Yer shari géziti tor biti:yawropadiki nato sabiq sowétlerni aghduruwetti, asiyache nato shübhisizki, junggogha qarap kéliwatidu

Yer shari waqit gézitining tor biti, xitayda neshr qilinidighan “Dölet mudapi'e géziti” ning xewiridin neqil keltürüp: yaponiye we hindistan istratégiyilik söhbet ötküzdi,köp miqdarda junggogha qaritilghan murekkep uchurlar tarqaldi... Ariliqta yaponiye bilen hindistan déngizda birleshme herbiy manéwir ötküzdi dédi, dep xewer tarqatti. Qarighanda, xitay terepning yüriki pok-pok bolup qalghandek körünidu. Déngiz yüzide junggo herbiy manéwir ötküzgende, shangxey hemkarliq teshkilatigha eza döletler mustemlike Uyghuristanda herbiy manéwir ötküzgende, héchkim, héchnéme démigenti, ya! bashqilarning herbiy manéwir ötküzüshini eyibleydighan hoquqni xitay qeyerdin alidighandu?

Burun hindistan, amérikining herbiy mashinisigha qoshulushni xalimaytti, asiyache nato qurushqa anche aktip emes idi, hindistan hazir shu terepke yéqinlishiwatqan ipadisini körsetti” dep yazdi yuqiriqi gézit. Esli shundaq dunya idighu-bu. Mesilen, ikkinchi dunya urushi mezgilide, jyang jéshi diplomatiye jehette amérika terepke qingghiyip, maw zédung amérika terepni aldap qoyup, sabiq sowétlar terepke qingghiyip, mongghuliye, manjuriye, Uyghuristan qatarliq zéminlarni stalinning qoli arqiliq qolgha keltürgen emesmidi?

Zaman 1970‏-yillargha yitip kelgende, mawzédung emdi bu qétim sabiq sowétlerdin yüz örüp, amérikining qoynigha qaytip kélip, bügünchu, eyni chaghda umachqa qorsiqi toymaydighan maw zédungning ewladi emdi dollar xejleydighan baywechchilerge aylan'ghanda, junggoluqlar yenila razi bolmay, amérikiliqlardin narazi bolup, asiyache nato qurmaqchi boldi deydighan bolsa, buni zadi qandaq chüshendürgülük?

“Amérika awwilide asiyache nato qurushni tesewwur qilghan, yawropadiki nato sabiq sowétlerni aghduruwetti, asiyache nato shübhisizki, junggogha qarap kéliwatidu” dep körsetti gézit.

“Junggoni cheklesh jehette yaponiyining gherizige amérika pütünley maslishalaydu” deydu gézit.

Yaponiyining baziri, amérikining baziri hazirqi dunyada xitayning éksport mallirigha échiwétilgen bazar bolup qaldi. Uning üstige xitayning tawar malliri amérikining bazirigha normal sodisida ebidi étibar bérish siyasiti boyiche, töwen baj hésabat birlikide kirip kelgechke, xitay buningdin hésabsiz payda éliwatidu. Xuddi amérikiliqlar yanchuqidiki dollarni élip xitayning yanchuqigha sélip qoyghandek ish boluwatidu. Undaqta, xitay amérikidin yene némishqa asiyada nato qurmaqchi dep narazi bolidu?!