ຊາວບ້ານ 6 ຄົນ ຖືກປ່ອຍໂຕ, ໃນຈໍານວນ 4 ຄົນ ຖືກຈັບແຖຫົວ ແລະ ຖ່າຍໃສ່ຖົງຢາງ

ຊາວບ້ານຊ້າງ ເມືອງຄູນ ແຂວງຊຽງຂວາງ 6 ຄົນ ທີ່ຖືກຈັບ ຍ້ອນປະທ້ວງເຣື່ອງທີ່ດິນ ຖືກປ່ອຍອອກມາໃນ ວັນທີ 2 ກຸມພາ ທີ່ຜ່ານມາ ຫຼັງຈາກຖືກຈັບໄປ ໃນຂໍ້ຫາກໍ່ຄວາມວຸ້ນວາຍ ແລະ ບັນຫາທາງດ້ານການເມືອງ.

ຊາວບ້ານຊ້າງທ່ານນຶ່ງ ຜູ້ທີ່ບໍ່ປະສົງອອກຊື່ ແລະ ສຽງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ:

“ຊາວບ້ານ 4 ຄົນທີ່ເປັນຜູ້ຊາຍ ຖືກກັກຂັງຢູ່ໃນຄຸກ ແລະ ເຂົາເຈົ້າຕ້ອງຖ່າຍກັບບ່ອນຍ່ຽວກັບບ່ອນ ຫຼັງຈາກ 3 ມື້ ທໍາອິດທີ່ເຂົາເຈົ້າຖືກຈັບໂຕໄປ ແລະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ແຖຫົວເຂົາເຈົ້າ.”

ຊາວບ້ານ ທ່ານນີ້ ກ່າວຕື່ມ ວ່າ:

“ຫຼັງຈາກ 3 ມື້ແລ້ວ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຈຶ່ງປ່ອຍເຂົາເຈົ້າອອກມາ ແລະ ໃຊ້ຫ້ອງນໍ້າຢູ່ທາງນອກໄດ້ ສ່ວນວ່າ ຊາວບ້ານ 2 ຄົນ ທີ່ເປັນແມ່ຍິງ ທີ່ຖືກຈັບນໍາກັນນັ້ນ ກໍຖືກກັກຂັງຕາມປົກກະຕິ ແລະ ສາມາດໃຊ້ຫ້ອງນໍ້າຄືກັບນັກໂທດທົ່ວໄປໄດ້.”   

ຊາວບ້ານ ທ່ານນີ້ ກ່າວຕື່ມວ່າ:

“ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຜູ້ທີ່ສືບສວນ, ສອບສວນ ຊາວບ້ານທີ່ຖືກຈັບນັ້ນ ບາງຄົນ ກໍມາຈາກນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ, ແຕ່ການປ່ອຍໂຕຄັ້ງນີ້ ແມ່ນມີຄໍາສັ່ງ ຈາກສູນກາງ ໃຫ້ປ່ອຍໂຕ.”

ຊາວບ້ານ 6 ຄົນ ທີ່ຖືກຈັບໂຕໄປໃນວັນທີ 23 ແລະ 24 ມົກກະຣາ 2024 ທີ່ຜ່ານມາ ຫຼັງຈາກທີ່ປະທ້ວງທວງ ເອົາດິນລວມບ້ານຂອງຕົນເອງ.

ນຶ່ງໃນຄະນະບ້ານ ຜູ້ທີ່ຖືກປ່ອຍໂຕ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ:

“ກະດີໃຈ ທີ່ໄດ້ຮັບການປ່ອຍໂຕ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຈັບໂຕໄປ ເພື່ອເອົາໄປສືບສວນສອບສວນ ເຣື່ອງທີ່ໄປທີ່ມາຂອງຂໍ້ຂັດແຍ່ງທີ່ດິນ, ແຕ່ ເຈົ້າໜ້າທີ່ກໍ່ບໍ່ໄດ້ຕົບຕີຫຍັງ.”

ກ່ຽວກັບເຣື່ອງນີ້, ທ່ານ Phil Roberson ຮອງອໍານວຍການ ອົງການສິ້ງຊອມ ດ້ານສິດທິມະນຸສ ຫຼື Human Rights Watch ປະຈໍາເຂດເອເຊັຽ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ:

“ຣັຖບານລາວ ບໍ່ມີຄວາມຍຸຕິທັມ ດ້ວຍການກັກຂັງປະຊາຊົນ ພຽງເພາະວ່າ ເຂົາເຈົ້າປະຕິບັດສິດທິຂັ້ນພື້ນຖານ ເພື່ອສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ແລະ ຊຸມນຸມຢູ່ບ່ອນສາທາຣະນະ ແບບສງົບ.”

