ສປປ ລາວ ຍັງມີນັກໂທດປະຫານ ຈຳນວນຫຼາຍ

ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ທ່ານ ພົນເອກ ວິໄລ ຫລ້າຄໍາຟອງ, ຮອງນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ ແລະ ຣັຖມົນຕຣີ ກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສງົບ ໄດ້ຕອບຄຳຊັກຖາມ ຂອງສະມາຊິກ ສະພາແຫ່ງຊາຕ ໃນກອງປະຊຸມສະພາແຫ່ງຊາຕ ສໄມສາມັນເທື່ອທີ 5 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາຕ ຊຸດທີ 9 ວ່າປັດຈຸບັນປະເທດລາວ ມີນັກໂທດ ປະຫານທັງໝົດ ປະມານ 500-600 ຄົນ ເຊິ່ງສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນນັກໂທດ ຄະດີຢາເສບຕິດ ແຕ່ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ບໍ່ໄດ້ດຳເນີນການປະຫານຊີວິດ ນັກໂທດເປັນເວລາດົນແລ້ວ ຍ້ອນກົດໝາຍ ບໍ່ທັນໄດ້ລະບຸຄັກແນ່ວ່າ ຈະປະຫານດ້ວຍວິທີໃດ ແລະປະຫານຢູ່ສະຖານທີ່ໃດ ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງມີແຕ່ໃຫ້ອະພັຍໂທດແກ່ນັກໂທດ ປະຫານ, ຫຼຸດລົງເຫຼືອຈຳຄຸກ ຕລອດຊີວິດ.

ດັ່ງທ່ານກ່າວຕອນໜຶ່ງວ່າ:

“ດຽວນີ້ກາບໍ່ຫຼາຍປານໃດປະມານ 500-600 ຄົນ, ແຕ່ວ່າຈັກຊິເອົາມື້ໃດ ປະຫານ ເພາະວ່າຢູ່ໃນກົດໝາຍຍັງບໍ່ທັນມີລະອຽດວ່າ ແດນປະຫານຢູ່ໃສ ໃຜຊິເປັນຜູ້ປະຫານ ແລະ ປະຫານດ້ວຍວິທີໃດ ຊິສີດຢາ, ສັກຢາບໍ່. ຄັນເຮັດໂຕນີ້ໄປພັດສາກົລ ທ້ວງໄດ໋ ດຽວນີ້ ເຂົາກາບໍ່ຢາກໃຫ້ເຮັດ ແບບເປີດເຜີຍ ແນວນັ້ນ. ຈຳເປັນ ດຽວນີ້ໄດ້ອະພັຍໂທດ ໃນຄຸກຫັ້ນ 90 ກ່ວາ ເປີເຊັນ ແມ່ນຢາເສບຕິດ.”

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ປັດຈຸບັນພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ກຳລັງມີການປັບປຸງນິຕິກັມ ກ່ຽວກັບໂທດປະຫານ ແລະ ກຳລັງຢູ່ໃນລະຫວ່າງ ການຂຽນນິຕິກັມດັ່ງກ່າວ ເຊິ່ງຄາດວ່າໃນທ້າຍປີນີ້ ຈະສາມາດນຳໃຊ້ນິຕິກັມ ກ່ຽວກັບນັກໂທດປະຫານຢ່າງເດັດຂາດ ເພື່ອໃຫ້ກົດໝາຍມີຄວາມສັກສິດ ແລະ ເຮັດໃຫ້ເປັນໂຕຢ່າງ ແກ່ສັງຄົມ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນ ຮູ້ສຶກຢ້ານຕໍ່ການກະທຳຫຼາຍຂຶ້ນ.

ດັ່ງຊາວລາວ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຽ ເສຣີ ໃນວັນທີ 6 ກໍຣະກະດານີ້ວ່າ:

“ປະຫານ ກະປະຫານແທ້ ນີ້ກາບໍ່ປະຫານ ເວົ້າແລ້ວຖືວ່າ ເຂົາຖືເບົາໂພດ. ປະຫານລະບໍ່ປະຫານ ແມ່ນປະຫານ ເອົາມາຢູ່ກາງເດີ່ນ ຫຼາຍຄົນເຫັນ.”

