Xitayda muxbir yalghan sözlimise jan baqalmaydu

Mushu ayning 5‏-küni we buningdin burun nyu-york shehiride daghdughiliq ammiwi wol kochisini igilesh namayishi bolup ötti.
Obzorchimiz sidiq haji rozi
2011.10.07

Del shundaq künlerde 2011‏-yili 9‏-ayning 30‏-küni junggoda alaqidar tereplerning in'gliz tilida neshr qilinidighan “Junggo ribaw” gézitide “Wol kochisida yüz bergen naraziliq namayishini xewer qilishni cheklep qoyush, amérika metbu'atlirining numussizliqidur” mawzuluq maqale élan qilindi.

 Maqalide “Ötken ikki hepte ichide kishiler bilmeydighan mexpiyetlikning béri-wol kochisida partlighan zor kölemlik namayishtur...” dep körsitilgendin bashqa “...Muxbirning eng zor mes'uliyiti-jem'iyette söz ibariliri ajiz kishilerning sadasini ashkarilash” dep körsitip, maqalining axirida “...Amérikining asasliq metbu'atlirining heqiqiy ehwalni ammining bilishige yol qoymighanliqi, amérika metbu'atlirining numussizliqidur” dep amérika axbarat sahesini eyiblidi.

Ehwal heqiqeten shundaqmu? s s n, b b s namayish xewirini körsetti. “Nyu-york waqit géziti” tor bétide namayish toghriliq etrapliq xewer tarqatti. Amérika simliq téléwiziyisi we fokis xewerliri qatarliq téléwiziyiler neq waqtida xewer tarqatti. Xitay muxbirining déginige qarisaq, amérika metbu'atliri namayish toghrisida zadi némini yoshuruptu?!amérika metbu'atliri namayishni xewer qilghanda her qandaq cheklimige yaki hökümet tereptin bir chekleshke uchrighini yoqqu?!

Maqalining aptori amérikida yüz bergen namayishni, amérika metbu'atliri xewer qilmidi deydighan yalghan xewerni yasap chiqip zadi néme meqsetke yetmekchi? muxbir qandaq meqsetke yétidu, bu biz üchün muhim emes. Lékin, kishiler bu muxbirni yalghanchi muxbir déyishti. Eger muxbir yalghanchiliq qilidighanla bolsa, awwal exlaqi salahiyetni, andin kespi salahiyetni tamam yoqatqan bolidu.

Kishiler tor biti yaki téléwiziye arqiliq nyuyorkta boluwatqan namayishni körüp turdi. 2009‏-Yili 7‏-ayning 5‏-küni ürümchi sheher bashliqi li yi tankining üstige chiqip Uyghur namayishchilarni basturush toghrisida sözligendek, nyu-york sheher bashliqi tankining üstige chiqqinimu yoq. Namayishchilargha qarshi nutuqmu sözlimidi. Wang léchüen Uyghur namayishchilarni basturushqa, herbiylerge buyruq chüshürgendek, amérikida hökümet yaki herbiylerge yaki saqchilargha namayishchilarni basturush toghrisida buyruq chüshürmidi.

Mana bu, dölet؛ mana bu, amérika؛ mana bu démokratik tüzüm؛ mana bu, insanning hayati؛ mana bu, amérikida tüzülgen asasiy qanunning qudretlik küchi we qudretlik rohidur.

Amérikida puqralar asasiy qanunning rohi boyiche heriket we namayish qilalidi. Xitayda asasiy qanun'gha yézilghanu-lékin, kishiler kochigha chiqip namayish qilalamdu, eger qilalaydighan bolsa, xitay hökümiti oq chiqarmaydighan ish bolamdu? shundaq ishlar junggoda yüz bergende qaysi muxbir, yene qaysi metbu'at xewer qilalidi?

Amérikida metbu'atlar jim turdi dégenning ornigha “Junggo ribaw” gézitige maqale yazghan muxbir, junggoda muxbir yalghan sözlimise jan baqalmaydu, dep mawzu qoyup maqale yazghan bolsa, bu pikir köprek ghulghula qilishqa bash téma bolup bergen bolatti.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.