ທ່ານ ທ່ານ Phil Roberson ກ່າວວ່າ:

“ແທນທີ່ຊິໄປກັກຂັງຊາວບ້ານ ໃສ່ຄຸກທີ່ເປື້ອນເປີ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ຄວນຈະຮັບຟັງຄໍາຮ້ອງທຸກ ເຂົາເຈົ້າ ກ່ຽວກັບການເສັຽທີີ່ດິນ ແລະ ພະຍາຍາມ ແກ້ໄຂບັນຫານີ້ ຢ່າງສັນຕິວິທີ.”

ການປ່ອຍໂຕຊາວບ້ານ ນັ້ນ ກໍເປັນຄວາມຄືບໜ້າທາງບວກ ທີ່ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮັບການປ່ອຍໂຕ, ແຕ່ ທ່ານ Phil Roberson ກໍຍັງມີສິ່ງຄາໃຈຢູ່ວ່າ:

“ຊາວບ້ານຈະຖືກນາຍຂູ່, ຖືກຄຸກຄາມ ແລະ ຖືກໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ ຜູ້ທີ່ປະຕິບັດຕໍ່ເຂົາເຈົ້າຄືກັນກັບວ່າ ເຂົາເຈົ້າເປັນຜູ້ກໍ່ຄວາມວຸ້ນວາຍ ແລະ ເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ລາວ ແມ່ນ ຣັຖບານລາວ ບໍ່ເຄົາຣົບສິດທິ ປະຊາຊົນ ຜູ້ທີ່ຊອກຫາຄວາມຍຸຕິທັມ ກ່ຽວກັບການຍຶດຄອງທີ່ດິນ.”

ສ່ວນວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ທາງການເມືອງຄູນ ໄດ້ມີການຖແລງຂ່າວວ່າ ສັນຍາລະຫວ່າງ ບ້ານ ແລະ ທ່ານ ບຸນເພັງ ທໍາມະວົງ ທີ່ເປັນເຈົ້າຂອງໂຮງງານ ປຸງແຕ່ງໄມ້ ແລະ ທັງເປັນຄູ່ກໍຣະນີຂັດແຍ່ງກັບຊາວບ້ານ ເຮັດຂຶ້ນ ບໍ່ສອດຄ່ອງກັບກົດໝາຍທີ່ດິນ.

ທ່ານ ວຽງໄຊ ວິໄລສັກ ຮອງເຈົ້າເມືອງຄູນ ໄດ້ຖແລງຂ່າວ ຜ່ານສື່ມວນຊົນແຂວງຊຽງຂວາງ ໃນວັນທີ 6 ກຸມພາ ຕອນຶ່ງວ່າ:

“ມາຮອດໃນວັນທີ 28 ທັນວາ 2023 ຄະນະແກ້ໄຂຂໍ້ຂັດແຍ່ງທີ່ດິນຂັ້ນເມືອງ ໄດ້ສົມທົບກັບ ຜແນກ ຊັບພະຍາກອນທັມມະຊາຕ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມແຂວງ ໄດ້ເປີດກອງປະຊຸມຄົ້ນຄ້ວາ ປຶກສາຫາລືກວດກາຖານຂໍ້ມູນ ກ່ຽວກັບທີ່ດິນດັ່ງກ່າວນັ້ນ, ເຫັນວ່າສັນຍາທີ່ບ້ານ ກັບ ທ່ານ ບຸນເພັງ ເຮັດຂຶ້ນນັ້ນບໍ່ສອດຄ່ອງຕາມ ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທີ່ດິນ ພ້ອມນີ້ກໍ່ໄດ້ສິ້ນສຸດອາຍຸຂອງສັນຍາ.”

ທ່ານ ວຽງໄຊ ວິໄລສັກ ຮອງເຈົ້າເມືອງຄູນ ໄດ້ກ່າວຕື່ມອີກວ່າ:

“ປັດຈຸບັນຕອນທີ່ດິນດັ່ງກ່າວ ກໍ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ອອກໃບຕາດິນໃຫ້ ທ່ານ ບຸນເພັງ ທໍາມະວົງ ເທື່ອ. ມາຮອດປະຈຸບັນ ຄະນະຮັບຜິດຊອບ ທີ່ຖືກແຕ່ງຕັ້ງ ແລະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ວິຊາສະເພາະ ພວມປະຕິບັດໜ້າທີ່ດໍາເນີນການແກ້ໄຂ ຕາມຂັ້ນຕອນຂອງກົດໝາຍ.”

