາທີ່ໜ້າເປັນຫ່ວງ ເພາະສັງຄົມລາວຄິດວ່າເປັນເລື່ອງທີ່ໜ້າອັບອາຍ ຈຶ່ງບໍ່ກ້າເຂົ້າມາກວດຫາເຊື້ອ.

ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ສະມາຄົມເຄືອຂ່າຍ ຜູ້ຕິດເຊື້ອ HIV/AIDS ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 26 ກັນຍາ ນີ້ວ່າ:

“ສະສັມແທ້ໆ ເນາະ 21,600 ຄົນໂຕ 15,000 ຄົນນີ້ແມ່ນເຂົ້າເຖິງການປິ່ນປົວ ເຂົ້າເຖິງຢາຕ້ານເຊື້ອໄວຣັດ HIV ເນາະກຸ່ມທີ່ຕິດເຊື້ອຫຼາຍກຸ່ມ ຊາຍຮັກຮ່ວມເພດກຸ່ມຫຼາກຫຼາຍທາງເພດ ມີໂອກາດຈະໄປແຜ່ເຊື້ອຕື່ມອີກມັນຂື້ນກັບບຸກຄົນວ່າ ຊິມີຄວາມສະມັກໃຈຢາກມາກວດເລືອດບໍ່ເນາະ ຢູ່ບ້ານເຮົາຍັງຖືຢູ່ບ່ອນວ່າເປັນຄົນສໍ່າສ່ອນແນວນັ້ນແນວນີ້.”

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າເຊື້ອ HIV ທີ່ເຂົ້າມາລະບາດໃນລາວ ມາຈາກກຸ່ມແຮງງານເຄື່ອນຍ້າຍ ທີ່ໄປຫາເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງປະເທດ ເຊິ່ງປັດຈຸບັນນີ້ທຸກອາຊີບ ກໍ່ສາມາດມີຄວາມສ່ຽງຈະຕິດເຊື້ອໄດ້ ຖ້າບໍ່ຮູ້ຈັກປ້ອງກັນຕົນເອງເຊິ່ງວິທີປ້ອງກັນຕົນເອງ ໄດ້ດີທີ່ສຸດແມ່ນເມື່ອມີເພດສຳພັນກໍ່ຄວນໃສ່ຖົງຢ່າງອະນາໄມ ທຸກຄັ້ງ ແລະຖ້າຮູ້ວ່າຕົນເອງມີຄວາມສ່ຽງ ກໍ່ເຂົ້າມາກວດກາຫາເຊື້ອຢູ່ສູນປິ່ນປວ ເພື່ອກວດວ່າຕົນເອງຕິດເຊື້ອ ຫຼືບໍ່ຖ້າຕິດເຊື້ອກໍ່ຈະມີຢາຕ້ານເຊື້ອໃຫ້ກິນ.

“ສ່ວນຫຼາຍມັນຈະເປັນແຮງງານເຄື່ອນຍ້າຍຫຼາຍຕິດເຊື້ອຢູ່ຕ່າງປະເທດໄກ້ຄຽງອ້ອມຂ້າງນີ້ແຫຼະນະປັດຈຸບັນນີ້ແມ່ນທຸກກຸ່ມທຸກອາຊີບເລີຍມີຄວາມສ່ຽງຕິດໝົດເນາະມັນຂື້ນຢູ່ກັບວິທີໂຕເຮົາເອງເນາະຖ້າວ່າມີເພດສຳພັນຕ້ອງປ້ອງກັນທຸກຄັ້ງກໍ່ຄືໃສ່ຖົງຢາງອະນາໄມເນາະມີຄວາມສ່ຽງຕ້ອງເຂົ້າມາຫາສູນປິ່ນປົວດ່ວນເນາະເພາະມັນຈະມີຢາປ້ອງກັນເຂົາຈະເອີ້ນວ່າແພຣບ (PrEP ຫຼື Pre-exposure prophylaxis) ເນາະ.”

ກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້ຊາວໜຸ່ມທ່ານໜຶ່ງ ກໍ່ຮູ້ສຶຢ້ານແຕ່ກໍ່ຮູ້ວິທີປ້ອງກັນ ເພາະສາເຫດທີ່ຕິດເຊື້ອ HIV ສ່ວນໃຫຍ່ມາຈາກການມີເພດສຳພັນ ກັບຄົນອື່ນ ໂດຍບໍ່ປ້ອງກັນໃສ່ຖົງຢາງອະນາໄມ ເຊິ່ງຖ້າມີຄົນໃກ້ຊິດ ມີຄວາມສ່ຽງຈະຕິດເຊື້ອ ກໍ່ຈະແນະນໍາໃຫ້ເຂົາເຈົ້າໄປໂຮງໝໍ ແລະຖ້າຕ້ອງຢູ່ກັບຄົນຕິດເຊື້ອ ກໍ່ບໍ່ໃຫ້ລັງກຽດເຂົາເຈົ້າ ພຽງແຕ່ຂອງໃຊ້ບາງຢ່າງກໍ່ຕ້ອງແຍກກັນໃຊ້ ບໍ່ຮ່ວມກັບເຂົາເຈົ້າ.