ສ່ວນຊາວລາວອີກທ່ານໜຶ່ງ ກ່າວວ່າ ກໍຢາກໃຫ້ມີການປະຫານຊີວິດ ນັກໂທດສໍາລັບນັກໂທດປະຫານ ໃນຄະດີທີ່ຮ້າຍແຮງ ໂດຍສະເພາະຄ້າຢາເສບຕິດ ຍ້ອນເຫັນວ່າ ຄັນບໍ່ມີການປະຫານ ເກີດຂຶ້ນ ແລະ ຍັງມີການໃຫ້ອະພັຍນັກໂທດ ແກ່ນັກໂທດປະຫານຢູ່ເລື້ອຍໆ ກໍຈະເຮັດໃຫ້ເຫຼືອພຽງແຕ່ ໂທດຈຳຄຸກຕລອດຊີວິດ ແລະ ຫຼຸດລົງເລື້ອຍໆ ຕາມຈຳນວນຄັ້ງ ທີ່ໄດ້ຮັບອະພັຍໂທດ ຈົນອາດເຮັດໃຫ້ຖືກປ່ອຍໂຕ ອອກມາສູ່ສັງຄົມ ແລະ ກໍອາດກັບໄປເຮັດຜິດ ຢູ່ຄືເກົ່າ.

ດັ່ງທ່ານກ່າວວ່າ:

“ໂທດປະຫານຊີວິດນີ້ ກາຖືວ່າ ຄັນສານຕັດສິນປະຫານຊີວິດ ມັນກາຕ້ອງໄດ້ຕາຍ ໃນເວລານັ້ນ. ຮ້າຍແຮງມັນກາຕ້ອງໄດ້ເດັດຂາດ ຄືກັນຫັ້ນແຫຼະ ຜູ້ມັນຝືນດື້. ມັນກາຍັງເຮັດຢູ່ຫັ້ນນ່າ ບໍ່ໄດ້ແຫຼະ ຄົນຝືນດື້ກົດລະບຽບ ບ້ານເມືອງກົດໝາຍບ້ານເມືອງ.”

ທາງດ້ານນັກກົດໝາຍ ກໍເຫັນວ່າ ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຈໍາເປັນຕ້ອງເດັດຂາດ ກັບການປະຫານຊີວິດນັກໂທດ ເພື່ອໃຫ້ກົດໝາຍ ແລະ ບົດລົງໂທດ ມີຄວາມສັກສິດຫຼາຍຂຶ້ນ ແທນທີ່ຈະມີການໃຫ້ອະພັຍໂທດແກ່ນັກໂທດ ປະຫານແລ້ວຫຼຸດໂທດລົງ ເຫຼືອຈຳຄຸກຕລອດຊີວິດ ແລະ ຫຼຸດລົງເຫຼືອໂທດຈຳຄຸກ 20 ປີ ແລະ ຄ່ອຍໆ ຫຼຸດລົງເລື້ອຍໆ ຕາມຈຳນວນຄັ້ງໄດ້ຮັບອະພັຍໂທດ.

ດັ່ງທ່ານກ່າວວ່າ:

“ຢາກໃຫ້ມີໂດ ຢາກໃຫ້ຈັດຕັ້ງ ເພາະວ່າ ຜ່ານໃນກົດໝາຍລ້າໆ ບໍ່ຈັດຕັ້ງນີ້ ມັນກໍມີຜົລດີອະພັຍໂທດ ໃຫ້ຢູ່ໄປໄລຍະໜຶ່ງ ເຂົາຫາກຂໍອະພັຍໂທດ ຕາມຫຼັງຈາກໂທດປະຫານ ມາເປັນຕລອດຊີວິດ ຈາກຕລອດຊີວິດ ມາເປັນ 10-20 ປີ. ມັນຈະເຮັດແນວນີ້ ບ້ານເຮົານີ້ນ່າ.”