ອີງຕາມຂໍ້ມູນ ຈາກຖແລງການຂອງ ທ່ານຮອງເຈົ້າເມືອງຄູນ, ຄວາມເປັນມາ ຂອງການເຊົ່າທີ່ດິນ ທີ່ມີຂໍ້ຂັດແຍ່ງ ຄື ທ່ານ ບຸນເພັງ ທໍາມະວົງ ແລະ ອົງການປົກຄອງບ້ານຊ້າງ ໄດ້ຕົກລົງເຮັດສັນຍາເຊົ່າທີ່ດິນຕອນດັ່ງກ່າວ ໂດຍກຳນົດໄລຍະເວລາ 15 ປີ ແຕ່ປີ 2008-ປີ2023.

ແຕ່ ສັນຍາການເຊົ່າ ສັມປະທານໃນເວລານັ້ນ ບໍ່ໄດ້ຜ່ານການອະນຸຍາດ ຈາກອົງການປົກຄອງເມືອງ ແລະ ອົງການຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນແຂວງ.

ໃນເວລານັ້ນ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ແຂວງ ເຫັນວ່າ ການອະນຸຍາດເຊົ່າ ແລະ ສໍາປະທານທີ່ດິນດັ່ງກ່າວ ບໍ່ຖືກຕ້ອງ ແລະ ບໍ່ສອດຄ່ອງກັບກົດໝາຍວ່າ ດ້ວຍທີ່ດິນ ແລະ ກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍການສົ່ງເສີມການລົງທຶນ.

• ສະນັ້ນ ໃນວັນທີ 20 ພຶສຈິກ 2008, ທ່ານ ບຸນເພັງ ຜູ້ເຈົ້າຂອງໂຮງງານປຸງແຕ່ງໄມ້ ຈຶ່ງໄດ້ ຂຽນຄໍາຮ້ອງເຖິງເຈົ້າເມືອງຄູນ ເພື່ອຂໍອະນຸຍາດ ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ຕອນດັ່ງກ່າວ ເພື່ອທໍາການຜລິດ.
• ໃນວັນທີ 28 ພຶສຈິກາ 2008, ອົງການປົກຄອງເມືອງຄູນ ຈຶ່ງໄດ້ອະນຸມັດທີ່ດິນ ຕອນດັ່ງກ່າວ ໃຫ້ແກ່ ທ່ານ ບຸນເພັງ ທໍາມະວົງ.
• ໃນວັນທີ 13 ທັນວາ 2008, ທ່ານ ບຸນເພັງ ຈຶ່ງໄດ້ກອບຄໍາຮ້ອງ ຂໍຂຶ້ນທະບຽນທີ່ດິນ ໂດຍການຢັ້ງຢືນຈາກນາຍບ້ານຊ້າງ.
• ໃນວັນທີ 19 ທັນວາ 2008, ອົງການຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນ ແຂວງຊຽງຂວາງ ໃນເວລານັ້ນ ໄດ້ອອກແຜນທີ່ດິນ ໃຫ້ແກ່ ທ່ານ ບຸນເພັງ ນໍາໃຊ້.

ນັ້ນເປັນ ຂໍ້ມູນຈາກຖແລງການ ຂອງ ທ່ານ ວຽງໄຊ ວິໄລສັກ ຮອງເຈົ້າເມືອງຄູນ, ແຕ່ ເນື້ອໃນຖແລງການດັ່ງກ່າວ ຂັດກັບຂໍ້ມູນຂອງຊາວບ້ານ.

ຊາວບ້ານ ທ່ານດຽວກັນນີ້ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ:

“ການທີ່ຊາວບ້ານເຊັນຢັ້ງຢືນໃຫ້ນັ້ນ ກໍເພື່ອຈຸດປະສົງຂອງການວັດແທນດິນ ແຕ່ ຊາວບ້ານບໍ່ໄດ້ເຊັນອະນຸມັດມອບດິນໃຫ້.”

ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ບຸກຄົນທີ່ຮູ້ເລື່ອງນີ້ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ:

“ບັນຫາດັ່ງກ່າວ ມີຊ້ອງຫວ່າງຫຼາຍ ຍ້ອນວ່າ ໃນເອກະສານ ລະບຸວ່າ ອົງການປົກຄອງເມືອງ ອອກໃບອະນຸຍາດໃຫ້ ທ່ານ ບຸນເພັງ ນໍາໃຊ້ທີ່ດິນເພື່ອການຜລິດ.”

ບຸກຄົນທີ່ຮູ້ເລື່ອງນີ້ ໄດ້ກ່າວຕື່ມວ່າ:

“ເນື້ອໃນບໍ່ໄດ້ລະບຸລະອຽດວ່າ ຈະນໍາໃຊ້ທີ່ດິນເພື່ອຜລິດຫຍັງກັນແທ້, ແຕ່ ຜູ້ເຊົ່າທີ່ດິນ ພັດນໍາໄປຕັ້ງໂຮງງານປຸ່ງແຕ່ງໄມ້ ຫຼື ໂຮງເລື່ອຍໃສ່, ເນື້ອເນື້ອຖແລງການ ກໍບໍ່ໄດ້ລະບຸວ່າ ມີເນື້ອທີ່ລະອຽດເທົ່າໃດ ແລະ ຈະຜລິດຫຍັງແດ່.”

ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກຊາວບ້ານ, ເນື້ອທີ່ດິນທີ່ມີຂໍ້ຂັດແຍ່ງ ລະຫວ່າງ ຊາວບ້ານ ກັບ ທ່ານ ບຸນເພັງ ຜູ້ທີ່ເປັນເຈົ້າຂອງໂຮງງານປຸ່ງແຕ່ງໄມ້ ມີເນື້ອທີ່ 7 ເຮັກຕ້າຣ໌ປາຍ.

ການປະທ້ວງ ໄດ້ມີຂຶ້ນໃນວັນທີ 23 ມົກກະຣາ 2024​ ໂດຍ ມີຊາວບ້ານປະມານ 70 ຄົນ ເຫັນດີເປັນເອກະພາບ ໃນການປະທ້ວງ ເພື່ອທວງເອົາດິນບ້ານຂອງຕົນເອງຄືນ.

ໄລ່ລຽງເວລທີ່ຊາວບ້ານປະທ້ວງ ໃນເບື້ອງຕົ້ນຊາວບ້ານ ວ່າຈະມີການປະທ້ວງການ ໃນວັນທີ 1 ມົກກະຣາ 2024, ແຕ່ ເຂົາເຈົ້າມີວຽກຈໍາເປັນພາຍໃນບ້ານ ສະນັ້ນ ເຂົາເຈົ້າຈຶ່ງເລື່ອນອອກໄປ.

• ໃນວັນທີ 19 ມົກກະຣາ 2024, ຊາວບ້ານ ແລະ ເລຂາພັກບ້ານ ໄດ້ປະຊຸມກັນ ເພື່ອຕົກລົງເປັນເອກະພາບ ທີ່ຈະພາກັນປະທ້ວງ ໃນວັນທີ 23 ມົກກະຣາ. ຜົນຂອງກອງປະຊຸມ ກໍຄື ຊາວບ້ານທີ່ໄປປະຊຸມ ກໍເຫັນດີ ປະທ້ວງ ເພື່ອທວງເອົາດິນຄືນ.
• ໃນທີ່ 23 ມົກກະຣາ, ຊາວບ້ານເລີ່ມລວມໂຕກັນ ຢູ່ຕໍ່ໜ້າໂຮງງານປຸງແຕ່ງໄມ້ ຂອງ ທ່ານ ບຸນເພັງ ເຣີ່ມແຕ່ເວລາປະມານ 10 ໂມງເຂົ້າ, ແລະ ທຸກຄົນຜັດປ່ຽນກັນ ຂຶ້ນກ່າວ.
• ການປະທ້ວງ ໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ ໃນເວລາປະມານ 13 ໂມງ, ຊາວບ້ານຈຶ່ງພາກັນແຍກກັນ.
• ແຕ່ມາຫຼັງຈາກນັ້ນ ບໍ່ດົນ ມີເຈົ້າໜ້າແຂວງ ໂທເຂົາມາຫານາຍບ້ານ ແລະ ມີຣົຖເຈົ້າໜ້າທີ່ທະຫານ ແລະ ຕໍາຫລວດ ຂັບເຂົ້າມາໃນເຂດບ້ານ.
• ເວລາຕໍ່ມາ ໃນວັນດຽວກັນ ຄະນະບ້ານ 4 ຄົນ ທີ່ເປັນຜູ້ຊາຍ ໄດ້ຖືກເຈົ້າໜ້າທີ່ຕໍາຣວດ ຈັບໄປ.
• ແລະ ໃນວັນທີ 24 ມົກກະຣາ, ຄະນະບ້ານ ທີ່ເປັນແມ່ຍິງ 2 ຄົນ ກໍຖືກເຈົ້າ ໜ້າທີ່ຕໍາຣວດຈັບ.

ສລຸບເຫດການ ຄືຊາວບ້ານ 6 ຕົນ ທີ່ຖືກຈັບໄປນັ້ນ ໄດ້ຮັບການປ່ອຍໂຕແລ້ວໃນວັນທີ 2 ກຸມພາ ສ່ວນວ່າ ເຈົ້າໜ້າເມືອງ ກໍຖແລງວ່າ ອໍານາດການປົກຄອງແຂວງ ບໍ່ໄດ້ອອກໃບຕາດິນໃຫ້ ທ່ານ ບຸນທ່ຽງ ທໍາມະວົງ ຄູ່ກໍລະນີຂໍ້ແຍ່ງທີ່ດິນກັບຊາວບ້ານເທື່ອ.