“ເລື່ອງຢ້ານມັນກໍ່ຢ້ານກໍ່ພໍມີຄວາມຮູ້ ປ້ອງກັນໄວ້ຢູ່ຫຼັກໆ ເລີຍໜ້າຈະມານໍາການມີເພດສຳພັນ ບໍ່ໄດ້ເລືອກບໍ່ໄດ້ປ້ອງກັນຖ້າວ່າຕົວເອງ ມີໝູ່ຫຼືວ່າຄົນຮູ້ຈັກທີ່ວ່າມີເຊື້ອຢູ່ກໍ່ແນະນໍາ ເຂົາເຈົ້າໄປໂຮງໝໍ ເຮົາຈະຕ້ອງປ້ອງກັນເຮົາໃນສ່ວນທີ່ຈະຕ້ອງປ້ອງກັນໄດ້ເນາະ ແລ້ວກາອຸປະກອນຕ່າງໆ ໂຕທີ່ແຍກໄດ້ຄວນແຍກ.”

ຂະນະທີ່ນັກສຶກສາທ່ານໜຶ່ງ ກໍ່ກ່າວວ່າການຕິດເຊື້ອ HIV ນີ້ຖືວ່າເປັນບັນຫາທີ່ໜ້າເປັນຫ່ວງໃນສັງຄົມເພາະຖ້າຕິດເຊື້ເອດສ໌ແລ້ວ ຈະບໍ່ມີຢາຮັກສາ ຫຼືປິ່ນປົວເຊົາໄດ້ເດັດຂາດ ມີພຽງແຕ່ຢາຕ້ານເຊື້ອເທົ່ານັ້ນ. ເຊິ່ງສຳລັບຕົນເອງແລ້ວ ກໍ່ຮູ້ສຶກຢ້ານສະນັ້ນກໍ່ຕ້ອງປ້ອງກັນຕົນເອງ ໃຫ້ດີ.

“ສໍາລັບໂຕນ້ອງເອງຄິດວ່າ ກໍ່ຮູ້ສຶກວ່າຢ້ານມັນເປັນອີກບັນຫາໜຶ່ງ ທີ່ວ່າໃນເມື່ອເວລາທີ່ເຮົາຕິດເຂົ້າໄປແລ້ວ ມັນຈະຮັກສາຍາກຕາມທີ່ໄດ້ຍິນຂ່າວຜ່ານມາ ກໍ່ຮູ້ສຶກວ່າເຂົາເຈົ້າຍັງມີຢາປ້ອງກັນແກ້ໄຂ.”

ພ້ອມດຽວກັນນນີ້ໄວໜຸ່ມຍິງນາງໜຶ່ງ ກໍ່ກ່າວວ່າກໍ່ຮູ້ສຶກຢ້ານຢູ່ຖ້າສົມມຸດແຖນເປັນຄົນເຈົ້າຊູ່ ມັກໄປທ່ຽວສາວບໍລິການ ກໍ່ມີຄວາມສ່ຽງທີ່ຕິດເຊື້ອ HIV ໄດ້ເຊິ່ງໂຕເຮົາເອງ ກໍ່ຕ້ອງເບິ່ງແລະປ້ອງກັນເອົາເອງເພື່ອຈະບໍ່ໄດ້ຕິດເຊື້ອ.

“ກາຮູ້ສຶກຢ້ານຖ້າສົມມຸດອີງໃນແບບໜຶ່ງຫັ້ນນ່າ ຖ້າວ່າແຟນເຮົາຄົນໜຶ່ງ ເປັນຄົນມັກຫຼິ້ນ ແລະກາໄປນໍາຜູ້ຍິງມົ້ວຊົ້ວ ເຊັ່ນວ່າຜູ້ຍິງແບບເຂົາເຈົ້າກໍ່ຫາເງິນຫັ້ນແຫຼະ ອີ່ຫຍັງປະມານນີ້ຫັ້ນນ່າເຮົາມີໂອກາດສູງ ທີ່ຈະຕິດຈາກແຟນເຮົາ ມັນຂື້ນກັບໂຕເຮົານີ້ແຫຼະ ເຮົາກໍ່ຕ້ອງເບິ່ງຄືກັນ.”

ກ່ອນໜ້ານີ້ໃນວັນທີ 29 ເມສາ 2024 ອີງຕາມການລາຍງານຂອງ APLPlusLaos ລາຍງານວ່າປະເທດລາວມີຜູ້ຕິດເຊື້ອ HIV ສະສົມຫຼາຍກ່ວາ 18,000 ຄົນເຊິ່ງມາຮອດເດືອນກັນຍາ 2024 ນີ້ກໍ່ຖືວ່າ ມີຜູ້ຕິດເຊື້ອສະສົມເພີ່ມຂື້ນຫຼາຍ. ນອກຈາກນີ້ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກສູນຕ້ານເອດສ໌ ຫຼື ພຕພ ຂອງປະເທດລາວໃນປີ 2023 ຕັ້ງເດືອນມັງກອນຫາເດືອນຕຸລາ ມີຜູ້ຕິດເຊື້ອ HIV ຫຼື ເອດສ໌ ໃນປະລາວລາຍໃໝ່ 1,757 ຄົນກຸ່ມທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງ ຍັງແມ່ນເປັນຊາຍຮັກຊາຍ.