ສ່ວນນັກກົດໝາຍ ອີກທ່ານໜຶ່ງ ກ່າວວ່າ ພາຍຫຼັງທີ່ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ໄດ້ມີການປັບປຸງນິຕິກັມ ກ່ຽວກັບໂທດປະຫານ ແບບສຳເຣັດແລ້ວ ອາດເຮັດໃຫ້ມີການດຳເນີນ ການປະຫານຊີວິດ ນັກໂທດເກີດຂຶ້ນ ໃນຮອບຫຼາຍປີ ແຕ່ດຽວນີິ້ ມີແຕ່ການອະພັຍໂທດ ໃຫ້ນັກໂທດປະຫານ ໃຫ້ຫຼຸດເຫຼືອພຽງແຕ່ ໂທດຈຳຄຸກຕລອດຊີວິດ ແລະ ກໍ່ຫຼຸດລົງເລື້ອຍໆ.

ດັ່ງທ່ານກ່າວວ່າ:

“ເຂົາເຈົ້າຄົ້ນຄ້ວາ ອາດຈະແມ່ນປີຊິມານີ້ນ່າ ເພິ່ນກາມີນະໂຍບາຍ ຈາກປະຫານຊີວິດ ມາເປັນໂທດຕລອດຊີວິດ ໂທດຕລອດຊີວິດ ຕ້ອງແມ່ນຢູ່ໄດ້ 15 ປີ. ກາມີເງື່ອນໄຂ ຜ່ອນໂທດ ຕາມລະບຽບ ກົດໝາຍຫັ້ນ.”

ສຳລັບນັກໂທດ ປະຫານ ທີ່ລໍການປະຫານຊີວິດຢູ່ນັ້ນ ໃນນັ້ນແມ່ນ ທ້າວ ສີສຸກ ດາວເຮືອງ, ນັກໂທດຄ້າຢາເສບຕິດ ຣາຍໃຫຍ່ ໃນລາວ ທີ່ຖືກສານຕັດສິນໂທດ ປະຫານຊີວິດ ເມື່ອປີ 2022 ລວມທັງ ທ້າວ ຄອນປະສົງ ສຸກກະເສີມ ແລະ ຜູ້ຮ່ວມຂະບວນການອີກ 7 ຄົນ ທີ່ຖືກສານຕັດສິນໂທດ ປະຫານຊີວິດ ໃນປີ 2020 ໂດຍທັງໝົດນັ້ນ ແມ່ນເຄືອຂ່າຍຂອງ ທ້າວ ໄຊຊະນະ ແກ້ວພີມພາ ນັກໂທດຄ້າຢາເສບຕິດຣາຍໃຫຍ່ ໃນລາວ ທີ່ຖືກຈັບຢູ່ປະເທດໄທຍ ແລະ ຖືກສານໄທຍຕັດສິນ ປະຫານຊີວິດ, ແຕ່ຕໍ່ມາໄດ້ຮັບການຫຼຸດໂທດ ເຫຼືອຈຳຄຸກຕລອດຊີວິດ.

ການປະຫານຊີວິດ ນັກໂທດໃນລາວຄັ້ງຫຼ້າສຸດ ເກີດຂຶ້ນໃນປີ 1989 ຫຼື ປະມານ 34 ປີ ທີ່ຜ່ານມາ ໂດຍປະຫານຊີວິດ ນັກໂທດດ້ວຍວິທີການຍິງເປົ້າ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ລະບຸຄັກແນ່ວ່າ ມີການປະຫານຊີວິດ ນັກໂທດຈຳນວນຈັກຄົນ ໃນຄັ້ງນັ້ນ, ປະຫານຢູ່ບ່ອນໃດ ແລະ ແມ່ນນັກໂທດ ປະຫານໃນຄະດີໃດ. ອີງຕາມການຣາຍງານ ຂອງ ເວັບໄຊຕ໌ “World Coalition” ເຊິ່ງເປັນເວັບໄຊຕ໌ ກ່ຽວກັບ ຕໍ່ຕ້ານການປະຫານຊີວິດ ນັກໂທດ.