Lay butning deryadin ötelishi mumkinmu?

Yawropa ittipaqining grétsiyining qerz mesilisi toghrisidiki qararini grétsiye toghridin-toghra qobul qilmay, kéler yil ‏1‏-ayda omumi xelq bilet tashlash arqiliq jawab bermekchi boldi. Yene ikki kün ichide grétsiyining weziri bilet tashlashtin yéniwalghan boldi. Undaqta grétsiye qerz alghan puldin téniwalamdu, hazirche bu toghrida gep qilish baldurluq qilidu. Xitay yawropani qerzdin qutuldurup, özini dunyaning “Nijat yultuzi”gha aylandurmaqchi bolghanmidu, lékin bu toghrida éniq bir gep yoq. Biraq, xitayning nöwettiki iqtisadi ehwaligha qarap baqayli:
Xitayning shendung ölkisi we bashqa ölkilerde yéza igilik mehsulatlirining bahasi zor derijide chüshüshke bashlidi. Birla shendung ölkisini misalgha alsaq bir jing yessiwilekning sétiwélish bahasi 7-8 funggha chüshüp qalghandimu alidighan adem chiqmidi. Yene shu sendungda paxta bahasining chüshüp kétishi déhqanlarning yürikini zéde qildi, bir mo yerning paxtisi 1500 ywen'ge yarimidi. Oghutichu, suyichu, emgek heqqichu. Démek,shundaq yarimidi. Téxi tünügünla mustemlike Uyghuristanda, ish heqqini östürgen halettimu, kéwez térishqa adem chiqmidi.

Dunyawi 20 dölet yighini fransiyide échildi. Eger bezilerning éytqinidek, yawropani qerzdin qutuldurushning yoli, xitaydin qerz élish bolidighan bolsa, xitay qandaq shertlerni otturigha qoyushi mumkin? ushbu radi'oning xitay bölümining xewirige asaslan'ghanda, xitay hökümiti eger yawropani qutuldurushqa yardem qilidighan bolsa, yawropagha, kishilik hoquqni éghizgha almasliq؛ herbiy qoral-yaraq émbargosini bikar qilish؛ bazar iqtisadigha ötken döletlik orni bérish qatarliq shertlerni qoyushi mumkin. Eger shundaq shertler xitay teripidin otturigha qoyulidighanla bolsa, yawropa ittipaqi üchün éghir haqaretqu,-bu.

Erkin asiya radi'osi xitay bölümi xitayning iqtisadi ehwali toghrisida mundaq toxtaldi:
1‏. Béyjingda yéngi ayrodrom yasimaqchi idi, bu türge 100milyard yüen chiqim qilalmidi. 2. 900 Milyon yüen pulni ajritalmay, chingxey-tibet tömür yolida ish toxtap qaldi. 3. 770 Milyon yüen pul xejlep pilandiki chungching-lenju tömür yolini yasashqa pétinalmidi. 4. Tömür yol ministirliqi bu yil 8‏-ayda 2 térlyun, 0.9 Milyon yüen qerzge boghulup qalghanliqini jarkarlidi.

Xitay dölet mehkimisining her qaysi ministirliqliri zayom tarqitip maliye jiddiychilikidin qutulmaqchi boluwatidu. Statistika idarisining 6‏-aydiki statistikisigha asaslan'ghanda deydu, radi'oning xitay bölümi, yerlik xaqanlarning merkezge töleydighan qerzi, 11 térlyun'gha yéqinlashti (yene bashqa menbelerde 12 térlyun déyildi).Mushundaq ehwalda xitay yawropani qerzdin qutuldurup qalimen dep otturigha chiqsa, lay butning deryadin ötelishi mumkin bolarmu?