Уйғур елидин зияритимизни қобул қилған уйғур ата - ана вә зиялийлири, "қош тиллиқ синип" намидики бу хилдики мәктәп қурулушиниң, уйғур ана тил маарипини йоқилиш гирдабиға елип кәлгәнликини инкас қилип, ана тил маарипини қутқузувелишни мураҗиәт қилди.
Йеқинқи бирнәччә йилдин буян уйғур аптоном район даирилири, уйғурларниң наразилиқи вә хәлқараниң қаттиқ әйиблишигә қаримай, райондики уйғур ана тил мәктәплирини әмәлдин қалдурушни давамлаштуруп кәлди. Көплигән уйғур мәктәплири хитай мәктәплири билән қошуветилди. "Қош тиллиқ синиплар" шәһәрләр, һәтта йезилардиму көпләп ечилди вә давамлиқ ечилмақта.
Қизи қош тиллиқ синипта оқуватқан бир уйғур ана, нөвәттики "қош тиллиқ синип" ларда барлиқ тәбиий пән дәрслири хитай тилида өтүлгәндин башқа, тарих вә сиясәт қатарлиқ иҗтимаий пән дәрслириму хитай тилида өтүлүватқини үчүн, иҗтимаий пән кәсиплиридә оқушни халайдиған балиларниң азлап кәткәнликини билдүрди.
У өзи һәм өзигә охшаш нурғун ата - аниларниң һазир қош тиллиқ синипларда оқуватқан балилириниң уйғур ана тили вә уйғурларға хас өрүп - адәтләрни унтулуп кетишидин әнсирәватқанлиқини баян қилип, өз әндишисини ипадилиди.
Уйғур аптоном район даирилириниң әслидики уйғур ана тили мәктәплирини әмәлдин қалдуруп, бу мәктәпләрни қош тиллиқ мәктәпләргә мәҗбури өзгәртишигә нисбәтән оқутқучи зиялийлар арисида наразилиқ күчлүк болсиму, лекин даириләр уларниң садасиға қулақ салмиған.
Радиомиз зияритини қобул қилған мәлум бир мәктәп мудири уйғур тилидики мәктәпләрни бир буйруқ биләнла әмәлдин қалдурушиниң шу йәрниң шараитиға тоғра кәлмигәнликини баян қилди.
Зияритимизни қобул қилған бир пешқәдәм оқутқучи, һөкүмәт даирилириниң хәлқниң садасиға пәқәт қулақ салмайла қалмастин, бәлки наразилиқ билдүргәнләрни бастурғини үчүн, уйғур зиялийлириниң нурғун ишларға нисбәтән өз наразилиқини ипадиләшкә амалсиз икәнликини билдүрди.
Үрүмчидин зияритимизни қобул қилған йәнә бир уйғур зиялийси, районда "қош тиллиқ маарип" намида хитай тили омумлаштурулуп, уйғур тили маарипиниң сиқип чиқирилип, уйғур тилиниң һөкүмәт хизмитидә өз ролини йоқитишида, һөкүмәт орунлирида ишләйдиған уйғур зиялийлириниңму мәсулийити барлиқини тәкитлиди.
Чәтәлләрдә паалийәт елип бериватқан уйғур зиялийлиридин қаһар барат әпәнди, хитай һөкүмити районда йүргүзүватқан аталмиш "қош тиллиқ маарип" сияситиниң әмәлийәттә уйғурларни ассимилятсийә қилиш сияситиниң бир қисми икәнликини илгири сүрди.
Дуня уйғур қурултийи қатарлиқ уйғур тәшкилатлири үзлүксиз һалда хитай һөкүмитини әйибләп, уйғурларни өз ана тилини қоғдашқа чақирип келиватқан иди. Дуня уйғур қурултийи йәнә, хәлқара кишилик һоқуқ тәшкилатлири вә ғәрб демократик дөләтлиридин хитай һөкүмитиниң уйғур қатарлиқ милләтләргә қаратқан ассимилятсийә сияситини тохтитишни қолға кәлтүрүш үчүн, хитай һөкүмитигә давамлиқ бесим ишлитишни тәләп қилип кәлмәктә.
Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.
