Meschiti heremde 30 yil muderrislik qilghan Uyghur alimi

Se'udi erebistanigha kelgen Uyghurlar ichide yuqirisi dölet mexpiyetlik idarisida, dangliq uniwérsitétlar we meschiti heremdek ulugh jayda wezipige teyinlen'genlirimu köp. Ellame muhidin baha'uddin qeshqirimu shulardin biridur.

Ellame muhidin baha'uddin qeshqiri 1883 - yili qeshqerde halliq sodiger a'iliside dunyagha kelgen bolup, iptida'iy telimini qeshqerde tamamlighandin kéyin, buxaragha bérip ilim tehsil qilghan. Buxaradiki oqushini ghelibilik tamamlighan muhiddin qeshqiri hindistan'gha bérip bilim ashurghan. U jayda diniy ilimlerni tehsil qilishning sirtida tibbiy ilimlerni ögen'gen we 1928 - yili istanbul arqiliq mekkige yétip kelgen iken.

Se'udi erebistanining mekke mukerreme shehiride turushluq alim muhemmed qasim hajim bu heqtiki söhbitimizni qobul qilghan idi.

Muhemmed qasim hajim bilen söhbet

Muhemmed qasim hajim ellame muhidin baha'uddin qeshqiri toghriliq mundaq dédi:" muhiddin hajim yang zingshinning dewride hej perzini ada qilish üchün se'udi erebistanigha kélip, bu yerde turup qalghan iken. Se'udi erebistani boyiche ikkinchi chong medrise hésablinidighan sewletiye medriside oqup yétiship yene shu medrisige muderris bolghan iken. Bu ademning meschiti heremde 30 yil muderris bolghanliqi ayrim bir sherep idi. Chünki her qandaq adem meschiti heremde muderrislik qilish sheripige na'il bolalmaydu."

Muhiddin qeshqirining se'udi erebistandiki hayati

Muhemmed qasim hajimning éytishiche, ellame muhiddin baha'uddin qeshqiri mekkige yétip kélip uzun ötmestin uning shöhriti her yaqqa tarqilishqa bashlaydu, hemme birdek uni hörmetlep uning ilmidin behri élishqa tirishqan iken. Shundaq qilip u meschiti heremdiki muderrislik wezipisini dawamlashturush bilen bir waqitta sewletiye medressi'idiki mu'ellimlik wezipisinimu hayatining axirghiche dawamlashturghan iken. Ellame muhidin baha'uddin qeshqirining qolida yétiship chiqqan oqughuchilardin se'udi erebistanining her qaysi muhim orunlirigha orunliship xizmet ishligenlirining sanimu köp iken. Uning türkistanliqlardin bashqa, ereb, hindistanliq, malaysiyaliq we afriqiliq köpligen talipliri bar iken.

Muhiddin qeshqirining se'udi erebistan Uyghurliri arisidiki nopuzi

Muhemmed qasim hajimning éytishiche, ellame muhidin baha'uddin qeshqiri Uyghurlardin chiqqan katta ölima bolush süpiti bilen se'udi erebistandiki Uyghurlar otturisida yüz bérip turidighan her qandaq ixtilap we jédel - majiralarni waqtida hel qilip, Uyghurlarning inaqliqni saqlashqa zor ehmiyet bergen iken.

Uyghurlarmu omumen uning sözini anglaydiken we nesihitini qobul qilidiken. U kishi dinda katta alim bolghanning sirtida , tarix we tibabet ilimliridimu tonulghan alim iken.

Ellame muhidin baha'uddin qeshqiri 1948 - yili mekke mukerreme shehiride alemdin ötken iken.

• Print
• Hembehr
• Ewetish

Barliq pikir - bayanlarni körüsh.

• Bügünki anglitish
• Ilgiriki anglitishlar